1. MỞ ĐẦU:
1.1 . Lý do chọn đề tài:
Việc chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non có vị trí đặc biệt quan trọng
trong việc hình thành yếu tố ban đầu về nhân cách trẻ, trẻ được trang bị những
kiến thức cơ bản, cần thiết và đầy đủ là điều kiện giúp trẻ phát triển toàn diện và
việc rèn luyện nề nếp thói quen ban đầu cho trẻ là nền tảng của quá trình học tập
và rèn luyện của trẻ sau này.
Là giáo viên mầm non, nâng niu những ngọn “búp trên cành” nên tôi luôn
luôn ý thức được rằng mình phải làm gì, phải làm sao cho trẻ được chăm sóc,
vui chơi, được giáo dục, học tập ở môi trường tốt nhất, hợp lý với từng lứa tuổi
của trẻ.
Trong thời đại “công nghiệp hóa, hiện đại hóa” bây giờ việc đào tạo ra
những con người mới năng động, có phẩm chất, có đức tính tốt là nhiệm vụ hết
sức quan trọng và cấp thiết. Chính vì những nghĩa vụ và nhiệm vụ đó mà nền
giáo dục của nước ta nói chung và nền giáo dục mầm non nói riêng đang ngày
được quan tâm nhiều hơn.
Như chúng ta đã biết giáo dục mầm non là hệ thống đầu tiên của giáo dục
quốc dân, nó là nền tảng đầu tiên trong suốt quá trình giáo dục đào tạo ra con
người mới của xã hội chủ nghĩa, hiện đại, văn minh. Để thực hiện tốt được
những mục tiêu cơ bản của mình với nghành học mầm non thì việc trao dồi thêm
rất nhiều kiến thức, bồi dưỡng kiến thức là nhiệm vụ hết sức cần thiết với tôi.
“Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo, khi đến trường cô giáo như mẹ hiền”… ý
thức được nghĩa vụ của mình, là người mẹ thứ hai của trẻ tôi luôn mong muốn
các cháu được mạnh khỏe, phát triển toàn diện về mọi mặt, có đức tính tốt để
sau này trở thành người công dân tốt.
Năm học 2017 - 2018 tôi được phân công phụ trách trẻ ở độ tuổi nhà trẻ
25 -36 tháng tuổi, ở tuổi này trẻ còn bé nhưng đặc điểm sinh lý trẻ phát triển rất
mạnh. Vì vậy trẻ dễ bị tổn thương về tâm lý, tôi thấy việc giáo dục đưa các cháu
vào nề nếp để tham gia mọi hoạt động trong ngày của trẻ là một nhiệm vụ quan
trọng hàng đầu trong suốt quá trình hoạt động của các cháu. Vì trẻ mới tách rời
bố mẹ, gia đình... nên khi mới nhập lớp, nhập trường trẻ thường có thái độ sợ

rèn luyện nề nếp thói quen ban đầu cho trẻ, không áp đặt mà hình thành việc rèn
luyện cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Để trẻ ý thức được một số nề nếp thói quen cần
thiết như thói quen đi học chuyên cần, thói quen nề nếp chào hỏi, thói quen cất
đồ dùng đồ chơi, thói quen nề nếp giờ ăn, giờ ngủ, thói quen vui chơi, học tập và
thói quen đi vệ sinh. Qua đó tìm ra được cái hay cái mới trong việc rèn luyện nề
nếp thói quen ban đầu cho trẻ 25 - 36 tháng tuổi được tốt hơn.
Thông qua quá trình chăm sóc giáo dục trẻ giáo viên phối kết hợp với phụ
huynh đưa ra những biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ một cách khoa học, hợp lý.
Giáo viên quan sát, đánh giá, nêu gương trẻ có nề nếp thói quen ở mọi lúc
mọi nơi.

