Nghiên cứu những hạn chế và giải pháp khắc phục cho canh tác ruộng bậc thang tại Huyện Văn Chấn-Tỉnh Yên Bái - pdf 28

Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối

ục bảng
Danh mục biểu ñồ viii
1. MỞ ðẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục tiêu ñề tài 2
1.3 Yêu cầu của ñề tài 3
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
2.1 ðịnh nghĩa ruộng bậc thang 4
2.2 Cơ sở lý luận nghiên cứu hệ thống 4
2.3 Nghiên cứu chuyển ñổi cơ cấu cây trồng 15
2.4 Những căn cứ làm cơ sở cho việc hình thành hệ thống cây trồng
hợp lý 16
2.5 Vai trò của sản xuất ruộng bậc thang ñối với người dân vùng cao 23
2.6 Kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước 23
3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31
3.1 ðối tượng nghiên cứu 31
3.2 Nội dung nghiên cứu và các vấn ñề cần giải quyết 31
3.3 Phương pháp nghiên cứu 32
3.4 Phương pháp xử lý số liệu và hạch toán kinh tế 37
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 39
4.1 ðặc ñiểm tự nhiên huyện Văn Chấn 39
4.1.1 Vị trí ñịa lý 39
4.1.2 ðặc ñiểm khí hậu: 39 4.1.3 ðặc ñiểm ñịa hình, ñịa mạo, ñịa chất, sông ngòi 41
4.1.4 Thảm thực vật cây trồng 46
4.2 ðặc ñiểm kinh tế xã hội 46
4.2.1 Dân số và lao ñộng 46
4.2.2 Thực trạng phát triển các ngành 48
4.3 ðánh giá tình hình sản xuất ruộng bậc thang huyện Văn Chấn 58
4.3.1 Ruộng bậc thang có ñộ dốc lớn 58
4.3.2 Ruộng bậc thang có ñộ dốc nhỏ 70
4.4 ðề xuất các giải pháp khắc phục những khó khăn của hệ thống
sản xuất ruộng bậc thang 75
4.4.1 Giải pháp khắc phục khó khăn cho hệ thống sản xuất ruộng bậc
thang có ñộ dốc lớn 75
4.4.2 Giải pháp khắc phục khó khăn của hệ thống sản xuất ruộng bậc
thang có ñộ dốc nhỏ. 77
4.5 Thử nghiệm chuyển ñổi cơ cấu cây trồng 77
4.5.1 Cơ sở lý luận cho việc lựa chọn cơ cấu cây trồng mới 77
4.5.2 Thử nghiệm cơ cấu cây trồng ñậu tương xuân – lúa mùa muộn 79
4.5.3 Thử nghiệm cơ cấu: Lúa cạn vụ mùa sớm – Lạc thu ñông 84
4.6 ðánh giá hiệu quả kinh tế các cơ cấu cây trồng 88
4.6.1 Tổng thu 88
4.6.2 Hiệu quả kinh tế 89
4.7 ðánh giá hiệu quả cải tạo ñất 90
4.8 ðánh giá hiệu quả xã hội 90
4.9 ðánh giá khả năng chấp thuận của người dân 91
5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 92
5.1 Kết luận 92
5.2 ðề nghị 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO 95
PHỤ LỤC 100 1. MỞ ðẦU
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài
Văn Chấn là một huyện miền núi của tỉnh Yên Bái, có tổng diện tích ñất
tự nhiên 120.517,5 ha, trong ñó ñất nông nghiệp là 12.450,5 ha, chiếm gần 10%
tổng diện tích ñất tự nhiên. Tổng dân số toàn huyện là 145.711 người gồm 13
dân tộc anh em sinh sống bao gồm: Kinh- Tày – Thái – Dao - Mông – Nùng…,
trong ñó có tới 90% dân số tham gia các hoạt ñộng sản xuất nông nghiệp.
Sản xuất nông nghiệp của huyện Văn Chấn còn mang tính tự cung tự cấp
cao, sản xuất hàng hoá chưa phát triển, cơ cấu cây trồng ñơn ñiệu, nhiều ñịa
phương ñộc canh cây lúa, ñời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn. Bình
quân lương thực ñầu người của huyện mới ñạt 270 kg. Cơ cấu kinh tế giữa các
ngành của huyện Văn Chấn (Nông, lâm nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp và dịch
vụ) theo tỷ lệ là 80 : 7 : 13. Trong ñó cây lúa nước là cây lương thực chủ lực
góp phần ñảm bảo an ninh lương thực, ổn ñịnh ñời sống nhân dân trong huyện.
Giao thông ñi lại giữa các thôn bản và với các huyện bên ngoài còn gặp
