B

GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG

ISO 9001:2008

PH M TRUNG

LU
CHUYÊN NGÀNH QU N TR KINH DOANH

H i Phòng - 2017


B GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG

PH M TRUNG

M TS

BI N PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG

T

Ph m Trung

ii

c


L IC

cg il ic
d

n t t c Quý th

o th

ng

n tr

l p H i Phòng, nh

i h c Dân

t cho tôi nh ng ki n th c h u ích v

qu n tr kinh doanh, nh ng ti

cho tôi th c hi n t t lu



nên nh ng bi
nh

c s góp ý c a th

c hi n lu

c nh ng thi u sót. Tôi r t mong
bài lu

Xin chân thành c

iii

a tôi hoàn thi


L

............................................................................................. 1

L IC

..................................................................................................iii
........................................................................................................ iv

DANH M C T

VI T T T.........................................................................viii


1.1.1. Khái ni m và b n ch ttín d ng ngân hàng.............................................. 4
1.1.2. Vai trò c a tín d ng ngân hàng ............................................................... 5
1.1.3. Phân lo i tín d ng.................................................................................... 6
1.1.4. Nguyên t

u ki n c p tín d ng................................................... 11

1.2. R i ro tín d ng ngân hàng........................................................................ 12
1.2.1. Khái ni m và b n ch t r i ro tín d ng ngân hàng ................................. 12
m c a r i ro tín d ng ngân hàng ............................................... 14
1.2.3. Phân lo i r i ro tín d ng ngân hàng ...................................................... 14
1.2.4. Nguyên nhân c a r i ro tín d ng ngân hàng ......................................... 16
1.2.5.

ng c a r i ro tín d ng ngân hàng ............................................ 20

1.3. Qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng........................................................... 22

iv


1.3.1. Khái ni m qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng....................................... 22
1.3.2. S c n thi t qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng..................................... 22
1.3.3. Quy trình qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng ........................................ 23
C TR NG R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG
T NAM

CHI NHÁNH H I PHÒNG ......... 42



ng c a nhân t môi

i v i doanh nghi p t i Ngân hàng

t Nam Chi nhánh H i Phòng ................................ 52
2.3. Th c tr ng r i ro tín d ng t

t Nam

Chi nhánh H i Phòng ................................................................................... 58
2.3.1. N quá h

i theo k h n. ................................................................. 58

2.3.2. N quá h n theo nhóm n . ................................................................... 59
2.3.3. M t s t n t i và nguyên nhân d

n phát sinh RRTD t i Vietinbank

H i Phòng:....................................................................................................... 62
2.4. Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t
Vi t Nam Chi nhánh H i Phòng .................................................................. 63

v


2.4.1. Xây d ng, t ch c b máy qu n tr r i ro tín d ng............................... 63
ng r i ro tín d ng ....................................................................... 64
2.4.3. Áp d ng linh ho

ng tín d

i v i Doanh nghi p c a Vietinbank H i Phòng... 84

3.2. M t s bi n pháp nh m h n ch r i ro tín d ng t i ngân hàng TMCP
t Nam Chi nhánh H i Phòng........................................... 85
3.2.1. Xây d ng và hoàn thi n mô hình t ch

ng

qu n lý r i ro. .................................................................................................. 85
3.2.2 Xây d ng chi

c qu n tr r i ro tín d ng và chính sách tín d ng h p

i v i doanh nghi p................................................................................... 88
3.2.3. Xây d ng m t h th ng c nh báo s m d u hi u r i ro tín d ng........... 91

vi


cán b và tri n khai th c hi n quy trình cho
vay t

...................................................................................................... 92

3.3. M t s ki n ngh nh m hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng t i
t Nam Chi nhánh H i Phòng.............. 99
3.3.1. Ki n ngh


KH

Khách hàng

DN

Doanh nghi p

SXKD

S n xu t kinh doanh

NHNN

c

NHTM

i

RRTD

R i ro tín d ng

CBTD

Cán b tín d ng

KHDN



i c ph n

viii


DANH M C B NG
B ng 1.1: X p h ng khách hàng ................................................................................36
B ng 1.2: X p h ng r i ro kho n vay ........................................................................38
B ng 1.3: X p h ng tài s
B

m b o.........................................................................39
c a Vietinbank H i Phòng ..........................................49

