21
Bộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
Ì3.
Ì3.co
coJS$
JS$
LUẬN VĂN THẠC sĩ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.05
NGHẸ
NGHẸ AN-2013
AN-2013
3
LỜI CẢM ƠN
Với tấm lòng chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến
PGS.TS.Hà Văn Hùng - người thầy, người đã tận tình giúp đỡ tôi trong việc
định hướng đề tài, định hướng các vấn đề nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Quý thầy, cô của trường Đại học Vinh đã
tận tình giảng dạy, giúp đỡ, cung cấp tài liệu và hướng dẫn tôi trong suốt quá
trình học tập và nghiên cứu luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo
quận 11, đội ngũ cán bộ quản lý, đồng nghiệp ở các trường trung học cơ sở
7. Phưong pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
4
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
4
7.3. Nhóm các phương pháp thống kê toán học
4
8. Đóng góp mới của luận văn
4
9. Cấu trúc của luận văn
1.3.2.2. Đánh giá
...............................17
..................................1 65
1.3.2.3. Tư vấn
1.2.5. ..............................18
Chất lượng; chất lượng công tác kiểm tra nội bộ
1.3.2.4. Thúc đẩy
CHƯƠNG
1: CO SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NÂNG CAO
trường học
.........14LƯỢNG CÔNG TÁC KIỂM TRA NỘI BỌ TRƯỜNG HỌC
CHẤT
1.2.3.1....................Khái niệm chất lượng
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
14
6 tác kiểm tra nội bộ trường học
1.2.3.
Khái niệm kiểm tra
nội bộ
10
1.2.1.2. Khái niệm kiểm tra nội bộ tnrờng học
17
................................10
1.2.4. Quản lý; quản lý giáo dục; quản lý nhà truờng
................................11
1.2.2.1.
Khái niệm quản lý
11
1.3.3. Quy trình kiểm tra nội bộ trường trung học cơ sở
1.2.2.2.
Khái niệm quản lý giáo dục
18
1.3.4. Nguyên tắc của kiểm tra nội bộ trường
13 trung học cơ sở
1.2.2.3.
Khái niệm quản lý nhà truờng
19
13
sở................................................................................................................................
22
1.4.3.1. về xây dựng đội ngũ
23
8
1.4.3.2................về cơ sở vật chất, trang thiết
bị, tài chính
23
1.4.3.3.về kế hoạch phát triến giáo dục
23
1.4.3.4.........về hoạt động và chất lượng giáo dục,
đào tạo
24
1.4.3.5..........Tự kiểm tra công tác quản lý của hiệu
trưởng
25
1.4.4.. .Phương pháp kiểm tra nội bộ trường trung học cơ
sở
25
1.4.4.1...................Phương pháp quan sát
25
1.4.4.2.................Phương pháp phân tích tài liệu sản
phâm
27
1.4.4.3........Các phương pháp tác động trực tiếp đối tượng
27
tra nội bộ ở các trường trung học cơ sở
quận 11, thành phố Hồ Chí Minh
38
2.2.1........Nhận thức về công tác kiếm tra nội bộ trường học
38
2.2.2................Nhận thức về Ban kiểm tra nội bộ trường học
42
2.2.3.
Tố chức hoạt động của Ban kiểm tra nội bộ trường học
44
2.2.4. Nhận thức về mối liên hệ giữa kế hoạch năm học và kế hoạch
kiêm tra nội bộ trường học
............................................................................................................46
2.2.5. Thực trạng về lực lượng, nội dung công tác kiểm tra nội bộ trường
học .48
10
2.2.5.1......................Lực lượng kiểm tra nội bộ trường học
48
2.2.5.2. Thực trạng về nội dung công tác kiếm tra nội bộ trường học
..........49
2.2.6.
Thực trạng về thực hiện công tác kiêm tra nội bộ trường học
51
2.2.6.1.......................................................Ý kiến của giáo viên, nhân
viên được kiểm tra về thực hiện công
tác kiêm tra nội bộ trường học
Nguyên nhân khách quan
.60
2.4.2.
