Tiểu luận Ngoại Thơng
Lời mở đầu
Ngày nay khi nớc ta đang cố gắng tập trung sức lực để vợt qua những khó
khăn của một nền kinh tế chủ yếu là sản xuất nhỏ, lạc hậu, vơn lên phát triển tới
nền kinh tế công nghiệp hiện đại, hơn lúc nào hết hoạt động kinh tế đối ngoại, giao
lu buôn bán trao đổi với nớc ngoài, đặc biệt là hoạt động xuất khẩu có vai trò rất
quan trọng trong chiến lợc đổi mới và phát triển kinh tế của đất nớc. Chỉ thông qua
hoạt đọng xuất khẩu mới khai thác hết đợc tiềm năng phong phú trong nớc, mới tạo
ra đợc cơ hội để tiếp xúc, tiếp thu, học hỏi kinh nghiệm về khoa học công nghệ
cũng nh về phát triển của các nớc khác. Chính vì vậy Đảng và Nhà nớc ta đã chủ tr-
ơng phát triển nền kinh tế hớng về xuất khẩu là hoàn toàn đúng đắn và hợp lý.
Hoạt động xuất khẩu ở ngành cà phê Việt Nam không nằm ngoài ý nghĩa đó.
Tuy hàng năm sự đóng góp về giá trị kim ngạch xuất khẩu của cả nớc không lớn,
nhng đối với ngành cà phê hoạt động xuất khẩu đóng vai trò vô cùng quan trọng
bởi vì chỉ thông qua hoạt động xuất khẩu mới có thể tiêu thụ đợc sản phẩm, khuyến
khích phát triển sản xuất trồng trọt, tạo ra nhiều công ăn việc làm tăng thu nhập
cho nhân dân, đặc biệt là khai thác những tiềm năng quý báu ở vùng cao và phát
triển ổn định vùng núi. Bên cạnh đó nớc ta có thế mạnh về trồng cà phê do điều
kiện đất đai và khí hậu thuận lợi, đất đỏ bazan rất thích hợp với cây cà phê đợc
phân bổ rộng khắp lãnh thổ trong đó tập trung nhiều ở hai vùng: Tây Nguyên và
Đông Nam Bộ.
Trang 1
Tiểu luận Ngoại Thơng
Một số biện pháp nhằm đẩy mạnh
hoạt động xuất khẩu mặt hàng
cà phê của việt nam
*********************
I/ Những vấn đề chung về hoạt động xuất khẩu.
1. Khái niệm về xuất khẩu.
Xuất khẩu hàng hoá là hoạt động kinh doanh buôn bán ở phạm vi quốc tế.
Đó không phải là những hành vi buôn bán riêng lẻ mà là cả một hệ thống các quan

đến hoạt động xuất khẩu. Trên bình diện môi trờng vĩ mô các nhân tố này là các
chính sách kinh tế, các hiệp định về kinh tế đối ngoại, sự can thiệp thay đổi tỉ giá
của các đồng tiền cũng sẽ làm cho hoạt động xuất khẩu thuận lợi hay khó khăn
hơn.
d- Các nhân tố khoa học công nghệ: Khoa học công nghệ ngày càng phát
triển cũng làm cho sự giao lu trao đổi giữa các đối tác ngày càng thuận lợi hơn, do
vậy sự tiết kiệm về chi phí từ khâu sản xuất cho đến tiêu dùng ngày càng nhiều. Sự
phát triển của khoa học công nghệ đẩy mạnh sự phân công hoá và hợp tác lao động
quốc tế mở rộng quan hệ giữa các quốc gia cũng tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt
động xuất khẩu.
e- Các nhân tố chính trị: Các nhân tố chính trị có ảnh hởng rất lớn đến hoạt
động xuất khẩu, nó có thể là nhân tố khuyến khích hoặc hạn chế hoạt động xuất
khẩu và quá trình quốc tế hoá đời sống kinh tế. Một đất nớc ổn định về chính trị thì
các hoạt động sản xuất kinh doanh cũng ổn định, phát triển và theo đó hoạt động
xuất khẩu cũng dễ dàng hơn, thuận lợi hơn.
g- Các nhân tố về cạnh tranh quốc tế: Sự cạnh tranh của các đối thủ trên thị
trờng quốc tế rất lớn mạnh và khốc liệt. Hoạt động xuất khẩu của một doanh nghiệp
Trang 3
Tiểu luận Ngoại Thơng
muốn tồn tại và phát triển ngoài đối phó với các nhân tố khác thì sự thắng lợi các
đối thủ cạnh tranh là thách thức và là bớc rào cản nguy hiểm nhất. Chính vì vậy vợt
qua các yếu tố cản trở của các đối thủ cạnh tranh trên thị trờng quốc tế sẽ làm cho
hoạt động xuất khẩu phát triển hiệu quả hơn.
II/ Tình hình mặt hàng xuất khẩu cà phê của Việt Nam
1/Những quốc gia xuất khẩu cà phê chủ yếu trên thế giới
a- Tình hình sản xuất cà phê của Mêhico
Cà phê là nguồn thu nhập chủ yếu của hơn 700.000 hộ gồm tổng cộng 3 triệu
ngời. Điều này là cho cà phê trở thành cây trồng chiến lợc trong chính sách của
chính phủ về việc làm, thu nhập là phát triển nông thôn. Trong 2 năm 1996 - 1997
đóng góp của cà phê trong GDP và trong cán cân thơng mại tơng ứng là 0,2% và

