MỘT SỐ KINH NGHIỆM KHI LẬP
PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC VÀ GIẢI BÀI
TOÁN TÍNH PHƯƠNG TRÌNH HOÁ HỌC
MỘT SỐ KINH NGHIỆM KHI LẬP
PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC
VÀ GIẢI BÀI TOÁN TÍNH PHƯƠNG
TRÌNH HOÁ HỌC
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
Hoá học lớp 8 là một môn khoa học tự nhiên rất mới và rất khó đối với học sinh .Các
em bắt đầu làm quen với các kí hiệu hoá học công thức hoá học ,các khái niệm đơn
chất ,hợp chất ,hỗn hợp nguyên tố hoá học nguyên tử ,phân tử Và đặc biệt phân tử
là những hạt vi mô mắt thờng không nhìn thấyđợc do đó tất cả đều rất mới lạ và rất
khó với học sinh .Đặc biệt là các bài toấn cũng rất khó không lắm chắc lý thuyết thì
không làm đợc
Là một giáo viên dạy hoá 8-9 tôi thấy bài toán nào cũng có một cách giải chung nh
sách giáo khoa đứa ra nhng trong khi giảng dạ đặc biệt là khi luyện tập loại toán nào
tôi cũng thờng đa ra mộy cách làm nhanh nhất để học sinh làm và dễ hiểu .Trong bài
này tôi xin trình bày một số kinh nghiệm khi lập một phơng trình hoá học và một số
dạng toán tính theo phơng trình hoá học
II/ NỘI DUNG
1/ Lập phơng trình hoá học
-Viết đúng công thức hoá học của cácchất phản ứng và chất mới sinh ra
- Chọn hệ số sao cho số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế là bằng nhau
Cách làm nh sau
+ Nên bắt đầu từ những nguyên tố mà có số nguyên tử nhiều và không bằng nhau

Ví dụ
Lập phơng trình của phản ứng có sơ đồ sau
Al + H
2
SO
4
> Al
2
(SO
4
)
3
+ H
2
+ Nhóm SO
4
coi nh là một nguyên tố
+ Nhóm SO
4
ở hai vế có nhièu nhất và lại không bằng nhau nên ta cân bằng trớc đặt
hệ số 3 vào trớc H
2
SO
4
sau đó cân bằng đến hệ số nguyên tử H và sau cùng là Al
Phơng trình đợc lập nh sau
2Al + 3 H
2
SO
4

2
+ H
2
Theo phơng trình 1 mol 2mol 1 mol 1mol
Theo đầu bài 0,5 mol x mol
x=
Thể tích khí H
2
sinh ra là VH
2
= 0,5.22,4 =11,2 (l)
Lu ý . Nếu yêu cầu đầu bài tính khối lợng chất ra gam hoặc thể tích ml thì chúng ta phải
đổi các dữ kiện về mol sau lại vận dụng công thức đổi ra theo yêu cầu của bài
Ví dụ b
Bài toán tính theo khối lợng là Kg ,tấn thể tích là m
3
Nung 10 tấn đá vôi trong lò nung .Tính khối lợng của vôi sống (CaO) tạo thành .Coi
hiệu suất đạt 100%
Giải
CaCO
3
đ CaO + CO
2
Theo phơng trình phản ứng 100 56
Theo đầu bài 10tấn x tấn
X = =5,6 (tấn)
Với bài không đổi 10 tấn CaCO
3
về mol vì số lớn
Ví dụ 2

Tính khối lợng FeS tạo thành sau phản ứng
Giải
n
Fe
= =0,08 (mol) n
S
= = 0,1 (mol)
phơng trình hoá học Fe + S đ FeS
theo phơng trình 1mol 1 mol
theo bài ra 0,08 mol 0,1 mol
lập tỉ số < ị S d
Tính FeS theo số mol Fe
Fe + S đ FeS
1 1 1
0,08 0,08 0,08
n
Fe
= 0,08 mol ị m
FeS
=0,08 .(56+32) =7,04 (g)
Chú ý nếu đầu bài cho dữ kiện chất tham gia là mol mà yêu cầu kết quả tình là gam hay
thê tích là lít thì không đặt quy tắc tam suất nh trên mà phải đổi mol ra khối lợng gam
hoặc thể tích ra lít .Nếu không bài toán sẽ sai
Ví dụ
Cho 0,5 mol H
2
tác dụng vừa đủ với oxi tạo ra nớc .Tính thể tích oxi cần dùng ở (đktc)
Giải
2 H
2

