Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi tại trường mầm non Tân Ước

Mục lục
STT
Phần I
I
II
III
IV
Phần II
I
II
III
IV
V

Nội dung
Phần mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Thời gian địa điểm
Đóng góp về mặt thực tiễn.
Giải quyết vấn đề
Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn

Thực trạng vấn đề
Các biện pháp tiến hành
Hiệu quả SKKN
Kết luận, kiến nghị Rút ra bài học kinh
Phần III

I.

Lý do chn ti

Ngôn ngữ là phơng tiện giao tiếp cơ bản của con ngời nó là một nhân tố quan
trọng trong sự phát triển nhân cách. Song ngôn ngữ không phải là cái bẩm sinh,
mà nó đợc hình thành và phát triển trong quá trình đứa trẻ sống và giao lu với
những ngời xung quanh, và tiếng mẹ đẻ là cơ sở phát triển trí tuệ, là vốn quý
của mọi tri thức. Vì vậy việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ qua việc đọc và
kể lại tác phẩm văn học là trang bị cho trẻ nhận thức thế giới xung quanh và mở
rộng quan hệ với mọi ngời. Mặt khác, ở lứa tuổi mẫu giáo yêu cầu khả năng diễn
đạt, ngôn ngữ mạch lạc, đọc kể diễn cảm theo mẫu, cấu trúc câu, đúng ngữ pháp,
rõ ràng, biểu cảm âm thanh ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ là vô cùng quan trọng.
Đối với trẻ nh tr, muốn diễn đạt đợc những suy nghĩ của mình, trẻ phải
dùng ngôn ngôn ngữ để trao đổi và cũng nhờ ngôn ngữ đó mà ngời lớn giúp trẻ
có nhận thức đúng đắn, phân biệt đợc cái tốt, cái xấu,có tình yêu đối con ngời và
thiên nhiên. Khơi dậy ở trẻ lòng ham muốn làm những việc tốt và những ớc mơ
trong sáng, với thực tế ngôn ngữ có tầm quan trọng rất lớn và đợc các trờng mẫu
giáo chú ý cùng với sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ mới chỉ là giai đoạn đầu nên
vẫn còn nhiều vấn đề cần đợc quan tâm. vì thực tế quá trình khả năng diễn đạt
của trẻ cha chọn vẹn, còn nói ngọng, nói ấp úng, nói thiếu câu, diễn đạt cộc...
Ông bà ta xa có câu Trẻ lên ba cả nhà học nói thật đúng nh thế dạy tiếng
mẹ đẻ cho trẻ tuổi lên 3 có ý ngha đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ phát triển
mạch lạc, tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt, hình thành và phát triển nhân
cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 36 tháng tuổi sẽ giúp trẻ đễ
dàng tiếp cận với các với các môn học khác, đặc biệt là thông qua bộ môn văn
học - nhn bit tp núi, giúp trẻ khả năng phát triển t duy và ngôn ngữ, cảm thụ
cái hay, cái đẹp xung quanh trẻ, phát triển ngôn ngữ là một trong những nhiệm
vụ hàng đầu phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mầm non.
Ngôn ngữ chỉ phát triển khi nó đợc ngời lớn- những nhà giáo dục hớng dẫn,

v trớ quan trng i vi tr. Tr cú th s dng li núi trao i vi mi ngi
xung quanh. S phỏt trin ngụn ng gn lin v s phỏt trin ca t duy ó giỳp
tr cú kh nng nhn thc th gii bờn ngoi do ú tr luụn xut hin cõu hi
Ti sao? vi chỳng ta.
Ngụn ng ca tr tin b nhanh hay chm tựy thuc vo iu kin sng, quan
h giao tip vi nhng ngi xung quanh õy l giai on tr ang hc bt
chc ngi ln, chớnh thi im ny cụ giỏo s dy tr, un nn tr cỏch núi rừ
1/20


