MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................... 2
NỘI DUNG ......................................................................................... 3
PHẦN I. CƠ SỞ NGHIÊN CỨU ....................................................... 3
I Cơ sở lí luận : .......................................................................................... 3
II. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................ 9
PHẦN II. THỰC TRẠNG ............................................................... 11
I.Khuyết điểm ........................................................................................... 11
II. Ưu điểm ............................................................................................... 14
III. Nguyên nhân của những hạn chế ...................................................... 16
PHẦN III. CÁC GIẢI PHÁP ........................................................... 18
KẾT LUẬN ....................................................................................... 20
1
LỜI MỞ ĐẦU
Đất nước ta đang trong tiến trình đổi mới chủ động hội nhập kinh tế
với khu vực và thế giới. Trong điều kiện toàn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ,
trước bối cảnh lịch sử mới chúng ta có những thời cơ mới song cũng phải
đối mặt với những thách thức hết sức to lớn. Và một trong những nhân tố
quan trọng nhất giữ vai trò trung tâm và chi phối sự phát triển của đất nước
ta đó là nhân tố con người .Con người vừa là sản phẩm của quá trình tiến
hoá lâu dài của lịch sử lại vừa là chủ thể sang tạo ra lịch sử .Chính nhân tố
con người chứ không phải bất cứ nhân tố nào khác là động lực thúc đẩy
cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật đang phát triển như vũ bão , tạo ra
những bước ngoặt lớn tạo lên sự tiến bộ vượt bậc cho xã hội ngày nay .Vì
vậy việc nghiên cứu về vấn đề con người trong thời đại ngày nay có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phát huy tối đa nguồn lực con người
cho việc phát triển kinh tế , nâng cao chất lượng cuộc sống .Một trong
những đặc điểm nổi bật của con người đó chính là nhân cách .
Là một sinh viên , em luôn mong muốn học hỏi tự hoàn thiện bản
thân, muốn trở thành một người công dân tốt của xã hội , muốn mình trở
thành một con người có nhân cách tốt .Vậy nên em rất quan tâm đến đề tài :

được sinh ra và là kết quả cao nhất của quá trình tiến hoá tự nhiên , do vậy
nó gắn bó chặt chẽ với tự nhiên và chịu sự quy định của những quy luật của
3
tự nhiên. Nói như Mác “ tự nhiên là thân thể vô cơ của con người”, quan
điểm đó bác bỏ hoàn toàn luận điểm của chủ nghĩa duy tâm khi thần thánh
hóa nguồn gốc của con người. Coi trọng mặt sinh học của con người, coi
nó như một tính tất yếu trong quá trình phát triển loài người, nhưng Mac
không quá tuyệt đối hoá mặt sinh học như chủ nghĩa duy vật siêu hình. Chủ
nghĩa Mác kịch liệt phê phán tư tưởng cho rằng cái giá trị nhất ở con người
là cái sinh vật , bản chất con người là bản chất sinh vật, còn những thứ như
tư tưởng tình cảm , ước mơ hoài bão …chỉ là thứ trừu tượng, mơ hồ, không
có ý nghĩa hiện sinh, bởi những tư tưởng như vậy sẽ đẩy tới việc giải quyết
vấn đề con người chỉ là sự thoả mãn về nhu cầu vật chất, bản chất của con
người đến gần với bản chất con vật, không thấy được vị trí chủ thể của con
người đối với thế giới. Con người sống, trước hết phải thoả mãn những nhu
cầu về ăn ở, đi lại, các điều kiện sinh hoạt diễn ra hàng ngày và phải đấu
tranh để sinh tồn như mọi động vật khác nhưng đó không phải là tất cả
những điều làm nên bản chất, nhân cách con người.C ái để phân biệt con
người với con vật phải là ý thức, phải là cái xã hội trong mỗi con người .
Trước Mác, các nhà triết học cũng đã phân biệt con người với con vật dưới
nhiều góc độ có sức thuyết phục , Phranhklin cho rằng con người khác con
vật ở chỗ biết sử dụng công cụ lao động , Arixtot đã gọi con người là một
động vật có tính xã hội, Pascal nhấn mạnh đặc điểm và sức mạnh của con
người là con người biết suy nghĩ, các quan niệm trên đều đúng nhưng chưa
đủ vì chỉ nhấn mạnh một khía cạnh nào đó trong bản chất xã hội của con
người chỉ đến khi có quan niệm của Mác, bản chất con người mới được
phản ánh đầy đủ và toàn diện, Mác nói “ có thể phân biệt con người với
súc vật bằng ý thức, tôn giáo, nói chung bằng bất cứ cái gì. Bản thân con
người bắt đầu phân biệt với súc vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra
những tư liệu sinh hoạt của mình , như thế con người đã gián tiếp sản xuất

