SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
Phần thứ nhất
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tầm quan trọng của đề tài
Môn Công nghệ lớp 9 là một môn học mới, khó cho cả giáo viên và
học sinh cả về phương pháp dạy của thầy cũng như phương pháp học của
trò.
Thực tế cho thấy học sinh ở các trường Trung học cơ sở miền núi đại
đa số là con em dân tộc thiểu số, địa bàn đi lại khó khăn, mức độ tiếp cận
thông tin mới còn chậm, bên cạnh đó giáo viên dạy bộ môn Công Nghệ còn
thiếu, kể cả giáo viên kiêm nhiệm. Nhiều giáo viên và học sinh coi môn này
là môn phụ nên chưa đầu tư thích đáng về thời gian nghiên cứu tài liệu, đầu
tư cho các giờ dạy Lý thuyết và đặc biệt là các giờ Thực hành.
Môn Công Nghệ 9 được thiết kế theo Mô đun nghề nên thời lượng thực
hành là khá cao, môn học mang tính thực tế cao, rất thiết thực cho việc chọn
nghề, hướng nghiệp cho học sinh sau trung học cơ sở.
Một thực trạng chưa tốt là hiện nay trong các trường Trung học cơ sở
ở vùng ven thành phố điều kiện cơ sở vật chất còn nghèo nàn, chưa có
phòng Thực hành chuyên biệt dẫn đến chất lượng học tập của học sinh nói
chung, việc nâng cao tay nghề, kỹ năng thực hành cho học sinh nói riêng là
không cao
Là một giáo viên không được đào tạo chuyên sâu, đúng chuyên ngành
nhưng sau nhiều năm công tác tại trường THCS Nguyễn Bá Ngọc, trực tiếp
giảng dạy môn Công Nghệ lớp 9, trăn trở với việc làm sao để nâng cao chất
lượng môn học phục vụ cho cuộc sống tương lai của học sinh tôi đã mạnh
dạn áp dụng một số phương pháp mới trong việc dạy thực hành môn Công
-
1
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
Nghệ để đạt hiệu quả cao nhất. Sáng kiến mới này đã được áp dụng thành
công trong trường THCS Nguyễn Bá Ngọc.

Cấu trúc chung của các bài thực hành: Có phần chuẩn bị, nội dung
thực hành, trình tự tiến hành hoặc mãu báo cáo có phần đánh giá. Cấu trúc
này đã đảm bảo được những yêu cầu của nội dung thực hành tuy nhiên để
vận dụng vào thực tế, nhằm giúp cho học sinh nâng cao kỹ năng thì cần
phải áp dụng một cáh linh hoạt theo từng nội dung cụ thể.
Một thực tế là sau khi hoàn thành chương trình thì đa phần học sinh
thao tác thực hành còn yếu, để tự mình tạo ra một sản phẩm theo yêu cầu
của môn học là rất khó khăn vì đặc trưng của môn học đòi hỏi người học
phải được trang bị nhiều kỹ năng khác nhau như cách sử dụng các loại kìm
điện, sử dụng khoan, sử sụng cưa mặt khác còn phải tính toán được các
thông số kĩ thuật của mạch điện, có óc quan sát thẩm mĩ.
2.Thực trạng của giáo viên và học sinh trường THCS Nguyễn Bá
Ngọc
a) Đối với giáo viên
Việc thực hiện chương trình đối với trường THCS Nguyễn Bá Ngọc
rất khó khăn vì cơ sở vật chất không thuận tiện. Mặt khác các đồ dùng, thiết
bị dạy học có chất lượng không cao, các vật liệu tiêu hao không bổ xung kịp
thời.
-
3
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
Môn học Công Nghệ lại là môn học khô cứng mang tính hướng nghiệp,
việc lôi cuốn học sinh yêu thích môn học là khó khăn. Tâm lí các em học
sinh chưa thực sự yêu thích môn học khi thực hiện bài học ngay tại lớp học,
điều này đã được kiểm nghiệm khi thực hiện chương trình trong từ năm học:
2009 - 2010 đến nay.
b) Đối với học sinh
Các em học sinh miền núi đa phần đều là con em gia đình làm nghề
nông nghiệp hoặc lâm nghiệp. Việc hướng các em yêu thích nghề nghiệp
mang tính Công nghệp như môn Công Nghệ Mô đun: Lắp đạt mạng điện

thụ điện trong một phòng cụ thể thực tế ( Có thể là phòng học, có thể là
phòng ở KTT GV ).
3.GV giám sát hướng dẫn học sinh làm việc lắp đặt thực tế
4.GV tổ chức cho học sinh tự đánh giá theo tiêu chí. Sau đó GV nhận
xét, kết luận chung. Rút kinh nghiệm.
3. Một số ví dụ bài giảng minh họa
a.Ví dụ 1
Tuần 19 - Tiết 19
Bài 8: Thực hành
Lắp mạch điện
2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn
I. Mục tiêu
Dạy xong bài này Giáo viên cần làm cho học sinh đạt được:
- Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
-
5
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
- Lắp đặt được mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn đúng yêu cầu kĩ thuật,
đúng qui trình và đảm bảo an toàn điện.
- Làm việc cẩn thận, an toàn và khoa học.
II.Chuẩn bị
2.1. Chuẩn bị của Giáo viên
- Bộ dụng cụ, thiết bị điện.
- Các loại vật liệu.
- Bảng điện mẫu mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
2.2.Chuẩn bị của Học sinh
- Kìm, dao nhỏ, tua vít.
- Bảng điện, công tắc hai cực, bóng đèn, đui đèn, băng cách điện…
III. Các hoạt động dạy học