nhiều khó khăn. Thông tin kinh tế có nhiều hạn chế. Kỹ thuật canh tác chậm
ñổi mới, nhiều tiến bộ kỹ thuật phổ cập ở miền xuôi còn chưa ñược biết ñến ở
ñây, ñặc biệt là những giống cây trồng, vật nuôi mới, kỹ thuật thâm canh, sử
dụng phân bón, phòng trừ sâu bệnh… Do ñặc ñiểm ñịa hình chia cắt, ñồi núi
nhiều, nên ñể việc chỉ ñạo sản xuất nông nghiệp ñạt hiệu quả chưa cao, huyện
Văn Chấn ñược phân ra 2 vùng sản xuất nông nghiệp rõ rệt.
Vùng ngoài là các xã có ñịa hình thấp nằm trong thung lũng cánh ñồng
Mường Lò phì nhiêu, nơi ñây có 3 dân tộc sinh sống: Kinh – Mường – Thái,
do vậy trình ñộ dân trí và sản xuất nông có nhiều thuận lợi.
Vùng trong là các xã vùng cao bao gồm: Suối Giàng, Suối Quyền, Nậm
Búng, … Nơi tập trung chủ yếu 2 dân tộc sinh sống là dân tộc Mông và dân tộc Dao, trình ñộ dân trí thấp, vị trí nằm cách xa ñường quốc lộ nên khả năng
giao thương tiếp thu khoa học công nghệ mới còn gặp rất nhiều khó khăn. Sản
xuất nông nghiệp còn rất lạc hậu, hàng năm ñến mùa khô người dân nơi ñây
còn thiếu nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. ðời sống người dân nơi
ñây phụ thuộc hoàn toàn vào canh tác nương rẫy và sản xuất lúa nước trên
ruộng bậc thang vì thế gặp rất nhiều hạn chế.
Sản xuất nương rẫy khặp rất nhiều rủi ro và phụ thuộc vào ñiều kiện
thời tiết hàng năm, năng suất thấp do ñất bị thoái hoá và rửa trôi. Chính vì vậy
diện tích ñất canh tác nương rẫy ñang có xu hướng thu hẹp lại và thay bằng
cây lâm nghiệp hay cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn.
Sức ép về lương thực nơi ñây phụ thuộc hoàn toàn vào canh tác lúa trên
ruộng bậc thang, nhưng rất nhiều diện tích ruộng bậc thang chỉ canh tác ñược
một vụ lúa/năm, năng suất thấp (trung bình chỉ ñạt 3,5-4 tấn/ha), trình ñộ canh
tác còn lạc hậu, nước tưới hoàn toàn phụ thuộc vào nước mưa vì vậy năng
suất hàng năm rất thấp và bấp bênh, người dân luôn ở trong tình trạng ñói
nghèo.
Vì vậy, ñể cải thiện ñời sống người dân nơi ñây thì ngoài việc tăng cường
thúc ñẩy chăn nuôi phát triển, ñịnh hướng cho người dân trồng cây lâm nghiệp,
cây ăn quả có hiệu quả thì việc nghiên cứu các biện phát kỹ thuật tăng vụ, ñổi
mới kỹ thuật canh tác, giống ñể nâng năng suất, nâng cao hiệu quả kinh tế/ñơn vị
diện tích sẽ góp phần thúc ñẩy phát triển kinh tế nơi ñây.
Xuất phát từ thực tiễn trên chúng tui ñề xuất ñề tài nghiên cứu:
´´ Nghiên cứu những hạn chế và giải pháp khắc phục cho canh tác
ruộng bậc thang tại huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái”.
1.2 Mục tiêu ñề tài
Tìm ra các nguyên nhân hạn chế năng suất, mùa vụ và hiệu quả kinh tế
trên ñơn vị diện tích của hệ thống sản xuất lúa bậc thang. Từ ñó ñưa ra giải pháp tổng hợp (kinh tế – kỹ thuật – xã hội) nhằm khắc phục và nâng cao hiệu
quả kinh tế hệ thống sản xuất lúa ruộng bậc thang. Tăng thu nhập trên ñơn vị
diện tích, giúp cải thiện ñời sống kinh tế người dân vùng Văn Chấn Yên Bái.
1.3 Yêu cầu của ñề tài
- ðánh giá ñiều kiện tự nhiên, kinh tế – chính trị – văn hoá xã hội người
dân trong vùng liên quan ñến sản xuất lúa ruộng bậc thang.
- ðánh giá khả năng ñầu tư vốn, kỹ thuật của người dân vào hệ thống
lúa ruộng bậc thang.
- Tìm ra các hạn chế ảnh hưởng ñến khả năng sản xuất hệ thống lúa
ruộng bậc thang.
- ðề xuất các giải pháp tổng hợp (kinh tế – kỹ thuật – xã hội) nâng cao
hiệu quả sử dụng ñất ruộng bậc thang.

2TTlmgdJH47MMa8
Music ♫

Copyright: Tài liệu đại học © DMCA.com Protection Status