Download Tiểu luận Đại diện trong Luật Dân sự miễn phí
MỤC LỤC
Trang
A. PHẦN MỞ ĐẦU 1
B. PHẦN NỘI DUNG 1
I. Khái niệm, đặc điểm của thay mặt 1
1. Khái niệm 1
2. Đặc điểm 2
II. Phân loại thay mặt 4
1. Đại diện theo pháp luật 4
a. Khái niệm 4
b. Các trường hợp thay mặt theo pháp luật 5
2. Đại diện theo ủy quyền 8
a. Khái niệm 8
b. Các trường hợp thay mặt theo ủy quyền 9
III. Phạm vi thẩm quyền thay mặt 10
IV. Chấm dứt thay mặt 14
V. Thực trạng áp dụng 16
VI. Một vài kiến nghị 19
C. KẾT LUẬN 20
I. Đặt vấn đề:
Trong giao dịch dân sự, không phải trường hợp giao dịch nào chủ thể cũng có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự mà trong nhiều trường hợp nhất định phải thông qua hành vi của người khác là người thay mặt theo pháp luật hay theo ủy quyền của mình. Cũng chính vì thế, “đại diện” là một chế định truyền thống của Luật dân sự, quy định về khái niệm, đặc điểm và mọi yếu tố liên quan đến “đại diện”. Sau đây em xin được đi vào phân tích để có thể hiểu thêm về chế định này.
II. Giải quyết vấn đề:
1. Khái niệm và đặc điểm của đại diện, ý nghĩa pháp lý của đại diện
a. Khái niệm
Khoản 1 Điều 139 Bộ luật dân sự (BLDS) năm 2005 quy định: thay mặt là việc một người (sau đây gọi là người đại diện) nhân danh và vì lợi ích của người khác (sau đây gọi là người được đại diện) xác lập, thực hiện giao dịch dân sự trong phạm vi đại diện.
Như vậy, thay mặt là một quan hệ pháp luật gồm có hai bên chủ thể là người thay mặt và người được đại diện. Người thay mặt là người nhân danh người được địa diện xác lập quan hệ với người thứ ba, vì lợi ích của người đại diện. Người được thay mặt là người tiếp nhận các hậu quả pháp lí từ quan hệ do người thay mặt xác lập, thực hiện đúng thẩm quyền đại diện, người được thay mặt rất đa dạng, có thể là các cá nhân không có năng lực hành vi, người mất năng lực hành vi dân sự (như người bị bệnh tâm thần nên không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình), người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự (vì các lí do nhất định nên bị Tòa án ra quyết định tuyên bố là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự), kể cả các cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi cũng có thể ủy quyền cho người khác là thay mặt theo ủy quyền của mình nhưng cá nhân sẽ không được người khác thay mặt cho mình trong trường hợp pháp luật quy định họ phải tự mình xác lập thực hiện giao dịch đó.
b. Đặc điểm:
Ngoài các đặc điểm của quan hệ pháp luật dân sự thì quan hệ thay mặt có những đặc điểm riêng như sau:
- Đại diện làm phát sinh hai mối quan hệ cùng tồn tại song song là quan hệ giữa người thay mặt và người được thay mặt (quan hệ bên trong), quan hệ giữa người thay mặt với người thứ ba (quan hệ bên ngoài).
- Người thay mặt xác lập quan hệ với người thứ ba là nhân danh người được địa diện chứ không phải nhân danh họ. Trước khi giao dịch dân sự được lập ra, người thay mặt phải giới thiệu tư cách pháp lí của mình với người thứ ba để người này hiểu hai vấn đề: thứ nhất ai sẽ là người trao đổi lợi ích hay chịu trách nhiệm về hậu quả của giao dịch với họ; thứ hai là thẩm quyền của ngươi thay mặt đến đâu, người được thay mặt như đã nói ở trên có rất nhiều trường hợp nên phải xác định rõ thẩm quyền, quan hệ của người thay mặt với người được thay mặt có thể là cha mẹ với con chưa thành niên, người thay mặt cho người bị mất năng lực hành vi,… hợp đồng ủy quyền hay giấy ủy quyền là bằng chứng cho quan hệ thay mặt theo pháp luật.
- Mục đích người thay mặt xác lập quan hệ với người thứ ba là vì lợi ích của người thay mặt – quyền và lợi ích của trong quan hệ với người thứ ba được chuyển cho người đại diện. Lợi ích của người thay mặt thì được xét trong quan hệ đại diện, tùy theo các trường hợp thay mặt và theo thỏa thuận giữa bên thay mặt và bên được thay mặt mà người thay mặt có thể chỉ có nghĩa vụ hay có thể được hưởng thù lao.
- Người thay mặt tuy nhân danh người được thay mặt và thẩm quyền của họ bị giới hạn trong phạm vi thay mặt theo thỏa thuận hay theo quy định của pháp luật nhưng họ vẫn có sự chủ động trong khi tiến hành các công việc cần thiết để đạt được mục đích là vì lợi ích của người được đại diện.
c. Ý nghĩa pháp lý của đại diện:
Đại diện có ý nghĩa rất quan trọng trong nhiều trường hợp giao dịch, không phải chủ thể nào cũng có thể tự mình thực hiện tất cả các quyền và nghĩa vụ dân sự của mình một cách linh hoạt và hiệu quả nhất. Có thể do nhiều nguyên nhân khách quan hay chủ quan mà cá nhân có thể bị hạn chế năng lực hành vi hay không có năng lực hành vi, hình thức thay mặt theo pháp luật sẽ là một giải pháp giúp họ vẫn được hưởng mọi lợi ích từ các giao dịch thông thường qua người đại diện, những lợi ích mà họ đáng được nhận. Chủ thể trong giao dịch dân sự còn có thể là pháp nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác,.. là những chủ thể mà quyền lợi mang tính cộng đồng, việc giao dịch bắt buộc phải thông qua hành vi con người. Do đó, chế định thay mặt tạo điều kiện và đem lại lợi ích tốt nhất cho các chủ thể ngoài cá nhân.
2. Các hình thức đại diện
Có hai hình thức thay mặt trong pháp luật dân sự là thay mặt theo pháp luật và thay mặt theo ủy quyền. Mỗi hình thức thay mặt có những yếu tố và đặc điểm riêng, cụ thể như sau:
a. Hình thức thay mặt theo pháp luật:
Điều 140 BLDS 2005 quy định: thay mặt theo pháp luật là thay mặt do pháp luật quy định hay cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định.
Căn cứ để hình thành nên quan hệ thay mặt này là do ý chí của Nhà nước. HÌnh thức thay mặt này được pháp luật quy định mối quan hệ thay mặt được xác lập tồn tại có sẵn chứ không phụ thuộc vào ý chí hay sự định đoạt của các chủ thể. Chủ thể trong quan hệ thay mặt theo pháp luật cần thỏa mãn các điều kiện cụ thể sau:
- Người được thay mặt nếu là cá nhân thì phải là người không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, họ là đối tượng được pháp luật bảo vệ bởi bản thân họ không trực tiếp tham gia vào bất kỳ giao dịch nào nên pháp luật phải quy định sẵn những chủ thể có nghĩa vụ bảo vệ quyền lợi cho họ trong việc xác lập và thực hiện các giao dịch dân sự. Các chủ thể còn lại là một tổ chức nên khi tham gia vào các giao dịch dân sự bắt buộc phải thông qua người thay mặt cụ thể.
- Người thay mặt phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Các căn cứ để nhận biết các quan hệ thay mặt theo pháp luật đang tồn tại là:
47GWg2S9jHV77wl
