Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
Lời nói đầu
Trong nền kinh tế thị trờng, mỗi doanh nghiệp là một tế bào kinh tế, là
một đơn vị hạch toán độc lập, tiến hành quá trình sản xuất kinh doanh để tạo ra
các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội
nhằm thực hiện các mục tiêu về lợi nhuận. Tối đa hoá lợi nhuận là kim chỉ nam
cho mọi hoạt động của doanh nghiệp. Muốn vậy, doanh nghiệp cần phải có
những quyết sách, chiến lợc phù hợp, kip thời đối với các hoạt động kinh tế của
mình. Tuy nhiên, trong nền kinh tế thị trờng đa thành phần, nếu chỉ dựa vào khả
năng của mình và bỏ qua sự hỗ trợ của các nguồn lực bên ngoài, doanh nghiệp
khó có thể đứng vững và phát triển đợc.
Phân tích tình hình tài chính là một công việc thờng xuyên và vô cùng cần
thiết không những đối với chủ sở hữu doanh nghiệp mà còn cần thiết đối với tất
cả các đối tợng bên ngoài doanh nghiệp có quan hệ về kinh tế và pháp lý với
doanh nghiệp. Đánh giá đợc đúng thực trạng tài chính, chủ doanh nghiệp sẽ đa ra
đợc các quyết định kinh tế thích hợp, sử dụng một cách tiết kiệm và có hiệu quả
vốn và các nguồn lực; Nhà đầu t có quyết định đúng đắn với sự lựa chọn đầu t
của mình; các chủ nợ đợc đảm bảo về khả năng thanh toán của doanh nghiệp đối
với các khoản cho vay; Nhà cung cấp và khách hàng đảm bảo đợc việc doanh
nghiệp sẽ thực hiện các cam kết đặt ra; các cơ quan quản lý Nhà nớc có đợc các
chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cũng nh hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp và đồng thời kiểm soát đợc hoạt động của doanh nghiệp bằng
pháp luật.
Báo cáo tài chính kế toán là sản phẩm cuối cùng của công tác kế toán, tất
cả các thông tin mà kế toán cung cấp đều đợc thể hiện trên báo cáo tài chính kế
toán cuối kỳ của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà chúng ta có thể coi hệ thống
báo cáo tài chính kế toán là một tấm gơng phản ánh toàn diện về tình hình tài
chính, khả năng và sức mạnh của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.
Do đó, việc trình bày các báo cáo tài chính kế toán một cách trung thực và khách
quan sẽ là đIều kiện tiên quyết để phân tích chính xác tình hình tài chính của
doanh nghiệp .

chính thông qua hệ thống báo cáo tài
chính kế toán trong doanh nghiệp
---------------&---------------
I. Tài chính doanh nghiệp và sự cần thiết phải phân tích tình
hình tài chính doanh nghiệp.
1. Khái niệm về tài chính doanh nghiệp và các mối quan hệ tài chính chủ
yếu của doanh nghiệp.
1.1. Khái niệm về tài chính doanh nghiệp :
Tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng không chỉ trong bản thân
doanh nghiệp mà cả trong nền kinh tế, nó là động lực thúc đẩy sự phát triển của
mỗi quốc gia mà tại đây diễn ra quá trình sản xuất kinh doanh : Đầu t, tiêu thụ và
phân phối, trong đó sự chu chuyển của vốn luôn gắn liền với sự vận động của vật
t hàng hoá.
Hoạt động tài chính là một trong những nội dung cơ bản thuộc hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm giải quyết các mối quan hệ kinh tế
phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh đợc biểu hiện dới hình thái tiền tệ.
Nói cách khác, trên giác độ kinh doanh vốn, hoạt động tài chính là những quan
hệ tiền tệ gắn trực tiếp với việc tổ chức, huy động, phân phối, sử dụng và quản lý
vốn một cách có hiệu quả.
Để nắm đợc tình hình tài chính của doanh nghiệp mình cũng nh tình hình
tài chính của các đối tợng quan tâm thì việc phân tích tài chính là rất quan trọng.
Thông qua việc phân tích tình hình tài chính, ngời ta có thể sử dụng thông tin
đánh giá tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng nh rủi ro trong tơng lai và triển
vọng của doanh nghiệp. Bởi vậy, việc phân tích tình hình tài chính của doanh
nghiệp là mối quan tâm của nhiều nhóm đối tợng khác nhau nh Ban giám đốc
(Hội đồng quản trị) các nhà đầu t, các cổ đông, các chủ nợ, các nhà cho vay tín
dụng, nhân viên ngân hàng, các nhà bảo hiểm và kể cả cơ quan Nhà nớc cũng
nh ngời lao động. Mỗi nhóm ngời này có nhu cầu thông tin khác nhau, do vậy
mỗi nhóm có những xu hớng tập trung vào các khía cạnh riêng trong bức tranh
tài chính của một doanh nghiệp.