đối với lịch sử cuả nhân loại. Thấy rõ hạn chế đó, triết học Mác đã đưa con
người vào trong chính hiện thực xã hội, vào trong chính thực tiễn cuộc
5
sống, kinh nghiệm của họ để tìm hiểu bản chất của con người, do đó con
người trong chủ nghĩa Mác là con người của hiện thực , của lịch sử cụ thể,
tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với cộng đồng, lịch sử. Trong bức thư
gửi Ăngghen phê phán quan niệm siêu giai cấp của Phoiơbăc về con người,
Mác đã viết “ Bản chất con người không phải là một cái trừu tượng cố hữu
của cá nhân riêng biệt . Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là
tổng hoà các quan hệ xã hội”. Với câu nói bất hủ này, Mác đã đưa bản chất
con người trở lại đúng vị trí lịch sử vốn có của nó, đồng thời khẳng định
bản chất con người không phải là tổng số đơn giản các mối quan hệ, mà là
“tổng hoà” các mối quan hệ xã hội , điều đó có nghĩa bản chất con người
được hình thành từ muôn vàn các mối quan hệ đan xen, phức tạp, do vậy
bản chất con người cũng là một phạm trù thực sự phức tạp.
 Vai trò chủ thể của con người đối với lịch sử
Khi khẳng định con người với tư cách là một thực thể tự nhiên đặc
thù, tồn tại trong mối liên hệ và tác động qua lại khăng khít với các vật thể
tự nhiên khác, chủ nghĩa Mác cũng đồng thời khẳng định sức mạnh và khát
vọng chinh phục là đặc trưng tích cực về mặt tự nhiên của con người.
Ăngghen khẳng định nhờ có lao động mà con người từ vượn có thể tiến hoá
được thành người, nhưng có thể chính khát vọng chinh phục thế giới đã
đưa con người trở thành chủ thể sáng tạo không ngừng của thế giới. Con
người vẫn là sản phẩm của quá trình tiến hoá lâu dài của tự nhiên, lịch sử
song quan trọng hơn tất cả, con người lại luôn luôn là chủ thể của chính
lịch sử - xã hội, Ăngghen nói “Thú vật cũng có một lịch sử phát triển dần
dần của chúng cho tới trạng thái hiện nay của chúng. Nhưng lịch sử ấy
không phải do chúng làm ra và trong chừng mực mà chúng tham dự vào
việc làm ra lịch sử ấy thì điều đó diễn ra mà chúng ta không thể biết và
không phải do ý muốn của chúng. Ngược lại, con người ngày càng cách xa

con người, vạch ra bản chất đích thực, đầy sức thuyết phục về con người .
7
b. Nhân cách và vai trò của nó trong đời sống con người
Nhân cách là một phần quan trọng trong mỗi cá nhân con người. Nó là
bộ mặt tâm lí , tổ hợp thái độ riêng, thuộc tính riêng biểu hiện bản sắc và
giá trị xã hội của cá nhân với tư cách là chủ thể của hoạt động, giao tiếp.
Người ta sinh ra là người nhưng nhân cách chỉ hình thành trong hoạt động
giao tiếp, về thực chất, đó là quá trình xã hội hoá cá nhân, tiếp thụ các giá
trị văn hoá của gia đình, cộng đồng, xã hội. Nhân cách có tính chất xã hội ,
đồng thời cũng mang tính cá biệt, với những kinh nghiệm , nếp suy nghĩ
tình cảm, hoài bão, niềm tin, định hướng giá trị, tính cách riêng, tạo ra tính
đa dạng của các cá nhân. Nhân cách biểu hiện cái tôi của mỗi cá nhân. Mỗi
hành vi của cá nhân đều in dấu ấn của nhân cách, bởi suy nghĩ có ảnh
hưởng trực tiếp đến hành động, một nhân cách tốt sẽ có những hành động
phù hợp giữa lợi ích cá nhân và cộng đồng, trái lại một nhân cách xấu sẽ
dẫn đến những hành vi đi ngược lại lợi ích và sự phát triển chung. Với vai
trò quan trọng như vậy, nhân cách đã rất được các triết gia từ cổ chí kim
chú ý. Triết học Mác khẳng định nhân cách không phải do bấm sinh mà có,
nó được hình thành và phát triển dựa vào các yếu tố sinh học, tư chất di
truyền học, sự tác động qua lại biện chứng của gia đình, nhà trường, xã hội
và thế giới quan cá nhân. Nhân cách là thế giới quan bên trong của từng cá
nhân, tuy vậy nó cũng mang tính lịch sử bởi thế giới quan của cá nhân cũng
bị ảnh hưởng của tính chất thời đại như vị trí lợi ích của cá nhân trong xã
hội , khả năng thẩm định đạo đức- nhân văn và kinh nghiệm của mỗi cá
nhân. Một xã hội tiến bộ chỉ có thể được xây dựng bởi những con người có
nhân cách tích cực và ngược lại, chỉ khi có một xã hội tiến bộ thì những cá
nhân mới có cơ hội bồi dưỡng và phát huy hết nhân cách theo hướng tích
cực, nâng cao vai trò chủ thể sáng tạo đối với tự nhiên và xã hội. Do vậy
trong sự nghiệp phát triển con người không thể xem nhẹ cả việc phát triển
xã hội lẫn giáo dục nhân cách.