Mt s bin phỏp phỏt trin ngụn ng cho tr 24 36 thỏng tui ti trng mm non Tõn c

cõu, cỏch phỏt õm rừ rng. Mun lm c iu ú ngi giỏo viờn phi cú ý
thc trau di ngụn ng, t hc, t rốn luyn cho mỡnh cỏch núi rừ rng, ngn
gn, chớnh xỏc, núi chuyn vi tr thõn ỏi, lch s.
Trẻ mẫu giáo có nhu cầu rất lớn về nhận thức, các em khao khát khám phá,
tìm hiểu thế giới xung quanh mình. Trong đó ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan
trọng nhất của con ngời, nhờ có ngôn ngữ mà con ngời khi giao tiếp có khả năng
hiểu biết lẫn nhau, cho dù ngôn ngữ bằng lời của con ngời có bị hạn chế về
không gian, thời gian cho dù ngoài ngôn ngữ ra con ngời có thể dùng những phơng tiện giao tiếp khác nhau nh: Cử chỉ, điệu bộ, tín hiệu, âm thanh... nhng ở vị
trí trên hết và trớc hết vẫn phải là ngôn ngữ.
ở trẻ giai on 24 36 tháng tuổi nhu cầu giao tiếp rất lớn trong giao tiếp trẻ
sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩ, biểu cảm, hiểu biết của mình với
mọi ngời xung quanh cho nên việc tạo ra cho trẻ đợc nghe hiểu và đợc nói là hết
sức cần thiết trong giao tiếp mà hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ.
Ngôn ngữ còn là phơng tiện nhận thức thế giới xung quanh mà trẻ đến đợc
với thế giới xung quanh là nhờ có ngời lớn. Thông qua đó, trẻ làm quen đợc với
các sự vật, hiện tợng và hiểu đợc các sự vật, hiện tợng; hiểu đợc những đặc điểm,
tính chất, cấu tạo, công cụ của chúng. Muốn hình thành một biểu tợng nào đó thì
trẻ phải tiến hành quan sát khi trẻ tìm hiểu sự vật đó, trẻ gọi tên vật, tên các chi

Qua quá trình phát triển ngôn ngữ diễn đạt câu từ mạch lạc, việc diễn đạt biểu
cảm ngoài xã hội trẻ tiếp thu còn rời rạc, còn ngọng, nói trống không nhiều...
ở gia đình, bố mẹ đôi khi còn bận nhiều công việc, vẫn cha chú trọng đến
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ còn hay nói trống không, nói câu cụt, cha
thể hiện rõ ý hiểu của mình.
Qua hai cơ sở trên cho ta thấy: Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một việc
làm hết sức cần thiết trong cuộc sống. Cần phải coi việc phát triển ngôn ngữ cho
trẻ là một trong những nội dung quan trọng nhất của giáo dục mầm non và
nhiệm vụ đó cần phải đợc thực hiện ngay từ năm đầu tiên của độ tuổi mẫu giáo
nhất là ở độ tuổi trẻ lên 3.
Bởi vậy, nên tôi chọn đề tài "Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ
24 - 36 tháng tuổi " để nghiên cứu.
III. Thc trng vn
- Kho sỏt

Mc ỏnh giỏ

Th hin vn t,
cỏch din t tt
thụng qua hot
ng c k tỏc
phm vn hc,
nhn bit tp núi.

S lng tr

11/39

Th hin vn t,
cỏch din t

Việc rèn kỹ năng diễn đạt của trẻ 24 - 36 tháng tuổi qua việc đọc và kể tác
phẩm v nhn bit tp núi ở trờng Mầm non cho thy: kh nng nhn thc ca
tr khụng ng u. Trẻ đi học và n bán trú tại trờng cha t 100%, mt s trẻ
không i hc u. Các cháu ít đợc sự phối hợp chăm sóc giữa gia đình và nhà trờng dẫn đến việc phát triển kỹ năng diễn đạt cho trẻ cũng bị hạn chế. Nên cần
rèn luyện khả năng diễn đạt cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi qua việc đọc và kể lại tác
phẩm văn học v nhn bit tp núi ở trờng Mầm non là một nhiệm vụ cơ bản.
Ngoài ra còn tác động toàn bộ tới quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Song điều
kiện và thời gian có hạn nên tôi chỉ đi sâu vào vấn đề nghiên cứu đến việc phát
triển ngôn ngữ thông qua việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ trẻ 24 - 36
tháng tuổi
Trong đó có 12/39 trẻ còn hạn chế về ngôn ngữ chiếm 30,7%.
- ỏnh giỏ