là các quan hệ tài chính giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh với nhau, giữa các
đơn vị thành viên với nhau, giữa quyền sử dụng vốn và sở hữu vốn. Các quan hệ
này đợc biểu hiện thông qua các chính sách tài chính của doanh nghiệp nh chính
sách phân phối thu nhập, chính sách về cơ cấu vốn, về đầu t và cơ cấu đầu t.
Kế toán 40C Đại học KTQD
4
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
1.2.5: Quan hệ giữa doanh nghiệp với hộ gia đình:
Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp thu hút sức lao động, tiền vốn của
các thành viên hộ gia đình để phục vụ cho mục tiêu kinh doanh, đồng thời doanh
nghiệp phải trả tiền lơng, lãi suất cho họ.
1.2.6: Quan hệ giữa doanh nghiệp với các đối tác nớc ngoài:
Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp vay, cho vay, trả nợ và đầu t với
các tổ chức kinh tế nớc ngoài.
Tóm lại, thông qua các mối quan hệ trên cho thấy tài chính doanh nghiệp
đã góp phần hình thành nên nền kinh tế quốc dân. Vì vậy, các doanh nghiệp phải
sử dụng đúng đắn và có hiệu quả các công cụ tài chính nhằm thúc đấy doanh
nghiệp không ngừng hoàn thiện các phơng thức kinh doanh để đạt hiệu quả cao
hơn, nếu không sẽ kìm hãm sự phát triển của toàn bộ hệ thống tài chính quốc gia.
2. Sự cần thiết phải phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Trong môi trờng cạnh tranh gay gắt trên nhiều lĩnh vực khác nhau của nền
kinh tế thị trờng hiện nay, các doanh nghiệp muốn đứng vững và phát triển đợc
thì phải bảo đảm một tình hình tài chính vững chắc và ổn định. Muốn vậy phải
phân tích đợc tình hình tài chính của doanh nghiệp. Phân tích tài chính là nghiên
cứu khám phá hoạt động tài chính đã đợc biểu hiện bằng con số. Cụ thể hơn ,
phân tích tình hình tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và so sánh
số liệu về tài chính hiện hành với quá khứ mà nếu không phân tích thì các con số
đó cha có ý nghĩa lớn đối với những ngời quan tâm đến tình hình tài chính của
doanh nghiệp. Nhiệm vụ của phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp là sử
dụng các công cụ, phơng pháp và kỹ thuật để làm các con số nói lên thực chất

