Website: Email : Tel : 0918.775.368
1
GIỚI THIỆU CHUNG.
1.1. Lý do chọn nghiên cứu dự án.
- Vĩnh Phúc là một tỉnh mới tái lập từ năm 1997, dân số khoảng 950 ngàn người, thu
nhập bỡnh quõn đầu người thấp nhất cả nước, thu nhập chủ yếu từ nông nghiệp GDP
tỉnh đạt 100 tỷ đồng (năm 1997). Tuy nhiên sau một thời gian, dưới sự lónh đạo của
tỉnh Vĩnh Phúc trở thành một điểm sáng của cả nước về phát triển kinh tế xó hội nằm
trong 10 tỉnh trong cả nước về thu hút đầu tư và là một trong 8 tỉnh nằm trong vùng
kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. (Nguồn: Sở Kế hoạch và Đầu tư Vĩnh Phúc).
- Với việc thu hút được nhiều dự án đầu tư nước ngoài đã đóng góp nhiều vào việc
phát triển kinh tế xã hội của tỉnh phát triển. Chính vì vậy, yêu cầu thực tế và tầm nhìn
chiến lược, định hướng phát triển của tỉnh được thông qua các đề án về quy hoạch, kế
hoạch tổng thể về phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch chiết tiết các ngành, lĩnh vực
trong cơ cấu kinh tế. Đặc biệt là những nhu cầu về đầu tư cơ sở hạ tầng xã hội nói
chung, cơ sở hạ tầng và xã hội hoá ngành thương mại nói riêng đã tạo ra nhiều diện
mạo mới trong việc thu hút quản lý, đầu tư khai thác quản lý kinh doanh Chợ hiện
nay.
- Mặt khác, do tình hình quản lý quá yếu kém của các Chợ hiện nay không thật sự
hiệu quả, có nhiều điểm nóng trong công tác quản lý, khai thác Chợ gây nên những
tình trạng lơi lỏng quản lý dẫn đến hiện tượng cháy chợ làm thiệt hại tài sản của nhân
dân.
- Do các chính sách về quản lý và khai thác Chợ hiện nay không phù hợp với quy
hoạch Ngành thương mại, quy hoạch mạng lưới Chợ trên địa bàn và vùng kinh tế
trọng điểm bắc bộ.
Vì vậy cần phải có những nghiên cứu về chuyển đổi mô hình kinh doanh và quản lý
chợ cho phù hợp với phát triển kinh tế của tỉnh và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Đề
tài: “Giải pháp chuyển đổi mô hỡnh kinh doanh chợ trờn địa bàn tỉnh Vĩnh
Phúc” giúp giải quyết những vấn đề nêu trên.
1. 2. Vấn đề nghiên cứu.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3
+ Nguồn dữ liệu thứ cấp: Niên giám thống kê Vĩnh Phúc; Báo cáo về quy hoạch phát
triển ngành công thương; Quy hoạch mạng lưới Chợ và Trung tâm Thương mại trên
địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, báo cáo về phân loại Chợ Vĩnh Phúc, Bộ Thương mại …
+ Nguồn Dữ liệu sơ cấp: (Đi điều tra, khảo sát thực tế Chợ trên địa bàn tỉnh, sử dụng
phương pháp chọn mẫu điều tra điển hình đối với các Ban quản lý Chợ ); xin ý kiến
chuyên gia
1.6. Hạn chế của việc nghiờn cứu: Dự án nghiên cứu chỉ tập tung trên địa bàn tỉnh
Vĩnh phúc nên điều kiện và các giải pháp sẽ có nhiều hạn chế khi áp dụng đối với các
tỉnh khác vỡ cú điều kiện kinh tế xó hội khụng giống với Vĩnh Phỳc khi ỏp dụng dự
ỏn này.
1.7. Kết luận: Từ việc nghiờn cứu về thực trạng mụ hỡnh quản lý Chợ truyền thống
trờn địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc sẽ đưa ra được những giải pháp chuyển đổi phù hợp với
điều kiện phát triển kinh tế - xó hội của tỉnh, phự hợp với xu thế xó hội hoỏ hoạt
động đầu tư, quản lý hoạt động thương mại; từ đó góp phần vào sự nghiệp phát triển
kinh tế -xó hội của tỉnh.