2


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận về việc thực hiện “Một số biện pháp rèn luyện nề
nếp, thói quen ban đầu cho trẻ 25 - 36 tháng tuổi”.
Trẻ ở giai đoạn 25 - 36 tháng tuổi là giai đoạn khởi đầu của việc hình thành
và phát triển nhân cách trẻ, các mặt phát triển của trẻ hoà quyện vào nhau, ảnh
hưởng lẫn nhau, không tách bạch rõ nét. Trẻ đang còn non nớt, luôn nhạy cảm
với tác động bên ngoài, đồng thời cũng là lúc trẻ phát triển rất nhanh về mọi
mặt, trẻ rất dễ bị tổn thương về tâm lý. Bởi thế muốn rèn luyện nề nếp thói quen
ngay từ đầu cho trẻ, ngay từ những ngày đầu trẻ mới vào lớp cô giáo phải làm
sao để trẻ cảm nhận được nguồn hạnh phúc, thấy mình được chấp nhận, được an
toàn, được yêu mến và là thành viên trong cộng đồng mà trẻ đang hoà nhập.
Quan hệ của cô với trẻ giàu cảm xúc thân thiết, yêu thương như quan hệ mẹ con.
Vậy hoạt động lao động sư phạm của cô giáo mầm non đòi hỏi phải rất linh
hoạt, nhạy bén, kịp thời, phải có sự sáng tạo để phát hiện và đáp ứng những nhu
cầu phát triển của trẻ.
Mọi hoạt động lao động sư phạm của cô giáo mầm non có định hướng, có

Không chỉ có vậy, khi tổ chức các hoạt động dưới mọi hình thức cô luôn
phải tạo cảm giác thoải mái cho trẻ, gợi những câu hỏi mở khi trò chuyện với
trẻ, bằng cách cô vừa hỏi vừa trả lời vì trẻ ở lứa tuổi này trẻ nhận thức về mọi
mặt chưa cao. Như vậy việc hướng trẻ đi theo nề nếp thói quen của cô đưa ra sẽ
được tốt hơn.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1. Tình hình địa phương:
Xã Trung Thượng là một xã thuộc vùng 135, điều kiện kinh tế, cơ sở vật
chất còn nhiều khó khăn, địa bàn của xã rộng nằm rải rác ở các vùng sâu, vùng
xa, đa số là người dân tộc thiểu số, xã Trung Thượng có 6 chòm bản chiếm 99%
là người nông dân, 1% là dân buôn bán. Trình độ dân trí, mức sống về vật chất
lẫn tinh thần còn hạn chế. Những năm gần đây đời sống và dân trí dần dần được
phát triển hơn.
Tuy xã Trung Thượng còn nhiều khó khăn nhưng các cấp ủy Đảng chính
quyền trong xã luôn quan tâm đúng mức đến công tác giáo dục, đặc biệt là giáo
dục mầm non. Bên cạnh đó còn có các tổ chức xã hội và tổ chức Tầm nhìn thế
giới cùng Ban giám hiệu nhà trường cũng luôn sát cánh để ủng hộ nhóm lớp
chúng tôi trong mọi hoạt động, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên chúng
tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
2.2.2. Tình hình nhóm lớp:
* Thuận lợi:
Trường Mầm non Trung Thượng được sự quan tâm giúp đỡ chỉ đạo, triển
khai kịp thời của UBND huyện, Phòng giáo dục & Đào tạo Quan Sơn, Đảng ủy
ủy ban nhân dân xã Trung Thượng, ban lãnh đạo các chòm bản, tổ chức tầm
nhìn thế giới, các bậc phụ huynh, các đoàn thể xã hội trong toàn xã tập trung xây
dựng cơ sở vật chất, cải tạo khuôn viên, xây dựng môi trường trong và ngoài lớp
xanh, sạch đẹp, tăng cường duy trì trường chuẩn Quốc gia mức độ I và công tác
đánh giá kiểm định chất giáo dục mầm non đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục
cấp độ 3.
- Phụ huynh nhiệt tình với lớp học, quan tâm đến con em mình. Một số

