Một số thuốc mới điều trị bệnh
đái tháo đường type 2 Cấu trúc phân tử insulin.
Khoảng 20 năm trở lại đây, các nhà khoa học đã có nhiều cố gắng phát
triển thêm một số loại thuốc mới. Các thuốc này đều nhằm tới hormon
incretin GLP-1. GLP-1 được tiết ra bởi tế bào L ở ruột có khả năng điều
chỉnh đường máu thông qua nhiều cơ chế khác nhau.
Trong cơ thể người, GLP-1 bị mất tác dụng rất nhanh bởi men DPP-IV.
Mọi nỗ lực tạo thuốc mới nhằm vào 2 hướng: ức chế hoạt tính men DPP-IV; và
tạo ra chất giống GLP-1 nhưng kéo dài được thời gian tác dụng.
Byetta
Byetta (exenatide = exendin-4) được chiết xuất từ nước bọt một loại thằn
lằn độc ở Nam Mỹ có tác dụng giống incretin (GLP 1) do ruột tiết ra tác động đến
tụy kích thích tiết insulin, làm giảm tiết glucagon (một hormon do tụy tiết ra làm
tăng đường máu), làm chậm hoạt động của ruột. Do đó, byetta làm giảm đường
máu và có thể dùng kèm theo các thuốc hạ đường máu khác như nhóm
sulfonylurea, nhóm metformin.
Giống như các loại thuốc trị bệnh đái tháo đường trước đây, byetta không
chữa khỏi được bệnh đái tháo đường, byetta chỉ tạo thêm một lựa chọn khác cho
bệnh nhân khi những thuốc trước đây tỏ ra mất tác dụng. Khi dùng byetta, HbA1c
giảm được khoảng 0,5-1%.
Không dùng được byetta trong trường hợp mắc đái tháo đường type 1 (vì
tụy không còn tiết insulin nữa); vì byetta thải chủ yếu qua thận nên nếu bệnh nhân
suy thận nặng (mức lọc cầu thận dưới 30ml/phút) cũng không được sử dụng loại
thuốc này. Ngoài ra, nếu bị mẫn cảm với thuốc hoặc bị bệnh đường ruột nghiêm
trọng cũng không thể dùng byetta.
Tác dụng phụ chủ yếu của thuốc là buồn nôn, nôn, đi ngoài gặp tới 30-45%
số người dùng. Các tác dụng phụ khác ít gặp hơn bao gồm chóng mặt, đau đầu,
yếu cơ, phù, chán ăn, trào ngược dạ dày-thực quản. Một tác dụng phụ khác rất

công trình nghiên cứu tác động lâu dài còn thiếu để đánh giá hết tác dụng lợi/hại
của thuốc. Mặt khác giá thành điều trị rất đắt và chưa sẵn có ở Việt Nam cũng hạn
chế việc sử dụng các loại thuốc này. Hiện tại, các thuốc kinh điển gồm
sulphonylurea, metformin, glitazone, insulin là những thuốc mang lại hiệu rất tốt
nếu biết dùng đúng cách.