biết về thu nhập của mình có ổn định không và khả năng sinh lời của doanh
nghiệp.
Đối với Nhà nớc: Cần thông tin cho việc áp dụng các chính sách quản
lý vĩ mô, để điều tiết nền kinh tế.
Nh vậy, hoạt động tài chính tập trung vào việc mô tả mối quan hệ mật
thiết giữa các khoản mục và nhóm các khoản mục nhằm đạt đơc mục tiêu cần
thiết phục vụ cho chủ doanh nghiệp và các đối tợng quan tâm khác nhằm đa ra
quyết định hợp lý, hiệu quả phù hợp với mục tiêu của đối tợng này. Mục đích tối
cao và quan trọng nhất của phân tích tình hình tài chính là giúp cho nhà quản trị
lựa chọn đợc phơng án kinh doanh tối u và đánh giá chính xác tiềm năng của
doanh nghiệp. Để phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp thì hệ thống
báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp chính là cơ sở tài liệu hết sức quan
trọng .
Kế toán 40C Đại học KTQD
6
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
II. Hệ Thống báo cáo tài chính kế toán trong phân tích tình
hình tài chính của doanh nghiệp.
1. Khái niệm và ý nghĩa.
1.1. Khái niệm:
Báo cáo tài chính kế toán là những báo cáo tổng hợp đợc lập dựa vào ph-
ơng pháp kế toán tổng hợp số liệu từ các sổ sách kế toán, theo các chỉ tiêu tài
chính phát sinh tại những thời điểm hoặc thời kỳ nhất định. Các báo cáo tài chính
kế toán phản ánh một cách có hệ thống tình hình tài sản, công nợ, tình hình sử
dụng vốn và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong những thời kỳ
nhất định, đồng thời chúng đợc giải trình giúp cho các đối tợng sử dụng thông tin
tài chính nhận biết đợc thực trạng tài chính và tình hình sản xuất kinh doanh của
đơn vị để đề ra các quyết định cho phù hợp .
1.2. ý nghĩa:
Báo cáo tài chính kế toán là căn cứ quan trọng cho việc đề ra quyết định

sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán .
* Cung cấp các thông tin kinh tế tài chính chủ yếu phục vụ việc đánh giá,
phân tích tình hình kết quả hoạt động kinh doanh đánh giá thực trạng tài chính
của doanh nghiệp trong kỳ hoạt động đã qua ,làm cơ sở để đa ra các quyết định
kinh tế trong tơng lai .
2.3.. Yêu cầu đối các thông tin trình bày trên các báo cáo tài chính kế toán:
Để thực hiện đợc vai trò là hệ thống cung cấp thông tin kinh tế hữu ích của
doanh nghiệp cho các đối tợng sử dụng, các thông tin trên các báo cáo tài chính
kế toán phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Tính dễ hiểu: Các thông tin do các báo cáo tài chính kế toán cung cấp
phải dễ hiểu đối với ngời sử dụng để họ có thể lấy đó làm căn cứ đa ra các quyết
định của mình. Tất nhiên ngời sử dụng ở đây phải là ngời có kiến thức về hoạt
động kinh doanh và hoạt động kinh tế, hiểu biết về lĩnh vực tài chính kế toán ở
một mức độ nhất định .
Độ tin cậy: Để báo cáo tài chính kế toán thực sự hữu ích đối với ngời sử
dụng, các thông tin trình bầy trên đó phải đáng tin cậy. Các thông tin đợc coi là
đáng tin cậy khi chúng đảm bảo một số yêu cầu sau
+ Trung thực: Để có độ tin cậy, các thông tin phải đợc trình bầy một cách
trung thực về những giao dịch và sự kiện phát sinh.
+ Khách quan : Để có độ tin cậy cao, thông tin trình bầy trên báo cáo tài
chính kế toán phải khách quan, không đợc xuyên tạc hoặc bóp méo một cách cố
ý thực trạng tài chính của doanh nghiệp. Các báo cáo tài chính sẽ không đợc coi
là khách quan nếu việc lựa chọn hoặc trình bầy có ảnh hởng đến việc ra quyết
định hoặc xét đoán và cách lựa chọn trình bầy đó nhằm đạt đến kết quả mà ngời
lập báo cáo đã biết trớc .
Kế toán 40C Đại học KTQD
8
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
+ Đầy đủ: thông tin trên báo cáo tài chính kế toán cung cấp phải đảm bảo
đầy đủ, không bỏ sót bất cứ khoản mục hay chỉ tiêu nào vì một sự bỏ sót dù nhỏ

