Lời mở đầu
Hiện nay, chúng ta đang ở trong giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đây là thời kỳ
chuyển tiếp từ nền kinh tế cũ lạc hậu lên nền kinh tế mới xây dựng công hữu. Do đó đòi hỏi cần
phải tập trung phát triển nền kinh tế thị trờng với sự đa dạng hoá các hình thức sở hữu và các
thành phần kinh tế. Vì có nh vậy mới đa đất nớc thoát khỏi tình trạng nghèo nàn lạc hậu và bắt
kịp với tốc độ phát triển của các nớc trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, để xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội thì chúng ta không đơn thuần tập trung phát triển nền kinh tế thị tr
ờng thuần tuý mà phải đặt dới sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của Đảng "phát triển nền kinh tế
hàng hoá nhiều thành phần theo định hớng xã hội chủ nghĩa".
Với vai trò quan trọng "kinh tế t bản t nhân có khả năng đóng góp vào công cuộc xây
dựng đất nớc, khuyến khích t nhân đầu t vào sản xuất, yên tâm làm ăn lâu dài, bảo hộ quyền sở
hữu và lợi ích hợp pháp tạo điều kiện thuận lợi đi đôi với tăng cờng quản lý, hớng dẫn làm ăn
đúng pháp luật có lợi cho quốc kế dân sinh" - Báo cáo chính trị tại Đại hội VIII của Đảng. Tuy
nhiên, trong quá trình phát triển, kinh tế t bản t nhân ở nớc ta đã bộc lộ những hạn chế, yếu
kém và phải đơng đầu với nhiều thách thức và khó khăn về môi trờng kinh doanh, năng lực
cạnh tranh, trình độ công nghệ, chất lợng, giá thành sản phẩm. Một số doanh nghiệp vốn lớn,
công nghệ tiên tiến, còn phần lớn vẫn là doanh nghiệp có quy mô nhỏ, vốn ít, công nghệ sản
xuất lạc hậu, trình độ quản lý doanh nghiệp còn yếu kém, hiệu quả và sức cạnh tranh trên thị tr-
ờng yếu; thêm vào đó là những khó khăn vớng mắc về vốn, về mặt bằng sản xuất, kinh doanh,
về khả năng tiếp cận và xử lý thông tin về môi trờng pháp lý
Vì thế, kinh tế t bản t nhân có khả năng đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nớc nh
huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn, giải quyết và tạo công ăn việc làm cho một lực l-
ợng lớn lao động, tăng nguồn thu cho ngân sách. Bên cạnh những mặt tích cực khu vực kinh tế t
bản t nhân ở nớc ta bộc lộ những yếu kém, hạn chế đòi hỏi phải có sự can thiệp từ phía Nhà n
ớc về các chính sách
Nguyên nhân khiến tốc độ phát triển của khu vực kinh tế t bản t nhân cha đáp ứng đợc
những đòi hỏi của sự phát triển kinh tế xã hội ở nớc ta giai đoạn hiện nay đợc nêu rõ tại Nghị
quyết Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ơng khoá IX "Một số cơ chế, chính sách của
Nhà nớc cha phù hợp với đặc điểm của kinh tế t bản t nhân mà đại bộ phận có quy mô nhỏ và
vừa; quản lý có phần buông lỏng và có những sơ hở, hạn chế việc thúc đẩy kinh tế t bản t nhân
phát triển đúng hớng".

hai nguyên lý về sự vận động và phát triển cần tính đến khi nghiên cứu xu hớng vận động của
kinh tế t bản t nhân trong cơ cấu kinh tế nhiều thành phần.
Thứ nhất, đó là quy luật về mối quan hệ giữa lực lợng sản xuất và quan hệ sản xuất. Trong
quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, nớc ta cha thể có ngay lực lợng sản xuất hiện đại với
trình độ xã hội hoá cao nên hệ thống quan hệ sản xuất phù hợp là cơ cấu kinh tế nhiều thành
phần với sự đa dạng về hình thức sở hữu. Đó chính là cơ sở khách quan của sự tồn tại của kinh
tế t bản t nhân .