Bảng khảo sát đầu năm về nề nếp, thói quen ban đầu cho trẻ
Khả năng của trẻ

Tổng Mức độ đánh giá kết quả của trẻ
số trẻ
Đạt
Tỉ lệ % Chưa
Tỉ lệ %
đạt
Thói quen nề nếp đi học đều
16
7
44%
9
56%
7
44%
9
56%
Thói quen nề nếp chào hỏi
16
7
44%
9
56%
Thói quen cất đồ dùng đồ chơi
16
8
50%
8


7

44%

9

56%

Thói quen nề nếp vệ sinh

16

8

50%

8

50%

Với kết quả khảo sát như trên ta thấy rằng trẻ có nề nếp, thói quen ban đầu
số trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ % còn cao như vậy ta thấy rằng gần một nửa số trẻ
chưa có các kỹ năng nề nếp, thói quen ban đầu một tỉ lệ khá cao.
Từ những số liệu khảo sát thực tế trên trẻ như trên tôi nhận thấy cần đưa ra
một số biện pháp rèn luyện nề nếp, thói quen ban đầu cho trẻ 25 - 36 tháng tuổi.
Là một giáo viên mầm non người trực tiếp giảng dạy cho trẻ 25 - 36 tháng
tuổi, bản thân tôi thấy việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ là rất cần thiết và
quan trọng.
2.3. Các biện pháp để “Rèn luyện nề nếp, thói quen ban đầu cho trẻ

mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ 25 - 36 tháng tuổi nói riêng.
Ở độ tuổi này trẻ được hoạt động dưới nhiều hình thức “Học mà chơi, chơi
mà học”, học ở mọi lúc mọi nơi. Vì vậy muốn đưa chất lượng của việc rèn luyện
nề nếp thói quen cho trẻ tốt hơn. Bản thân tôi đã không ngừng cho việc sưu tầm
những nguyên vật liệu sẵn có để làm đồ dùng đồ chơi sao cho đẹp, sáng tạo, hấp
dẫn, nhưng phải đảm bảo an toàn, sử dụng hợp lý và phù hợp với nội dung với
độ tuổi. Đồ dùng đồ chơi sắp xếp gọn gàng vừa tầm với trẻ để thu hút trẻ vào
mọi hoạt động một cách thoải mái và tự tin hơn.
Ví dụ: Cháu mới nhập lớp đang còn khóc vì nhớ bố mẹ, ông bà... tôi có thể
bế cháu lại các góc chơi xem bức tranh ảnh, xem đồ chơi như: Búp bê, những đồ
dùng nấu ăn… Để trẻ tập trung vào các đồ chơi mà quên đi nỗi nhớ nhà bằng
cách tôi có thể đàm thoại với trẻ, chỉ vào hình ảnh và hỏi: Tranh vẽ ai đây? còn
ai đây nữa? cô giáo và các bạn đang làm gì?... Nào cô cháu mình cùng nấu bột
cho em búp bê ăn…

6


(Hình ảnh cô bế trẻ đến góc chơi xem bức tranh ảnh, xem đồ chơi)
Từ việc chú trọng đến đồ dùng, đồ chơi trang bị cho trẻ hoạt động trong
ngày giúp trẻ hứng thú hơn, tăng phần tích cực, tạo cho trẻ có giờ hoạt động tự
tin và sinh động hơn, đó là yếu tố góp phần quyết định chất lượng và khả năng
hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn.
2.3.4. Nêu gương tốt thông qua các hoạt động trong ngày
Trẻ nhà trẻ 25 - 36 tháng tuổi với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ phát triển
mạnh, trẻ còn bé hay tò mò thích bắt chước, tôi luôn tôn trọng trẻ và hết sức
công bằng, sử dụng khen, chê đúng mực. Khen và chê có tác dụng mạnh đến
hành vi vâng lời của trẻ, nhưng không nên khen quá đáng mà chê trách chung
chung, nên tôi thường khen những gương tốt để trẻ bắt chước.
Ví dụ: Cô khen những trẻ đi học ngoan, đúng giờ, mặc quần áo, đầu tóc

