nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 6/2007 33
Ths. Bùi Thị Huyền *
uỏ trỡnh gii quyt v ỏn dõn s cú th
tri qua cỏc giai on t tng khỏc nhau
nhng xột x ti phiờn tũa s thm l giai
on quan trng nht. V nguyờn tc, phiờn
to s thm s c tin hnh vi s tham
gia ca nhng ngi tin hnh t tng, ngi
tham gia t tng theo ỳng thi gian, a
im c xỏc nh trong quyt nh a v
ỏn ra xột x. Khi kt thỳc phiờn to, hi
ng xột x ra bn ỏn, quyt nh v gii
quyt ton b v ỏn. Tuy nhiờn, cú nhng
trng hp vỡ nhng lớ do khỏc nhau dn n
phiờn to s thm dõn s khụng din ra theo
ỳng trỡnh t nờu trờn, phiờn to s thm cú
th b hoón hoc tm ngng. Hoón v tm
ngng phiờn to l hai kh nng khỏc nhau
cú th xy ra ti phiờn to nhng vic hiu
v ỏp dng hai trng hp ny trong thc
tin khụng c phõn bit rừ rng.
1. Hoón phiờn to s thm dõn s
Trong ting Vit, hoón l chuyn thi
im ó nh lm vic gỡ ú sang thi
im khỏc mun hn.

giỏm nh vng mt thỡ tựy tng hon cnh
c th, hi ng xột x quyt nh hoón
phiờn tũa hoc vn tin hnh xột x nh quy
nh ti iu 204 v iu 205 BLTTDS;
- Trng hp nguyờn n, b n, ngi
cú quyn li ngha v liờn quan, ngi bo
v quyn v li ớch hp phỏp ca ng s
vng mt ln th nht cú lớ do chớnh ỏng
nh quy nh ti cỏc iu 199, 200, 201 v
203 BLTTDS;
Q

* Ging viờn Khoa lut dõn s
Trng i hc Lut H Ni

nghiên cứu - trao đổi
34 tạp chí luật học số 6/2007

- Trng hp ti phiờn to khi cn thit
phi giỏm nh li, giỏm nh b sung theo
khon 4 iu 230.
Bờn cnh ú, nu cú ngi tham gia t
tng vng mt ti phiờn tũa m khụng thuc
trng hp tũa ỏn buc phi hoón phiờn tũa
(nh vng mt ngi lm chng, ngi giỏm
nh, ngi phiờn dch) thỡ ch ta phiờn tũa
phi hi xem cú ai ngh hoón phiờn tũa hay
khụng; nu cú ngi ngh thỡ hi ng xột
x xem xột, quyt nh v cú th chp nhn
hoc khụng chp nhn, trng hp khụng

cỏch hiu v ỏp dng khỏc nhau.
- V trng hp ng s c triu tp
hp l ln th nht m vng mt ti phiờn tũa
Phỏp lnh th tc gii quyt cỏc v ỏn
dõn s, Phỏp lnh th tc gii quyt cỏc v
ỏn kinh t, Phỏp lnh th tc gii quyt cỏc
tranh chp lao ng trc kia u quy nh
ng s c triu tp hp l ln th nht
m vng mt dự cú lớ do chớnh ỏng hay
khụng thỡ hi ng xột x u phi hoón
phiờn to. Thc tin xột x cho thy quy
nh ny l mt trong nhng nguyờn nhõn
gúp phn lm cho phiờn to s thm cú th
b hoón nhiu ln, c bit vi nhng v ỏn
cú nhiu ng s, cú nhng ng s li
dng quy nh ny kộo di thi gian gii
quyt v ỏn. Khc phc tỡnh trng ú,
BLTTDS quy nh ng s, ngi bo v
quyn v li ớch hp phỏp ca ng s
vng mt ln th nht cú lớ do chớnh ỏng thỡ
hoón phiờn tũa nhng khụng a ra cỏch gii
quyt trong trng hp vng mt ln th
nht khụng cú lớ do chớnh ỏng. Tuy vy,
quy nh ti cỏc khon 2 iu 200, khon 2
iu 201 BLTTDS li quy nh dt khoỏt b
n, ngi cú quyn li, ngha v liờn quan
ó c triu tp hp l n ln th hai m
vng mt thỡ to ỏn mi c xột x vng
mt h; khon 2 iu 199 quy nh dt
khoỏt nguyờn n ó c triu tp hp l