Nguyên nhân chủ
quan
60
11
2.5. Kết luận chương 2
............................................................................................61
CHƯƠNG 3: MỘT SỔ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG CÔNG TÁC KIỂM TRA NỘI Ở CÁC TRƯỜNG TRƯNG
HỌC Cơ SỞ QUẬN 11, THÀNH PHÓ HỒ CHÍ MINH
3.1.Các nguyên tắc đề xuất giải pháp
63
3.1.1........................................Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
63
3.1.2........................................Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
63
3.1.3...................................Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
64
3.1.4.Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
64
3.2............................Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiêm
tra nội bộ ở các
....................................................................67
3.2.2.3. Cách thức thực hiện giải pháp
68
3.2.2.4.
3.2.3.
...71
3.2.4.
pháp
Điều kiện của giải pháp
70
Đổi mới công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học
Mục tiêu của giải
71
3.2.5.
Nội dung của giải
pháp
....................................................................71
3.2.3.1. Cách thức thực hiện giải pháp
72
3.2.3.2. Điều kiện của giải pháp
..............................................................................76
3.2.6. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các thành viên Ban kiếm tra nội
bộ trường học
78
............................................................... 86
14
2. Kiến nghị
.............................................................................................................88
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hồ Chí Minh và Phòng
Giáo dục và Đào tạo quận 11
..................................................................................................88
2.2. Đối với cán bộ quản lý ở các trường trung học cơ sở quận 11, thành
phố Hồ Chí Minh
................................................................ 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO
....................................................................................90
15
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn coi Giáo dục và đào tạo là quốc sách
hàng đầu. Điều đó được thể hiện trong Điều 35, chương I, Hiến pháp nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992. Trong giai đoạn đây mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, nguồn lực con
người Việt Nam càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công
của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ
cần thiết đối với người làm công tác quản lý, chưa đáp ứng được yêu cầu cấp
bách của xã hội hiện nay.
Chính vì thế, việc đổi mới hoạt động kiêm tra, tìm ra các giải pháp đê
khắc phục những tồn tại, yếu kém trong công tác kiểm tra nội bộ trường học
là yêu cầu cấp bách, nhằm giúp đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
trong nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ, từ đó góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện của nhà trường, góp phần đổi mới công tác quản lý
nhà trường nói riêng và quản lý giáo dục nói chung; làm cho giáo dục phát
triển, đáp ứng được nhiệm vụ nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ
đối mới.
Ngoài ra công tác kiểm tra nội bộ trường học cũng là một trong những
giải pháp quan trọng trong việc thực hiện các cuộc vận động lớn của ngành
Giáo dục đào tạo như cuộc vận động “Hai không”, “Mỗi thầy, cô giáo là một
tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực”...
Xuất phát từ lý luận và thực tiễn nêu trên, tác giả chọn đề tài nguyên
cứu: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng công tác kiểm tra nội
bộ ở các trường trung học cơ sở quận 11, thành phó Hồ Chí Minh làm đề
tài luận văn thạc sĩ của mình.
17
2. Mục đích nghiên cứu:
Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm tra nội bộ
ở các trường trung học cơ sở quận 11, thành phố Hồ Chí Minh, nhằm góp
phần giúp Hiệu trưởng các trường trung học cơ sở nâng cao năng lực quản lý,
tổng hợp, đánh giá thực trạng hiệu quả công tác kiêm tra nội bộ ở các trường
trung học cơ sở quận 11, thành phố Hồ Chí Minh.
7.3. Nhóm các phương pháp thống kê toán học:
Nhằm xử lý số liệu thu được.
8. Đóng góp mới của luận văn:
19
9. Cấu trúc của luận văn:
Ngoài phần Mở đầu, Ket luận và Tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý nâng cao chất lượng công tác
20
CHƯƠNG 1
Cơ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NÂNG CAO CHÁT LƯỢNG
CÔNG TÁC KIỂM TRA NỘI Bộ TRƯÙNG HỌC
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề:
1.1.1.
