VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRƯƠNG QUỲNH ANH

ĐỔI MỚI CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI
CÁC TẠP CHÍ THUỘC VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ
HỘI VIỆT NAM THEO HƯỚNG CHUẨN QUỐC TẾ

Ngành: Quản lý Kinh tế

Mã số: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. VŨ HÙNG CƯỜNG

HÀ NỘI, 2018


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
ghi trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa
từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN



HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HƯỚNG TỚI CHUẨN QUỐC TẾ............................. 52
3.1. Định hướng phát triển Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam giai đoạn đến năm 2020 52
3.2. Định hướng phát triển các tạp chí Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam theo chuẩn
quốc tế......................................................................................................................... 54


3.3. Yêu cầu đặt ra đối với đổi mới công tác quản lý tài chính của các tạp chí thuộc
Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam................................................................................... 56
3.4. Cơ hội và thách thức đối với đổi mới công tác quản lý tài chính của các tạp chí
thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam......................................................................... 56
3.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính đối với các tạp chí thuộc Viện
Hàn lâm KHXH Việt Nam hướng tới chuẩn quốc tế.................................................... 60
KẾT LUẬN................................................................................................................ 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 71


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Bộ Tài chính
Chính phủ
Khoa học và công nghệ
Khoa học xã hội
Khoa học xã hội và nhân văn
Ngân sách nhà nước
Institute for Scientific Information
Viện Thông tin Khoa học


DANH MỤC BẢNG


hoạt động, cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức KH&CN
công chuyển dần sang hình thức đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công
thay vì giao dự toán trước đây, khuyến khích các đơn vị chủ động tăng thu, giảm
dần việc thụ động phụ thuộc vào ngân sách nhà nước.
Các tạp chí khoa học có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin về
các lĩnh vực của khoa học, công nghệ và đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa, xã
hội... trong và ngoài nước, là một trong các kênh thông tin quan trọng để công bố và
giới thiệu các kết quả nghiên cứu và ứng dụng KH&CN.
Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam có 34 tạp chí, đóng vai trò rất quan trọng
trong việc công bố kịp thời các kết quả nghiên cứu không chỉ của các nhà nghiên
cứu thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, mà của cả giới KHXH&NV trong nước
1


và một bộ phận các nhà Việt Nam học ở các nước trên thế giới, góp phần quan trọng
vào việc thúc đẩy nền KHXH&NV nước nhà phát triển. Các tạp chí khoa học này
cũng là phương tiện không thể thiếu trong việc tranh luận khoa học, quảng bá kiến
thức về KHXH&NV, góp phần nâng cao dân trí, giới thiệu kết quả nghiên cứu về
KHXH&NV của nước ta với bạn bè thế giới, cũng như giới thiệu kinh nghiệm của
thế giới để Việt Nam tham khảo trong quá trình phát triển.
Tuy nhiên, hiện nay, chưa có tạp chí nào thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt
Nam đạt chuẩn quốc tế, được vào tổ chức Scopus hay ISI. Điều này đòi hỏi Viện
Hàn lâm KHXH Việt Nam cần nhanh chóng đổi mới, nâng cấp các tạp chí khoa học
theo tiêu chuẩn quốc tế, góp phần trực tiếp làm tăng thứ hạng về trình độ khoa học
công nghệ nước ta so với các nước khác trên thế giới.
Để đạt được mục tiêu nói trên, việc nâng cao hiệu quả hoạt động của công
tác quản lý tài chính tạp chí có ý nghĩa quan trọng vì hoạt động của các tạp chí chỉ
mang lại chất lượng, hiệu quả cao và có thể nâng cao thu nhập của cán bộ, viên
chức, biên tập viên khi quản lý và sử dụng tốt các nguồn tài chính, tài sản. Tuy
nhiên, thực tiễn công tác quản lý tài chính ở nhiều tạp chí thuộc Viện Hàn lâm

ra một số giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ của tạp chí.
Nguyễn Đức Long (2012), Những giải pháp nâng cao chất lượng công tác
biên tập, biên dịch tiếng Anh của Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam giai đoạn 2011
- 2015, Nhiệm vụ cấp bộ, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam. Tác giả đã phân tích

