Mở đầu
Tình hình thế giới và khu vực hiện nay chuyển biến rất nhanh,
quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng phát triển sâu
rộng với tốc độ chưa từng có, khoa học - công nghệ tiến bộ vượt
bậc, làm thay đổi tương quan lực lượng giữa các nước, các khu vực,
thay đổi sâu sắc nền kinh tế thế giới nói riêng và đời sống quốc tế
nói chung. Tình hình này đặt ra nhiều thách thức đồng thời cũng
mang lại nhiều cơ hội mới cho sự phát triển đất nước. Trên cơ sở
nắm vững các nhiệm vụ và nguyên tắc đối ngoại, Đảng và Nhà nước
ta đã xác định các nhiệm vụ, đề ra đường lối, chính sách đối ngoại
cho phù hợp với tình hình hiện tại, đồng thời cũng đề ra phương
hướng đối ngoại trong thời gian quan trọng tiếp theo.
Là viên chức làm việc trong ngành Ngoại giao trong thời gian
tới được Bộ cử đi công tác luân chuyển tại Cơ quan đại diện ở nước
ngoài, sau khi tham dự Lớp Bồi dưỡng kiến thức do Vụ Tổ chức –
Cán bộ và Trung tâm Đào tạo Bồi dưỡng cán bộ đối ngoại thuộc
Học viện Ngoại giao tổ chức, xác định được tầm quan trọng của
việc nắm vững chính sách, phương hướng đối ngoại của Đảng và
Nhà nước, với kiến thức thu lượm được trong thời gian tham gia lớp
học cùng với kiến thức của bản thân, tôi mạnh dạn chọn một mảng
kiến thức cụ thể để viết bài thu hoạch: “Một số nét chính về chính
sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta trong tình hình hiện nay
và một số phương hướng đối ngoại trong thời gian tới”
1
Bố cục Bài thu hoạch ngoài phần mở đầu và kết luận, gồm hai
phần:
Phần thứ nhất: Một số nét chính về chính sách đối ngoại của
Đảng và Nhà nước ta trong tình hình hiện nay
Phần thứ hai: Một số phương hướng đối ngoại của Đảng và
Nhà nước ta trong thời gian tới
Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô ở Trung tâm Đào tạo

Việt Nam đã bước vào giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế sâu
rộng nhất là sau khi trở thành thành viên của Tổ chức thương mại
Quốc tế WTO. Ta có điều kiện thuận lợi tiếp cận được các nguồn
lực phát triển như vốn, công nghệ, thị trường , từ đó giành được vị
trí thuận lợi trong phân công lao động quốc tế.
3
Việt Nam nằm trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương nên
có điều kiện hưởng lợi từ sự tăng trưởng của khu vực này bởi: (1)
Đây là khu vực đang có sự phát triển năng động, trọng tâm phát
triển đang dịch chuyển sang khu vực này với sự phục hồi kinh tế
nhanh và sự nổi lên của các cường quốc mới; (2) Quá trình hợp tác
trong khu vực đang được đẩy mạnh với nhiều thể chế, cơ chế hợp
tác và đối thoại đan xen như ASEAN, ASEAN+, ARF, EAS,
APEC (3) Các nước lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nga, Ấn Độ cũng
điều chỉnh chính sách theo hường ngày càng quan tâm hơn tới khu
vực.
Sự tham gia chủ động, tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam
vào các thể chế đa phương, nhất là việc ta hoàn thành tốt nhiệm kỳ
Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp quốc và
đang vững vàng đảm đương cương vị Chủ tịch ASEAN 2010 tạo
điều kiện cho ta nâng cao vị thế đất nước và thúc đẩy quan hệ song
phương, nhất là với các đối tác hàng đầu. Ta cũng có điều kiện trực
tiếp tham gia và đóng góp vào các công việc của thế giới, hướng tới
thiết lập một trật tự thế giới công bằng hơn cho các nước đang phát
triển.
2. Thách thức:
Tình hình thế giới hiện nay chuyển biến rất nhanh, quá trình
toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng phát triển sâu
rộng với tốc độ chưa từng có, khoa học-công nghệ tiến bộ vượt bậc,
4

Về tổng thể, nhiệm vụ đối ngoại là giữ vững môi trường hòa
bình, tạo điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, đẩy
mạnh phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện đạo hóa đất
nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời góp phần tích cực vào
cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập,
dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hôi.
Trong tình hình hiện nay, nhiệm vụ trong tâm của đối ngoại là
(1) phục vụ đắc lực cho sự nghiệp bảo vệ vững chắc Tổ quốc và (2)
xây dựng đất nước giàu mạnh. Hai nhiệm vụ hòa quyện và gắn bó
với nhau, hỗ trợ qua lại rất chặt chẽ theo phương châm có an ninh
ổn định mới có phát triển, đất nước có phát triển thì an ninh mới
vững chắc.
Phát triển là nhiệm vụ trọng tâm, trong đó vừa nỗ lực duy trì
phát triển bền vững, ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời phải tạo đột
phá để vươn lên về lâu dài. Ngoài trọng tâm kinh tế, đối ngoại phải
tranh thủ nguồn lực bên ngoài hỗ trợ khoa học công nghệ, giáo dục
đào tạo, quy hoạch phát triển, tận dụng tri thức kiều bào…
6
An ninh coi việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để
tập trung cho phát triển là mục tiêu hàng đầu, song cần quan tâm
thỏa đáng tới các vấn đề an ninh phi truyền thống như biến đổi khi
hậu, an ninh năng lượng, tài chính
Để hỗ trợ cho hai nhiệm vụ trọng tâm, chúng ta cần tiếp tục
nâng cao vị thế quốc tế, tận dụng hiệu quả các xu thế của thời đại,
nguồn lực bên ngoài để tạo sức mạnh tổng hợp phục vụ các mục
tiêu an ninh và phát triển đất nước.
2. Đường lối, chính sách đối ngoại:
Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa
IX tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã nêu rõ:
“Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, hoà bình,