lớ do c coi l chớnh ỏng khi nú l bt kh
khỏng i vi ng s ú nh b tai nn,
m au, i cụng tỏc xa t xut v tt c
cỏc lớ do ú ng s phi chng minh c
khi hi ng xột x kim tra cn cc
phn th tc bt u phiờn to. Cho n ngy
12/5/2006 Ngh quyt s 02 ca Hi ng
thm phỏn Tũa ỏn nhõn dõn ti cao
(TANDTC) hng dn thi hnh cỏc quy nh
trong phn th hai th tc gii quyt cỏc v
ỏn ti to ỏn cp s thm ca BLTTDS
(Ngh quyt 02) ó quy nh: Khi nguyờn
n, b n, ngi cú quyn li ngha v liờn
quan vng mt ln th nht dự khụng cú lớ
do chớnh ỏng thỡ to ỏn vn hoón phiờn
to.
(5)
Nh vy, hng dn trờn l bt
nht vi BLTTDS v ging nh quy nh
ca phỏp lut t tng dõn s trc khi ban
hnh BLTTDS.
- i vi trng hp ng s c
triu tp hp l nhng vng mt cú lớ do
Cỏc Phỏp lnh th tc gii quyt cỏc v
ỏn dõn s, Phỏp lnh th tc gii quyt cỏc
v ỏn kinh t, Phỏp lnh th tc gii quyt
cỏc tranh chp lao ng trc kia u quy
nh khi ng s c triu tp hp l m
vng mt cú lớ do chớnh ỏng dự l ln th
my thỡ hi ng xột x u hoón phiờn to.


nghiên cứu - trao đổi
36 tạp chí luật học số 6/2007

BLTTDS v vn ny li ging nh quy
nh ca phỏp lut t tng dõn s trc khi
cú BLTTDS. Cỏch quy nh, gii thớch phỏp
lut v vn ny th hin s lỳng tỳng,
thiu nht quỏn ca cỏc nh lm lut.
- i vi trng hp v ỏn cú nhiu
ng s
BLTTDS khụng quy nh cỏch gii quyt
trong trng hp v ỏn cú nhiu ng s
nhng khi to ỏn triu tp h tham gia phiờn
to s thm thỡ mt trong s h li vng mt.
Ti Ngh quyt 02, Hi ng thm phỏn
TANDTC hng dn mi ng s s c
quyn vng mt mt ln khi cú lớ do chớnh
ỏng. Cỏch gii quyt ny nhỡn chung l hp
lớ vỡ bo m c s bỡnh ng gia cỏc
ng s nhng i vi nhng v ỏn cú
nhiu ng s cỏch gii quyt ny s lm
thi hn gii quyt b kộo di. Cú thm phỏn
cho rng: i vi nhng v ỏn phc tp cú
quỏ nhiu ngi tham gia t tng cn cú quy
nh trỏnh phi hoón phiờn to nhiu ln.
Chng hn, trong v ỏn chia tha k cú ti
hng chc ng s tham gia t tng, nu
mi ng s c mt ln vng mt cú lớ do
chớnh ỏng thỡ vic hoón phiờn to cng phi

phiờn to thỡ trng hp ny phi l trng
hp tm ngng phiờn to nờn cn b cn c
hoón phiờn to quy nh ti khon 4 iu 230
v quy nh õy l cn c tm ngng phiờn
to. Khi xõy dng BLTTDS vn ny ó cú
ý kin khỏc nhau nhng cú l do thi hn tm
ngng phiờn to quỏ ngn, ti a ch l 5 ngy
lm vic nờn thc t cỏc c quan, t chc
giỏm nh khụng th tr li kt qu giỏm
nh v vỡ th, trng hp ny BLTTDS vn
c quy nh l cn c hoón phiờn to cú
thi gian hoón phiờn to di hn.
1.2. Thi hn hoón phiờn tũa
Theo quy nh ti khon 1 iu 208
BLTTDS, khi cú cn c hoón phiờn to thỡ
thi hn hoón phiờn tũa s thm khụng quỏ
30 ngy, k t ngy ra quyt nh hoón phiờn
tũa. Vic hoón phiờn tũa do hi ng xột x
quyt nh. Trong trng hp sau khi hoón
phiờn tũa m tũa ỏn khụng th m li phiờn nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 6/2007 37
tũa ỳng thi gian, a im m li phiờn tũa
ghi trong quyt nh hoón phiờn tũa thỡ tũa
ỏn phi thụng bỏo ngay cho vin kim sỏt
cựng cp v nhng ngi tham gia t tng
bit v thi gian, a im m li phiờn tũa.
Thi hn hoón phiờn to ti a khụng quỏ 30