nào…Các bài thơ: Chào, Miệng xinh, Cháu chào ông ạ…
8


- Qua bài thơ, bài hát rèn cho trẻ thói quen khi chơi xong biết cất dọn đồ
chơi như:
Kết thúc giờ chơi
Giờ chơi hết rồi
Nào các bạn ơi
Ta cùng cất dọn
Đồ dùng đồ chơi
Vào nơi quy định.
- Qua bài thơ, bài hát, câu chuyện rèn cho trẻ thói quen khi ăn, khi ngủ
như:
Bài thơ: “Giờ ăn”
Đến giờ ăn cơm
Vào bàn bạn nhé
Nào thìa, bát, đĩa
Xúc cho gọn gàng
Chớ có vội vàng
Cơm rơi, cơn vãi

(Hình ảnh cô đang cho trẻ ăn cơm)
Bài thơ : “Giờ ngủ”
Vào giường đi ngủ
Không nghịch đồ chơi
Không gọi bạn ơi
Không cười khúc khích
9


cảm nhận được nguồn hạnh phúc, được an toàn, được quan tâm và được yêu
mến có thể coi là một thành viên trong cộng đồng mà trẻ đang hoà nhập. Tình
cảm của cô đối với trẻ giầu cảm xúc thân thiết, yêu thương như quan hệ mẹ con.
Biết tôn trọng và đồng cảm với trẻ tạo nên không khí cởi mở, quên mình là
người lớn để thực sự là người bạn của trẻ. Khi trẻ có cảm tình, có hứng thú cô có
thể sử dụng nghệ thuật của mình để thu hút lôi cuốn trẻ vào các hoạt động một
cách dễ dàng.
Ví dụ:
Khi đón trẻ vào lớp những ngày đầu trẻ còn bỡ ngỡ thậm chí khóc hờn, cô bế
trẻ âu yếm vỗ về rồi cho trẻ xem tranh và trò chuyện hoặc hát cho trẻ nghe rồi kể
10


chuyện, cùng trẻ chơi với các đồ chơi để trẻ quên đi nỗi nhớ nhà. Rồi những buổi
đầu trẻ ăn cơm, ngủ tại trường với trẻ điều gì cũng mới mẻ cô ân cần dỗ dành, động
viên khuyến khích bón từng thìa cơm, ru trẻ vào giấc ngủ. Dần dần trẻ đã quen khi
đến giờ ăn cô hướng dẫn trẻ tự ngồi vào bàn ăn, tập cho trẻ tự cầm thìa xúc cơm ăn,
ăn không nói chuyện, không làm rơi vãi.
2.3.7. Tăng cường làm tốt công tác tuyên truyền vận động, phối kết hợp
với gia đình
Để thực hiện tốt việc rèn luyện nề nếp, thói quen ban đầu cho trẻ thì các
bậc phụ huynh giữ một vai trò quan trọng. Do vậy tôi đã tuyên truyền với các
bậc phụ huynh về sự cần thiết của việc rèn luyện cho trẻ ở lứa tuổi này. Từ đó
phụ huynh cùng phối hợp với giáo viên để nắm bắt đặc điểm tình hình của trẻ,
tìm nguyên nhân để có biện pháp thích hợp kịp thời uốn nắn trẻ. Đồng thời trao
đổi với cha mẹ trẻ để rèn luyện thêm cho trẻ khi ở gia đình. Giúp việc rèn luyện
thói quen nề nếp của trẻ theo khoa học và đi đến thống nhất trong việc chăm sóc
- giáo dục trẻ.
- Vận động phụ huynh cùng sưu tầm tranh ảnh, nhữnh bài thơ, câu chuyện
có nội dung phù hợp. Đóng góp nguyên vật liệu và cùng làm đồ dùng đồ chơi