1.8. Nội dung đề tài: Đề tài nghiên cứu gồm 5 phần
Giới thiệu Chung
Phần 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nghiờn cứu về mụ hỡnh kinh doanh
chợ.
Phần 2: Thực trạng phát triển chợ trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Phần 3: Các giải pháp và chính sách phát triển chợ,trung tâm thương mại
trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
4
PHẦN I
CÁC CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU VỀ MÔ
HÌNH KINH DOANH CHỢ
Mô hình kinh doanh chợ trong phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung nghiên cứu về
mô hình tổ chức kinh doanh chợ. Mô hình kinh doanh chợ được hiểu là cơ cấu tổ
chức xác lập các bộ phận chức năng hay các bộ phận cung ứng dịch vụ và mối quan
hệ tương tác giữa các bộ phận đó để thực hiện quản lý và kinh doanh chợ. Mô hình
kinh doanh chợ sẽ giúp trả lời câu hỏi: Tham gia quản lý và khai thác chợ là ai? Ai sẽ
thực hiện những nhiệm vụ gì? Những hoạt động chủ yếu trên chợ là gì? Có những
loại hình gì sẽ được cung cấp ở chợ, sự phối hợp giữa những bộ phận chức năng trên
chợ như thế nào.
Cấu trúc tổ chức của mô hình kinh doanh chợ sẽ phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố
như: chức năng và nhiệm vụ của doanh nghiệp chợ hay ban quản lý chợ, chiến lược
phát triển chợ, quy mô chợ, trình độ và cách thức tổ chức hoạt động kinh doanh chợ,
tập quán kinh doanh, mặt hàng kinh doanh, kết cấu hạ tầng chợ...
Mô hình kinh doanh chợ sẽ quyết định phương hướng kinh doanh và đầu tư phát triển
chợ, cũng như các loại hàng hoá và dịch vụ sẽ được cung cấp, các phương thức trao
đổi, kinh doanh, tuyển chọn nhân sự và bố trí cán bộ quản lý đảm bảo vận hành và có
hiệu quả các hoạt động kinh doanh trên chợ.
1. 2. Đặc điểm của chợ
* Về chủ thể kinh doanh
- Người bán
Người bán ở đây có thể bao gồm người sản xuất và các thương nhân. Người sản xuất
có thể trực tiếp đem sản phẩm của mình ra chợ để trao đổi mua bán với những người
sản xuất khác, với người tiêu dùng cuối cùng hoặc với các người mua khác. Những
người mua cũng có thể mang sản phẩm mua được để trao đổi với những người sản
xuất, người tiêu dùng cuối cùng hoặc với các nhà bán lẻ khác trên chợ.
Người tham gia bán hàng tại chợ không cần nhiều vốn (trừ trường hợp các chủ thể
tham gia vào hoạt động bán buôn ở chợ), tuỳ theo mục đích và điều kiện của chủ thể
kinh doanh mà lượng vốn được sử dụng nhiều hay ít và lượng vốn này được xem như
mức tối thiểu để chủ thể có thể tham gia vào hoạt động kinh doanh bán hàng tại chợ.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
7
- Không gian họp chợ cũng không đồng đều, có chợ với diện tích rất lớn như các chợ
đầu mối, chợ bán buôn… nhưng cũng có những chợ chỉ cần một không gian rất nhỏ,
như các chợ làng, xã, chợ cóc, chợ tạm, chợ đường cái…
* Về thời gian họp chợ
Khác với các hình thức phân phối hiện đại như siêu thị, cửa hàng tự chọn, ở đó thời
gian hoạt động thường là tất cả các ngày trong tháng, tất cả các tháng trong năm,
thậm chí có những siêu thị mở cửa 24/24, thời gian họp chợ có thể thường xuyên
hoặc không thường xuyên, và thường theo một quy luật nhất định về thời gian, nhất
là ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Có nhiều chợ chỉ họp vào những giờ
nhất định trong ngày, những ngày nhất định trong tháng hoặc trong năm. Như chợ
phiên chỉ họp chợ vào một số ngày trong tháng, hoặc chợ cuối tuần chỉ họp vào ngày
cuối tuần, hay như chợ đêm chỉ họp vào ban đêm. Đặc biệt, ở các vùng đồng bào dân
tộc thiểu số thì chu kỳ họp chợ rất dài, thường là một tháng họp một phiên. Cá biệt,
có chợ chỉ họp một phiên một năm ( ví dụ: chợ Viềng tại tỉnh Nam Định).
