MỤC LỤC
Trang
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
MỞ ĐẦU
Nước ta đang trong tiến trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước cùng với
sự tăng thêm các cơ sở sản xuất quy mô ngày càng lớn, các khu tập trung dân cư
ngày càng nhiều, nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm vật chất ngày càng tăng. Tất cả
các yếu tố đó tạo điều kiện kích thích cho các ngành sản xuất, kinh doanh và dịch
vụ được mở rộng và phát triển nhanh chóng, đóng góp tích cực cho sự phát triển
đất nước, nâng cao mức sống chung của xã hội. Mặt khác cũng tạo ra một lượng
chất thải lớn như: chất thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp, chất thải y tế, chất thải
xây dựng,….
Riêng về chất thải rắn, theo báo cáo diễn biến môi trường Việt Nam về chất
thải rắn và lượng chất thải rắn phát sinh trên toàn quốc ước tính khoảng 15 triệu
tấn/năm. Và 1% trong số đó là chất thải nguy hại. Đến năm nay lượng chất thải rắn
tăng từ 24-30% nguyên nhân là do các ngành chức năng chưa thật sự quan tâm đến
vấn đề xử lý rác thải, bảo vệ môi trường mà chỉ tập trung phát triển kinh tế và đáp
ứng nhu cầu của đời sống. Chất thải ra không được xử lý an toàn sẽ tích tụ lâu dài
trong môi trường gây ô nhiễm đất, nước và khí sẽ làm ảnh hưởng đến các hệ sinh
thái và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.
Chính vì vậy, trong những năm gần đây vấn đề môi trường đã trở thành mối
quan tâm hàng đầu cho toàn xã hội. Các nhà máy xí nghiệp liên tục phát triển về số
lượng lẫn quy mô, nhằm tạo ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của
xã hội. Đồng thời với sự phát triển của sản xuất, lượng chất thải thải ra môi trường
ngày càng gia tăng. Nhiều đề tài quan trắc, chất lượng môi trường đã cho thấy mức
độ ô nhiễm đã ở mức báo động nhất là ở các khu công nghiệp tập trung. Do đó, để
bảo vệ môi trường, đảm bảo sự phát triển bền vững cho tương lai, con người đã đến
lúc phải tham gia vào xử lý, thu hồi các chất ô nhiễm, độc hại do sản xuất gây ra.
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 2
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
Đối với Thành Phố Vũng Tàu, nơi tập trung nhiều dân cư. Để đáp ứng nhu cầu

 Các phương án tái chế và hiện trạng tái chế CTRĐT của Thành Phố
Vũng Tàu.
− Đề xuất các phương pháp tái chế CTRĐT phù hợp cho Thành Phố Vũng
Tàu :
 Tái chế CTR khó phân hủy có khả năng tái chế : kim loại (nhôm),
giấy, nylon, nhựa…
 Nhận xét đánh giá các phương pháp tái chế.
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 4
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHẤT THẢI RẮN ĐÔ THỊ VÀ CÁC BIỆN
PHÁP XỬ LÝ
1.1. Tổng quan về CTRĐT
1.1.1. Khái niệm về CTRĐT [1]
Chất thải rắn là toàn bộ vật chất được con người loại bỏ trong các hoạt động
kinh tế - xã hội (bao gồm hoạt động sản xuất, các hoạt động sống và duy trì sự sống
của cộng đồng,….). Trong đó quan trọng nhất là chất thải sinh ra từ các hoạt động
sản xuất và hoạt động đời sống.
Chất thải rắn có thể phân thành ba nhóm: chất thải đô thị, chất thải rắn công
nghiệp và chất thải độc hại. Trong đề tài này nhóm em xin đề cập đến chất thải rắn
đô thị.
1.1.2. Nguồn phát sinh CTRĐT
Chất thải rắn đô thị phát sinh từ các nguồn khác nhau, gồm có 6 loại: CTR
phát sinh từ nhà ở khu dân cư ; CTR thương mại ; CTR phát sinh từ các cơ quan, cơ
sở, trường học; CTR xây dựng; CTR phát sinh từ các dịch vụ đô thị; CTR phát sinh
từ các khu xử lý, tái chế chất thải.
Bảng 1.1. Nguồn phát sinh chất thải sinh hoạt [1]
Nguồn phát
sinh
Hoạt động phát sinh CTR Chất thải rắn
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 5

