B GIÁO DC VÀ ĨOăTO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH
NGUYN TH HUY HI
CÁC NHÂN T NHăHNGăN QUYTăNH
S DNG TH TÍN DNG CA NGÂN HÀNG
THNGăMI C PHNăCỌNGăTHNGăVIT NAM ậ
A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC: PGS TS. HoƠngăc
THÀNH PH H CHÍ MINH ậ NMă2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan rng Lun vn vi đ tài “Các nhân t nh hng
đn quyt đnh s dng th tín dng quc t ti Ngân Hàng TMCP Công Thng
Vit Nam – a bàn Thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên cu khoa hc
ca cá nhân tôi, đc đúc kt t quá trình hc tp và nghiên cu ca tôi trong sut
thi gian qua. S liu trong lun vn đc thu thp t nhng ngun đáng tin cy và
trung thc.
Thành ph H Chí Minh, ngày tháng nm 2014
Tác gi lun vn
1.3 Các yu t nh hng đn s phát trin th trng th tín dng ti Vit Nam 19
1.4 Mô hình nghiên cu. 20
1.4.1 Gi thit và mô hình nghiên cu 20
1.4.1.1 Các nghiên cu trc đây 20
1.4.1.2 Gii thiu v mô hình 24
Mô hình nghiên cu : 28
1.4.1.3 Quy mô mu 30
1.4.1.4 Phng pháp chn mu: 31
1.4.1.5 D liu nghiên cu : 31
Kt lun chng I 32
CHNGă2:ăTHC TRNG V CÁC NHÂN T NHăHNGăN
QUYTăNH S DNG TH TÍN DNG CA KHÁCH HÀNG TI NGÂN
HĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVIT NAM ậ A BÀN THÀNH PH H
CHÍ MINH. 33
2.1 Tng quan v Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – a bàn Thành ph
H Chí Minh. 33
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin. 33
2.1.1.1 Tng quan v Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – a bàn Thành
ph H Chí Minh. 33
2.1.1.2 Các hot đng chính Huy đng vn 34
2.1.2 C cu t chc hot đng kinh doanh. 37
2.1.3 Kt qu hot đng kinh doanh. 39
2.2 Thc trng v các nhân t nh hng đn quyt đnh s dng th tín dng ca
khách hàng ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam – a bàn Thành ph H
Chí Minh. 42
2.2.1 Thc trng v th trng th tín dng ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam. 43
2.2.1.1 Các loi th tín dng ca Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam 44
3.2.2 Nhóm gii pháp có tính cht kin ngh. 82
3.2.2.1 i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 82
3.2.2.2 i vi Chính Ph 85
3.2.2.3 i vi Hip hi th 87
Kt lun chng 3 88
Kt lun 89
TÀI LIU THAM KHO 91
Ph lc 1: 94
Ph lc 2: 97
DANH MC CH VIT TT
ACB : Ngân hàng Thng mi c phn Á Châu
Agribank : Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn
ATM : Automated Teller Machine (Máy rút tin t đng)
CNPH : Chi nhánh phát hành
VCNT : n v chp nhn th
IMF : International Monetary Fund (Qu tin t quc t)
NH : Ngân hàng
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTTT : Ngân hàng thanh toán th
NHPH : Ngân hàng phát hành
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
POS : Point Of Sale (im chp nhn th)
TCTQT : T chc th quc t
TCPHT : T chc phát hành th
TDQT : Tín dng quc t
Hình 1.1: Khái quát quy trình thanh toán, thu n th tín dng……….…….…….12
Hình 1.2: Mô t các bin……………………………………………… … 29
Hình 2.1: C cu hot đng ca Vietinbank……………………………… …….37
Hình 2.2: C cu qun tr ca Vietinbank……………………………………… 38
Hình 2.3: Biu đ din bin tng trng ngun vn huy đng ca Vietinbank giai
đon 2010 – 2013…………………………………………………………………39
Hình 2.4: Biu đ tng trng tng tài sn ca Vietinbank giai đon 2010 –
2013…….………………………………………………………………….…… 40
Hình 2.5: Biu đ tng trng li nhun ròng ca Vietinbank giai đon 2010 –
2013……….……………………………………………………………….… …41
Hình 2.6: S lng th tín dng phát hành ca Vietinbank trong giai đon 2010-
2013………….…………………………………………………………….…… 45
Hình 2.7: Biu đ t l phát hành th tín dng ca h thng các NHTM tháng
9/2013…….……………………………………………………………… ….… 47
Hình 2.8: Biu đ s lng máy chp nhn thanh toán POS t nm 2010-2013 48
Hình 2.9: Quyt đnh s dng th tín dng ca ngi đc phng vn 51
Hình 2.10: Gii tính ca ngi đc phng vn……………………… …… ….52
Hình 2.11: Trình đ hc vn ca ngi đc phng vn……….…………….… 54
Hình 2.12: Thu nhp ca ngi đc phng vn………………………….… ….56
Hình 2.13: Ngh nghip ca ngi đc phng vn… …57
Hình 2.14: Mc đích s dng th tín dng ca ngi đc phng vn… ….58
Hình 3.1: Nhng ngi gii thiu th tín dng đn ngi đc tr li 73
Hình 3.2: Mc đích s dng th tín dng ca ngi đc phng vn 76
Hình 3.3: Các nhân t tác đng đn quyt đnh chi tiêu ca ngi đc phng vn.