Các nghiên cúu ở nước ngoài:
Như chúng ta đã biết, một đất nước muốn có nền kinh tế phát triển đòi
hỏi đất nước ấy phải có một nền giáo dục phát triển. Do đó tại một số nước có
khái niệm cơ bản về lý luận quản lý giáo dục”; Thái Văn Thành với “Quản lý
giáo dục và quản lý nhà trường[20:23]
Tuy các tác giả có nhiều cách tiếp cận vấn đề khác nhau, nhưng nhìn
chung đều cho rằng để đạt đến mục tiêu, hoạt động quản lý phải gồm có 4
chức năng cơ bản, đó là: xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực
hiện và kiểm tra. Trong đó khẳng định chức năng kiểm tra là một trong những
chức năng quan trọng của quá trình quản lý.
Trong thời gian qua, các cấp quản lý giáo dục từ Trung ương đến địa
phương đã rất quan tâm đến công tác kiểm tra nội bộ trường học thông qua
việc ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện công tác này như:
- Quyết định số 329/QĐ ngày 31/3/1990 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo ban hành Quy định về mục tiêu và kế hoạch đào tạo của trường phổ
thông trung học, tại Khoản D, Điếm 4 nêu rõ: “Hiệu trưởng trực tiếp kiểm tra
và tố chức có nề nếp việc kiêm tra trong nội bộ trường, nhất là kiêm tra
chuyên môn; kết hợp nhiều hình thức kiểm tra và nhiều lực lượng tham gia
kiểm tra. Coi trọng việc tự kiểm tra của cá nhân, của tập thể giáo viên, công
nhân, nhân viên, học sinh. Trong công tác kiểm tra, phải đánh giá tiến độ và
kết quả giáo dục, phát hiện thiếu sót, đề xuất phương hướng, biện pháp để
phát huy thành tích (đặc biệt coi trọng thực chất thi đua Hai tốt) và sửa chữa
khuyết điểm, điều chỉnh chỉ tiêu kế hoạch. Tổ chức kiếm tra toàn diện các đơn
vị bộ phận trong trường trước thời điểm tổng kết năm học. Tiến hành tổng kết
năm học kết hợp với việc xây dựng phương hướng kế hoạch năm học tới.”[2]
- Theo Quyết định số 478/QĐ ngày 11/03/1993 của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của hệ thống Thanh
22
tra Giáo dục và Đào tạo, Điều 22, Chương VI, quy định: “Hiệu trưởng các
trường, thủ trưởng các cơ sở giáo dục, đào tạo trong ngành có trách nhiệm sử
Từ những tài liệu và những nghiên cứu của các tác giả như đã nêu trên
đã phần nào giúp chúng tôi có thêm cơ sở lý luận trong việc nghiên cứu về
công tác kiếm tra nội bộ trường học, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao
chất lượng công tác kiếm tra nội bộ ở các trường trung học cơ sở quận 11,
thành phố Hồ Chí Minh.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài:
1.2.1.
Kiêm tra; kiếm tra nội bộ; kiếm tra nội bộ trường học:
1.2.1.1.
Khái niệm kiểm tra:
Kiêm tra là quá trình xem xét, đánh giá diễn biến cũng như kết quả các
hoạt động của tổ chức; khuyến khích những nhân tố tích cực, phát hiện những
sai lệch và đưa ra quyết định điều chỉnh nhằm phát triển tố chức.
Kiêm tra là quá trình đo lường hoạt động và kết quả hoạt động của tổ
chức trên cơ sở các tiêu chuẩn đã được xác lập đê phát hiện những ưu diêm và
hạn chế nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp giúp tố chức phát triển theo đúng
mục tiêu [3].
Kiêm tra là phản ánh thực trạng tình hình, kết quả thực hiện các nhiệm
vụ của nhà trường và công tác quản lý của Hiệu trưởng, đối chiếu thực trạng
đó với quy định của Điều lệ nhà trường và các văn bản liên quan; kết quả
kiểm tra là cơ sở để thực hiện tiếp các nhiệm vụ đánh giá, tư vấn và thúc
đẩy[ll].
Từ những khái niệm trên, ta có thể tống hợp lại như sau; Kiêm tra là
giáo dục trong phạm vi nội bộ nhà trường nhằm mục đích phát triển sự nghiệp
giáo dục nói chung, phát triển nhà trường, phát triển người giáo viên và học
sinh nói riêng. Kiêm tra nội bộ trường học là một công cụ sắc bén góp phần
■
Chủ thể
=.............