Giấy, bìa cacton, nhựa, gỗ, CTR thực
phẩm, đồ ăn thải bỏ, thủy tinh, kim
loại, chất thải đặc biệt (như trên)
d) CTR xây
dựng
Công trường xây dựng,
(xây dựng mới, cải tạo):
cải tạo đường phố, phá vở
công trình, bóc vở áo
đường.
- Phế thải do các hoạt động như là: dây
điện và các thiết bị điện, thiết bị vệ
sinh,… Các sản phẩm từ gỗ: khuôn cửa
đi, của sổ, tre, gỗ, gỗ ván, bêtông vỡ,
vôi vửa, gạch ốp lát, đất, đá, gạch ngói,
sành gạch, săt thép phế liệu,…
- Đất cát do đào móng công trình
- Trong quá trình xây dựng: vật liệu rơi
vãi do hoạt động xây dựng công trình,
vôi, vửa, sành gạch, gỗ, bêtông,…
đinh, dây thép buộc, ximăng, mẫu sắt
thép, đường ống, cấp, thoát nước,…
- Chất thải rắn nguy hại phát sinh từ
quá trình xây dựng: vỏ hộp đựng sơn
sau sử dụng; các hóa chất dùng trong
xây dựng, đinh và các vật nhọn, que
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 6
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
hàn.
e) CTR các

chứa, vận chuyển CTR, xem xét khả năng sản xuất phân compost từ CTR loại hữu
cơ dễ phân hủy.
Chất thải rắn vô cơ như: thủy tinh, sành sứ, can thiết, nhôm, kim loại sắt và
kim loại không sắt, đất đá và bụi đất.
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 7
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
Hình 1.1. Rác thải thực phẩm
c. Theo khả năng tái chế và thu hồi phế liệu
Có thể tận dụng nhiều loại phế thải làm nguồn vật liệu thô như: giấy, bìa cát
tông, cao su, chất dẻo, vải dụng, thủy tinh, nhôm, kim loại sắt và kim loại không
sắt. Giấy cũng có nhiều loại theo phân loại có đến 40 loại khác nhau: các loai giấy
thải điển hình là giấy báo, sách vở, tạp chí, giấy in văn phòng, bìa cacton giấy, bìa
cacton bao bì, giấy vệ sinh, giấy ăn,… Ngoại trừ giấy vệ sinh và giấy ăn các loại
giấy khác có thể thu hồi và tái chế.
Nhựa cũng có nhiều loại. Trong thực tế thường có 7 loại nhựa, chất dẻo sau đây:
• Polyethylene terephtalene (PETE/1)
• High-density Polyethylene (HDPE/2)
• Polyvinyl Chloride (PVC/3)
• Low-density Polyethylene (LDPE/4)
• Polypropylene (PP/5)
• Polystyrene (PS/6)
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 8
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
• Other mitylayered plastic material (7)
Những loại CTR không tái chế được thu hồi rồi mới đi chôn lắp.
Hình 1.2. Vỏ chai nhựa
d. Theo khả năng cháy được và không cháy được
 Các loại chất thải hữu cơ cháy được như: giấy, bìa cát tông, nhựa và các sản
phẩm có nguồn gốc từ nhựa, vải, da, gỗ, cành cây và các chất thải thực phẩm
như: mở thịt thái bỏ,…. Người ta tận dụng các loại chất thải hữu cơ loại cháy

Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 10
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
Trong ắc quy ôtô có chứa axit lỏng, trong mỗi ắc quy ước tính chứa khoảng 18
pound chất lỏng (pound = 0.453kg) và 1 gallon axit sunfuric (1gallon = 1.78lít), cả
hai chất trên điều rất nguy hại.
Dầu mỡ ôtô sau sử dụng, nếu không được thu gom đúng quy cách, mà đổ ra
đất không những gây mất vệ sinh mà còn gây ô nhiễm môi trường đất, nước mặt,
nước ngầm và không khí. Nếu lẫn với các chất thải thông thường khác sẽ gây ô
nhiễm các thành phần khác của CTR, làm phức tạp quá trình thu gom, phân loại,
vận chuyển và xử lý sau này.
g. Bùn, rác do nạo vét cống và bùn, rác tù khu xử lý chất thải
Các loại chất thải này thường ở dạng bán lỏng như bùn, rác cống thoát nước, ở
trạm xử lý nước thải. Bùn cũng rất khác nhau, phụ thuộc vào dây chuyền công nghệ
xử lý. Thu gom và xử lý bùn, cặn lại không thuộc vào trách nhiện của Công ty môi
trường đô thị, tuy nhiên bùn xử lý từ trạm xử lý được xử lý và sử dụng làm phân
compost, hoặc chôn lắp tại bãi chất thải hợp vệ sinh.
Như vậy, việc quản lý bùn, rác từ hoạt động nạo vét cống, phát sinh từ các trạm
xử lý chất thải là một trong các thành phần nội dung của hệ thống huy hoạch xử lý
CTR.
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 11
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
Hình 1.4. Bùn từ nơi xử lý nước thải
1.1.4. Tính chất của CTRĐT
a. Tính chất vật lý
Những tính chất quan trọng của chất thải rắn gồm: nhiệt độ, độ ẩm, khả năng
giữ ẩm của chất thải, kích thước hạt của chất thải rắn.
b. Tính chất hóa học
Các chỉ tiêu hóa học quan trọng của chất thải rắn bao gồm: chất hữu cơ, chất
tro, hàm lượng cacbon cố định, nhiệt trị,…
c. Tính chất sinh học

Thu gom tập trung
Trung chuyển và vận chuyểnPhân loại, xử lý và tái chế CTR
Thải bỏ
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
2. Bảo vệ môi trường.
3. Sử dụng tối đa vật liệu, tiết kiệm tài nguyên và năng lượng .
4. Tái chế và sử dụng tối đa rác hữu cơ.
5. Giảm thiểu chất thải rắn.
1.2.2. Thứ bậc của quản lý tổng hợp CTRĐT
1. Giảm thiểu tại nguồn.
2. Tái chế.
3. Chế biến chất thải: sản xuất phân bón, khí sinh học, đốt tận dụng nhiệt,
tiêu hủy.
4. Chôn lấp hợp vệ sinh.
1.2.3. Những nguyên tắc kỹ thuật trong quản lý CTRĐT [2]
a. Phân loại CTR tại nguồn
Phân loại rác tại nguồn nhằm tận dụng được các phế liệu có thể tái sinh, tái
chế, hạn chế việc khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên, các nguy cơ phát tán dịch
bệnh từ rác thải sinh hoạt, không gây mất mỹ quan đô thị vì các bãi rác lộ thiên,
góp phần xã hội hóa công tác quản lý chất thải rắn và giảm gánh nặng cho ngân
sách nhà nước về khoản công tác vệ sinh đường phố, vận chuyển và xử lý chất thải
rắn đô thị.
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 14
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
Hình 1.6.Phân loại rác thải
b. Thu gom chất thải rắn
Thu gom chất thải rắn là quá trình thu nhặt rác thải từ các hộ dân, công sở hay
từ những điểm thu gom, chất chúng lên xe và vận chuyển đến điểm trung chuyển,
trạm xử lý hay những nơi chôn lấp CTR. Thu gom CTR trong khu đô thị là vấn đề
khó khăn và phức tạp, bởi vì CTR phát sinh từ mọi nhà, mọi khu thương mại, khu

Ở những nơi có thể vận chuyển chất thải từ TTC đến BCL cuối cùng bằng xe
vận tải thì các loại xe có toa moóc, xe có toa kéo một cầu và xe ép được dùng để
vận chuyển. Tất cả các loại xe náy có thể sử dụng ở bất cứ loại TTC nào. Một cách
tổng quát, các xe vận chuyển phải thoả mãn những yêu cầu sau:
- Chi phí vận chuyển thấp nhất.
- Chất thải phải được phủ kín trong suốt thời gian vận chuyển.
- Xe phải được thiết kế vận chuyển trên đường cao tốc.
- Không vượt quá giới hạn khối lượng cho phép.
- Phương pháp tháo dỡ chất thải phải đơn giản và có khả năng thực hiện độc
lập.
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 16
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
1.3. Ảnh hưởng của CTRĐT đến môi trường [3]
1.3.1. Ảnh hưởng của môi trường nước
Các CTR giàu hữu cơ, trong môi trường nước nó sẽ bị phân hủy nhanh chóng.
Phần nổi lên mặt nước bị phân hủy với tốc độ cao. Chúng sẽ trải qua quá trình
khoáng hóa chất hữu cơ để tạo ra các sản phẩm trung gian. Sau đó, những sản phẩm
cuối cùng sẽ là khoáng chất và nước. Phần chìm trong nước sẽ có quá trình phân
giải yếm khí để tạo các hợp chất trung gian và sau đó là sản phẩm cuối cùng như:
CH
4
, H
2
S, H
2
O, CO
2
. Tất cả các chất trung gian đều gây mùi hôi thối và rất độc.
Bên cạnh đó còn có rất nhiều vi trùng và siêu vi trùng làm ô nhiễm nguồn
nước.