B ng 2.2: Tình hình n quá h n c a Vietinbank H i Phòng t 2012 - 2016 ...50
B ng 2.3:K t qu tài chính c a c a Vietinbank H i Phòng t 2012 - 2016 ....51
B ng 2.4: Hi u su t s d ng v n ................................................................................53
B

u

theo ngành ngh kinh doanh ...........................................54

B ng 2.6: N quá h n theo k h n..............................................................................58
B ng 2.7: Tình hình phân lo

l n quá h n và n x u ................59

B ng 2.8: X p h ng tín d ng khách hàng .................................................................66

1. Tính c p thi t c

U

tài

Trong b i c nh h i nh p kinh t ngày càng sâu r

n nay, các

Doanh nghi p Vi t Nam nói chung, các t ch c tín d ng nói riêng có nhi
h

m r ng ho

ng kinh doanh. Tuy nhiên, s c nh tranh kh c li t gi a

các t ch c tín d

i r t nhi

nghi p ho

i ro cho các Doanh

c này.

Do ho

ng tín d ng mang l i thu nh p chính cho các Ngân hàng

c.

t Nam

Chi nhánh H i Phòng

y kinh t xã h i c

n

(Vietinbank H i Phòng) trong nh
ng khá, góp ph
t ph

th

Vi t Nam (Vietinbank) tr thành m t trong b

il n

nh t Vi t Nam và l t vào t p 2.000 Doanh nghi p l n nh t th gi i. Tuy
nhiên, trong nh ng tháng t
hi

y un m

n nay, t l n x u có d u
nhóm khách hàng là Doanh nghi p, gây

1

2. M c tiêu nghiên c u
H th ng hóa, phân tích làm sáng t nh ng v

lý lu n và th c ti n v

H n ch r i ro tín d ng t
nhánh H i Phòng. T

t nam

Chi

xu t m t s bi n pháp nh m hoàn thi n công tác

h n ch r i ro tín d ng trong th i gian t i t
Vi t nam Chi nhánh H i Phòng.
ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u: Là nh ng v

lý lu n và th c ti n v R i ro

tín d ng và Qu n tr r i ro tín d ng t i

t

nam Chi nhánh H i Phòng.
tài nghiên c u v Qu n tr r i ro tín d ng t i

Ph m vi nghiên c u:


n

t s bi n pháp, ki n


ngh nh m h n ch r i ro tín d ng t i Ngâ

t

nam Chi nhánh H i Phòng
5. K t c u c a nghiên c u trong Lu
N V R I RO TÍN D NG TRONG HO T
NG C

I
C TR NG R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG
T NAM

CHI NHÁNH H I PHÒNG

M T S BI N PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG
T

T NAM

H I PHÒNG

3

CHI NHÁNH

uv

c

u ki n hoàn tr v n và

c do s d ng v

tín d ng.
Quan h tín d ng
tu n hoàn v

i và t n t i t

i khách quan c a quá trình

gi i quy t hi

a, thi u h t v n di

ng

xuyên gi a các ch th trong n n kinh t . Nói m t cách khái quát, tín d ng
(credit) là s chuy
h

ng t m th i m

ng giá tr (tài s n) t


4

c


T

n khái ni m: Tín d ng ngân hàng là vi c ngân

hàng th a thu

khách hàng s d ng m t tài s n (b ng ti n, tài s n th c

hay uy tín) v i nguyên t c có hoàn tr b ng các nghi p v cho vay, chi t kh u
(tái chi t kh u), cho thuê tài chính, b o lãnh và nghi p v khác.
B t k s chuy n giao quy n s d ng t m th i (có hoàn tr ) v tài s n
u ph n ánh quan h tín d ng; m i quan h tín d ng này l

c th hi n

i các hình th c: cho vay, chi t kh u, b
v y, n i dung tín d ng là r

i dung cho vay, tuy nhiên, trong ho t

ng tín d ng, thì cho vay (tín d ng b ng ti n) là ho

ng quan tr ng nh t

và chi m t tr ng l n nh t t i các NHTM. Chính vì v y, thu t ng tín d ng và

ng h p mà nhu c u tín d

n xu
t là trong th i k kinh t kh ng ho ng, s n

xu

co h

ch ng tình tr ng phá s

u tín d ng v

c l i trong th i k kinh t

doanh nghi p m mang s n xu
d ng ngân hàng l

nh, các
ng tín

ng k

t hi

c a n n kinh t .

5

ng r

Tín d ng ngân hàng có ph m vi l n vì ngu n v n b ng ti n là thích h p

v im

ng trong n n kinh t

cho nhi

ng vay.