*Do tr nhỳt nhỏt khụng mun tham gia hot ng
Tuy trẻ học cùng một lớp nhng u nm trẻ còn lạ lm vn cha muốn tham
gia cùng các bạn chơi và cũng không đợc các bạn rủ chơi cùng. Dẫn đến lâu
ngày trẻ trở nên nhút nhát, ít nói, không thích tham gia vào các hoạt động, chỉ
ngồi lì một chỗ, không thích vui chơi cùng các bạn, không thích giao tiếp với các
bạn trong lớp nên ngôn ngữ bị hạn chế, không phong phú.
*Do tr cũn ớt tip xỳc vi bn bố trong cỏc gi hot ng khỏc
Trẻ đến trờng là tiếp xúc với một phần nhỏ của xã hội con ngời. Quan trọng là
giúp trẻ hiu c nhng biểucm ngôn ngữ của ngời giáo viên.
Cô giáo chính là ngời giúp cho ngôn ngữ của trẻ đợc phát triển, đó là thông
qua các giờ học. Nhng trong thực tế, trên mỗi tiết học diễn ra 15- 20 phút. Vì thế
mà giáo viên không thể nào hớng dẫn trẻ hết mà ngay cả trong khi trẻ chơi, hoạt
động ngoại khoá giáo viên cũng phải nên trao đổi, tiếp xúc và nói chuyện với trẻ.
Nhng trên thực tế ở trờng Mầm non Tõn c, tôi thấy giáo viên trong các giờ
hoạt động ngoại khoá đã tiếp xúc với trẻ nhng vẫn còn hạn chế. Ngoài ra, cô giáo
ó quan tâm hn đến trẻ, xem trẻ khi tiếp xúc với nhau nói với nhau nh thế nào
nhng cha t hiu qu. Nhiều khi chơi với nhau, trẻ còn dùng sai từ, diễn đạt

trong lp D2.
* THUN LI
- Đợc sự quan tâm của ban giám hiệu về mọi mặt

- Trờng có cơ sở vật chất phục vụ tốt cho các hoạt động của trẻ.
- Phụ huynh học sinh quan tâm, kết hợp cùng tôi trong việc chm sóc giáo dục
trẻ.
- Các cháu đều khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ngoan thích hoạt động vui chơi.
* KHể KHN

1/20


Mt s bin phỏp phỏt trin ngụn ng cho tr 24 36 thỏng tui ti trng mm non Tõn c

- Do trình độ nhận thức không đồng đều, một số trẻ mới lần đầu đến lớp nên
việc hình thành các thói quen nề nếp rất vất vả, một số cháu nói cha rõ, còn nói
ngọng.
- Một số phụ huynh bận công việc ít trò chuyện với trẻ và nghe trẻ nói để uốn
nắn cho trẻ về ngôn ngữ.
IV. Cỏc bin phỏp tin hnh

- Bi dng nõng cao nhn thc.
- Luyn k nng thc hnh.
- Tng cng c s vt cht.
- Kim tra ỏnh giỏ.
- Rỳt kinh nghim.
- Biu dng, tuyờn truyn
- Khuyn khớch bng vt cht .
a, BP1. Bi dng nõng cao nhn thc

không chỉ nhắc lời nói của cô giáo mà trẻ thể hiện sự hiểu biết của mình qua lời
nói của trẻ.
Ví dụ: Khi đa tranh về đàn gà tôi hỏi trẻ: Các con ơi đàn gà nhà bà có đẹp
không? Gà mẹ thì to, gà con thì nhỏGà to có bộ lông màu gì?
- Những giờ trả trẻ tôi thờng đọc sách, truyện có tranh minh họa, trẻ rất thích
thú và luôn miệng hỏi về những nhân vật trẻ nhìn thấy trong tranh.
- lớp những đồ dùng đồ chơi nh: Búp bê, ô tô, cỏc con vật, các hình khối
đều có những ảnh hởng lớn đối với sự phát triển của trẻ. Nó làm phong phú
những biểu tợng đạo đức, lời nói giữa cô và trẻ cũng làm tích cực hóa vốn từ cho
trẻ.