….……………………………………………………… 77
Li m đu
tín dng ca ngi dân s tr nên ph bin bi nó rt thun tin trong thanh toán
thay vì h phi mang theo tin mt. Tuy nhiên theo cuc kho sát ca mt s t
chc trên th gii thì th trng th tín dng Vit Nam vn cha đc khai thác ht
tim nng ca nó. tìm hiu v nguyên nhân mà khách hàng cha có nhu cu s
dng th tín dng quc đng thi đa ra mt s kin ngh cho các Ngân hàng
thng mi ti Vit Nam trong vic phát trin loi sn phm – dch v này, lun vn
tin hành nghiên cu v vn đ “Các nhân t nh hng đn quyt đnh s dng
th tín dng ti Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam – a bàn Thành
ph H Chí Minh”.
2/. Câu hi và mc tiêu nghiên cu
Câu hi nghiên cu
Câu hi 1: Nhng nhân t nào nh hng đn quyt đnh la chn s dng th tín
dng ti Vit Nam?
Câu hi 2: Trong nhng nhân t nh hng đn quyt đnh la chn s dng th tín
dng ti ti Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam, nhng nhân t có nào nh
hng đáng k đn s phát trin này?
Câu hi 3: Nhng gii pháp nào đc đa ra nhm giúp sn phm th tín dng phát
trin ti ti Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam?
Mc tiêu nghiên cu
Lun vn nghiên cu đc thc hin nhm hng đn mc tiêu tìm kim
nhng nhân t nh hng đn quyt đnh la chn s dng th tín dng ti Vit
Nam và nhng nhân t nào có nh hng đáng k đn s phát trin này. T đó, đ
ra mt s gii pháp tham kho nhm thúc đy th trng th tín dng ti Vit Nam
phát trin hn na.
3/.ăiătng và phm vi nghiên cu
V điătng nghiên cu:
i tng nghiên cu ca lun vn là các nhân t nh hng đn quyt đnh
1
CHNGă1:ăTNGăQUANăV CỄCăNHỂNăTăNHăHNGăNăQUYTă
NHăSăDNGăTHăTệNăDNGăCAăKHỄCHăHĨNGăTIăCỄCăNHTM
VĨăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU
1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca th tín dng.
So vi các sn phm – dch v khác trong lnh vc Tài chính – Ngân hàng, th
tín dng là mt sn phm tng đi mi, ra đi và bt đu phát trin t nhng nm
đu th k 20 cho đn nay.
Th tín dng đc phát trin ti M, bt đu t vic các ca hàng bán l chp
nhn cho các khách hàng ca h thanh toán chm da trên c s uy tín ca khách
hàng đi vi ca hàng. Thông thng, các ca hàng ghi chép s sách đy đ các
khon n phát sinh ca tng khách hàng riêng bit và ch chp nhn cho khách hàng
thanh toán chm nu h tin tng vào kh nng thanh toán ca khách hàng đó. Tuy
nhiên, vn ca các ca hàng thng không đ ln, dn dn các ch ca hàng nhn
thy h không có đ kh nng cho nhiu khách hàng thanh toán chm. Chính yu t
này đã góp phn thúc đy các t chc tài chính hình thành ý tng v sn phm th
tín dng. Vi nng lc v tài chính, kh nng quay vòng vn nhanh và kinh nghim
kinh doanh trong lnh vc tín dng, các t chc tài chính có đ kh nng cung cp
cho khách hàng nhng khon tín dng này.