Kế toán 40C Đại học KTQD
9
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
chúng lại theo cùng tính chất hoặc cùng chức năng tơng đơng nhằm mục đích
đơn giản hoá công tác phân tích báo cáo tài chính kế toán.
Nguyên tắc nhất quán: Việc trình bày và phân loại các khoản mục
trong báo cáo tài chính kế toán cần đợc duy trì một cách nhất quán từ niên độ
này sang niên độ khác, trừ khi có sự thay đổi quan trọng về tính chất của các
hoạt động của doanh nghiệp.
Nguyên tắc so sánh: Các thông tin trình bày trên các báo cáo tài chính
kế toán phải đảm bảo tính so sánh giữa niên độ này và niên độ trớc nhằm giúp
cho ngời sử dụng hiểu đợc thực trạng tài chính của doanh nghiệp tại thời điểm
hiện tại và sự biến động của chúng so với các niên độ trớc.
Nguyên tắc dồn tích: Báo cáo tài chính kế toán cần đợc lập trên cơ sở
dồn tích ngoại trừ các thông tin liên quan đến các luồng tiền mặt. Theo nguyên
tắc này, tất cả các giao dịch và sự kiện cần đợc ghi nhận khi chúng phát sinh và
đợc trình bày trên các báo cáo tài chính kế toán phù hợp với niên độ mà chúng
phát sinh.
Nguyên tắc bù trừ: Theo nguyên tắc này, báo cáo tài chính kế toán cần
trình bày riêng biệt tài sản Có và tài sản Nợ, không đợc phép bù trừ các tài sản
với các khoản nợ để chỉ trình bày vốn chủ sở hữu và tài sản thuần của doanh
nghiệp.
4. Các loại báo cáo trong hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh
nghiệp:
Nhìn chung, hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp ở bất kỳ
quốc gia nào trên thế giới đều cũng phải trình bày 4 báo cáo chủ yếu sau:
Bảng cân đối kế toán, mẫu số B01-DN.
Báo cáo kết quả kinh doanh, mẫu số B02-DN.
Báo cáo lu chuyển tiền tệ, mẫu số B03-DN.
Bản thuyết minh báo cáo tài chính, mẫu số B04-DN.

trình bày trên Bảng CĐKT phải luôn tuân thủ các nguyên tắc sau :
Nguyên tắc phơng trình kế toán: Theo nguyên tắc này, toàn bộ tài sản
của doanh nghiệp luôn luôn tơng đơng với tổng số nợ phải trả và nguồn vốn chủ
sỏ hữu, thể hiện bằng phơng trình sau:
Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn
Hay là: Tài sản = Nợ phải trả + Nguồn vốn chủ sở hữu
Hoặc là: Nguồn vốn chủ sở hữu = Tài sản - Nợ phải trả.
Nguyên tắc số d: Theo nguyên tắc này, chỉ những tài khoản có số d mới
đợc trình bày trên Bảng CĐKT. Những tài khoản có số d là những tài khoản phản
ánh tài sản (Tài sản Có) và những tài khoản phản ánh Nợ phải trả và nguồn vốn
Kế toán 40C Đại học KTQD
11
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
chủ sở hữu (Tài sản Nợ). Các tài khoản không có số d phản ánh doanh thu, chi
phí làm cơ sở để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ không đợc trình bày trên
Bảng CĐKT mà đợc trình bày trên Báo cáo kết quả kinh doanh.
Nguyên tắc trình bày các khoản mục theo tính thanh khoản giảm dần:
Theo nguyên tắc này, các khoản mục tài sản Có của doanh nghiệp đợc
trình bày và sắp xếp theo khả năng chuyển hoá thành tiền giảm dần nh sau:
Tài sản lu độngvà đầu t ngắn hạn:
I. Tiền .
II. Đầu t ngắn hạn .
III. Các khoản phải thu .
IV. Tồn kho.
Tài sản cố định và đầu t dài hạn.
Nguyên tắc trình bày Nợ phải trả theo thời hạn: Theo nguyên tắc
này, các khoản nợ phải trả đợc trình bày theo nguyên tắc các khoản vay và nợ
ngắn hạn đợc trình bày trớc, các khoản vay và nợ dài hạn đợc trình bày sau.
4.1.3. Nội dung và kết cấu của bảng CĐKT:
Bảng CĐKT có cấu tạo dới dạng bảng cân đối số, đủ các tài khoản kế toán