= - = -- =.......p
quăn lý
~XZT
Đối tượng
quản lý
Mục tiêu
25
26
tăng
cưừngvi,hiệu
học nhằm
chất
các hành
các lực
thể bộ
và là
đốiM
tượng
Trong
nhà Thủ
trường,
chủ đon
thể vị
quản
lý
tính
pháp
chếnhân
và tổcaochức
hànhđốithường
nhiệm
có thể
pháp
nhấtcao
là được
Hiệu tiến
trưởng,
tượngxuyên
quản có
lý là
nhânvụtố xem
mà
xét
hoạt lýđộng
đếnđochủ
thể
nhằm giúp Hiệu trưởng tìm thông tin đẻ đánh giá kết quả các hoạt động, các
quản kiện
lý. giảng dạy; xem xét việc tuân thủ, chấp hành pháp luật, quy định của
điều
ngành; -tìm
ra chủ
các thẻ
nguyên
những
và
Giữa
quản nhân
lý và đê
đốicótượng
bị biện
quản pháp
lý có đôn
khả đốc,
năng giúp
thíchđỡ
nghi.
điều
hoạt tổđộng
thựclý,hiện
kếquản
hoạch,
tiêu sử
chuẩn
hợp người, công cụ,
1.2.2.
Quản
quản
lý giáo
dục; quản
nhà tập
trường:
phương tiện tài chính và các yếu tố khác để kết hợp các yếu tố đó với nhau
nhằm đạt mục tiêu định trước. Chủ thể muốn kết hợp được các hoạt động của
đối tượng theo một định hướng quản lý đặt ra phải tạo ra được “quyền lực”
buộc đối tượng phải tuân thủ.
1.2.2.1.
Khái niệm quản lý:
Quản lý có thể hiểu là hoạt động tác động một cách có tổ chức và định
hướng Từ
của những
chủ thể
quản
lý trên,
vào một
đế quản
điều chỉnh
quá
khái
niệm
ta cóđốithểtượng
thấy nhất
bảo việc hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở nhận thức và vận dụng
những quy luật chung của xã hội cũng như các quy luật của quá trình giáo
dục, của sự phát triển thê lực và tâm lý trẻ em.
Quản lý giáo dục là hoạt động tự giác của chủ thê quản lý nhằm huy
động, tổ chức điều phối, điều chỉnh, giám sát...một cách có hiệu quả các
nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ cho mục tiêu phát triển
giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội [20].
Với chủ thể quản lý là các cơ quan quyền lực của Nhà nước: quản lý
nhà nước về giáo dục và đào tạo là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng
quyền lực nhà nước đối với các hoạt động giáo dục và đào tạo, do các cơ quan
quản lý nhà nước từ trung ương đến cơ sở tiến hành đế thực hiện chức năng,
nhiệm vụ do nhà nước ủy quyền nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo,
duy trì trật tự, kỷ cương, thỏa mãn nhu cầu giáo dục và đào tạo của nhân dân,
thực hiện mục tiêu giáo dục và đào tạo của nhà nước.
1.2.2.3.
Khái niệm quản lý nhà trường:
Quản lý nhà trường là quản lý vi mô, nó là một hệ thống con của quản
lý vĩ mô: Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường có thê hiêu là một chuỗi tác
động hợp lý (có mục đích, tự giác, có kế hoạch, hệ thống) mang tính tổ chức sư phạm của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên và học sinh, đến những lực
lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động họ cùng cộng tác,
phối hợp, tham gia vào mọi hoạt động của nhà trường nham làm cho quá trình
này vận hành tối ưu để đạt được những mục tiêu dự kiến [23].
Quản lý nhà trường bao gồm hai loại:
Sơ đồ 1.1 Khái niệm quản lý
28
phẩm chất, giá trị của sự vật hoặc là cái tạo nên bản chất của sự vật, làm cho
sự vật này khác với sự vật kia” [24;25].
Copyright: Tài liệu đại học ©