những thuận lợi và khó khăn trong công tác biên tập Tạp chí Khoa học xã hội Việt
Nam (tiếng Anh), những kết quả, hạn chế và các nguyên nhân, từ đó, đưa ra các giải
pháp, trong đó chú trọng khâu tuyển dụng cán bộ đáp ứng yêu cầu vừa có ngoại
ngữ, vừa có chuyên môn.
Triệu Tuyết Hạnh (2012), Một số giải pháp nâng cao chất lượng Tạp chí
Khoa học xã hội Việt Nam trong quá trình hội nhập, Nhiệm vụ cấp bộ, Viện Hàn
lâm KHXH Việt Nam. Tác giả đã khái lược quá trình phát triển Tạp chí Khoa học xã
hội Việt Nam tiếng Việt từ khi ra đời năm 2003 đến năm 2012, cả những thành tựu,
hạn chế và nguyên nhân; định hướng, triển vọng và giải pháp tăng cường biên tập
về chất lượng.
Bùi Văn Hồng (2012), Những giải pháp nâng cao chất lượng công tác phát
hành của Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015, Nhiệm vụ cấp
bộ, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam. Tác giả đã phân tích thực trạng phát hành tạp
3


chí về số lượng và doanh thu, chỉ ra nguyên nhân hạn chế phát hành. Trong đó,
nguyên nhân cơ bản là chất lượng tạp chí chưa cao, mẫu mã hình thức chưa đẹp.
Đây cũng là một trong các giải pháp tác giả đưa ra nhằm nâng cao hơn nữa công tác
phát hành tạp chí.
Trần Mạnh Tuấn (2011-2012), Tiêu chuẩn quốc tế đối với Tạp chí Khoa học
và việc áp dụng tại Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Nhiệm vụ cấp bộ, Viện Khoa
học xã hội Việt Nam. Tác giả đã giới thiệu một số tiêu chuẩn chất lượng Tạp chí
Khoa học quốc tế; phân tích thực trạng các Tạp chí Khoa học xã hội trực thuộc Viện
Hàn lâm KHXH Việt Nam, những cơ hội và thách thức trong việc nâng cao chất

Đối tượng nghiên cứu: Đổi mới công tác quản lý tài chính đối với các tạp chí
thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam hướng tới chuẩn quốc tế.
Phạm vi không gian: các tạp chí thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam.
Phạm vi thời gian: Luận văn sẽ tập trung phân tích thực trạng quản lý tài
chính tại các tạp chí từ năm 2012 đến 2016: đây là thời gian đánh dấu sự thay đổi
của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam (từ Viện Khoa học xã hội Việt Nam) và các tổ
chức KH&CN công lập gắn với Nghị định 54/2016/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ,
tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích SWOT: để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội,

thách thức của mô hình quản lý tài chính của các tạp chí thuộc Viện Hàn lâm
KHXH Việt Nam;
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Luận văn sẽ sử dụng phương pháp nghiên

cứu tài liệu để kế thừa các kết quả nghiên cứu trước đây để làm rõ cơ sở lý luận,
kinh nghiệm quốc tế, thực trạng của vấn đến nghiên cứu.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh: Từ số liệu thống kê tình hình

quản lý tài chính tại các tạp chí, làm rõ sự biến động về thực trạng liên quan đến đối
tượng nghiên cứu, đề xuất các giải pháp chính sách phù hợp với thực tiễn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luân văn
Về mặt lý luận, luận văn góp phần hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan
đến đổi mới công tác quản lý tài chính ở các tạp chí khoa học nói chung và các tạp
chí lĩnh vực KHXH&NV nói riêng.
Về mặt thực tiễn, luận văn đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu
quả công tác quản lý tài chính của các tạp chí thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt
5



trong lĩnh vực chuyên sâu. Các tạp chí khoa học đưa ra những nghiên cứu mang tính
cơ bản được thẩm định thông qua quy trình bình duyệt bằng chuyên gia (peer
review) chặt chẽ, đòi hỏi những người có kiến thức chuyên sâu và mang tính hàn
lâm mới có thể hiểu được.
Theo Điều 3 Khoản 16, Luật Báo chí năm 2016, “Tạp chí khoa học là sản
phẩm báo chí xuất bản định kỳ để công bố kết quả nghiên cứu khoa học, thông tin
về hoạt động khoa học chuyên ngành”.
Như vậy, có thể hiểu, tạp chí KHXH&NV là ấn phẩm khoa học phát hành
định kỳ, công bố các công trình nghiên cứu nguyên gốc của các chuyên gia, các nhà
khoa học, được công nhận trong lĩnh vực KHXH&NV.
Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của tạp chí KHXH&NV
Các tạp chí KHXH&NV có các chức năng và nhiệm vụ chung theo Điều 4
Luật Báo chí năm 2016 gồm:

7


1. Báo chí ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông

tin thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của cơ quan Đảng, cơ
quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ
chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; là diễn đàn của Nhân dân.
2. Báo chí có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Thông tin trung thực về tình hình đất nước và thế giới phù hợp với lợi ích

của đất nước và của Nhân dân;
b) Tuyên truyền, phổ biến, góp phần xây dựng và bảo vệ đường lối, chủ

trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thành tựu của đất nước và thế
giới theo tôn chỉ, Mục đích của cơ quan báo chí; góp phần ổn định chính trị, phát

về phát triển xã hội, văn hóa, con người; phát triển KHXH&NV.
- Đảm bảo chất lượng bài viết, thực hiện những chuẩn mực quốc tế của một

tạp chí khoa học;
- Kiểm định chất lượng nghiên cứu khoa học thông qua quy trình bình duyệt

chuyên gia;
- Xác lập uy tín của các nhà nghiên cứu;
- Cơ sở dữ liệu tham khảo/trích dẫn cho các nghiên cứu tương lai [46].

1.1.2. Tiêu chuẩn tạp chí khoa học theo tiêu chuẩn quốc tế
Thực tế ở các trường đại học lớn, cơ sở nghiên cứu nổi tiếng trên thế giới đều
có tạp chí khoa học. Tuy áp dụng những tiêu chí không hoàn toàn giống nhau,
nhưng nhìn chung các trường đại học trên thế giới đều có sự công nhận khá thống
nhất về uy tín và xếp hạng của các tạp chí khoa học đối với danh tiếng của tạp chí,
cơ sở nghiên cứu. Theo cách hiểu chung hiện nay, chất lượng tạp chí KHXH&NV
theo tiêu chuẩn quốc tế là sự đo lường một cách tương đối chính xác và khách quan
bằng các chỉ tiêu định lượng các bài báo nói riêng hay tạp chí nói chung, được áp
dụng trong hệ thống cơ sở dữ liệu của tổ chức uy tín khoa học quốc tế. ISI và
Scopus đưa ra tiêu chí xét chọn chất lượng tạp chí trên thế giới rất khắt khe và kỹ
lưỡng để đưa vào cơ sở dữ liệu của mình. Mặc dù vẫn còn có các ý kiến khác nhau,
nhưng ISI và Scopus vẫn là số ít tổ chức phân loại chất lượng tạp chí của các công
trình khoa học được thừa nhận và sử dụng rộng rãi trong cộng đồng khoa học quốc
tế. Tiêu chí đánh giá xếp hạng tạp chí khoa học chuẩn quốc tế của hai tổ chức này
có nhiều điểm tương đồng. Dưới đây là các tiêu chuẩn tạp chí khoa học quốc tế cơ
bản bao gồm:
(1) Xuất bản đúng thời hạn

Xuất bản đúng thời hạn là một tiêu chuẩn cơ bản của một tạp chí. Đây là yếu
tố quan trọng hàng đầu để được ISI, Scopus xem xét. Tính định kỳ xuất bản tạp chí

kết quả nghiên cứu đi trước. Khi tiếp cận một công trình nghiên cứu, người đọc luôn
có nhu cầu tìm hiểu, tra cứu các kết quả nghiên cứu mà tác giả đã kế thừa trong quá
trình thực hiện công trình nghiên cứu của mình. Việc cung cấp một cách đầy đủ, chi
tiết và tường minh các trích dẫn trong bài báo khoa học thể hiện trách nhiệm pháp lý
của tác giả đối với độc giả và các nhà khoa học có công trình nghiên cứu mà tác giả
kế thừa; đồng thời, cũng là yếu tố liên quan tới bảo vệ quyền tác giả, bản quyền của
các nhà nghiên cứu một cách sâu sắc và bền vững.
(4) Ngôn ngữ thông tin thư viện về bài