ợng ngoại tệ thu đợc từ xuất khẩu cà phê giảm 114 triệu USD so với niên vụ trớc
mặc dù khối lợng cà phê xuất khẩu tăng. Trên thực tế, kim ngạch xuất khẩu cà phê
niên vụ 2000/01 chỉ đạt 333,35 triệu USD so với 447,33 triệu USD trong niên vụ
1999/2000. Cuối tháng 10/2000 cho tới 20/8/2001, khối lợng cà phê xuất khẩu đạt
221.341 tấn, giảm 12,6% so 241.906 tấn cùng kỳ niên vụ 1999/2000.
2. Tình hình xuất khẩu cà phê ở Việt Nam.
a- Thị trờng cà phê Việt Nam.
Cà phê Việt Nam đã xuất khẩu đi 59 nớc, trong đó thiếp lập đợc quan hệ với
5 nớc đứng đầu về nhập khẩu cà phê và là những bạn hàng lớn tơng đối ổn định:
gồm Hoa Kỳ, Italia, CHLB Đức, Tây Ban Nha và Bỉ. Số nớc này đã mua tới
Trang 5
Tiểu luận Ngoại Thơng
399.500 tấn cà phê nhân mỗi năm, chiếm khoảng 60% tổng sản lợng cà phê xuất
khẩu của Việt Nam.
Thị trờng xuất khẩu cà phê chủ yếu của Việt nam trong 8 tháng đầu năm 2001
Thị trờng
nhập khẩu
Tháng 8/2001 8 tháng đầu năm
Lợng (tấn) Giá trị
(USD)
Lợng (tấn) Giá trị
(USD)
Ai Cập - - 324 179.237
Ai Len - - 119 99.900
Anh 1413 519577 43.859 19.547.808
áo
74 29970 434 195.624
Ba Lan 912 340460 11.159 4.965.913
Bỉ 5522 1942213 77.959 34.138.119
Bồ Đào Nha 149 59274 1.425 658.390

1995 248.1 595.5
1996 181.4 420
1997 391.6 497.5
1998 382 593.8
1999 487.5 592
2000 734 501
2001 750 495
Theo số liệu của Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam, vừa qua ta có tới 129
công ty lớn nhỏ tham gia xuất khẩu. Trong đó 18 doanh nghiệp xuất khẩu từ 10
ngàn tấn/ năm trở lên, 14 doanh nghiệp có kim ngạch từ 10 triệu USD trở lên. Điển
hình là Vinacafe, công ty XNK 219 Đắc Lắc, Inexim Đắc Lắc, Intimex công ty
XNK Gia Lai, công ty cà phê Phớc An, công ty TNHH Đoàn Kết với khoảng
700 ngàn tấn cà phê sản xuất hàng năm ở Việt Nam.
Năm 2000 cả nớc xuất khẩu đợc khoảng 686 ngàn tấn cà phê (tăng 69%)
song giá cà phê giảm nên tăng giá trị kim ngạch xuất khẩu số cà phê nói trên chỉ
tăng 4,7% so với niên vụ trớc.
Tám tháng đầu năm 2001, Việt Nam đã xuất đợc 651,476 tấn cà phê, trị giá
297,38 triệu USD, tăng 46,16% về lợng nhng lại giảm 16,29% về trị giá so với cùng
kỳ năm 2000. Chủ yếu xuất sang các nớc: Mỹ, Đức, Bỉ và Thụy Sĩ.
Trang 7
Tiểu luận Ngoại Thơng
3. Dự báo thị trờng cà phê năm 2005.
a- Sản xuất
Sản lợng cà phê thế giới dự báo tăng trung bình 2,7%/năm từ 1995 đến 2005,
cao hơn chút ít so với mức tăng 10 năm trớc đó, đạt 7,31 triệu tấn (122 triệu bao)
vào năm 2005 so với 5,43 triệu tấn năm 1995.
Khu vực sản xuất cà phê lớn nhất thế giới có thể vẫn là Mỹ la tinh và
Caribee. Dự báo tới năm 2005 sản lợng của khu vực này đạt 4,78 triệu tấn.
Tại trung Mỹ, sản lợng cà phê có thể tăng 1,82% hàng năm, từ dới 1 triệu tấn
năm 1995 lên 1,17 triệu tấn năm 2005, chủ yếu tăng ở các nớc Ônđurát, Mêhicô và

1. Về giống.
Cần tuyển chọn, tạo nhập giống cà phê nhất là cà phê arabica bằng các giống
có năng suất, chống sâu bệnh tốt nh Bourbon, Mundonovo ở một số vùng có thể
trồng giống Catimor F6, TN1, TN2, TN3, để phục vụ cho chơng trình phát triển
60.000 ha cà phê chè đến năm 2005, từng bớc thay thế các vờn cây đã thoái hoá.
Nhà nớc cần đầu t cho công tác nghiên cứu giống, nhập giống mới.
Tiếp tục đầu t thâm canh vờn cây hiện có trên cơ sở áp dụng kỹ thuật, cơ cấu
phân bón hợp lý, từng bớc chuyển đổi giống, chọn loại cà phê phù hợp với sinh
thái, điều kiện đất đai từng vùng .