* Về hàng hóa trao đổi, mua bán trong chợ
- Chủng loại hàng hoá
Chủng loại hàng hóa được trao đổi mua bán trong chợ rất đa dạng. Chợ là nơi trao
đổi các sản phẩm được sản xuất ra, nhất là đối với những người sản xuất nhỏ, không
tập trung. Người bán ở đây có thể là những người sản xuất, những thương nhân, họ
tạo ra sản phẩm, trao đổi sản phẩm và trực tiếp đưa sản phẩm của mình ra chợ để trao
đổi mua bán, với số lượng có thể nhiều hay ít, điều này hoàn toàn không có ở các siêu
thị hay các trung tâm thương mại. Chính những điều này đã tạo nên sự phong phú đa
dạng về chủng loại hàng hóa được lưu thông trong chợ, nhìn chung hàng hoá lưu
thông qua chợ chủ yếu là hàng tiêu dùng hàng ngày và giá trị không lớn.
- Chất lượng hàng hoá
Hàng hóa được trao đổi mua bán ở chợ thường không đòi hỏi tiêu chuẩn cao về chất
lượng và mẫu mã sản phẩm. Ở nước ta, chợ thường tập trung và phân bố ở nông
trong khu kinh tế cửa khẩu.
- Theo vùng lãnh thổ: Chợ miền núi, chợ đồng bằng, chợ ở các vùng kinh tế hay
trung tâm kinh tế, hải đảo, chợ trên sông...
* Căn cứ vào thời gian họp chợ:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
9
- Theo thời gian trong ngày: có các loại chợ sáng, chợ chiều, chợ đêm, chợ họp cả
ngày và chợ họp cả ngày và đêm.
- Theo khoảng cách thời gian giữa các lần họp chợ: chợ hàng ngày, chợ phiên, chợ
mùa vụ.
* Căn cứ vào hoạt động mua bán hàng hoá:
- Theo loại hàng hoá chủ yếu được lưu thông qua chợ: Chợ nông sản, chợ chuyên
doanh, chợ kinh doanh tổng hợp (các loại hàng hoá).
- Theo tính chuyên môn hoá và phương thức được giao dịch: Chợ đầu mối (chuyên
ngành, đa ngành), chợ chuyên doanh, chợ bán buôn, bán lẻ, hay chợ tổng hợp bán
buôn và bán lẻ;
- Theo điều kiện cơ sở vật chất của chợ: Chợ kiên cố, chợ bán kiên cố, chợ tạm, chợ
cóc.
* Theo Nghị định 02/NĐ-CP, căn cứ vào qui mô số điểm kinh doanh cố định: chợ
hạng I có trên 400 số điểm kinh doanh cố định trên chợ, chợ hạng II có từ 200 - đến
dưới 400 điểm kinh doanh cố định, chợ hạng III có dưới 200 điểm kinh doanh cố
định.
* Căn cứ vào phương thức giao dịch: Chợ truyền thống (giao ngay), chợ mua bán
theo hợp đồng và chợ giao sau, sàn giao dịch.
1.4. Chức năng của chợ
1.4.1. Nơi thực hiện mua bán, trao đổi hàng hoá.
Chợ là nơi người mua và người bán gặp nhau để trao đổi sản phẩm hàng hóa và
dịch vụ. Thông qua chợ, hàng hóa từ nơi sản xuất đến được với tiêu dùng, do đó
chợ được xem như một hình thức của thị trường, ở đó diễn ra các hoạt động trao
mua bán, trao đổi hàng hoá, nó chứa đựng thông tin đa dạng về nhiều mặt. Chợ
cung cấp các thông tin về cung cầu đối với các loại hàng hoá: tổng cung, tổng cầu
và cơ cấu; về hàng hóa: chất lượng, kiểu dáng, mẫu mã…; về khách hàng: khả
năng thanh toán, thu nhập, sở thích, thị hiếu, thói quen tiêu dùng…Chợ cũng cung
cấp các thông tin về đối thủ cạnh tranh, về chi phí và giá cả. Những thông tin này
không chỉ cần thiết cho người sản xuất, người tiêu dùng mà còn có ý nghĩa quan
trọng đối với các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức kinh tế.