Thứ hai, là lý luận về cơ cấu sản xuất kinh tế quyết định cơ cấu xã hội, giai cấp của xã hội
tơng ứng và vai trò vị trí của nó. Nh ở nớc ta trong giai đoạn hiện nay, khi kinh tế t bản t nhân
đang có điều kiện phát triển mạnh thì tầng lớp chủ doanh nghiệp sẽ có vị trí xứng đáng tơng ứng
trong cơ cấu xã hội giai cấp.
3
Qua học thuyết của Mác - Lênin về các quy luật, nguyên lý về sự vận động và phát triển
của các hình thái kinh tế xã hội, ta đem áp dụng và tìm hiểu thành phần kinh tế t bản t nhân ở
Việt Nam.
II. Kinh tế t bản t nhân trong nền kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam
1. Khái niệm về kinh tế t bản t nhân
Nói đến kinh tế t bản t nhân là thực chất nói đến khu vực kinh tế t bản t nhân , về quan hệ
sở hữu gồm kinh tế cá thể, tiểu chủ và kinh tế t bản t nhân. Xét về mặt lý luận thì kinh tế cá thể,
tiểu chủ và kinh tế t bản t nhân có khác nhau về trình độ phát triển lực lợng sản xuất và bản chất
quan hệ sản xuất. Nhng trên thực tế, việc phân định rạch ròi ranh giới kinh tế cá thể, tiểu chủ và
kinh tế t bản t nhân là không đơn giản. Hai thành phần kinh tế này luôn có sự vận động, phát
triển, biến đổi không ngừng và chịu sự ảnh hởng của các yếu tố thời đại, đặc điểm ngành nghề,
lĩnh vực sản xuất.
Để có thể hiểu rõ hơn về khu vực kinh tế t bản t nhân ta đi tìm hiểu xem khái niệm của nó
là gì? Kinh tế cá thể là thành phần kinh tế t hữu mà thu nhập dựa hoàn toàn vào lao động và vốn
của bản thân và gia đình. Thành phần kinh tế cá thể đợc quy định bởi trình độ phát triển thấp và
sản xuất nhỏ bé. Kinh tế tiểu chủ cũng là hình thức kinh tế t hữu nhng có thuê lao động, tuy
nhiên thu nhập vẫn chủ yếu dựa vào sức lao động và vốn của bản thân và gia đình Kinh tế t bản

nguồn lực bên trong và bên ngoài cho quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, nâng cao hiệu
qủa kinh tế xã hội, cải thiện đời sống nhân dân là mục tiêu hàng đầu trong việc khuyến khích
các thành phần kinh tế. Kinh tế Nhà nớc giữ vai trò chủ đạo cùng các kinh tế khác góp phần xây
dựng nền kinh tế nớc nhà, trong đó kinh tế t bản t nhân đợc xác định là thành phần kinh tế
quan trọng. Với quan niệm đó, trên thực tế, Đảng và Nhà nớc ta đã cố gắng tạo điều kiện về
kinh tế và pháp lý thuận lợi để các nhà đầu t t nhân yên tâm làm ăn lâu dài thông qua việc xúc
tiến mạnh mẽ quá trình lập pháp, tạo cơ sở pháp lý cho sự phát triển kinh tế thị trờng nhiều thành
phần và kinh tế t bản t nhân nói riêng. Năm 1990 ban hành Luật Công ty và Luật doanh nghiệp
t nhân. Hiến pháp 1992 đã ban hành khẳng định vai trò hợp hiến của kinh tế t bản t nhân và t
bản t nhân. Hiến pháp sửa đổi bổ sung 2001 đã nêu " doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh
tế đợc liên doanh, liên kết với cá nhân, tổ chức kinh tế trong và ngoài nớc theo quy định của
pháp luật" và trong 15 năm qua đã liên tục ban hành và hoàn thiện hệ thống luật dân sự, luật
kinh tế và kinh doanh. Đạo luật doanh nghiệp đã đi vào cuộc sống rất nhanh tạo ra bớc phát triển
đột biến của kinh tế t bản t nhân .