biết cảm ơn xin lỗi.
- Đặc biệt các cháu về nhà đã biết tự mình làm một số việc tự phục vụ: Tự
xúc ăn, tự uống nước, biết gọi người lớn khi có nhu cầu đi vệ sinh, khi chơi
xong tự cất đồ chơi… biết đọc thơ, hát bi bô cho ông bà, bố mẹ nghe. Vì vậy các
bậc phụ huynh rất vui, càng yên tâm hơn khi gửi con đến lớp. Từ đó phụ huynh
quan tâm đến việc học tập của các cháu nhiều hơn.
- Các cháu có nề nếp thói quen tự phục vụ nên tôi thực hiện nhiện vụ
chăm sóc giáo dục một cách dễ dàng.
Để minh chứng cho kết quả đạt được của các cháu rõ ràng hơn, dưới đây
là kết quả so sánh về việc thực hiện một số hình thức rèn luyện nề nếp thói quen
ban đầu cho trẻ.
Bảng khảo sát cuối năm học về rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ nhà
trẻ 25 - 36 tháng tuổi:
Khả năng của trẻ
Tổng Mức độ đánh giá kết quả của trẻ
số trẻ
Đạt
Tỉ lệ % Chưa Tỉ lệ %
đạt
Thói quen nề nếp đi học đều
16
15
94%
1
6%
14
87%
2
13%
Thói quen nề nếp chào hỏi

14

87%

2

13%

16

14

87%

2

13%

Thói quen nề nếp vệ sinh

16

14

87%

2

13%


Qua quá trinh nghiên cứu và thử nghiệm tại nhóm lớp tôi nhận thấy rằng:
- Trẻ ở lớp tôi có sự thây đổi rõ rệt về nề nếp, thói quen.
- Trẻ đi học chuyên cần hơn, biết lễ phép với mọi người xung quanh, có
được những thói quen vệ sinh, ăn uống, ngủ nghỉ đảm bảo hơn.
- Trẻ dần có khả năng ứng dụng và trải nghiệm vào thực tế với đời sống
sinh hoạt cũng như trong học tập và các hoạt động vui chơi của trẻ.
- Trẻ hứng thú đi học và trong giờ học biết nghe lời cô.
- Với “hoạt động trong ngày” của trẻ, trẻ đã tạo cho mình những nề nếp
thói quen tốt trong một ngày, trẻ ý thức được đến giờ đó phải làm gì…ví dụ:
Đến giờ ăn trẻ biết đi vệ sinh chân tay sạch sẽ, trước khi ăn mời cô mời bạn, ăn
hết xuất, không làm cơm rơi vãi, sau khi ăn cất bát cẩn thận…
- Bản thân tôi đã tìm ra được các biện pháp giúp trẻ đi vào nề nếp, thói
quen, thói quen học tập, vệ sinh, ngủ nghỉ, lễ phép với những người xung
quanh…
3.2. Kiến nghị:
Để thực hiện tốt công tác giáo dục, chăm sóc trẻ 25 - 36 tháng tuổi, tôi có kiến
nghị với nhà trường như sau:
- Nhà trường cần quan tâm về cơ sở vật chất chủ yếu là về đồ dùng đồ
chơi cho trẻ.
- Kiến nghị với Phòng GD& ĐT thường xuyên tổ chức các buổi chuyên
đề, các lớp tập huấn… để bồi dưỡng về chuyên môn cho giáo viên.
- Ngoài ra còn cần có sự quan tâm của các bậc phụ huynh đến việc chăm
sóc, giáo dục trẻ và nhận thức về việc cho con em ra lớp đều, đúng độ tuổi.
Trong quá trình thực hiện đề tài rất khó tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất
mong nhận được ý kiến đóng góp của hội đồng khoa học sáng kiến kinh nghiện
các cấp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn, thực hiện trên trẻ đạt kết quả cao
hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