1.4.5. Nâng cao hiệu quả phân phối sản phẩm
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
11
Chợ được xem như một kênh phân phối hàng hóa quan trọng, đặc biệt đối với hàng
hóa từ các nguồn sản xuất nhỏ, phi tập trung, gồm nhiều người sản xuất như hàng
nông sản, hàng thủ công, hàng tiêu dùng thông thường.
1.4.6. Cung cấp các dịch vụ
Chợ là nơi cung cấp các loại hình dịch vụ hỗ trợ hoạt động trao đổi mua bán tại chợ.
Tuỳ theo quy mô và trình độ phát triển của chợ mà các dịch vụ được cung ứng tại chợ
cũng khác nhau về số lượng và chất lượng. Chợ có quy mô càng lớn và hiện đại, tính
chuyên môn hoá càng cao thì các dịch vụ được cung ứng tại chợ càng đa dạng và chất
lượng dịch vụ đòi hỏi càng cao. Các dịch vụ được cung ứng tại chợ bao gồm các dịch
vụ chủ yếu sau:
- Dịch vụ vệ sinh môi trường;
- Dịch vụ trông coi phương tiện vận tải;
- Dịch vụ giám định chất lượng hàng hoá;
- Dịch vụ vận tải, giao nhận hàng hoá;
- Dịch vụ môi giới mua bán hàng hoá;
- Dịch vụ tư vấn và cung cấp thông tin về giá cả thị trường hàng hoá;
- Dịch vụ ngân hàng, thanh toán, dịch vụ chuyển tiền.
1.4.7. Tạo ra giá trị cộng đồng và xã hội
Chợ tạo ra các giá trị sinh hoạt cộng đồng và xã hội thông qua vai trò và chức năng
chợ có vai trò quan trọng đối với tái sản xuất sức lao động xã hội.
- Chợ mang lại nguồn thu trực tiếp cho ngân sách, thông qua việc khai thác quản
lý chợ để thu các khoản thu như thuế và các loại lệ phí chợ.
- Chợ là nơi thu thập và xử lý các thông tin mang tính thời sự về kinh tế - xã hội,
cung cấp các tín hiệu thị trường quan trọng như giá cả, tình hình cung, cầu… Đây
là những nguồn thông tin quan trọng giúp cho các nhà quản lý và sản xuất hàng
hoá trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
1.5.3. Đối với đời sống văn hóa - chính trị - xã hội.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
13
- Chợ mang tính truyền thống, tính văn hóa cao: Mặc dù không phải là nơi quyết
định bộ mặt của nền kinh tế - xã hội nhưng chợ lại là nơi phản ánh trình độ kinh
tế - xã hội và phong tục tập quán của dân cư địa phương.
- Chợ là nơi thể hiện, gìn giữ, phát huy văn hóa truyền thống, bản sắc dân tộc.
Đặc biệt đối với đồng bào các dân tộc thiểu số, chợ là nơi lễ hội, giao lưu gặp gỡ
duy nhất của họ. Tính văn hoá của chợ được thể hiện trên nhiều khía cạnh khác
nhau như văn hoá ẩm thực, văn hoá giao tiếp, thông tin cộng đồng.
- Chợ đóng một vai trò quan trọng trong vấn đề giải quyết công ăn việc làm và tạo
thu nhập cho nhiều người. Chợ là nơi thu hút hoạt động của một số lượng lớn
những người tham gia kinh doanh, chợ đã tạo ra một số lượng lớn công ăn việc
làm cho số lao động dôi dư, lao động mùa vụ, đặc biệt là ở các vùng nông thôn.
Gắn với vai trũ về phỏt triển kinh tế
Ngoài ra, chợ cũng tạo ra một bộ phận thương nhân có tính chuyên nghiệp cao
góp phần tạo thêm công ăn việc làm cho xã hội. Đồng thời, sự phát triển của
mạng lưới chợ ở nông thôn còn có vai trò quan trọng đối với nâng cao thu nhập
của dân cư, góp phần xoá đói giảm nghèo, rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa
thành thị và nông thôn. Gắn với vai trũ về phỏt triển kinh tế
1.5.4. Đối với cấu trúc thị trường nội địa
Trong Nghị định 02/ 2003/ NĐ- CP, nội dung quy hoạch và phát triển chợ đã xác
+ HTX đấu thầu kinh doanh chợ.