Tuy nhiên, không thể phát triển kinh tế t bản t nhân một cách độc lập, không thể vì các
khuyết điểm của mô hình phát triển mạnh các doanh nghiệp quốc doanh kể cả trong nông
nghiệp và trong mọi lĩnh vực thì t nhân hoá hoàn toàn khu vực doanh nghiệp quốc doanh. Bởi lẽ,
trong một số lĩnh vực doanh nghiệp t nhân không muốn kinh doanh do lợi nhuận thấp, thời gian
thu hồi vốn lâu hoặc họ không thể làm đợc vì các ngành đó đòi hỏi lợng vốn lớn, trình độ khoa
học công nghệ ví dụ nh xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng (điện, nớc, mạng lới đờng giao thông)
phục vụ cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Do đó, để phát triển đợc nền kinh tế tổng thể đòi
hỏi phải phát triển mạnh khu vực doanh nghiệp quốc doanh để làm đầu tàu cho nền kinh tế,yểm
trợ cho các doanh nghiệp nhỏ của khu vực kinh tế t bản t nhân . Tuy vậy, khu vực doanh nghiệp
5
Nhà nớc chỉ nên tập trung phát triển các ngành mũi nhọn chứ không phải tập trung sản xuất
kinh doanh tất cả các mặt hàng thuộc các lĩnh vực khác nhau nh trong thời kỳ tập trung quan
liêu bao cấp. Trong thời kỳ đó, sự sản xuất dới sự chỉ đạo chung thống nhất của Nhà nớc thông
qua các chỉ tiêu và kế hoạch. Chính vì thế dẫn đến sự trì trệ, đói nghèo trong một thời gian tơng
đối dài sau khi chúng ta giành đợc độc lập. Để có thể tăng khả năng sáng tạo cũng nh cạnh tranh
của các doanh nghiệp Nhà nớc, Nhà nớc thực hiện chính sách cổ phần hoá các doanh nghiệp

t nhân đã huy động nguồn vốn tăng liên tục trong những năm qua.Theo ớc tính, từ khi luật
doanh nghiệp ra đời tính từ 2000 đến 7/2003, tổng vốn các doanh nghiệp đạt 145.000 tỷ đồng
cao gấp 4 lần so với tổng vốn đầu t của doanh nghiệp t nhân 9 năm trớc cộng lại. Cũng thời gian
đó, tỷ trọng vốn đầu t của kinh tế t bản t nhân trong tổng vốn đầu t tăng lên nhanh chóng từ
20% năm 2000 lên 25% năm 2001, lên 25,3% năm 2002, 27% năm 2003. Với bản tính nhạy
cảm trong kinh doanh và mục đích doanh lợi, kinh tế t bản t nhân luôn tìm cơ hội đầu t, do đó
ngoài vốn tự tích luỹ, các chủ doanh nghiệp t nhân tìm mọi biện pháp linh hoạt và hiệu quả để
huy động vốn từ nhiều nguồn góp phần làm phong phú hoá thị trờng tài chính và đầu t. Với sự
phát triển nhanh chóng và đa dạng, kinh tế t bản t nhân đã thu đợc một kết quả đáng kể đóng
góp vào ngân sách Nhà nớc ngày càng tăng. Theo số liệu thống kê của Tổng cục thuế, khu vực
kinh tế t bản t nhân đã nộp vào ngân sách năm 2000 là 11003 tỷ đồng, chiếm 16,1% tổng thu
ngân sách, năm 2001 nộp 11075 tỷ đồng chiếm 14,8% tổng thu ngân sách. Ngoài ra, các doanh
nghiệp t nhân còn thực hiện nhiều chơng trình nh đóng góp cho quỹ chất độc màu da cam, quỹ
ngời nghèo, ủng hộ cho việc xây dựng các công trình công cộng nh cầu, đờng, nhà tình nghĩa,
trờng học, trạm xá
Lao động là một trong những yếu tố đầu vào cơ bản của nền sản xuất. Vì vậy, việc giải
quyết việc làm không chỉ có ý nghĩa về mặt sử dụng có hiệu quả nguồn lực xã hội mà luôn là
mối quan tâm hàng đầu của Nhà nớc. Một số thành công của đờng lối đổi mới trong thời gian
qua đang làm thay đổi nhận thức về thị trờng lao động của nớc ta. Trớc hết đó là quan niệm sức