viết 10


Do tiếng Anh là ngôn ngữ chuẩn của cộng đồng nghiên cứu khoa học quốc
tế, quá trình thẩm định tạp chí, ISI yêu cầu ngôn ngữ chuẩn áp dụng cho các thông
tin thư viện bài viết (bao gồm: tên bài báo, tên tác giả, tóm tắt bài viết, từ khóa, tài
liệu trích dẫn, tài liệu tham khảo) phải dùng ngôn ngữ tiếng Anh. ISI thường chỉ tập
trung thẩm định các tạp chí được xuất bản toàn bộ bằng tiếng Anh. Chỉ có một số ít
tạp chí được ISI thẩm định bằng ngôn ngữ khác nhưng vẫn phải đảm bảo ngôn ngữ
thông tin thư viện về bài viết như đề cập ở trên phải bằng tiếng Anh.
(5) Nội dung tạp chí
ISI xem xét các quy chuẩn này bao gồm:
- Tên tạp chí cần phải thể hiện thông tin sát với lĩnh vực mà tạp chí bao phủ.

Nội dung của tạp chí phải làm phong phú thêm cơ sở dữ liệu hay bổ sung cho chủ
đề/lĩnh vực nào đó. Tạp chí phải bổ sung cho phần nội dung còn thiếu của một
ngành hay một lĩnh vực cụ thể.
Với một khối lượng dữ liệu trích dẫn lớn sẵn có và sự theo dõi hàng ngày hầu
hết các tạp chí khoa học mới xuất bản, đội ngũ thẩm định của ISI có khả năng
rất tốt trong việc phát hiện các chủ đề/lĩnh vực mới trong khoa học.
- Tên bài báo và phần tóm tắt (summary/abstract) của bài báo đăng trên tạp

các nội dung khoa học liên quan đến bài báo của mình và như vậy các tác giả này
được đánh giá là tích cực trong cộng đồng nghiên cứu khoa học quốc tế.
(7) Tính đa dạng quốc tế của tạp chí

Theo ISI, sự đa dạng về mặt địa lí của các tác giả, các nhà biên tập, thành
viên hội đồng biên tập của một tạp chí là tiêu chuẩn về tính đa dạng quốc tế, thể
hiện sức ảnh hưởng ở tầm quốc tế của tạp chí đó. Một tạp chí đạt được tiêu chuẩn
này được đánh giá là có tiềm năng tiếp tục xuất bản các nghiên cứu có chất lượng
trong tương lai.
Câu hỏi của ISI đặt ra là tác giả, nhà biên tập, thành viên hội đồng biên tập
của một tạp chí có đại diện cho cộng đồng nghiên cứu quốc tế? Phương pháp định
lượng được ISI sử dụng khi đánh giá tiêu chuẩn này ở hai khía cạnh: quốc tịch các
bài viết đăng tải trên tạp chí và quốc tịch các bài viết có trích dẫn đến tạp chí [29].
(8) Nội dung trực tuyến
Khả năng tự giới thiệu về mình của một tạp chí phản ánh phần nào chất
lượng và sự phù hợp của tạp chí đối với cộng đồng nghiên cứu quốc tế. Điều này
cũng phản ánh tham vọng của một tạp chí trong việc hướng tới cộng đồng nghiên
cứu quốc tế.

12


Các tạp chí phải có website riêng của mình hoặc hệ thống chấp nhận bài trực
tuyến (online submission system); đồng thời các thông tin trên website cần phải
được cập nhật giống như bản in của tạp chí giấy.
1.1.3. Vai trò của tạp chí hoạt động trong lĩnh vực KHXH&NV đối với phát
triển kinh tế - xã hội
Trải qua mọi thời kỳ lịch sử, báo chí nói chung đã luôn mang sứ mệnh lịch sử
vẻ vang của mình. Báo chí Việt Nam đã và đang thực sự là vũ khí đắc lực cho cuộc
cách mạng, định hướng dư luận, là diễn đàn của nhân dân, tuyên truyền, cổ vũ khối

vệ đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Thông tin báo chí có ưu điểm là
nhanh nhạy, kịp thời vì cập nhật hằng ngày, hằng giờ. Các cơ quan lãnh đạo, quản lý
thường xuyên nắm bắt, tổng hợp thông tin, phát hiện những vấn đề, sự việc nổi cộm
liên quan đến công tác của mình từ kênh thông tin báo chí, trên cơ sở đó báo cáo, kiến
nghị lãnh đạo để chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, địa phương liên quan kiểm tra xác
minh và có biện pháp xử lý, giải quyết kịp thời, thỏa đáng.