Trên th gii, có th nói ý tng v mt chic th đc s dng đ mua hàng
hoá ln đu tiên xut hin trong cun tiu thuyt Looking Backward ca nhà vn
ngi M - Bellamy (1887). Bellamy đã s dng thut ng th tín dng tng cng
là mi mt ln trong cun tiu thuyt này. Mc dù thut ng này ch đ cp đn
mt loi th đc s dng nhm vào mc đích chi tiêu hn là mc đích vay mn.
mt ngi ch ngân hàng Brooklyn, New York - ông John Biggins sáng lp. Loi
th này áp dng cho các giao dch mua bán l ti đa phng. Các c s chp nhn
th np biên lai bán hàng vào ngân hàng ca Biggins, ngân hàng này s tr tin cho
h và thu tin li t khách hàng đã s dng th Charg-it.
Nm 1951, loi th tín dng ngân hàng đu tiên chính thc ra đi do Ngân
hàng Franklin National Bank NewYork phát hành. Ti đây các khách hàng np
đn xin vay và đc thm đnh kh nng thanh toán. Các khách hàng có đ tiêu
chun s đc duyt cp th. Th này dùng cho các giao dch bán l hàng hoá và
dch v. Khi thanh toán, c s cung ng hàng hoá dch v s ghi các thông tin v
khách hàng trên th vào hoá đn bán hàng. Sau đó t chc phát hành th tín dng
chit khu cho c s cung ng hàng hoá dch v mt t l nht đnh. Trong nhng
nm sau đó, ngày càng có nhiu t chc tham gia vào th trng th tín dng. Chng
hn nh :
3
- Nm 1950, tm th nha đu tiên đc phát hành bi công ty Dinners Club
(www.dinersclub.com) – mt công ty do McNamara và Ralph Schneider sáng lp.
- Sau Diners Club, vào nm 1958, công ty American Express
(about.americanexpress.com) cng tham gia vào th trng th ngân hàng.
American Express la chn hng đi riêng ca mình là phát trin th tín dng trong
lnh vc gii trí và du lch, hai lnh vc có tc đ phát trin nhanh chóng ti M và
châu Âu trong thi k sau chin tranh th gii. Vào nm 1959, American Express
gii thiu loi th làm bng nha đu tiên.
- Và cng vào nm 1958, Bank of America phát hành th BankAmericard
(corporate.visa.com) - loi th tín dng có đc tính tín dng tun hoàn đu tiên đc
phát hành ti Fresno, California. Cuc th nghim mi đc thc hin trên mt tm
th bng giy đn gin có hn mc 300USD. Nm 1966, ngân hàng Bank of
Hin nay cùng vi s ra đi ca nhiu thng hiu th tín dng trên th gii,
vic cnh tranh trên th trng th này ngày càng gay gt hn. Nhng phát trin
mnh nht và chim lnh th trng nhiu nht vn là 2 thng hiu th Visa và
MasterCard. Theo t chc th quc t Visa
(corporate.visa.com), tính đn
31/12/2012 trên toàn th gii có 2,1 t chic th Visa vi trên 10 triu đim chp
nhn th và đc chp nhn thanh toán ti 2 triu máy ATM trên 200 quc gia và
vùng lãnh th trên th gii. Và cng theo t chc th MasterCard
(www.mastercard.com)
tính đn 31/12/2012 trên th gii đã phát hành hn 1,9 t
th MasterCard đc chp nhn thanh toán ti 35,9 triu đn v chp nhn th thuc
210 quc gia và vùng lãnh th trên th gii.