- Mô hình HTX chợ với cơ cấu tổ chức đơn giản, mỗi HTX chỉ có 1 chủ nhiệm
và từ 1-2 phó chủ nhiệm, 1 kế toán, 1 thủ quỹ và nhân viên quản lý chợ. Cụ thể về cơ
cấu tổ chức của mô hình này như sau:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chủ nhiệm HTX
Các phó chủ nhiệm HTX
Kế toán, thủ quỹ Các tổ quản lý: vệ sinh,
bảo vệ, PCCC, thu phí…
Website: Email : Tel : 0918.775.368
15
- Quản lý kinh doanh chợ: HTX có trách nhiệm quản lý, kinh doanh và khai thác
chợ với các nội dung cụ thể sau:
+ Tổ chức kinh doanh các hoạt động tại chợ.
+ Bảo đảm công tác phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự
và an toàn thực phẩm trong phạm vi chợ.
+ Xây dựng nội quy chợ theo quy định tại điều 10 của Nghị định 02 để trình
UBND cấp có thẩm quyền phê duyệt theo phân cấp quản lý chợ.
+ Bố trí, sắp xếp các khu vực kinh doanh bảo đảm các yêu cầu về trật tự, vệ
sinh, văn minh thương mại và phù hợp với yêu cầu của thương nhân kinh doanh tại
chợ.
+ Ký hợp đồng với các thương nhân về việc thuê, sử dụng điểm kinh doanh tại
chợ và các dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.
+ Tổ chức thông tin kinh tế, phổ biến chính sách, quy định của pháp luật và
nghĩa vụ đối với nhà nước của thương nhân kinh doanh tại chợ theo hướng dẫn của
cơ quan quản lý nhà nước.
- Ưu điểm của mô hình HTX chợ
So với hình thức tổ chức theo mô hình ban quản lý chợ hay tổ quản lý chợ em
đã nói tới 2 mô hình này đâu mà so sánh ở đây thì mô hình HTX kinh doanh khai thác
và quản lý chợ có nhiều ưu điểm như: do tự chủ về tài chính và tự chịu trách nhiệm
P. Kinh doanh
Phòng tổ chức h nh chínhà Phòng kế toán
Website: Email : Tel : 0918.775.368
17
- Quản lý kinh doanh chợ: Doanh nghiệp kinh doanh khai thác và quản lý chợ
có trách nhiệm thực hiện các nội dung sau:
+ Tổ chức kinh doanh các dịch vụ tại chợ.
+ Bảo đảm công tác phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự
và an toàn thực phẩm trong phạm vi chợ.
+ Xây dựng nội quy chợ theo quy định tại Điều 10 của Nghị Định 02 để trình
Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt theo phân cấp quản lý chợ, tổ chức
điều hành hoạt động theo nội quy chợ và xử lý các vi phạm về nội quy chợ.
+ Bố trí, sắp xếp các khu vực kinh doanh đảm bảo các yêu cầu về trật tự, vệ
sinh, văn minh thương mại và phù hợp với yêu cầu của thương nhân kinh doanh tại
chợ.
+ Ký hợp đồng với các thương nhân về việc thuê, sử dụng điểm kinh doanh tại
chợ và các dịch vụ khác theo quy định của pháp luật
+ Tổ chức thông tin kinh tế, phổ biến chính sách, quy định của pháp luật và
nghĩa vụ đối với nhà nước của thương nhân kinh doanh tại chợ theo hướng dẫn của
các cơ quan chức năng.
+ Tổng hợp tình hình hoạt động kinh doanh của chợ và báo cáo định kỳ cho các
cơ quan quản lý nhà nước theo hướng dẫn của Bộ Thương mại.
- Ưu điểm của mô hình doanh nghiệp chợ
Mô hình doanh nghiệp chợ có ưu điểm là năng động hơn so với mô hình ban
quản lý, huy động được vốn nhanh hơn, quản lý và kinh doanh chợ có hiệu quả hơn
do có cơ cấu tổ chức hợp lý với đội ngũ cán bộ nhân viên có chuyên môn làm việc có
hiệu quả cao.
Bên cạnh đó, do cơ chế tự chủ về tài chính, tự hạch toán kinh doanh của doanh
nghiệp nên doanh nghiệp phải có kế hoạch kinh doanh sử dụng vốn có hiệu quả nhất.
