Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN VỀ XỬ LÝ NƯỚC THẢI
I. Giới thiệu chung
II. Các phương pháp xử lý nước thải
CHƯƠNG 2 : TỔNG QUAN VỀ NGÀNH SẢN XUẤT DẦU ĂN
I. Dầu ăn :
II. Các bước tinh luyện dầu:
CHƯƠNG 3 : THIẾT KẾ HỆ THỐNG XỬ LÝ NƯỚC THẢI NHÀ MÁY SẢN XUẤT DẦU ĂN
I. Các thông số của dòng thải:
1. Lưu lượng nước thải :
2. Thành phần nước thải:
II. Phương pháp và lựa chọn công nghệ xử lý nước thải:
1. Những phương pháp chung xử lý nước thải :
2. Lựa chọn công nghệ xử lý nước thải :
CHƯƠNG 4 : TÍNH TOÁN THIẾT KẾ
I. Song chắn rác :
II.

Bể tách dầu mỡ và lắng cát :
III.

Bể điều hòa :
IV.

Tuyển nổi :
V.

Bể aerotank :
1. Các thông số thiết kế :
2. Tính hiệu quả xử lý :

cầu ngày càng tăng về mọi mặt của con người. Cũng như các ngành công nghiệp khác, ngành sản
xuất dầu thực vật đang phát triển không ngừng với chủng loại sản phẩm ngày càng đa dạng. Thế
nhưng đó cũng là nguyên nhân của việc lượng nước thải cũng như chất thải khác gia tăng đe dọa ô
nhiễm môi trường nghiêm trọng và cần được kiểm soát.
II. Các phương pháp xử lý nước thải
Xử lý nước thải là một quá trình bao gồm việc kết hợp một hoặc nhiều phương pháp vật lý,
hoá học, sinh học hoặc hỗn hợp để tách/phân huỷ chất ô nhiễm trong nước thải.
Phương pháp xử lý cơ học: là phương pháp ứng dụng các quá trình vật lý như lực trọng
trường, lực ly tâm để phân huỷ/tách các chất ô nhiễm ra khỏi nước. Phương pháp này thường đơn
giản, chi phía đầu tư và vận hành thấp, hiệu quả tách các chất lơ lửng cao. Các quá trình được áp
dụng rông rãi như: chắn rác, điều hòa, khuấy trộn, lắng, lắng cao tốc, tuyển nổi, lọc, bay hơi và
tách khí kỹ thuật,….
Phương pháp hoá học: Là phương pháp dụng các chất hóa học để chuyển đổi các tính chất
của các chất ô nhiễm thành cách chất dễ loại bỏ và tách ra khỏi nước. Phương pháp này thường có
chí phí vận hành cao, hiệu quả loại bỏ chất ô nhiễm ra khỏi nước lớn. Trong phương pháp này, các
hoá chất (dạng khí, lỏng hoặc rắn) được bổ sung trực tiếp vào nước thải.
SVTH: Ngô Thị Phương Thùy 3
Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong
Phương pháp sinh học: Là phương pháp ứng dụng vi sinh vật tham gia vào quá trình làm
sạch nước thải chứa nhiều chất hữu cơ dễ phân huỷ. Là một cơ thể sống, nên các vi sinh vật này
đòi hỏi phải được cung cấp đẩy đủ dưỡng chất cũng như môi trường sống tốt nhất (không có chất
độc). Chất thải (các chất hữu cơ) được tách ra khỏi nước bằng các phản ứng enzym trong tế bào vi
sinh vật. Phương pháp này về cơ bản chia làm 02 loại như sau.
- Phương pháp xử lý kỵ khí: Sử dụng các vi sinh vật kỵ khí, thường được áp dụng đối với
nước thải có hàm lượng chất hữu cơ hòa tan cao. Hoạt động trong môi trường không có oxy.
- Phương pháp xử lý hiếu khí: Sử dụng các vi sinh vật hiếu khí, thường được áp dụng đối
với nước thải có hàm lượng chất hữu cơ hòa tan thấp. Hoạt động trong môi trường cấp oxy liên
tục.
SVTH: Ngô Thị Phương Thùy 4
Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong

Acid myristic mạch thẳng CH3(CH2)12COOH
Acid palmitic mạch thẳng CH3(CH2)14COOH
Acid stearic mạch thẳng CH3(CH2)16COOH
Acid oleic có 1 liên kết đôi CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
Acid linoleic có 2 liên kết đôi
CH3(CH2)4CH=CH-CH=CH(CH2)7COOH
Acid ricinoleic có 2 liên kết đôi và nhóm hydroxyl
SVTH: Ngô Thị Phương Thùy 5
Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong
Những acid có liên kết đôi có thể bị oxy hóa dưới tác dụng của ánh sáng và nhiệt độ
thành các sản phẩm phân hủy như các aldehyt, các acid có mạch cacbon thấp thường có
mùi khó chịu ( hiện tượng dầu ôi ).
Trong thành phàn dầu thô còn chứa nhiều loại tạp chất khác nhau. Trước tiên phải kể
đến là các acid béo tự do, chúng tạo nên độ acid của dầu. Tiếp theo là fotfolipit, sáp,
tạp chất vô cơ, các protein, gluxit, các hợp chất gây mùi và màu.
II. Các bước tinh luyện dầu:
Vì trong thành phần dầu nguyên liệu còn chứa rất nhiều loại tạp chất khác nhau nên
cần phải qua các bước tinh luyện trước khi dùng trong công nghiệp cũng như bán ra thị
trường tiêu dùng. Trong công nghiệp, có 2 loại sơ đồ tinh chế : tinh chế hoàn chỉnh và
tinh chế 1 phần. Với sơ đồ tinh chế hoàn chỉnh ta thu được dầu hoàn toàn không còn
mùi vị đặc trưng của dầu nguyên liệu ( ví dụ : dầu mè tinh luyện ). Ngược lại, với kiểu
tinh chế 1 phần ta thu được dầu còn hương vị của dầu nguyên liệu ( ví dụ : dầu mè rang
), tùy theo thị hiếu mà đáp ứng.
Dầu ăn tinh luyện dược sản xuất qua các công đoạn sau:
a) Công đoạn khử gum dầu đặc biệt (UF - Degumming):
Mục đích của công đoạn khử gum là loại các chất gum, sáp, photphatit và một phần
nhỏ các vết kim loại... có trong một số loại dầu thô ban đầu bằng nước hoặc acid Citric,
acid Photphoric ở nhiệt độ thích hợp. Đây là các hợp chất mà nếu không tách loại ra sẽ
làm cho dầu thành phẩm không trong suốt và có hại cho sức khỏe con người.
b) Công đoạn trung hòa dầu (Neutralisation):

phối trộn để đạt tiêu chuẩn dầu thành phẩm Shortening và Margarine.
f) Hệ thống đóng gói dầu thành phẩm các loại:
- Dầu lỏng tinh luyện được chiết rót vào các lọai bao bì bằng chai nhựa PET có dung
tích chứa từ 0,25 lít đến 5 lít trên các dây chuyền thiết bị chiết dầu chai tự động của
CHLB Đức, Ý. Các công đoạn đều hiện đại và hiện có duy nhất ở Việt Nam.
- Dầu đặc tinh luyện được làm lạnh kết tinh sau khi đã được phối chế với các phụ gia
thực phẩm, các chất bảo quản trong qui trình chế biến Shortening và Magarine, được
đóng gói trong hộp nhựa PE hoặc trong túi PE có bao bì ngoài là thùng carton trên dây
chuyền thiết bị đóng gói VOTATOR theo công nghệ sản xuất chế biến của Mỹ.
- Dầu bơ thực vật thành phẩm được đóng gói bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh an
toàn thực phẩm và mỹ quan sản phẩm.
CHƯƠNG 3
THIẾT KẾ HỆ THỐNG XỬ LÝ NƯỚC THẢI NHÀ MÁY DẦU ĂN
I. Các thông số của dòng thải:
1. Lưu lượng nước thải :
SVTH: Ngô Thị Phương Thùy 7
Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong
Lưu lượng nước thải và tính chất nước thải là một trong hai thông số quan trọng nhất
để lựa chọn công nghệ cũng như tính toán các quá trình xảy ra. Lưu lượng nước thải
150 m3/ngày đêm.
2. Thành phần nước thải:
STT Chỉ tiêu Đơn vị Giá trị QCVN 24-2009 (A)
01 pH - 7,01-7,21 5.5-9
02 SS mg/l 440-550 50
03 COD mgO
2
/l 1200-1350 50
04 BOD
5
mgO