lao động là hàng hoá cho nên hình thức thể hiện dới dạng "hợp đồng lao động" và đợc pháp luật
đảm bảo thông qua Bộ luật lao động và các cơ quan thực thi. Chính sự tồn tại và phát triển của
kinh tế t bản t nhân đang làm thay đổi cách nghĩ thụ động về việc làm, việc làm không phải chỉ
do Nhà nớc tạo ra cho ngời lao động mà ngời lao động sẽ tự tạo việc làm, tự kiếm sống và làm
giàu. Lao động trớc đây chủ yếu trong lĩnh vực nông, lâm , ng nghiệp nay dần dần chuyển sang
các ngành nghề khác nh công nghiệp, dịch vụ để từ đó hình thành cơ cấu lao động hợp lý giữa
các ngành, các vùng theo hớng hiện đại, hiệu quả. Trong giai đoạn hiện nay, để tăng sức cạnh
tranh cho các doanh nghiệp đòi hỏi phải có một lực lợng lao động có trình độ chuyên môn, có
năng lực có phẩm chất. Do đó, phải có chính sách phù hợp để đào tạo và khuyến khích sử dụng
lao động, tránh tình trạng thiếu lao động giỏi.Kinh tế t bản t nhân không chỉ góp phần giải
quyết một lực lợng lớn lao động thất nghiệp mà còn làm tăng sự lựa chọn cho ngời lao động khi

xuất.
Với sự phát triển nhanh cả về quy mô và tốc độ của quá trình hội nhập quốc tế, các phạm
trù giao dịch quốc tế ngày càng mở rộng nh giao dịch hàng hoá, dịch vụ, thông tin, đầu t, tài
chính và Việt Nam đang mở rộng cửa hợp tác kinh doanh quốc tế theo nguyên tắc đa phơng
hoá, đa dạng hoá. Kinh tế t bản t nhân cũng góp phần đáng kể trong công cuộc ấy với việc tạo
ra khối lợng lớn về hàng xuất khẩu ( nông, lâm, thủy, hải sản, hàng thủ công mỹ nghệ), đồng
thời mở rộng khả năng đầu t và là đối tác thu hút các nguồn vốn đầu t từ nớc ngoài vào Việt
Nam, nhập về máy móc thiết bị công nghệ hiện đại để qua đó tận dụng và phát huy mọi nguồn
lực cho sự phát triển kinh tế trong nớc. Việt Nam đang trong quá trình mở rộng quan hệ kinh tế
đối ngoại, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia ngày càng sâu rộng và đầy đủ vào các tổ
chức kinh tế thế giới nh: AFTA, APEC và sắp tới là WTO cho nên không thể thiếu đợc vai trò
của khu vực kinh tế t bản t nhân . Với những thuận lợi vốn có nh linh hoạt nhạy bén phù hợp
với sự thay đổi nhanh chóng, khu vực này đã mang lại một nguồn lợi lớn cho đất nớc. Theo ớc
tính, năm 2001, khu vực kinh tế t bản t nhân phi nông nghiệp nhập khẩu trực tiếp 3,336 tỷ USD
8
và xuất khẩu đạt 2,851 tỷ USD. Trong những năm vừa qua, khu vực kinh tế t bản t nhân đóng
góp gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nớc. Trong quá trình hội nhập, kinh tế t bản t
nhân đã liên doanh liên kết với nớc ngoài hoặc làm môi giới với nhiều hình thức đa dạng và linh
hoạt để tạo điều kiện thu hút ngoại lực, tận dụng kinh nghiệm quản lý cũng nh tiếp thu công
nghệ mới cho tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nớc ta. Thực tế có nhiều Công ty của ng
ời Việt Nam ở nớc ngoài đang muốn đầu t về quê hơng. Nếu Nhà nớc có chính sách cởi mở về
phát triển kinh tế t bản t nhân và tạo môi trờng an toàn, tin cậy, hấp dẫn đối với họ thì đây là
một nguồn lực không nhỏ (hiện nay mỗi năm tiền từ nớc ngoài gửi về cho ngời thân ở Việt Nam
khoảng 2,7 tỷ USD, phần lớn trong đó là cho đầu t sản xuất kinh doanh).