3
0,1- 1,0
SO
x
, H
2
S, Mercaptan,…
0-1,0
H
2
0-0,2
CO
0-0,2
Chất hữu cơ bay hơi 0,01- 0,6
1.3.3. Ảnh hưởng đến môi trường đất
Phẩn hữu cơ dễ bị phân hủy trong CTRĐT sẽ được các vi sinh vật phân hủy
trong môi trường đất trong hai điều kiện thiếu khí và kỵ khí. Khi có độ ẩm thích
hợp sẽ tạo ra hàng loạt các sản phẩm trung gian và cuối cùng hình thành các chất
khoáng đơn giản, nước, CO
2
, CH
4
,…
Với khả năng tự làm sạch của môi trường đất, một lượng CTRĐT và nước rò
rĩ vừa phải sẽ được phân hủy trở thành các chất ít ô nhiễm hoặc không ô nhiễm.
Còn đối với các chất thải khó phân hủy như: nhựa, cao su,… nếu không có giải
pháp xử lý thích hợp sẽ là nguy cơ gây thoái hóa vả giảm độ phì của đất.
1.3.4. Ảnh hưởng đến cảnh quan và sức khỏe con người
CTRĐT phát sinh ra nếu không được thu gom và xử lý đúng cách sẽ gây ô
nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng dân cư và làm mất vẽ

. CTRĐT sau khi
được nén có mật độ khối vào khoảng 950 - 1100kg/cm
2
. Với phương pháp nén áp
lực cao, CTRĐT có thể giảm thể tích dao động ở tỷ lệ từ 3 còn 1 đến từ 8 còn 1.
b. Giảm kích thước bằng phương pháp cơ học
Giảm kích thước CTRĐT là một khái niệm dùng để chuyển đổi chất thải rắn
thu gom thành những mảnh nhỏ hơn. Mục đích của công việc này là làm chất thải
rắn sinh hoạt tương đối đồng nhất và giảm về kích thước. Việc giảm kích thước của
CTRĐT là một công đoạn quan trọng trong thiết kế và vận hành hệ thống quản lý
CTRĐT.
c. Phân loại CTRĐT bằng phương pháp cơ học
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 19
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
Phân loại CTRĐT là một công việc vô cùng quan trọng để thu hồi các nguyên
liệu trong CTRĐT, giúp cho việc tiến hành tái chế rác thải được thuận lợi hơn.
Sau đây là một số phương pháp phân loại CTRĐT:
Phân loại bằng tay: đây là phương pháp thường được sử dụng ở các hộ gia
đình và các cụm dân cư. Việc phân loại này giúp cho việc thu hồi các nguyên liệu
có thể tái chế, tái sử dụng trong CTRĐT. Tuy nhiên vì thành phần CTRĐT rất đa
dạng nên người ta thường có thể phân loại tại nhà đối với một số thành phần như
thủy tinh, giấy, kim loại, nhựa,…
Hình 1.7. Phân loại rác bằng tay
Phân loại bằng khí: đối với các thiết bị bằng khí, việc thiết kế phải tính toán
đến rất nhiều yếu tố như: đặc điểm CTRĐT (kích thước, độ ẩm, thành phần,…),
đặc điểm của các thành phần chất thải rắn sinh hoạt nhẹ, cách thức đưa CTRĐT vào
máy phân loại, tỷ lệ chất rắn - khí, các đòi hỏi về kinh tế như: năng lượng, bảo trì
và các điều kiện về môi trường như tiếng ồn, ô nhiễm nước và không khí,… Thiết
bị phân loại khí thông dụng nhất là loại có tốc độ dòng khí dao động từ 460m/phút
– 1500m/phút.