Các hoạt động dịch vụ trong các chợ cũng được mở rộng hơn, góp phần giải quyết
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
19
Chức năng hoạch định chiến lược phát triển chợ: Ban quản lý chợ có chức năng
tư vấn, đề xuất hoặc phối hợp với nhà nước để hoạch định các chiến lược phát triển
chợ cho phù hợp với đòi hỏi của tiến trình phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
- Ưu điểm của mô hình ban quản lý chợ
Với mô hình này, nhà nước có thể can thiệp để điều tiết các hoạt động quản lý
chợ.
Có thể giải quyết các vấn đề phát sinh tại chợ nhanh chóng.
- Nhược điểm của mô hình ban quản lý chợ
Do cơ chế không tự chủ về tài chính nên mô hình này không phát huy được tính
chủ động, sáng tạo cũng như chưa phát huy được hiệu qủa hoạt động của đội ngũ
nhân viên tham gia quản lý chợ làm cho hiệu quả của công tác quản lý chợ không
cao. Cơ cấu tổ chức còn mang nặng tính chất của nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung,
bao cấp theo cơ chế cũ, không năng động và nhanh nhậy với những vấn đề phát sinh.
Hiệu quả của công tác quản lý, kinh doanh và khai thác các công năng của chợ còn
thấp.
Ngoài ra, một trong những nhược điểm của các ban quản lý đó là những khó khăn về
vốn do chưa đủ tư cách pháp nhân để vay vốn cho đầu tư xây dựng chợ hoặc xin cấp
kinh phí để sữa chữa, đầu tư nâng cấp chợ
1. 7. Nhân tố ảnh hưởng đến mô hình kinh doanh chợ.
1.7.1. Quy mô và tính chất các loại chợ
Quy mô và tính chất các loại chợ sẽ có ảnh hưởng quyết định đến phương thức kinh
doanh, tổ chức quản lý, cơ cấu bộ máy, các bộ phận chức năng và các dịch vụ sẽ
được cung cấp qua chợ.
Việc tổ chức và quản lý chợ một cách có hiệu quả tuỳ thuộc rất lớn vào tầm nhìn và
định hướng phát triển chợ trong tương lai của các cơ quan có thẩm quyền.
Đối với quá trình hình thành và phát triển mô hình kinh doanh chợ, nhân tố tổ chức,
quản lý đóng vai trò hết sức quan trọng, chi phối hầu hết các phương diện phát triển
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
21
Ngoài các điều kiện tự nhiên, việc xác định vị trí không gian hay địa điểm cụ thể của
chợ còn tuỳ thuộc vào sự phân bố và mật độ dân cư.
Không gian địa lý cũng ảnh hưởng đến quá trình phát triển của chợ. Vị trí càng thuận
lợi, chợ càng có điều kiện để phát triển. Ở những vùng núi, vùng sâu, vùng xa, vị trí
địa lý khó khăn và điều kiện giao thông không thuận lợi thường khó có điều kiện để
phát triển chợ.
Chính những điều kiện để hình thành các loại chợ ở những khu vực địa lý khác nhau
với quy mô và trình độ khác nhau cũng sẽ quyết định đến mô hình kinh doanh chợ.
1.7.5. Điều kiện kinh tế
Quá trình phát triển kinh tế - xã hội tạo ra cơ sở kinh tế cho chợ và có vai trò quyết
định đến sự hình thành và phát triển của chợ trên nhiều phương diện khác nhau như:
quy mô của chợ, dung lượng và cơ cấu mặt hàng lưu thông qua chợ, phẩm cấp và
chất lượng hàng hoá lưu thông qua chợ...
Sự phát triển sản xuất, lưu thông và tiêu dùng là cơ sở trực tiếp hình thành và phát
triển chợ. Quá trình phát triển sản xuất nói chung tạo ra nguồn hàng cung ứng cho các
chợ, đặc biệt đối với các chợ đầu mối nông sản thì quá trình phát triển sản xuất nông
nghiệp sẽ là cơ sở nguồn hàng cung cấp cho các chợ này.