đã hình thành bằng vốn vay Ngân hàng ,vay đối tợng khác cũng nh trách nhiệm
phải thanh toán các khoản nợ với ngời lao động, với cổ đông, với nhà cung cấp,
với Ngân sách ....
4.2. Báo cáo kết quả kinh doanh (Mẫu số B02-DN):
4.2.1. Khái niệm và ý nghĩa :
a) Khái niệm: Báo cáo kết quả kinh doanh (BCKQKD) là một báo cáo tài
chính kế toán tổng hợp phản ánh tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh, tình
hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nớc của doanh nghiệp trong một kỳ hạch toán.
b) ý nghĩa : BCKQKD là tài liệu quan trọng cung cấp số liệu cho ngời sử
dụng thông tin có thể kiểm tra, phân tích và đánh giá kết quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp trong kỳ, so sánh với các kỳ trớc và các doanh nghiệp
khác trong cùng ngành để nhận biết khái quát kết quả hoạt động của doanh
nghiệp trong kỳ và xu hớng vận động nhằm đa ra các quyết định quản lý và
quyết định tài chính cho phù hợp.
4.2.2. Cơ sở lập và nguyên tắc chung trình bày thông tin trên BCKQKD:
a) Cơ sở lập BCKQKD: BCKQKD đợc lập căn cứ vào số liệu của các sổ
kế toán tổng hợp và chi tiết các khoản phản ánh doanh thu, thu nhập và chi phí
của doanh nghiệp và sổ kế toán chi tiết tài khoản thuế phải trả phải nộp.
b) Các nguyên tắc trình bày thông tin trên BCKQKD:
Cùng với bảng CĐKT, BCKQKD là một trong những báo cáo quan trọng
nhất của hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp. BCKQKD cung
Kế toán 40C Đại học KTQD
13
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
cấp thông tin về kết quả kinh doanh và nghĩa vụ đối với Nhà nớc trong một
khoảng thời gian nhất định (thờng là một kỳ ) của doanh nghiệp .
Các thông tin trình bày trên báo cáo kết quả kinh doanh phải tuân thủ các
nguyên tắc sau đây:
Nguyên tắc phân loại hoạt động: BCKQKD phân loại hoạt động theo
mức độ thông dụng của hoạt động đối với doanh nghiệp. Nh vậy, các hoạt động