Hỡnh nh cụ cho tr xem tranh th
d, BP 4. Rỳt kinh nghim.
1/20


Mt s bin phỏp phỏt trin ngụn ng cho tr 24 36 thỏng tui ti trng mm non Tõn c

Qua việc rèn luyện khả năng diễn đạt cho trẻ qua đọc và kể lại tác phẩm văn
học, tôi thấy đa số trẻ cha diễn đạt đợc mạch lạc câu nói của mình. Do thời gian
có hạn nên tôi chỉ áp dụng các phơng pháp đã học và một số biện pháp, qua thực
tế dạy trẻ đọc và kể chuyện diễn đạt đó là:
Dựng th thut cõu , th thut gi m cho tr, tr hng vo
bi sp hc.
Vớ d : Trong cõu truyn : Ba chỳ ln con tụi dựng th thut cho tr chi trũ
chi : Kộo ca la x gõy hng thỳ cho tr.
m thoi trong gi lm quen vi vn hc.
- Qua m thoi vi tr cỏc cõu
+ Trong câu truyện có những ai?
+ Có mấy nhân vật?

bài thơ có tên là gì? Trong bài thơ có những hoa gì?....Nếu trẻ diễn đạt không
trọn vẹn câu thì tôi sẽ gợi ý giúp trẻ trả lời đầy đủ nội dung của câu.
Đối với những trẻ nhanh nhẹn diễn đạt tốt:
- Tôi sẽ đưa ra câu hỏi “ Vì sao”; “Tại sao”... để phát triển tư duy cho trẻ đồng
thời phát triển ngôn ngữ cho trẻ khi trẻ trả lời câu hỏi của cô.
- Đối với những trẻ nhanh nhẹn diễn đạt tốt tôi cho trẻ tự kể lại câu truyện mà
trẻ đã được học, ở mọi lúc mọi nơi tôi cũng hay trò chuyện đàm thoại với trẻ
những câu hỏi đòi hỏi trẻ phải tư duy để phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt hơn.
- Ví dụ: Sau khi học xong câu chuyện “ Chiếc ô của thỏ trắng” đến cuối bài
tôi yêu cầu trẻ kể lại câu truyện từ đầu đến cuối, hoặc cho trẻ vừa kể vừa diễn
đạt bằng hành động…
1/20


Mt s bin phỏp phỏt trin ngụn ng cho tr 24 36 thỏng tui ti trng mm non Tõn c

Hỡnh nh cụ gi tr núi ngng lờn tr li

f, BP 6. Khuyn khớch bng vt cht
Để nâng cao hoạt động phỏt trin ngụn ng cho trẻ v để có sự giáo dục đồng
bộ giữa gia đình và nhà trờng là 1 việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận thấy
rằng tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu đợc vai trò giải quyết khó
khăn của phụ huynh. Vì vậy ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu thêm về
hoạt động phỏt trin ngụn ng tôi đã tổ chức 1 số tiết học mẫu để giúp phụ
huynh có nhận thức sâu sắc hơn về hoạt động phỏt trin ngụn ng, đồng thời tôi
thờng xuyên gặp gỡ trao đổi với các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt
động phỏt trin ngụn ng ca tr nói chung và đi vi trẻ 24 36 tháng tuổi
nói riêng.
Gii thiu cho ph huynh xem nhng dựng, chi cn thit phc v
hot ng ny. T ú ph huynh s thy c v trớ quan trng ca tng hot

- Kt qu sau khi ỏnh giỏ.
* Bng phõn loi tr th hin ngụn ng cui nm

Mc ỏnh giỏ

Th hin vn t,
cỏch din t tt
thụng qua hot
ng c k tỏc
phm vn hc,
nhn bit tp núi.

S lng tr

19/39

Th hin vn t,
cỏch din t
mc khỏ, trung
bỡnh thụng qua
hot ng c k
tỏc phm vn hc,
nhn bit tp núi.
16/39

t %

48,72%

41,02%

- Nm vng c cỏc yu t i mi c bn trong t chc cỏc hot ng
phỏt trin ngụn ng thụng qua hot ng chi, hc k li tỏc phm vn hc.
- Nm vng ni dung hot ng cho tr phỏt trin ngụn ng tr c
hot ng tớch cc .
- Bit thit k v t chc cỏc hot ng phỏt trin ngụn ng theo ch im
theo mt cỏch linh hot, sỏng to phự hp vi kh nng tr v iu kin c th
ca a phng.
- Bit quan sỏt ghi chộp theo dừi ỏnh giỏ quỏ trỡnh phỏt trin nhng k
nng cn thit cho vic núi,v din t . ca tr nhm iu chnh cỏc bin
phỏp giỏo dc i vi tng cỏ nhõn tr.
- u t trong son ging trc khi lờn lp.
- Thng xuyờn trao di, hc hi kinh nghim nõng cao tay ngh.
- To mụi trng hc tp lm dựng chi phong phỳ, p mt phự hp
kớch thớch tr tham gia.
1/20