Nh vy, th tín dng ra đi t nhu cu thanh toán hin đi, phát trin da trên
nn tng công ngh tiên tin và phc v mc tiêu thay th tin mt trong lu thông
ca các quc gia trên th gii. Thc t đã chng minh, th tín dng là s phát trin
tt yu trong lnh vc Tài chính - Ngân hàng, đng thi đã và đang phn ánh s phát
trin cao ca khoa hc k thut và vn minh nhân loi. Tip thu và ng dng nhng
thành tu ca th gii v khoa hc k thut, h thng th tín dng ngày càng hoàn
thin và phát trin. Cùng vi mng li thành viên và khách hàng phát trin không
ngng, các t chc th quc t đã xây dng h thng x lý giao dch và trao đi
thông tin toàn cu v phát hành, thanh toán, cp phép, tra soát, khiu kin và qun
lý ri ro. Vi doanh s giao dch hàng trm t USD mi nm, th tín dng đang
cnh tranh quyt lit vi tin mt, séc và nhiu loi th thanh toán khác trong h
thng thanh toán toàn cu. ây là th thách đáng k đi vi mt ngành kinh doanh
mi ch có vài thp k hình thành và phát trin.
1.2 Th tín dng.
1.2.1 Khái nim.
th ngân hàng, đc ban hành kèm theo Quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN ngày 15
tháng 05 nm 2007 ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc. Theo đó, ti Khon 5
iu 2 Quy ch này thì “Th tín dng (credit card): Là th cho phép Ch th thc
6
hin giao dch th trong phm vi hn mc tín dng đc cp theo tha thun vi t
chc phát hành th”.
- T nhng quy đnh trên v th tín dng, có th hiu th tín dng là mt
phng tin thanh toán đc s dng trong c nc và có th trên phm vi toàn th
gii, do ngân hàng hoc t chc phi ngân hàng phát hành theo tha thun vi ch
th, đáp ng c nhu cu tín dng và thanh toán cho ch th trong phm vi hn mc
tín dng do t chc phát hành th cp. Trong đó, th hin hai mi quan h pháp lý
gia ba đi tng tham gia là quan h v thanh toán gia ch th vi đn v chp
nhn th, và quan h tín dng gia ch th vi t chc phát hành th. Th tín dng
là loi th đc s dng khá ph bin ti nhiu nc trên th gii, theo đó ch th
đc TCPHT cp cho mt hn mc tín dng tun hoàn đ mua sm hàng hóa, dch
v ti nhng c s chp nhn th trên toàn th gii. Vic cp hn mc này đng
ngha vi vic TCPHT cho phép ch th chi tiêu trc trong hn mc tín dng đc
cp mà không phi tr tin ngay. Hn mc tín dng cp cho ch th tùy thuc vào
kh nng tài chính ca ch th hoc tài sn bo đm ca ch th và nhu cu chi tiêu
ca h. Hình thc thanh toán d n th tín dng cng to thun li cho ch th
trong vic chi tr hàng tháng.
1.2.2ăcăđim ca th tín dng :
- Tính cht vay mn: Là đc đim ni bt nht ca th tín dng. Ch th có
th chi tiêu trc – tr tin sau da trên hn mc tín dng đc TCPHT cp. Vi
đc đim này, ch th có th mua hàng mà không cn phi có tin ngay vào thi
đim đó. Vic này giúp cho ch th ch đng đc trong chi tiêu, đc bit khi có
nhng nhu cu cn thit phát sinh mà cha ti thi đim nhn lng. Vic thanh
- Giá tr gia tng: Ch th có th thanh toán d n phát sinh hàng tháng thun
li qua nhiu kênh nh thanh toán tin mt ti quy, trích n t đng, chuyn
khon,… ng thi, ch th còn đc hng nhiu giá tr gia tng khác nh : đc
tng bo him y t toàn cu vi giá tr bo him tùy vào quy đnh ca TCPHT, đc
tích ly đim thng, đc cung cp dch v t vn và h tr toàn cu cùng vi
nhiu chng trình khuyn mãi hp dn ca TCPHT và các đn v chp nhn th
dành cho ch th tín dng.
8
1.2.3. Phân loi th tín dng:
1.2.3.1. Theo t chc phát hành :
- Th do ngân hàng phát hành: Là loi th tín dng đc phát hành bi ngân
hàng, giúp cho ch th s dng linh hot s tin trong hn mc tín dng đc ngân
hàng phát hành cp. Trên th va có biu tng ca t chc th nh Visa, Master,
JCB,… va có biu tng ca chính ngân hàng phát hành th nh VCB,
Vietinbank, ACB,…
- Th do t chc phi ngân hàng phát hành: là loi th tín dng do các tp
đoàn du lch và gii trí ln hoc các công ty xng du ln hoc các ca hiu ln,
phát hành nh Diner's Club, American Express, Marathon Credit Card, Gulf's
Cards, Shell MasterCard.