Bên cạnh việc đóng góp vai trò chung của các loại báo chí, các tạp chí
KHXH&NV ở nước ta đang ngày càng phát triển, đã và đang cung cấp thông tin đa
dạng góp phần quan trọng cho quá trình hoàn thiện cơ sở lý luận và phương pháp
luận nghiên cứu khoa học ngày một toàn diện hơn, sâu sắc hơn về tính quy luật của
các hiện tượng kinh tế - xã hội trong kinh tế thị trường nói chung và trong từng giai
đoạn phát triển của kinh tế thị trường nói riêng. Đây là cơ sở rất quan trọng giúp cho
công tác quản lý và hoạch định chính sách nâng tầm tính khoa học và tầm nhìn ngày
một sâu rộng hơn.
Những thông tin khoa học về kinh tế, chính trị, văn hóa, pháp luật... về xã hội
và con người phản ánh một cách khoa học về thực tiễn những hạn chế, những tồn
tại, những điểm nghẽn nảy sinh trong phát triển kinh tế - xã hội nói chung hay trong
công tác quản lý nhà nước và hoạch định chính sách theo ngành, theo lĩnh vực nói
riêng đòi hỏi phải được khắc phục ngay cũng đã và đang được nhiều tạp chí khoa
học cung cấp và chỉ rõ. Đây là nguồn thông tin giá trị giúp cho nhà quản lý, nhà
hoạch định chính sách đưa ra những quyết định, những giải pháp khắc phục kịp thời
để đạt được kết quả cao nhất trong kế hoạch phát triển đã đề ra.
Trên bình diện quốc tế, các bài tạp chí khoa học đạt chất lượng quốc tế không
chỉ nâng cao sự hiện diện, mà còn nâng cao năng suất khoa học của nước nhà.

14


1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính đối với các tạp chí hoạt động



Về hình thức: tài chính là sự vận động của các dòng tiền tệ gắn liền với
quyền sở hữu hoặc chiếm dụng của mỗi chủ thể trong những khoảng thời gian nhất
định. Sự vận động của các dòng tiền thuộc mỗi chủ thể được nhìn nhận rõ nét nhất
thông qua hai mặt hoạt động thu, chi quỹ tiền tệ của chính mỗi chủ thể đó. Về nội
dung: tài chính là các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình phân phối giá trị của
cải xã hội giữa các chủ thể trong những không gian, thời gian nhất định. Chủ thể
phân phối có thể là Nhà nước, các doanh nghiệp, các tổ chức tài chính trung gian
(ngân hàng, bảo hiểm, tổ chức tín dụng khác…), các tổ chức xã hội, các hộ gia đình
và cá nhân dân cư.
Quản lý lấy đối tượng là hoạt động tài chính được gọi là quản lý tài chính.
Như vậy, quản lý tài chính là quá trình tổ chức, điều hành các nguồn lực tài chính
nhằm phát huy hiệu quả của tài chính đáp ứng nhu cầu chủ thể quản lý và đạt tới các
mục tiêu đã định. Trong hoạt động quản lý tài chính, các vấn đề về: chủ thể quản lý,
các nguồn tài chính được quản lý, công cụ và phương pháp quản lý, mục tiêu quản
lý là những yếu tố trung tâm đòi hỏi phải được xác định đúng đắn.
Quản lý tài chính là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế xã hội và là
khâu quan trọng mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính được coi là hợp lý, có hiệu
quả nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý thích hợp, có tác động tích cực tới các
quá trình kinh tế xã hội theo các phương hướng phát triển đã được hoạch định. Việc
quản lý, sử dụng nguồn tài chính ở các tạp chí có liên quan trực tiếp đến hiệu quả
kinh tế xã hội do đó phải có sự quản lý, giám sát kiểm tra nhằm hạn chế, ngăn ngừa
các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng trong khai thác và sử dụng nguồn lực tài chính
đồng thời nâng cao hiệu quả việc sử dụng các nguồn tài chính.
1.2.2. Nội dung công tác quản lý tài chính đối với các tạp chí
Quản lý tài chính trong hoạt động của tạp chí khoa học là quản lý quá trình
huy động, quản lý quá trình phân phối và sử dụng các nguồn lực tài chính thông qua
việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch và kiểm tra kiểm soát hoạt động tài
chính của tạp chí khoa học theo cơ chế quản lý tài chính của Nhà nước nhằm đảm