hợp phản ánh việc hình thành và sử dụng lợng tiền trong kỳ báo cáo của doanh
nghiệp. Căn cứ vào báo cáo này, ngời ta có thể đánh giá đựơc khả năng tạo ra
tiền, sự biến động tài sản thuần của doanh nghiệp, khả năng thanh toán cũng nh
tình hình lu chuyển tiền của kỳ tiếp theo, trên cơ sở đó dự đoán đợc nhu cầu và
khả năng tài chính của doanh nghiệp .
b) ý nghĩa : Báo cáo LCTT cung cấp các thông tin bổ sung về tình hình tài
chính của doanh nghiệp mà BCĐKT và BCKQKD cha phản ánh đợc do kết quả
hoạt động trong kỳ của doanh nghiệp bị ảnh hởng bởi nhiều khoản mục phi tiền
tệ. Cụ thể là, báo cáo LCTT cung cấp các thông tin về luồng vào và ra của tiền và
coi nh tiền, những khoản đầu t ngắn hạn có tính lu động cao, có thể nhanh chóng
và sẵn sàng chuyển đổi thành một khoản tiền biết trớc ít chịu rủi ro lỗ về gía trị
do những sự thay đổi về lãi suất giúp cho ngời sử dụng phân tích đánh giá khả
năng tạo ra các luồng tiền trong tơng lai, khả năng thanh toán các khoản nợ, khả
năng chi trả lãi cổ phần...đồng thời những thông tin này còn giúp ngời sử dụng
xem xét sự khác nhau giữa lãi thu đợc và các khoản thu chi bằng tiền.
4.3.2. Cơ sở lập và nguyên tắc chung trình bày thông tin trên Báo cáo
LCTT:
a) Cơ sở lập báo cáo LCTT:
Báo cáo LCTT đợc lập căn cứ vào bảng CĐKT, BCKQKD và một số các
sổ chi tiết tài khoản liên quan.
b) Các nguyên tắc trình bày thông tin trên báo cáo LCTT:
Báo cáo LCTT là một báo cáo quan trọng trong hệ thông báo cáo tài chính
kế toán của doanh nghiệp. Các thông tin trình bày trên Báo cáo LCTT phải đợc
tuân thủ theo các nguyên tắc sau đây:
Nguyên tắc phân loại hoạt động: Ngyuên tắc phân loại hoạt động sản
xuất kinh doanh, hoạt động đầu t và hoạt động tài chính trên báo cáo LCTT khác
biệt với nguyên tắc phân loại hoạt động trên báo cáo KQKD. Việc phân loại trên
báo cáo LCTT căn cứ vào bản chất của hoạt động đó đối với doanh nghiệp, tức là
hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động đầu t và hoạt động tài chính.
+ Hoạt động sản xuất kinh doanh: là hoạt động tạo ra doanh thu của

chuyển tiền của doanh nghiệp trong kỳ không chỉ đơn thuần là lu chuyển tiền
mặt mà còn bao gồm cả lu chuyển các khoản tơng đơng tiền, lu chuyển tiền và
các khoản tơng đơng tiền trong kỳ phải tuân thủ phơng trình sau:
Tiền và các khoản t-
ơng đơng tiền lu
chuyển trong kỳ
=
Tiền
tồn
cuối kỳ
-
Tiền
tồn
đầu kỳ
+
(-)
Các khoản chênh
lệch tỷ giá phát
sinh trong kỳ
Kế toán 40C Đại học KTQD
16
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
Nguyên tắc quy ớc các luồng tiền: Theo nguyên tắc này các luồng tiền
vào doanh nghiệp đợc thể hiện bằng số dơng (+) và các luồng tiền ra khỏi doanh
nghiệp đợc thể hiện bằng số âm (-). Đối với các khoản mục dựa trên số chênh
lệch cuối kỳ và đầu kỳ, luồng tiền vào và ra đợc xác định nh sau:
+ Đối với các khoản mục nợ phải thu, hàng tồn kho và tài sản khác nếu số
d cuối kỳ lớn hơn số d đầu kỳ thì số chênh lệch là dòng tiền ra sẽ mang dấu trừ
(-) và ngợc lại.
+ Đối với các khoản mục phải trả và nguồn vốn Chủ sở hữu nếu số d cuối