Mt s bin phỏp phỏt trin ngụn ng cho tr 24 36 thỏng tui ti trng mm non Tõn c

- Phi hp vi ph huynh cựng nhau giỳp tr phỏt trin ngụn ng mt cỏch
tt nht.
Sau nhng nm ng lp, bn thõn tụi l ngi giỏo viờn trc tip ging
dy cỏc chỏu tuy cha cú nhiu kinh nghim song tụi cm thy rt thớch thỳ vi
hot ng cho tr lm quen vi vn hc, c bit tụi tõm c nht vi vic k
chuyn cho tr nghe v dy tr k chuyn din cm. Truyn hp dn i
vi tr qua tỡnh tit sinh ng v ni dung t tng sõu sc. S chin thng
chớnh ngha, cỏi thin luụn chin thng cỏi ỏc, tr yờu quý thiờn nhiờn, chm ch
lao ng, bit n v kớnh trng sc lao ng, bit yờu thng mi ngi, mi
vt, bit chp hnh nghiờm chnh lut giao thụng...
Nhn thc c tm quan trng ca mụn Lm quen vi tỏc phm vn

* i vi giỏo viờn:
- Tớch cc nghiờn cu ti liu, hc tp, hc hi ng nghip nõng cao
trỡnh chuyờn mụn.
- Tn dng nguyờn vt liu sn cú a phng lm dựng chi
phc v cho gi dy t hiu qu cao.
- Phi hp cht ch vi ph huynh trong vic a ra cỏc bin phỏp giỏo
dc tr mt cỏch tt nht gia ỡnh v nh trng.
Trờn õy l nhng vic lm thc t cng l kinh nghim ca bn thõn tụi
m tụi ó nghiờn cu thc hin trong quỏ trỡnh cho tr Lm quen vi tỏc phm
vn hc Nhn bit tp núi . Tuy vy kinh nghim ny cng khụng trỏnh khi
nhng hn ch. Tụi rt mong c s gúp ý giỳp ca cỏc cp lónh o v cỏc
ng nghip tụi tip thu kinh nghim, hon thnh tt nhim v v nõng cao
trỡnh chuyờn mụn hn trong nhng nm tip theo.
* i vi trng:
- Cn to iu kin cho giỏo viờn tham gia hc tp cỏc n v bn
trao i, hc hi kinh nghim.
* i vi nghnh Giỏo dc:
- Cn tng cng hn na cỏc lp tp hun, bi dng k nng k v dy
mụn vn hc cho ton b giỏo viờn mm non.
Kết hợp giữa nhà trờng với phụ huynh, các lực lợng để tuyên truyền đến từng
gia đình cho con em mình đi học đúng độ tuổi là cần thiết.
Tích cực tham mu với chính quyền địa phơng, xã hội hoá các ban ngành đoàn
thể, các đơn vị, doanh nghiệp đóng trên địa bàn, phối kết hợp với các bậc phụ
huynh chặt chẽ hơn nữa ủng hộ, giúp đỡ về kinh phí mua sắm thêm đồ dùng, đồ
chơi phục vụ cho tiết học phong phú hơn.
1/20


Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi tại trường mầm non Tân Ước


(Sưu tầm và tuyển chọn: NGUYỄN THỊ MAI CHI – TRẦN THU TRANG. Nhà
xuất bản giáo dục Việt Nam.)
( Chủ biên: LÊ THU HƯƠNG. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.)
- Quyết định 55 quy định mục tiêu kế hoạch đào tạo của nhà trẻ - Mẫu giáo nhà xuất bản bộ giáo dục 1990.
- Điều lệ trường Mầm non.

1/20


Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi tại trường mầm non Tân Ước

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN THANH OAI
Trường Mầm Non Tân Ước

SÁNG KIẾN KINH NHIỆM
Đề tài: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ
cho trẻ 24 –36 tháng tuổi
tại trường mầm non Tân Ước

Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
Họ và tên: Nguyễn Thị Hằng

Năm học: 2015 - 2016
1/20