Điểm mới trong quản lý nguồn thu của các tạp chí khoa học thời gian gần đây,
trước yêu cầu nâng cao chất lượng tạp chí và phải có phản biện đối với bài nộp đăng
tạp chí để phù hợp với chuẩn quốc tế như đã đề cập ở trên, là thành lập Quỹ phản biện.
Đây là quỹ đóng góp từ các tác giả bài viết nộp đến đăng tạp chí, được sử dụng chi thù
lao cho các nhà khoa học, chuyên gia phản biện độc lập cho bài viết.

17


ii) Quản lý các khoản chi
Phổ biến hiện nay các khoản chi trong các tạp chí khoa học bao gồm: các
khoản chi thực hiện hoạt động thường xuyên của tạp chí và chi nhuận bút.
Các khoản chi thực hiện hoạt động thường xuyên của tạp chí gồm:
- Chi phí sản xuất tạp chí, gồm các công đoạn: Chế bản; Sửa bông; Đọc can.
- Chi phí biên tập, bao gồm các công đoạn: Biên tập sơ bộ; Biên tập nội

dung; Đọc duyệt nội dung.
- Chi in tạp chí.
- Chi cho sinh hoạt chuyên môn nghiệp vụ của tạp chí.
- Chi cho công tác trị sự và phục vụ tạp chí [45].

Mỗi một khoản chi có cơ chế quản lý riêng theo quy định của Nhà nước. Do
đó, việc quản lý các khoản chi trong các tạp chí khoa học trước hết phải tuân thủ
theo những quy định của Nhà nước, bảo đảm thực hiện nghiêm các nguyên tắc: bảo
đảm cân bằng giữa thu và chi; theo kế hoạch, đúng mục đích; tiết kiệm, hiệu quả,
tránh phân tán dàn trải.
Với việc hình thành Quỹ nhuận bút và Quỹ phản biện thì quản lý chi của các
quỹ cũng là nội dung quan trọng hiện nay.
Phân phối kết quả tài chính
Hàng năm sau khi trang trải các khoản chi phí, nộp thuế và các khoản nộp

hiện tăng cường và tập trung nguồn tài chính, đảm bảo sự linh hoạt, năng động và
hữu hiệu của các nguồn lực tài chính, giúp tạp chí thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên
môn được giao. Ngược lại, nếu các cơ chế này không phù hợp sẽ trở thành hàng rào
trói buộc, cản trở đến quá trình tạo lập và sử dụng nguồn lực tài chính của tạp chí,
ảnh hưởng xấu đến kết quả hoạt động chuyên môn của đơn vị. Nếu cơ chế quản lý
tài chính của Nhà nước lỏng lẻo có thể làm hao tổn ngân sách nhà nước, thất thoát,
lãng phí các nguồn tài chính khác mà không đạt được mục tiêu chính trị, xã hội nhất
định.
Đồng thời, việc quản lý tài chính ở tạp chí với hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ,
hữu hiệu sẽ giúp công tác quản lý tài chính được thuận lợi rất nhiều. Hệ thống kiểm
soát nội bộ bảo đảm cho công tác tài chính được đặt đúng vị trí, được quan tâm đúng
mực, hệ thống kế toán vận hành có hiệu quả, đúng chế độ quy định, các thủ tục kiểm
tra, kiểm soát được thiết lập đầy đủ, đồng bộ, chặt chẽ, giúp đơn vị phát hiện kịp thời
mọi sai sót, ngăn chặn hữu hiệu các hành vi gian lận trong công tác tài chính,

19