Bể lắng đợt một :
Công trình thiết kế nhằm mục đích : loại bỏ các chất rắn lơ lửng mà các chất rắn
này có khả năng gây nên hiện tượng bồi lằng trong nguồn tiếp nhận. Tách dầu mỡ hay các
chất nổi khác, làm giảm tải trọng hữu cơ cho công trình xử lý sinh học sau đó. Bể lắng đợt
một nếu thiết kế tốt có khả năng loại 50-70% hàm lượng chất lơ lửng và 25-40% BOD. Về
kết cấu thường có ba dạng :
o Bể lắng ngang : bể lắng ngang có thể được làm từ các vật liệu khác nhau như bê
tông cốt thép, gạch hay bằng đất tùy thuốc vào kích thước, yêu cầu quá trình lắng
và điều kiện kinh tế.
Bể lắng ngang được chia làm bốn vùng : vùng nước thải vào, vùng lắng, vùng xả
nước và vùng bùn. Vùng lắng chiếm phần lớn thể tích bể. Chế độ dòng chảy trong
vùng lắng cần duy trì ở điều kiện chảy tầng và ổn định. Do đó, bán kính thủy lực
của bể cần phải thích hợp.
Bể lắng ngang được dùng khi lượng nước thải > 15000m
3
/ngày
Hiệu suất 60%
Vận tốc dòng < 0,01m/s
Thời gian lưu 1-3h
o Bể lắng đứng : dạng hộp hay trụ , đáy hình chóp. Nước thải được đưa vào từ tâm
bể với vận tốc < 30mm/s. Nước chảy theo phương thẳng đứng từ dưới lên tới vách
tràn với vận tốc 0,5-0,6m/s. Thời gian lưu 45-120phút. Chiều cao vùng lắng 4-5m.
Hiệu suất bể lắng đứng thường thấp hơn bể lắng ngang 10-20%.
SVTH: Ngô Thị Phương Thùy 9
Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong
o Bể lắng ly tâm : bể có tiết diện hình tròn, đường kính từ 16-40m hay lớn hơn
(60m). Chiều sâu nước chảy 1,5-5m. Tỷ lệ đường kính và chiều sâu là 6-30. Độ dốc
của đáy i = 0,02 hay lớn hơn. Thời gian lưu 85-90phút. Hiệu suất đạt 60%. Bể được
ứng dụng với lưu lượng > 20000m
3

SVTH: Ngô Thị Phương Thùy 10
Đồ án chuyên ngành GVHD :TS. Mai Thanh Phong
có chứa 1 lượng nhỏ các chất, các chất này không thể xử lý bằng phương pháp
sinh học và thường có độc tính cao.
o Trao đổi ion : thường được dùng để làm sạch nước hay nước thải khỏi các kim
loại như : Zn, Cu, Cr, Ni, Pb, Hg, Cd, V, Mn…cũng như các hợp chất của As, P,
Cyanua và chất phóng xạ. Phương pháp này cho phép thu hồi các chất có giá trị
và đạt được mức độ làm sạch cao.
Xử lý sinh học :
Người ta dùng phương pháp này để làm sạch nước thải sinh họat cũng như nước thải của
nhiều ngành sản xuất khỏi nhiều chất hữu cơ hòa tan và một số chất vô cơ như H
2
S, cacs
sunfit, amoniac, nitơ… Để tiến hành bằng phương pháp này nước thải cần không có các
hợp chất độc, các muối kim loại nặng hay nồng độ của chúng không được vượt giới hạn
cho phép và tỷ số BOD/COD > 0,5.
Công trình xử lý sinh học phân làm hai nhóm :
o Công trình thực hiện trong điều kiện tự nhiên : cánh đồng tưới, bãi lọc, hồ sinh học,
…Quá trình xử lý diễn ra chậm, dựa chủ yếu vào oxy và vi sinh vật có trong nước
và đất.
o Công trình thực hiện trong điều kiện nhân tạo : bể lọc sinh học (biophin), bể là
thoáng sinh học (aerotank),…Do trong điều kiện nhân tạo nên quá trình xử lý diễn
ra nhanh hơn, cường độ mạnh hơn.
Quá trình xử lý sinh học trong điều kiện nhân tạo có khả năng đạt mức hoàn toàn
với BOD giảm 90-95% và không hoàn toàn với BOD giảm 40-80%. Trong trường
hợp xử lý trên bể aerotank thường đưa một phần bùn họat tính trở lại để tạo điều
kiện cho công trình đạt hiệu quả hơn. Phần bùn họat tính còn lại gọi là bùn họat
tính dư, thường đưa tới bể nén bùn để làm giảm thể tích trước khi đưa vào bể
Metantank để lên men.
Bể Metantank là công trình tương đối hiện đại, chỉ dùng để lên men cặn lắng. Đôi