1
CHƯƠNG 4
TỔ CHỨC BỘ MÁY HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
CHXHCN VIỆT NAM
I. Những nguyên tắc tổ chức và hoạt động
II. Tổ chức Bộ máy hành chính nhà nước
trung ương
III. Tổ chức Bộ máy hành chính nhà nước địa
phương
IV. Hoàn thiện tổ chức bộ máy HCNN trong
cải cách hành chính
2
I. Những nguyên tắc tổ chức và hoạt động
của các cơ quan HCNN của Việt Nam (8nt)
1. Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, nhà
nước quản lý (*)
2. Dựa vào dân, sát dân, lôi cuốn dân
tham gia quản lý, phục vụ lợi ích chung
của quốc gia và lợi ích công dân
3
I. Những nguyên tắc tổ chức và hoạt động
của các cơ quan HCNN của Việt Nam (8nt)
3. Quản lý theo pháp luật, bằng pháp luật
và tăng cường pháp chế XHCN
4. Tập trung dân chủ
4
I. Những nguyên tắc tổ chức và hoạt động của
các cơ quan TCHCNN của Việt Nam (2)
5. Kết hợp quản lý theo ngành và lĩnh
vực với quản lý theo lãnh thổ
6. Phân biệt sự quản lý nhà nước với
Đảng lãnh đạo quản lý hành chính nhà
nước bằng các Nghị quyết đề ra đường
lối, chủ trương, chính sách nhiệm vụ cho
quản lý nhà nước. Nhà nước căn cứ vào
để ban hành hệ thống các văn bản pháp
luật nhằm thực hiện đường lối chính sách
của Đảng.
8
NT1. Đảng lãnh đạo, nhân dân làm
chủ, NN quản lý
Đảng lãnh đạo thông qua công tác tổ
chức và cán bộ. Đảng đào tạo, lựa
chọn, giới thiệu cán bộ cho cơ quan
quản lý nhà nước, lãnh đạo việc sắp
xếp, phân bổ cán bộ.
9
NT2. Dựa vào dân, sát dân, lôi cuốn dân tham gia
quản lý, phục vụ lợi ích chung của quốc gia và
lợi ích của công dân
Xuất phát từ nguyên lý về bản chất của
nhà nước ta theo điều 2, Hiến pháp
1992: “ Nhà nước CHXHCNVN là Nhà
nước của nhân dân, do nhân dân, vì
nhân dân”.
10
NT2. Dựa vào dân, sát dân, lôi cuốn dân tham gia
referendium (xem p. 49, 134 NQ.IX.
Luật trưng cầu ý dân).
Thảo luận góp ý kiến vào quá trình xây
dựng các đạo luật, sửa đổi Hiến pháp,
các quyết định quản lý của NN.
13
Dân chủ trực tiếp
Điều 11, HP92: “Công dân thực hiện
quyền làm chủ của mình ở cơ sở bằng
cách tham gia công việc của NN và xã
hội.
Điều 74 HP92: “Công dân có quyền
khiếu nại, quyền tố cáo với cơ quan NN
có thẩm quyền…”
14
Dân chủ gián tiếp
Bầu các cơ quan dân cử, các cơ quan
này thành lập các cơ quan quản lý
Trực tiếp bầu để thành lập các cơ quan
quản lý NN như bầu hiệu trưởng, bầu
giám đốc. . .
15
Dân chủ gián tiếp
Thông qua các tổ chức chính trị, xã hội như
18
NT4. Tập trung dân chủ
Nguyên tắc tập trung dân chủ quy định sự
lãnh đạo tập trung đối với những vấn đề cơ
bản chính yếu nhất, bản chất nhất.
Sự tập trung đó bảo đảm cho cơ quan cấp
dưới, địa phương và cơ sở khả năng thực
hiện quyết định của trung ương căn cứ vào
các điều kiện thực tế của mình.
Phải bảo đảm tính sáng tạo, quyền chủ động
của địa phương và cơ sở.
19
NT4. Tập trung dân chủ
Democratic centralizm
Điều 6 HP92: “Quốc hội, HDND và
các cơ quan khác của NN đều tổ
chức và hoạt động theo nguyên tắc
tập trung dân chủ”
20
NT4. Tập trung dân chủ
Quy định:
Trước hết là sự lãnh đạo tập trung,
Nội dung cơ bản nhất của TTDC là chủ
nghĩa tập trung. Nguyên tắc TTDC quy
định trước hết là sự quản lý tập trung.
Vì ở đâu có quản lý là ở đó phải có tập
trung.
UlysseR. Gotera:
Le Minh Thong
p.74
Nguyen Cuu Viet
120
Vuong lac Phu
TQ 164
UlysseR. Gotera:
Le Minh Thong
p.74
Nguyen Cuu Viet
120
Vuong lac Phu
TQ 164
23
Vận dụng nguyên tắc TTDC
Tuy nhiên ở đây, tập trung trên cơ sở
phát triển dân chủ, trên nền tảng dân
chủ.
Tìm tỷ lệ kết hợp tối ưu giữa 2 mặt TT
và DC trong việc giải quyết những vấn
đề thuộc TCBMHCNN sao cho phù hợp
=>
25
NT5. Kết hợp quản lý theo ngành và
lĩnh vực với quản lý theo lãnh thổ
=>
–
Nghiên cứu khoa học công nghệ của
ngành
–
Tiêu chuẩn hóa, hệ thống tiêu chí đánh
giá
–
Đào tạo cán bộ, chuyên gia của ngành.