9
Chơng II
thực trạng phát triển kinh tế t bản t nhân
ở nớc ta hiện nay
I. Thực trạng phát triển khu vực kinh tế t bản t nhân ở nớc ta trong giai
đoạn hiện nay

10
mới thành lập cho thấy các nhà đầu t trong nớc đã nhận thức đợc những điểm lợi và bất lợi của
từng loại hình doanh nghiệp nên có xu hớng lựa chọn loại hình doanh nghiệp hiện đại, tạo cơ sở
để doanh nghiệp ổn định, phát triển không hạn chế về quy mô và thời hạn hoạt động với quản
trị nội bộ ngày càng chính quy, minh bạch hơn. Thực tế nói trên phần nào chứng tỏ các nhà đầu
t đã tin tởng vào đờng lối, luật pháp và cơ chế chính sách, có xu hớng đầu t dài hạn hơn, công
khai hơn và quy mô lớn hơn. Theo Báo cáo của Bộ kế hoạch và đầu t năm 2003, doanh nghiệp t
nhân ở nớc ta chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số doanh nghiệp trong toàn quốc, đóng góp khoảng
26% tổng sản phẩm xã hội, 31% tổng sản lợng công nghiệp, 78% tổng mức bán lẻ, 64% tổng l
ợng vận chuyển hàng hoá, tạo ra 49% việc làm phi nông nghiệp ở nông thôn. Số lợng hộ kinh
doanh trong lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp, thơng mại, dịch vụ tăng từ khoảng 0,84 triệu hộ năm
1990 lên 2,2 triệu hộ năm 1996 và khoảng gần 3 triệu hộ tính đến cuối năm 2004. Ngoài ra, cả
nớc còn có khoảng 130.000 trang trại và trên 10 triệu hộ nông dân sản xuất hàng hoá, trong đó
có khoảng 70.000 trang trại có diện tích đất trên 2 ha và doanh thu trên 100 triệu đồng/năm.
Tính đến tháng 6/2003, tổng số doanh nghiệp t nhân đăng ký kinh doanh lên tới 12 vạn doanh
nghiệp (cha kể gần 2 triệu hộ kinh doanh cá thể). Trong đó, các doanh nghiệp hoạt động trong
lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp là 17%, xây dựng 14%, nông nghiệp 14%, trong
lĩnh vực dịch vụ là 55%. Ước tính cả năm 2004 có khoảng 35.000 doanh nghiệp đăng ký kinh
doanh với tổng số vốn đăng ký đạt khoảng 72.000 tỷ đồng. Cũng trong năm này, đã có gần
6.200 doanh nghiệp đăng ký bổ sung vốn với tổng số vốn bổ sung khoảng 23000 tỷ đồng, tăng
31% so với vốn đăng ký bổ sung năm 2003. Mức vốn đăng ký trung bình một doanh nghiệp
tăng nhanh từ 570 triệu đồng/1dn thời kỳ 1991 1999 lên 2,015 tỷ đồng năm 2004.