Ví dụ 2
Tuần 20: Tiết 20
Bài 8: Thực hành:
Lắp mạch điện
2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn
(Tiếp theo)
I.Mục tiêu
Dạy xong bài này Giáo viên cần làm cho học sinh đạt được
-
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Học sinh vẽ sơ đồ lắp đặt, đi dây theo sơ
đồ nguyên lí.
Giáo viên hướng dẫn học sinh vẽ lại trên
bảng sau đó yêu cầu học sinh vẽ đúng
vào vở.
A
O
7
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
- Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
- Lắp đặt được mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn đúng yêu cầu kĩ thuật,
đúng qui trình và đảm bảo an toàn điện.
- Làm việc cẩn thận, an toàn và khoa học.
II.Chuẩn bị
2.1.1 Chuẩn bị của Giáo viên
Bộ dụng cụ, thiết bị điện.
Các loại vật liệu.
Bảng điện mẫu mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
2.1.2 Chuẩn bị của Học sinh

Lắp mạch điện
2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
(Tiếp theo)
I. Mục tiêu
Dạy xong bài này Giáo viên cần làm cho Học sinh đạt được:
- Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
- Lắp đặt được mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn đúng yêu cầu kĩ thuật,
đúng qui trình và đảm bảo an toàn điện.
- Làm việc cẩn thận, an toàn và khoa học.
II. Chuẩn bị
1.Chuẩn bị của Giáo viên
- Bộ dụng cụ, thiết bị điện.
- Các loại vật liệu.
- Bảng điện mẫu mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn.
2.Chuẩn bị của Học sinh
- Kìm, dao nhỏ, tua vít.
- Bảng điện, công tắc hai cực, bóng đèn, đui đèn, băng cách điện…
-
9
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
III. Các hoạt động dạy học
Hoạt động 1: ổn định lớp và giới thiệu mục tiêu bài học.
Hoạt động 2: Tổ chức thực hành.
- Giáo viên chia nhóm, cử nhóm trưởng. Nêu yêu cầu, nội qui thực hành.
- Giáo viên kiểm tra đồ dùng, dụng cụ, vật liệu thiết bị mà học sinh chuẩn bị theo yêu
cầu.
- Giáo viên yêu cầu học sinh mang sản phẩm đã làm từ tiết trước ra để hoàn thiện sản
phẩm.
- Giáo viên yêu cầu học sinh thực hành theo từng công đoạn. Sau mỗi công đoạn Giáo

6. Đánh giá kết quả thực hành.III.Hiệu quả của việc thực hiện các giải pháp
Sau khi áp dụng các giải pháp dạy Mođun Mạng điện trong nhà -Môn
Công nghệ 9, chất lượng môn được năng lên rõ rệt cụ thể như sau:
Chất lượng khảo sát đầu năm học 2011 - 2012 môn Công Nghệ lớp 9
như sau:
Lớp Số HS Giỏi Khá TB Yếu
SL % SL % SL % SL %
9 31 3 9.7 11 35.5 10 32.3 7 22.5
Sau khi áp dụng các giải pháp chất lượng môn giữa học kỳ II cụ thể:
-
11
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
Lớp Số HS Giỏi Khá TB Yếu
SL % SL % SL % SL %
9 31 5 16.1 15 48.4 10 32.3 1 3.2
Phần thứ ba
KẾT LUẬN CHUNG VÀ ĐỀ XUẤT
1. Kết luận chung
Thực tế để đạt được kết quả cao nhất thì đòi hỏi giáo viên cần phải thực
sự có sự chuẩn bị thật kỹ trước khi tiến hành tổ chức cho học sinh học thực
hành. Nếu thấy cần thiết thì phải thao tác nhiều lần để nâng cao kỹ năng làm
-
12
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
việc cũng như phấn đoán được các nguyên nhân hư hỏng hoặc mạch điện
không làm việc có thể xảy ra.
Giáo viên hướng dẫn thực hành phải quán xuyến được học sinh, phải đảm

hoàn thành thì giáo viên phải trực tiếp kiểm tra và vận hành thử.
Sau mỗi bài thực hành thì phải nên nhận xét rút kinh nghiệm ngay.
2. Bài học rút ra sau khi áp dụng các giải pháp
-
14
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
Để chất lượng dạy Môđun - Mạng điện trong nhà đạt hiệu quả, bản thân
tôi rút ra một số bài học cho bản thân cụ thể như sau:
- Lên kế hoạch thật chi tiết, cụ thể. Trình BGH xem xét, bố trí địa điểm, tạo
điều kiện về nơi làm việc cũng như nguồn điện ổn định, an toàn.
- Nghiên cứu thật kỹ nội dung chương trình sách giáo khoa, sách giáo viên.
- Sưu tầm tài liệu hỗ trợ, tham khảo các loại tài liệu liên quan.
- Làm thử nhiều lần trước.
- Kiểm tra thật kỹ các dụng cụ, các vật liệu, thiết bị điện cần sử dụng trong
bài giảng.
3. Ý kiến đề xuất
Môn Công nghệ đòi hỏi khá nhiều về điều kiện cơ sở vật chất từ phòng
thực hành chuyên biệt đến trang bị các dụng cụ, trang thiết bị, vật tư điện
nên các nhà trường cần có sự đầu tư thường xuyên bổ xung cho môn học.
Tôi trình bày tất cả điều mình đã và đang làm, đồng thời cũng mạnh
dạn nêu lên những kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy như đã trình bày ở
phần trên. Rất mong sự quan tâm của đồng nghiệp với bài viết này. Tôi xin
lĩnh hội các ý kiến xây dựng.
-
15
SKKN: Áp dụng phương pháp mới trong tiết thực hành môn công nghệ lớp 9
Tân Hoà, ngày 9 tháng 4 năm 2012

NGƯỜI THỰC HIỆN