a) Khái niệm: Thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận hợp thành hệ
thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp đợc lập để giải thích một số
vấn đề về hoạt động sản xuất kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp
trong kỳ báo cáo mà các báo cáo tài chính kế toán khác không thể trình bày rõ
ràng và chi tiết đợc.
b) ý nghĩa: Thuyết minh báo cáo tài chính trình bày khái quát đặc điểm
hoạt động của doanh nghiệp, nội dung một số chế độ kế toán đợc doanh nghiệp
lựa chọn để áp dụng, tình hình và lý do biến động của một số đối tợng tài sản và
nguồn vốn quan trọng, phân tích một số chỉ tiêu tài chính chủ yếu và các kiến
nghị của doanh nghiệp. Đồng thời, Thuyết minh báo cáo tài chính cũng có thể
trình bày thông tin riêng tuỳ theo yêu cầu quản lý của Nhà nớc và doanh nghiệp,
tuỳ thuộc vào tính chất đặc thù của từng loại hình doanh nghiệp, quy mô, đặc
điểm hoạt động sản xuất kinh doanh tổ chức bộ máy và phân cấp quản lý của
doanh nghiệp.
4.4.2. Cơ sở lập thuyết minh báo cáo tài chính:
Thuyết minh báo cáo tài chính đợc lập căn cứ vào số liệu trong:
Các sổ kế toán kỳ báo cáo.
Bảng CĐKT kỳ báo cáo.
Báo cáo KQKD kỳ báo cáo.
Thuyết minh báo cáo kỳ trớc, năm trớc.
4.4.3. Nội dung và kết cấu của Thuyết minh báo cáo tài chính:
Thuyết minh báo cáo tài chính đợc lập cùng với BCĐKT và BCKQKD, khi
trình bày và lập Thuyết minh báo cáo tài chính phải trình bày bằng lời văn ngắn
gọn dể hiểu, phần số liệu phải thống nhất với số liệu trên các báo cáo kế toán
khác. Thuyết minh cáo tài chính có nội dung cơ bản sau :
Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp.
Chế độ kế toán áp dụng tại doanh nghiệp: Bao gồm các thông tin về niên
độ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi chép kế toán, nguyên tắc, phơng
pháp kế toán tài sản cố định, kế toán hàng tồn kho, phơng pháp tính toán các
khoản dự phòng, tình hình trích lập và hoàn nhập dự phòng.

Tổng tài sản

Nợ phải trả
Tỷ suất Nợ = *100% =1- Tỷ suất tự tài trợ
Kế toán 40C Đại học KTQD
19
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
Tổng tài sản
Nợ phải trả
Tỷ suất Nợ = * 100%
Tổng nguồn vốn
Nợ phải trả
Tỷ suất nợ vốn cổ phần = *100%
Nguồn vốn chủ sở hữu
Nợ dài hạn
Tỷ suất Nợ =
Nguồn vốn chủ sở hữu
Tỷ lệ các khoản Tổng nợ phải thu
phải thu so với =
khoản phải trả Tổng nợ phải trả
Tỷ lệ các khoản Tổng số tiền phải trả
phải trả so với =
tổng TSLĐ Tổng TSLĐ
Tỷ suất Khả năng thanh toán (số tiền có thể dùng để thanh toán)
khả năng =
thanh toán Nhu cầu thanh toán (số tiền phải thanh toán)
Tỷ suất Vốn bằng tiền + Các khoản ĐTNH + Phải thu
thanh toán =
nhanh Tổng nợ ngắn hạn
Tỷ suất Tổng tài sản lu động

Lợi nhuận trớc thuế
Sức sinh lợi của TSCĐ =
Nguyên giá bình quân TSCĐ
Nguyên giá bình quân TSCĐ
Suất hao phí TSCĐ =
Doanh thu thuần hoặc Lợi nhuận trớc thuế
Doanh thu thuần
Hiệu suất sử dụng VCĐ =
VCĐ bình quân
Lợi nhuận trớc thuế
Tỷ suất sinh lợi của VCĐ =
VCĐ bình quân
Tổng doanh thu thuần
Sức sản xuất của VLĐ =
VLĐ bình quân
Lợi nhuận trớc thuế
Sức sinh lợi của VLĐ =
VLĐ bình quân
Kế toán 40C Đại học KTQD
21
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
Tổng doanh thu thuần
Số vòng quay của VLĐ =
VLĐ bình quân

Thời gian Thời gian của kỳ phân tích
của một vòng =
luân chuyển Số vòng quay của VLĐ trong kỳ
VLĐ bình quân
Hệ số đảm nhiệm VLĐ =

