Cập nhật biện pháp điều trị
đau thần kinh tọa

Đau thần kinh tọa là một hội chứng rất thường gặp ở tuổi trung niên,
nam nhiều hơn nữ, nhất là những người lao động chân tay. Bệnh do nhiều
nguyên nhân khác nhau, trong đó thoát vị đĩa đệm gây chèn ép rễ thần kinh
là nguyên nhân thường gặp nhất (60-90%). Ngoài sự chèn ép cơ học gây kích
thích các rễ thần kinh còn có sự tham gia của các chất trung gian hóa học gây
viêm.
Tác động của tổn thương dây thần kinh tọa do thoát vị
Bệnh cảnh điển hình là sau một gắng sức xuất hiện đau, khởi đầu là đau
lưng, vài giờ hoặc vài ngày sau đau tiếp tục tăng lên và lan xuống mông, khoeo và
cẳng bàn chân theo dường đi của dây thần kinh tọa. Có khi đau âm ỉ nhưng thường
đau dữ dội, đau tăng khi ho, hắt hơi, cúi. Đau giảm khi nằm yên trên giường cứng,
gối co lại. Cảm giác kiến bò, tê cóng hoặc như kim châm bờ ngoài bàn chân chéo
qua mu chân đến ngón cái (rễ TL5), ở gót chân hoặc ngón út (rễ S1). Một số bệnh
nhân bị đau ở hạ bộ và đau khi đại tiểu tiện do tổn thương rộng xâm phạm các rễ
thuộc đám rối thần kinh đuôi ngựa. Thăm khám lâm sàng phát hiện tình trạng co
cứng cơ cạnh cột sống, cột sống mất đường cong sinh lý, vẹo cột sống, các tư thế
chống đau, gãy khúc đường gai sống... Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh
hiện đại, đặc biệt là chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ có thể phát hiện
những trường hợp có phồng, lồi (protrusion) hoặc thoát vị đĩa đệm (herniation) mà
không có triệu chứng lâm sàng.
Khám kỹ lâm sàng có thể định khu được đĩa đệm bị tổn thương như trong
trường hợp kích thích rễ L5: Phản xạ gân gót bình thường, giảm hoặc mất cảm
giác phía ngón cái (có thể tăng ở giai đoạn kích thích), không đi được bằng gót,
teo nhóm cơ cẳng chân trước ngoài, các cơ mu chân. Hay trong trường hợp kích
thích rễ S1: Phản xạ gót giảm hoặc mất, cảm giác giảm hoặc mất phía ngón út,
không đi được bằng mũi chân, teo cơ bắp cẳng chân, cơ gan bàn chân.
Cập nhật các biện pháp điều trị
Điều trị nội khoa:

Phương pháp điều trị phẫu thuật cho tỷ lệ thành công khá cao: từ 70-90%
các truờng hợp tùy theo các phương pháp phẫu thuật. Triệu chứng đau kiểu rễ thần
kinh thường biến mất sau mổ nhưng triệu chứng đau thắt lưng có thể tồn tại kéo
dài.
Tóm lại: Phần lớn các trường hợp đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm có
thể điều trị khỏi bằng phương pháp nội khoa bảo tồn. Chỉ có khoảng 20 % các
trường hợp phải điều trị can thiệp và phẫu thuật. Kết quả điều trị phẫu thuật phụ
thuộc vào sự đúng đắn của chỉ định phẫu thuật và độ chính xác của phương pháp
phẫu thuật. Trong tương lai, chúng ta ngày càng có các phương pháp điều trị hiệu
quả hơn và ít gây tổn thương hơn cho loại bệnh lý này.