1.2.3.2. Theo hng th:
- Th thng: ây là loi th tín dng cn bn nht. Loi th này mang tính
cht ph bin, có đy đ các đc đim c bn ca mt chic th tín dng nh chi
tiêu trc - tr tin sau vi thi hn u đãi min lãi ti đa lên đn 45 ngày; thanh
toán hàng hoá, dch v hoc rút tin mt ti hàng chc triu VCNT hoc hàng
triu ATM có biu tng chp nhn th Visa/Mastercard/JCB,… ti các quc gia
trên toàn th gii; thanh toán tin hàng hóa, dch v qua Internet; phng thc thanh
toán linh hot; đc hng u đãi ti hàng trm VCNT ca TCPHT. Hn mc tín
ly cp thông tin rt nhiu.
- Th thông minh: Là th h mi nht ca th tín dng đc phát hành trên
nn tng th chip. Trên th đc gn chip đin t vi b vi x lý nh mt máy tính
thu nh đa chc nng và ng dng. Th có kh nng lu tr các thông tin quan
trng đc mã hóa vi đ bo mt cao, d liu th đc bo mt nhiu tng bng
các lp mã hóa và khóa h thng. Các th chip này có cha hàng ngàn ký t đnh
dng ch đc hoc có th đc vit đc. ây là đc đim khác vi th t khi dãy t
ch cha vài trm ký t và ch có dng ch đc. Do đó loi th này th hin đc
tính công ngh, hin đi và rt an toàn khi khách hàng chi tiêu và thanh toán cn
tuyt đi bo mt thông tin th.
Hin nay, th thông minh đc s dng rt ph bin trên th gii vì có u
đim v mt k thut đ an toàn cao, khó làm gi đc, ngoài ra còn làm cho quá
10
trình thanh toán thun tin, an toàn và nhanh chóng hn. Tuy nhiên, ti Vit Nam
loi th thông minh vn cha phát trin rng rãi bi vn đ v vn và k thut.
Bng 1.1 Các ngân hàng phát hành th tín dng ti Vit Nam
Ngân hàng phát
hành
Tên sn phm
Ghi chú
Vietcombank
Vietcombank Visa, MasterCard;
MasterCard ci ngun;
American Express, JCB
Phát hành c 3 thng
hiu th Visa, Mastercard
và Amex
VIBank
VIB Chip MasterCard
HSBC
HSBC Visa Credit
ANZ
ANZ Visa Credit
(Ngun: Tng hp t các trang web ca các ngân hàng)
11
1.2.4 Quy trình thanh toán th tín dng
1.2.4.1 Các bên tham gia thanh toán
Ngân hàng phát hành (Issuing Bank): là ngân hàng đc Ngân hàng nhà
nc (NHNN) cho phép thc hin nghip v phát hành th và phi là thành
viên ca T chc th quc t. Ngân hàng phát hành chu trách nhim tip
nhn h s xin cp th, x lý và phát hành th, m và qun lý tài khon th,
thc hin cung cp các dch v th cho khách hàng, gii quyt khiu ni,
qun lý ri ro và thu hi n th. Ngân hàng phát hành thng là ngân hàng
có uy tín trong nc cng nh quc t.
Ch th (Cardholder): là ngi có tên trên th, đc ngân hàng phát hành
cp th đ s dng. Ch th là ngi duy nht đc quyn s dng th ca
mình đ mua hàng hóa ti đn v chp nhn th và rút tin mt ti máy ATM
hay ng tin mt ti các đim ng tin mt.
n v chp nhn th (Merchant): là các t chc cá nhân cung ng hàng hóa,
dch v chp nhn th làm công c thanh toán, bao gm: nhà hàng, khách
(Ngun: T trang web Hip hi Ngân hàng)
Bc 1: Ch th s dng th tín dng đ mua hàng hóa hoc rút tin ti đn v chp
nhn th hoc ngân hàng đi lý thanh toán.
Bc 2: Các đn v chp nhn th hoc ngân hàng đi lý thanh toán cung cp hàng
hóa, dch v theo quy đnh trong hp đng chp nhn th ký kt vi ngân hàng
thanh toán.
(1)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)