hướng theo lộ trình phù hợp với khả năng của đất nước. Độc lập tự
chủ về kinh tế là phát triển một nền kinh tế “mở” có sức cạnh tranh
cao, phát triển nhanh và bền vững, phát huy nội lực kết hợp với
8
tranh thủ các nguồn lực bên ngoài, có đủ khả năng ứng phó với các
biến động của kinh tế thế giới, không bị lệ thuộc và bị chi phối từ
bên ngoài, bảo đảm an ninh kinh tế. Độc lập tự chủ về chính trị là
giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo ệ chủ quyền an ninh
quốc gia, bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc.
Ba là, xử lý hài hòa mối quan hệ hợp tác và đấu tranh. Giữa
các quốc gia không thể tránh khỏi những khác biệt, bất đồng. Chủ
trương của ta là kiên trì chính sách đối ngoại mở rộng, đa dạng hóa,
đa phương hóa theo phương châm “thêm bạn, bớt thù”, vừa hợp tác
vừa đấu tranh, gia tăng điểm đồng, hạn chế bất đồng, thông qua đối
thoại, thương lượng để giải quyết các bất đồng, không phá vỡ quan
hệ hợp tác cùng có lợi.
Bốn là, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Phát
huy tối đa nội lực, tranh thủ cao độ ngoại lực, tạo và tranh thủ các
điều kiện quốc tế thuận lợi phục vụ các mục tiêu an ninh, phát triển
đất nước.
Năm là, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Phát
huy tối đa nội lực, tranh thủ cao độ ngoại lực, tạo và tranh thủ các
điều kiện quốc ế thuận lợi phục vụ các mục tiêu an ninh, phát triển
đất nước.
Phần thứ hai:
9
Một số phương hướng đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta
trong thời gian tới
Năm 2010, 2011 và những năm tiếp thep là giai đoạn rất quan
trọng đối với Việt Nam bởi (1) đất nước ta chuyển sang chiến lược

tác người Việt Nam ở nước ngoài nhằm phát huy sức mạnh tổng
hợp, thực hiện hiệu quả mục tiêu đối ngoại của Đảng và Nhà nước.
- Tiếp tục cụ thể hoá và tích cực triển khai những chủ trương
của Đảng và Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước
ngoài theo tinh thần Nghị quyết số 36/NQ-TW ngày 26/3/2004 của
Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.
Kết luận
Tình hình thế giới chuyển biến rất nhanh, hòa bình, hợp tác và
phát triển tiếp tục là xu thế lớn, xu hướng “đa cực”, “đa trung tâm”
ngày càng rõ nét, quan hệ giữa các nước lớn vẫn diễn ra trong
khuôn khổ đan xen hợp tác – đấu tranh, toàn cầu hóa kinh tế về dài
11
hạn vẫn tiếp tục phát triển, vai trò của các chủ thể phi nhà nước
ngày càng tăng, hợp tác đa phương đang được coi là phương thức
hữu hiệu đối phó với các thách thức toàn cầu…
Cập nhật “tình hình thế giới và khu vực”, xác định rõ cơ hội và
thách thức, nắm chắc các nhiệm vụ, nguyên tắc, đường lối, chính
sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước là yêu cầu vô cùng quan
trọng đối với cán bộ làm công tác đối ngoại nói chung và cán bộ
nhân viên đi công tác luân chuyển tại Cơ quan đại diện ở nước
ngoài nói riêng.
Được trang bị, cập nhật những kiến thức cơ bản như nội dung
chương trình của Lớp bồi dưỡng vừa qua thực sự có ý nghĩa đối với
những người chuẩn bị đi công tác như chúng tôi. Do thời gian học
tập, nghiên cứu và nhận thức của bản thân có hạn, hơn nữa mặc dù
công tác trong Bộ Ngoại giao nhưng bản thân lại làm về công tác
Tài chính – Kế toán, nên dù đã rất cố gắng tìm tòi, tổng hợp, phân
tích nhưng bài viết khó tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định.
Rất mong nhận được sự giúp đỡ của các thầy cô giáo thuộc Học
viện Ngoại giao, các báo cáo viên của các đơn vị, Vụ Tổ chức – Cán