Quyt nh hoón phiờn tũa phi c hi
ng xột x tho lun, thụng qua theo a s
ti phũng ngh ỏn v phi c lp thnh vn
bn. õy l im mi ca BLTTDS so vi
quy nh ca phỏp lut t tng dõn s trc
kia. Phỏp lut t tng dõn s trc kia khụng
quy nh vic hoón phiờn to phi bng mt
quyt nh nờn dn n vic hoón phiờn to
nhiu khi tu tin, khụng ỳng cỏc cn c do
phỏp lut quy nh.
1.4. Thi im v thm quyn ra quyt
nh hoón phiờn tũa
Hoón phiờn to l vic chuyn thi im
tin hnh phiờn to dõn s ó nh sang thi
im khỏc mun hn nờn v nguyờn tc ch
khi phiờn to c m thỡ to ỏn mi xỏc
nh c chớnh xỏc cú cn c hoón hay
khụng, do ú quyn hoón phiờn to ch thuc
v hi ng xột x. Chc nng v mc ớch
ca phiờn tũa s thm dõn s l gii quyt ton
b ni dung v ỏn cho nờn ch hoón phiờn to
khi cha xem xột ni dung v ỏn, tc l thi
im hoón phiờn to ch xy ra phn th tc
bt u phiờn to. V thm quyn hoón phiờn
tũa, khon 1 iu 208 BLTTDS quy nh:
Hi ng xột x quyt nh hoón phiờn
to. Vỡ vy, thi im hoón phiờn to xy
ra phn nhiu l trong phn th tc bt u
phiờn to v quyn ra quyt nh hoón phiờn
to thuc v hi ng xột x.

bo m vic bo v tt hn cỏc quyn v li
ớch hp phỏp ca ng s.
2. Tm ngng phiờn to s thm dõn s
Xột x l hot ng t tng v t duy
nờn bo m cho hi ng xột x v
nhng ngi tham gia t tng d dng theo
dừi c din bin cng nh cỏc tỡnh tit ca
v ỏn v gii quyt c dt im tng v
thỡ vic xột x phiờn tũa phi c tin
hnh liờn tc, tr thi gian ngh. Cỏc thnh
viờn ca hi ng xột x phi xột x v ỏn
t khi bt u cho n khi kt thỳc, phi xột
x dt im tng v ỏn mt ri mi c
chuyn sang xột x v ỏn khỏc, khụng c
phộp lm th tc khai mc phiờn tũa chung
cho nhiu v ỏn, hoc tuyờn ỏn cựng mt lỳc
cho nhiu v ỏn. Tuy nhiờn, cú nhng trng
hp sau khi kt thỳc bc 1 th tc khai mc
phiờn tũa, chuyn sang th tc hi - bt u
i vo gii quyt phn ni dung v ỏn m cú
nhng lớ do khỏc nhau dn n phiờn tũa
khụng th tip tc c, trong trng hp ú
hi ng xột x phi tm ngng phiờn to.
Theo i t in ting Vit thỡ tm
ngng l t ghộp ca hai t tm v
ngng. Tm l ch trong thi gian ngn
v s cũn thay i. Ngng l dng li,
khụng tip tc hot ng. Tm ngng l
khụng tip tc hot ng m phi dng li
trong thi gian ngn.