Ngày nay, trong lĩnh vực lưu thông hàng hóa nói chung, các phương thức kinh doanh
chủ yếu được áp dụng bao gồm: Mua bán trực tiếp giữa các cá nhân (người sản xuất
với người tiêu dùng, người sản xuất với thương nhân và thương nhân với người tiêu
dùng), phương thức kinh doanh qua mạng, phương thức kinh doanh theo hợp đồng
(giao sau)…
1.7.6. Các điều kiện xã hội
Điều kiện xã hội cũng có ảnh hưởng quan trọng đến quá trình phát triển của chợ cũng
như mô hình kinh doanh chợ. Các điều kiện xã hội bao gồm: Sự phân bố dân cư, quy
mô dân số và cơ cấu dân số theo nghề nghiệp, trình độ dân trí, các phong tục tập quán
và các điều kiện sinh hoạt văn hóa, giải trí của các tầng lớp dân cư, trình độ đô thị
+ Phương pháp quản lý chợ: Giám sát và quản lý theo các nội quy, quy tắc hoạt động trong
chợ.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
23
+ Nội dung quản lý chợ: Quản lý tất cả các hoạt động mua bán diễn ra trong chợ;
Quản lý các vấn đề an ninh, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm và phòng chống cháy
nổ; Quản lý và kiểm tra hàng hoá, quản lý các dịch vụ trong chợ; Quản lý các phương
tiện trong chợ; Quản lý hành chính,...
* Về mô hình chợ bán lẻ tổng hợp:
+ Cơ sở vật chất của chợ cũng được đầu tư nâng cấp cơ bản.
+ Chủ thể tham gia quản lý chợ: phần lớn là do cán bộ xã (phường),... quản lý.
+ Vốn đầu tư xây dựng chợ: Chủ yếu là vốn NSNN (Trung ương, Địa phương) và
một phần do người tham gia kinh doanh đóng góp.
+ Phương pháp quản lý chợ: Thường xuyên giáo dục tuyên truyền đối với quần
chúng, đối với người tiêu dùng và với nhân viên phục vụ khách hàng.
+ Nội dung quản lý chợ: Quản lý nhân viên, quản lý hàng hoá, quản lý vệ sinh môi
trường và quản lý và xử lý các vấn đề phát sinh.
* Kinh nghiệm đối với quản lý Chợ tại Vĩnh Phúc:
Mô hình quản lý kinh doanh và khai thác chợ của các nước chủ yếu là mô hình doanh
nghiệp do tính ưu việt của mô hình này mang lại. Đối với Vĩnh Phúc, có thể kết hợp
áp dụng mô hình doanh nghiệp và mô hình hợp tác xã tuỳ theo loại hình chợ.
Đối với các chợ lớn, vốn đầu tư cho xây dựng chợ, kinh doanh khai thác chợ chủ yếu
là vốn của doanh nghiệp và của nhân dân đóng góp. Ngân sách tỉnh chỉ hỗ trợ một
phần nào đó, từ đó mới phát huy được tính hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của
các doanh nghiệp. Đối với các chợ nhỏ, chợ ở vùng sâu vùng xa,… vốn đầu tư xây
dựng chợ chủ yếu là nguồn ngân sách tỉnh.
Chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho hệ thống các chợ, đặc biệt
là ở nông thôn, từng bước kiên cố hoá để tiến tới hiện đại hoá cho hệ thống chợ,
xây dựng chợ văn minh hiện đại và phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của
đô thị hoá, quá trình thực hiện qui hoạch các khu dân cư, các cụm công nghiệp, cụm
thương mại dịch vụ và các trung tâm cụm xã.
Quá trình hình thành hệ thống chợ trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc cũng gắn liền
với truyền thống buôn bán của dân cư. Với kinh nghiệm được đúc kết từ lâu đời
cùng với khả năng nhạy bén trong kinh doanh, từ lâu các thương nhân ở Vĩnh
Phúc đã biết khai thác và phân phối nguồn hàng nhằm thu lợi nhuận và từ đó hình
thành khu vực bán sầm uất, với số lượng thương nhân đông đảo. Họ cũng là
những tác nhân quan trọng trong quá trình hình thành chợ. Thông qua hoạt động
tổ chức thu mua, chế biến và chuyên chở hàng hoá của giới buôn bán mà hình
thành các điểm thu mua, phát luồng hàng hoá đi trong và ngoài tỉnh.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Copyright: Tài liệu đại học ©