ống tỏa nhiệt của lò thiêu.
Với các lò thiêu hiện đại ngày nay, có thể lắp đặt nồi hơi để thu hồi khí cháy
mà không cần phải cung cấp thêm không khí hoặc độ ẩm. Thông thường khí từ lò
thiêu đốt được làm nguội khoảng từ 1800 - 2000
o
F tới khoảng 600 - 1000
o
F trước
khi được xả vào môi trường. Bên cạnh đó việc tạo ra hơi nước, việc sử dụng hệ
thống nồi hơi còn có lợi trong việc giảm thể tích khí thải cần xử lý. Mặc dù vậy
thiêu đốt được coi là phương pháp xử lý tốn kém nhất. Vì bên cạnh chi phí cao cho
việc xây dựng và vận hành, nó đòi hỏi hệ thống trang bị xử lý khí thải hết sức tốn
kém. Một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu khi xây dựng các lò đốt rác đó là
vấn đề ô nhiễm không khí, chủ yếu là bụi nhuyễn, để xử lý bụi các thiết bị lọc túi
vải hoặc lắng tĩnh thường được sử dụng cho hiệu quả cao nhất.
Việc thiết kế và vận hành lò thiêu đốt CTRĐT cũng hết sức phức tạp liên quan
đến chế độ nhiệt của lò. Nhiệt độ đốt thiết kế thường dao động từ 1400 - 1600
o
F.
Người ta đã chứng minh được rằng ở nhiệt độ đốt dưới 1200
o
C khí thải từ plastic sẽ
giải phóng ra dioxin như là một sản phẩm phụ của quá trình thiêu đốt, và là yếu tố
hết sức nguy hiểm với môi trường cũng như sức khỏe con người.
Hình 1.8.Lò đốt rác
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 22
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
b. Nhiệt phân
Nhiệt phân là quá trình đốt không có oxy hoặc đốt kết hợp với oxy. Với
phương pháp này có khả năng nâng cao nhiệt lượng của CTRĐT hoặc chuyển chất

như: nguồn cacbon, oxy, nitơ, phopho, các muối vô cơ, lưu huỳnh và các nguyên tố
vi lượng; các điều kiên về môi trường như: độ ẩm, nhiệt độ, pH,…
1.5. Phương pháp tái chế chất thải rắn [4]
1.5.1. Khái niệm về tái chế
Tái chế là hoạt động thu hồi lại từ chất thải các thành phần có thể sử dụng để
chế biến thành các sản phẩm mới sử dụng lại cho các hoạt động sinh hoạt và sản
xuất.
Để chế biến thành các sản phẩm mới, các vật liệu chất thải phải trải qua các
quá trình xử lý, hoá hoặc sinh học tuỳ thuộc vào nhu cầu sản phẩm tái chế. Sau đây
là một số cách chế biến sản phẩm tái chế thông dụng hiện nay.
Tái sinh sản phẩm chuyển hóa hóa học: chủ yếu dùng phương pháp đốt để
thành các sản phẩm khí đốt, hơi nóng và các hợp chất hữu cơ.
Tái sinh sản phẩm chuyển hóa sinh học: chủ yếu thông qua quá trình lên
men, phân hủy chuyển hóa sinh học để thu hồi các sản phẩm như phân bón, khí
methane, các loại cồn và nhiều hợp chất hữu cơ khác.
Tái sinh năng lượng từ các sản phẩm chuyển hóa: từ các sản phẩm chuyển
hóa bằng quá trình hóa học, sinh học có thể tái sinh năng lượng bằng quá trình đốt
tạo thành hơi nước và phát điện.
Khi lựa chọn công nghệ xử lý CTR cần xem xét các yếu tố sau đây:
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế CTRĐT cho Thành Phố Vũng Tàu Trang 24
Đồ Án Công Nghệ GVHD.Th.s Lê Thị Bích Ngọc
- Thành phần, tính chất giá trị kinh tế hay giá trị sử dụng các loại vật liệu.
- Tổng lượng vật liệu có thể tái sử dụng, tái chế từ chất thải rắn.
- Khả năng thu hồi sản phẩm và năng lượng cũng như thiết bị công nghệ.
- Yêu cần bảo vệ môi trường.
Sản xuất
Tái chế
Tiêu hủy
Tiêu dùng
Rác