2. Giải pháp trong khâu chế biến sản phẩm xuất khẩu.
Đây là khâu quan trọng và quy định chính đến chất lợng cà phê xuất khẩu.
Để nâng cao chất lợng cà phê xuất khẩu nhng cũng phù hợp với điều kiện hiện có
thì thực hiện những giải pháp sau:
+ Tập trung đầu t cơ sở vật chất cho những đơn vị kinh doanh có hiệu quả,
xây dựng thêm kho tàng, phơng tiện để thu mua, chế biến, bảo quản cà phê xuất
Trang 9
Tiểu luận Ngoại Thơng
khẩu nh: Công ty Cà phê Việt Đức, Công ty đầu t Xuất nhập khẩu cà phê Tây
nguyên, Công ty Dịch vụ XNK cà phê 2, Công ty XNK cà phê II Nha Trang.
+ Chỉ đạo tốt quy trình, quy phạm thu hái, chế biến, bảo quản cà phê, lựa
chọn thiết bị, công nghệ chế biến cà phê tiên tiến, nhất là công nghệ chế biến cà
phê chè, gắn công nghệ chế biến với vấn đề môi trờng.
3. Những giải pháp khắc phục tình trạng thiếu vốn cho thu mua và thực
hiện xuất khẩu.
Nh đã đề cập ở phần trên vốn cho hoạt động xuất khẩu là vô cùng quan trọng
đối với ngành cà phê. Theo tôi có những giải pháp sau có thể phần nào khắc phục
đợc tình trạng đó là:
- Nên bằng mọi biện pháp tận dụng và phát huy vốn nội bộ, huy động vốn từ cán bộ
công nhân viên trong toàn ngành và của ngời sản xuất, vay vốn của cán bộ công

đảm hết năm 2002 hoàn thành cơ bản đầu t trong lĩnh vực này để nâng cao hiệu quả
sản xuất và kinh doanh xuất khẩu thật tốt ra thị trờng thế giới.
Kết luận
Ngành cà phê Việt Nam luôn luôn đóng vai trò hàng đầu trong sự hình thành
và phát triển sản xuất cũng nh thị trờng sản phẩm ở Việt Nam. Cũng nh hoạt động
xuất khẩu ở ngành cà phê Việt Nam luôn đóng vai trò chủ yếu và mang lại hiệu quả
kinh doanh cao, ngày càng góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh,chế
biến và mở rộng thị trờng cũng nh ổn định phát triển kinh tế của đất nớc. Ngoài ra
Trang 11
Tiểu luận Ngoại Thơng
nó còn góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển thị trờng nông sản
xuất khẩu ở Việt Nam, góp phần kích thích phát triển sản xuất cà phê làm ổn định
đời sống và việc làm cho ngời lao động ở các khu vực miền núi và nông thôn còn
nhiều khó khăn phức tạp ở nớc ta.
Trong những năm gần đây, hoạt động xuất khẩu ở toàn ngành ngày càng lớn
mạnh và phát huy hiệu quả kinh tế cao. Đây chính là công lao của những nỗ lực
phấn đấu vơn lên của toàn bộ cán bộ công nhân viên trong toàn ngành cà phê và có
phần đóng góp rất lớn của các cơ quan chủ quản, sự khuyến khích sự hỗ trợ của
Nhà nớc cũng nh sự đóng góp của nhân dân sản xuất trong cả nớc. Tuy nhiên bên
cạnh những thành quả đạt đợc thì hoạt động xuất khẩu của ngành cà phê hiện nay
vẫn còn nhiều tồn tại và khó khăn cần khắc phục nh về tổ chức liên kết sản xuất và
xuất khẩu, khó khăn về vốn, về chất lợng cà phê cho xuất khẩu nhng với quyết
tâm cao của toàn bộ cán bộ công nhân, mục tiêu lãnh đạo sắc bén và hợp lý của cán
bộ lãnh đạo trong ngành và bên cạnh sự hỗ trợ tích cực của Nhà nớc và các cơ quan
đoàn thể, quần chúng nhân dân. Chắc chắn trong tơng lai hoạt động xuất khẩu sẽ
ngày càng phát triển hơn và ngày càng xứng đáng với vị trí và tầm quan trọng của
nó trong ngành cà phê nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình kinh tế ngoại thơng (NXBGD - Trờng Đại học Ngoại thơng)
2. Giáo trình Marketing - ĐHKTQD

E / Mục lục 14
Trang 14