Điều đáng quan tâm là số lợng vốn huy động đợc qua đăng ký thành lập mới và mở rộng
quy mô doanh nghiệp tăng lên mạnh mẽ. Trong 4 năm, các doanh nghiệp đã đầu t (gồm cả đăng
ký mới và đăng ký bổ sung) đạt trên 182.715 tỷ đồng (tơng đơng khoảng 12,1 tỷ USD, cao hơn
số vốn đầu t nớc ngoài đăng ký trong cùng thời kỳ): trong đó năm 2000 là 1,3 tỷ USD, năm
2001 là 2,3 tỷ USD, năm 2002 là gồm 3 tỷ USD, năm 2003 là khoảng 3,6 tỷ USD và hết tháng
5/2004 là khoảng 1,8 tỷ USD. Từ năm 2000 - 2003, tỷ trọng vốn đầu t của khu vực t nhân trong
tổng vốn đầu t toàn xã hội tăng lên nhanh chóng: từ 20% năm 2000 lên 25% năm 2001, lên
25,3% năm 2002 và khoảng 27% năm 2003 và khoảng 29% năm 2004. Tỷ trọng đầu t của

trong lĩnh vực phi nông nghiệp, số lao động thuộc kinh tế t bản t nhân là 4.643.844 ngời năm
2000, tăng 20,12% so với năm 1996. Tính riêng trong 4 năm (1997 - 2000) khu vực kinh tế t
bản t nhân thu hút thêm 997.000.000 lao động, gấp 6,6 lần so với khu vực kinh tế Nhà nớc và
từ năm 2000 - 2003,khu vực kinh tế t bản t nhân đã tạo ra gần 2 triệu chỗ việc làm mới cho lao
động. Từ khi có luật khuyến khích đầu t trong nớc đã thu hút và tạo việc làm cho 1.516.456 lao
động. Theo đó, các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế t bản t nhân đầu t trung bình 70 triệu
đến 100 triệu đồng là tạo ra đợc một chỗ làm việc, trong đó đối với doanh nghiệp Nhà nớc thì số
tơng ứng là 210 - 280 triệu.
2. Phát triển khu vực kinh tế t bản t nhân theo ngành nghề sản xuất kinh doanh và
theo vùng lãnh thổ
a. Trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp nông thôn
Nông nghiệp nông thôn chiếm một tỷ lệ lớn trong dân số khoảng 80% và 70% lực lợng
12
lao động xã hội. Đây là nơi cung cấp lơng thực, thành phẩm, cung cấp nguồn nguyên liệu đầu
vào, đồng thời là thị trờng tiêu thụ sản phẩm quan trọng của công nghiệp và nhiều ngành kinh
tế khác. Chính sự ổn định và phát triển vững chắc của khu vực này là điều kiện vô cùng quan
trọng cho việc ổn định kinh tế xã hội của đất nớc. Giai đoạn trớc đổi mới, chúng ta có 16.743
hợp tác xã nông nghiệp và hàng trăm nông trờng quốc doanh đợc Nhà nớc đầu t hỗ trợ vật chất
tinh thần nhng vẫn không đảm bảo đợc an ninh lơng thực cho đất nớc, nguồn nguyên liệu đầu
vào. Cùng với những yếu kém của khu vực công nghiệp và các ngành kinh tế khác của đất nớc,
chúng ta đã lâm vào cuộc khủng hoảng trầm trọng vào cuối những năm 70 và đầu những năm
80. Sau khi có Nghị quyết 10 của Bộ chính trị (4/1986), nông nghiệp Việt Nam đã có bớc khởi
sắc mới từ nạn thiếu đói triền miên vơn lên đảm bảo đủ lơng thực trở thành nớc xuất khẩu gạo
lớn trên thế giới (đứng thứ 2 sau Thái Lan). Thật vậy, nếu năm 1990 số lợng các hộ cá thể