luân chuyển =
các khoản phải thu Số d bình quân các khoản phải thu
Trên đây là hệ thống chỉ tiêu dùng để phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp, về nội dung và ý nghĩa của các chỉ tiêu này sẽ đợc trình bày kỹ ở
phần nội dung và phơng pháp phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp.
III. nội dung và phơng pháp phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp.
1. Phơng pháp phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Phơng pháp phân tích báo cáo tài chính kế toán là một hệ thống các
công cụ, biện pháp, các kỹ thuật và cách thức nhằm tiếp cận, nghiên cứu các hiện
tợng và các mối liên hệ bên trong và bên ngoài, các luồng chuyển dịch và biến
đổi tài chính, các chỉ tiêu tài chính tổng hợp và chi tiết nhằm đánh giá tình hình
tài chính của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Từ đó giúp các đối
tợng sử dụng báo cáo tài chính kế toán có các quyết định phù hợp tuỳ theo mục
đích và yêu cầu của từng đối tợng. Để đáp ứng nhu cầu của mọi đối tợng sử
dụng báo cáo tài chính kế toán, ngời ta có nhiều phơng pháp phân tích khác nhau
nh: phơng pháp so sánh, phơng pháp loại trừ, phơng pháp liên hệ, phơng pháp
hồi quy tơng quan ... để có thể nắm đợc thực trạng tài chính của doanh nghiệp d-
ới nhiều góc độ, phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau. Tuy nhiên, phơng pháp
so sánh là phơng pháp chủ yếu đợc dùng trong nội dung phân tích tình hình tài
chính của doanh nghiệp, điều này đợc thể hiện:
So sánh số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trớc để thấy rõ xu hớng
thay đổi tình hình tài chính doanh nghiệp. Đánh giá sự tăng trởng hay tụt lùi
trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
So sánh số thực hiện với số kế hoạch để thấy rõ đợc mức độ phấn đấu
của doanh nghiệp.
Kế toán 40C Đại học KTQD
23
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
So sánh giữa số liệu của doanh nghiệp với số trung bình của ngành, của

Kế toán 40C Đại học KTQD
24
Chuyên đề tốt nghiệp Phạm Thanh Cơng
Trên cơ sở đó, ta có thể đề xuất các biện pháp hữu hiệu và ra các quyết
định cần thiết để nâng cao chất lợng công tác quản lý kinh doanh và nâng cao
hiệu quả kinh doanh. Để cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết có giá trị về xu
thế phát triển của doanh nghiệp, về các mặt mạnh, mặt yếu của hoạt động tài
chính chúng ta sẽ tiến hành phân tích các nội dung chủ yếu về tình hình tài
chính của doanh nghiệp sau đây:
+ Đánh giá khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp.
+ Phân tích tình hình sử dụng và hiệu quả sử dụng TSLĐ của doanh
nghiệp.
+ Phân tích tình hình sử dụng và hiệu quả sử dụng TSCĐ của doanh
nghiệp.
+ Phân tích tình hình và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
+ Phân tích khả năng sinh lời của doanh nghiêp.
Sau đây chúng ta đi sâu vào phân tích cụ thể:
2.1. Phân tích khái quát tình hình tài chính của doanh nghiêp:
Phân tích khái quát tình hình tài chính của doanh nghiêp sẽ cung cấp môt
cách tổng quát nhất tình hình tài chính trong kỳ kinh doanh là khả quan hay
không khả quan. Điều đó sẽ cho phép các nhà quản lý, chủ doanh nghiệp thấy rõ
thực chất của quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh và dự đoán đợc khả năng
phát triển hay chiều hớng suy thoái của doanh nghiệp .Trên cơ sở đó có những
biện pháp hữu hiệu để quản lý doanh nghiệp.
Phân tích khái quát tình hình tài chính trớc hết là căn cứ vào số liệu đã
phản ánh trên BCĐKT để so sánh tổng số tài sản (vốn) và tổng số nguồn vốn
giữa cuối kỳ và đầu năm để thấy đợc quy mô vốn mà đơn vị đã sử dụng trong kỳ
cũng nh khả năng huy động vốn từ các nguồn khác nhau của doanh nghiệp. Từ
đó xác định sự biến đổi nào là hợp lý, tích cực ngợc lại đâu là bất hợp lý, tiêu cực
để có phơng án phân tích chi tiết và hoạch định những giải pháp trong quản lý và