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 6/2007 39
c xột x li t u. Theo chỳng tụi õy
ch l mt trong cỏc trng hp phi tm
ngng phiờn to, bi thc t cũn cú nhng
trng hp ti phiờn to ng s xut trỡnh
chng c, ti liu mi. Theo quy nh ca
phỏp lut t tng dõn s hin hnh, ng s
cú quyn cung cp chng c trong sut quỏ
trỡnh to ỏn gii quyt v ỏn v to ỏn phi
cú trỏch nhim xem xột, ỏnh giỏ cỏc chng
c, ti liu ú nhng trong nhiu trng hp,
vic xem xột ỏnh giỏ chng c khụng th
thc hin c ti phiờn to m cn phi cú
thi gian v cỏc iu kin khỏc, khi ú phiờn
to khụng th tip tc cỏc hot ng t tng
tip theo nh quy nh m phi dng li. Vớ
d: Ti phiờn to ng s A xut trỡnh bn
di chỳc mi, theo ú A c hng ton b
di sn ca ụng M nhng B phn i cho rng
ú l di chỳc gi do A to ra. khng nh
chớnh xỏc bn di chỳc do A xut trỡnh cú
phi do ụng M lp hay khụng, B ngh
trng cu giỏm nh; trong trng hp ny
hi ng xột x phi tm ngng phiờn to
trng cu giỏm nh. Hoc trong trng hp
ti phiờn to khi cn thit phi giỏm nh li,
giỏm nh b sung, hi ng xột x khụng
th tip tc phiờn to
Nh vy, trng hp hi ng xột x

phi xem xột thờm v chng c, cn phi cú
thi gian thu thp, xỏc minh thờm chng
c theo yờu cu ca ng s mi cú th
gii quyt c v ỏn thỡ hi ng xột x
tm ngng vic tin hnh phiờn to thu
thp chng c. ng thi sa khon 4
iu 230 BLTTDS theo hng: Khi cú
ngi tham gia t tng khụng ng ý vi kt
lun giỏm nh c cụng b ti phiờn to v
cú yờu cu giỏm nh b sung hoc giỏm
nh li, nu xột thy vic giỏm nh b sung
hoc giỏm nh li l cn thit cho vic gii
quyt v ỏn thỡ hi ng xột x quyt nh
giỏm nh b sung, giỏm nh li; trong
trng hp ny thỡ hi ng xột x quyt
nh tm ngng phiờn to.

nghiên cứu - trao đổi
40 tạp chí luật học số 6/2007

2.2. Thi hn tm ngng phiờn to
Theo quy nh ti on 2 khon 2 iu
197 BLTTDS, thi gian tm ngng phiờn to
ti a khụng quỏ nm ngy lm vic. Quy
nh ny nhm m bo vic xột x nhanh
chúng, trỏnh vic kộo di thi gian gii quyt
v ỏn, bo v kp thi cỏc quyn v li ớch
hp phỏp ca ng s. Tuy nhiờn, nu tm
ngng phiờn to trong trng hp thm
phỏn, hi thm nhõn dõn khụng th tip tc

chng c cho n khi thc hin xong vic thu
thp chng c nhng ti a khụng quỏ ba
mi ngy k t ngy tm ngng phiờn to.
2.3. Hỡnh thc tm ngng phiờn to
on 2 khon 2 iu 197 BLTTDS
khụng quy nh v hỡnh thc tm ngng
phiờn to dn n trong thc tin cú nhng
cỏch thc tm ngng phiờn to khỏc nhau
gia cỏc to ỏn. Theo tụi, vic tm ngng
phiờn to cú nh hng quan trng n
quyn v li ớch hp phỏp ca cỏc ng s
bi nhiu trng hp vic kộo di thi gian
gii quyt v ỏn lm li cho mt bờn ng
s nhiu triu ng v ngc li, c bit l
cỏc tranh chp v kinh doanh, thng mi
Cho nờn, bờn cnh vic quy nh cht ch
cn c tm ngng phiờn to thỡ vic tm
ngng phiờn to cn c th hin di hỡnh
thc quyt nh, trong ú nờu rừ tờn v ỏn;
h, tờn nhng ngi tin hnh t tng; h,
tờn cỏc ng s; cn c tm ngng; thi
hn tm ngng. Quyt nh ny phi c
hi ng xột x tho lun v thụng qua ti
phũng ngh ỏn./.

(1)Xem: T in ting Vit, Nxb. nng, Trung
tõm t in hc, tr. 450, nm 2003.
(2).Xem: Ti liu tp hun BLTTDS, Trng cỏn b
to ỏn, tr.108, nm 2004.
(3), (4), (7).Xem: Ti liu hi tho khoa hc cp