khoảng trên 9,4 triệu hộ thì đến 1995 đã lên tới 11,9 triệu hộ hoạt động trên 9000 xã trong khắp
mọi vùng sinh thái. Dới tác động của thị trờng và quy luật vận động nội tại của hoạt động kinh
tế trong nông thôn đã và đang tồn tại nhiều loại hình kinh tế hợp tác với trình độ khác nhau
xuất phát từ nhu cầu phát triển của các hộ xu hớng hợp tác liên kết để hỗ trợ nhau "đầu vào, đầu
ra" giữa các hộ hiện nay khá mạnh mẽ. Do nhu cầu hợp tác giữa các hộ trong việc tìm kiếm thị tr
ờng đã trở lên cấp bách và đang rất cần có sự hớng dẫn hỗ trợ từ phía các cơ quan chức năng của

nhiệm hữu hạn có số lao động là 43 ngời và số vốn trên 1 lao động là 50 triệu đồng; doanh
nghiệp t nhân là 13,5 lao động và 23,5 triệu đồng/1 lao động. Xét theo ngành thì ngành công
nghiệp khai thác có số lao động bình quân trong 1 doanh nghiệp là cao nhát 564 lao động nhng
số vốn cho 1 lao động lại thấp khoảng 1 triệu đồng. Tại thời điểm 1/1/2003, bình quân một
doanh nghiệp chỉ có 74 lao động và 22,9 tỷ đồng tiền vốn; so với năm 2000 là 83 ngời và 26 tỷ
đồng vốn, đấy là số liệu điều tra bình quân chung của các doanh nghiệp trong các thành phần
kinh tế. Nếu nói riêng về thành phần kinh tế t bản t nhân thì quy mô còn nhỏ hơn nhiều, có
những doanh nghiệp t nhân có thể gọi là siêu nhỏ với vốn hoạt động khoảng vài ba chục triệu,
lao động từ 5-7 ngời, mặt bằng sản xuất kinh doanh không có, có khi còn phải lấy nhà ở, sân, v
ờn làm văn phòng và nơi sản xuất. Theo điều tra, khu vực kinh tế t bản t nhân bình quân một
doanh nghiệp chỉ có 31 lao động, và 4 tỷ đồng tiền vốn; bằng 7,4 về lao động và 2,4% về vốn so
với doanh nghiệp t nhân và bằng 10,3% về lao động và 2,9% về vốn so với doanh nghiệp có vốn
đầu t nớc ngoài.
-
Về doanh thu và nộp ngân sách
: doanh thu sản xuất kinh doanh của hộ cá thể tiểu chủ
nhìn chung không lớn và cũng khó xác định bởi tính đa dạng của ngành nghề, khu vực khác
nhau doanh thu vào khoảng một vài cho đến vài cho đến 4,5 triệu đồng/hộ/tháng. Tính chỉ tiêu
tỷ lệ thu trên tổng thu ngân sách địa phơng ở 1 số địa phơng thì thấy rõ sự đóng góp của khu
vực kinh tế t bản t nhân : thành phố Hồ Chí Minh chiếm 15%, Đồng Tháp 16%; Ninh Bình
19%
Để hiểu rõ hơn về khu vực kinh tế t bản t nhân , ta đi tìm hiểu thêm về những đóng góp
của khu vực kinh tế này vào sự phát triển nền kinh tế đất nớc; đồng thời phát hiện những điểm
hạn chế, nguyên nhân của nó. Từ đó có cái nhìn khách quan, toàn diện hơn về khu vực kinh tế t
bản t nhân và nêu ra đợc một số giải pháp nhằm khắc phục những yếu kém trên.
3. Các kết quả đạt đợc, các yếu kém cần khắc phục
3.1. Các thành tựu chủ yếu
*
Khả năng huy động vốn và tỷ trọng đầu t của các doanh nghiệp t nhân tăng một cách
14