AMục tiêu
1 Học sinh biết đợc khái niệm mol, khối lợng mol, thể tích mol của chất khí
2/ Vận dụng các khái niệm trên để tính đợc khối luợng mol, thể tích mol của cá chất ở
điều kiện tiêu chuẩn
3/ Vận dụng kỹ năng tính phân tử khối và củng cố về công thức hoá học của đơn chất
và hợp chât
B/ chuẩn bị của giáo viên và học sinh
PHÒNG GD-ĐT THÁI THỤY
TRỜNG THCS THỤY XUÂN
BÀI SOẠN THI GIẢNG HOÁ 8
TIẾT 26:MOL
Chơng II
MOL VÀ TÍNH TOÁN HOÁ HỌC
Tiết 26 Mol
A/Mục tiêu
1 Học sinh biết đợc khái niệm mol, khối lợng mol, thể tích mol của chất khí
2/ Vận dụng các khái niệm trên để tính đợc khối luợng mol, thể tích mol của cá chất ở
điều kiện tiêu chuẩn
3/ Vận dụng kỹ năng tính phân tử khối và củng cố về công thức hoá học của đơn chất
và hợp chât
B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
GV: Bảng NTK, bảng phụ có vẽ hình 31 (SGK-64)
Các bài tập
HS : Ôn lại các khái niệm NTK,PTKcách tính phân tử khối
C/ Hoạt động dạy và học
Họat động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1
( Kiểm tra bài cũ)
GV : Gợi ý học sinh đứng tại chỗ trả lời
1/ Nguyên tử khối là gì?, Phân tử khối

- Khi ra chợ em mua 1 tá bút chì 1
yến gạo
- Nh vậy 1 tá bút chì là 12 cái
- 1 yến gaọ là 10 kg
Vậy mol là gi? Các em tìm hiểu khái
niệm này trong SGK
GV nhắc lại định nghĩa
GV thuyết minh về con số 6.10
23
đợc
làm tròn từ 6,023.10
23
gọi là số
avôgađrô. Kí hiệu là N
GV gọi học sinmh đọc phần đọc thêm
trong (SGK-64) để thâý số avôgađrô lên
đến mức độ nào
? Nếu nói 1 mol hiđrô thì em hiểu nh thế
nào ?
?Vậy phải nói nh thế nào cho đúng?
?Vậy 1 mol nguyên tử H có bao nhiêu
1/ NTK là khối lợng tính bằng đvc
PTK là khối lợng tính bằng đvc
2/ NTK: O = 16 đvc H=1đvc
PTK O
2
= 32đvc CO
2
=44đvc
HS trả lời bằng 1,9926.10

1/ Em hãy điền chữ Đ vào trớc những
câu mà em cho là đúng trong các câu sau
” 1 Số nguyên tử Fe có trong 1 mol
nguyển tử sắt bằng số nguyên tử Magiê
có trong 1 mol nguyên tử Mg
” 2 Số nguyên tử oxi có trong 1 mol
phân tử oxi bắng số nguyên tử đồng có
trong 1 mol nguyên tử đồng
” 3/ 0,25 mol phân tử nớc có 1,5.10
23
phân tử nớc
Từ bài tập trên GV chuyển tiếp sang
phần II
1 mol nguyên tử sắt và 1 mol nguyên tử
magiê có số nguyên tử bằng nhau vậy
chúng có khối lợng bằng nhau kaông các
em chuyển sang phần II Khối lợng mol
là gi?
Hoạt động III
Khối lợng mol là gì?
Các em đã biết khối lợng của một tá bút
chì là 12 cái , một yến gạo là 10Kg. Vậy
1 mol các chất có khối lợng mol là bao
nhiêu (gọi tắt là khối lợng mol)
? Vậy khối lợng mol là gì?
Các em tìm hiểu khái niệm này trong
SGK
? Cách tính khối lợng mol nh thế nào?
GV treo bảng có tính phân tử khối của
O

HS làm bài tập vào vở
HS điền chữ Đ vào trớc câu 1,3
HS trả lời
Khối lợng mol của một chất là khối
lợng tính bằng gam của N nguyên tử
hoặc phân tử chất đó
HS ghi + Tính bằng gam
+ Kí hiệu M
HS trả lời
Khối lợng mol nguyên tử hay phân tử
của một chất có cùng trị số với nguyên
tử khối
hay phân tử khối của chất đó
Tính bằng gam
Khối lợng Có cùng trị số
với
NTK(PTK)
Ký hiệu là : M
GV cho học sinh làm bài tập 2
Tính khối lợng của các chất sau
Al
2
O
3
, H
2
SO
3
, SO
2

c ) các chất khí bằng
22,4 l
ở điều kiện phòng (p =1atm,t
0
=20
0
c)V
=24l
Hoạt động V
HS ghi
+ Có cùng trị số với NTK hay PTK
Ghi ví dụ trên vào vở
Mo
2
= 32 g
Mo = 16 g
Mco
2
= 44 g
M
H
O = 18 g
HS làm vào vở
MAl
2
O
3
= 102 g
MH
2

2
=VN
2
= 22,4 l
ở điều kiện t
0
phòng (p =1atm,t=20
0
c )
VH
2
=VO
2
= VN
2
= 24 l
Luyện tập củng cố
GV gọi học sinh lên bảng nêu lại nội
dung chính của bài
Cho học sinh làm bài tập 3
Em hãy cho biết câu nào đúng , câu nào
sai trong các câu sau
1/ ở cùng điều kiện thể tích 0,5 mol của
khí N
2
bằng thể tích của 0,5 mol khí SO
3
2/ Thể tích của 0,5 mol khí H
2
ở nhiệt