1.1.3. Phân lo i tín d ng
Kinh t th

ng càng phát tri

ng t do hoá càng sâu s c, thì

các ngân hàng càng ph i nghiên c

c tín d

ng

nh

ng t t nh t nhu c

r

ng v ng trong c nh tranh. Chính vì v y, ngân hàng cung c p r t


- Tín d ng trung h n: Là lo i tín d ng có th i h n t
d ng ch y

m tài s n c

nh, c i ti

i m i trang thi t

b , m r ng s n xu t và xây d ng công trình v a và nh có th i h n thu h i v n
nhanh.

6


- Tín d ng dài h n: là lo i tín d ng có th i h
cung c p v n cho xây d

cs d

n, c i ti n và m r ng s n xu t có quy mô l n.

ng thì tín d ng trung và dài h
nh và m t ph n v n t i thi u cho ho

hình thành v n c
ng s n xu t, nh

i v i các doanh

ho

s d ng vào m

ng th i nh ng r i ro trong

ng ngân hàng ch y u t p trung vào danh m c các kho n vay. Nghi p

v cho vay bao g m nhi u lo i:
+ Cho vay th u chi: là nghi p v
tr i trên s

i vay chi

n g i thanh toán c

kho ng th i gian nh

n m t gi i h n nh

nh và

nh.

+ Cho vay theo h n m c: là nghi p v

7

a thu n c p


trung gian, áp d ng v i th

ng có nhi u món vay nh

i vay phân tán

cách xa ngân hàng. Ngân hàng có th chuy n m t vài khâu c a ho
vay sang các t ch c trung gian. T ch

ng cho
ng ra b o

lãnh cho các thành viên vay v n. Cho vay qua trung gian ti t ki

c chi

phí cho vay, gi m b t r i ro cho ngân hàng.
- Chi t kh u: là vi c mua có k h n ho c mua có b
các công c chuy

ng, gi y t có giá khác c

n h n thanh toán. Chi t kh

u là nghi p v

an toàn cao do t i thi
Chi t kh

i th

u ki n vay v

ng h

ng nhu c u c a khách hàng, ngân hàng s mua tài

s n theo yêu c u c

cho thuê l

s n thông qua h

c vay tài

ng cho thuê, kèm theo l i h

i thuê m t giá nh

n nh ng s ti

. Trong

nghi p v này, ngân hàng ph i xu t ti n theo yêu c u c a khách hàng và sau
m t th i gian nh
tài s n c

nh ph

g c và lãi, tài s



ng h p x y ra n quá h

các chính sách tín d ng phù h
phân thành 2 lo i, tín d ng có b
- Tín d ng có b

b

m,

vào m

b

m, tín d

m và tín d ng không có b

m: Là lo i tín d ng d

c

m.
các b

th ch p, c m c , b o lãnh c a bên th ba b ng tài s n. S b
c

c ngu n thu n th hai khi ngu n thu n th


c tín d ng

không có tài s n ho c b o lãnh c
tín d ng không có b

i th ba. Ngân hàng có th cung c p

m là nh ng khách hàng có quan h truy n th ng v i
ng xuyên có lãi, tình hình tài chính v ng m nh, ít x y

ra tình tr ng n n n ho

i nh so v i v n ch s h

1.1.3.5.Tín d ng khác: Bao g m các kho n tín d
phân lo i
Ho

c

trên (ví d , tín d ng kinh doanh ch
ng tín d ng mà ngân hàng th c hi

v i c ngân hàng và n n kinh t
y ut

i

ng này l i ph thu c vào nhi u


tín

d ng và lu t pháp hi n t i.
m c a tín d ng quan h
và quy n s d ng nên ho

ng tín d ng ch u r i ro t
t m t, ho

doanh ti n t
bi

lo

i c a th

n tách r i gi a quy n s h u

c bi

i

ng tín d ng là ho
nh y c

ng kinh

i v i nh ng s


c bi t

Vi

ng mang l i

kho ng 2/3 thu nh p cho b n thân các ngân hàng. Vì v y, ho
c coi tr ng nh t trong các ho
ng tín d

ng

ng tín d ng

ng ngân hàng, vi c nghiên c u ho t

c r i ro hi n t i và r i ro ti m n luôn là nhi m v

quan tr

u c a các ngân hàng.

1.1.4. Nguyên t

u ki n c p tín d ng

Ngân hàng c p tín d ng d a trên k t qu th
s d ng v n, tài s n b

m, kh


v n gi a khách hàng và ngân hàng.
- Nguyên t c tr lãi: ngoài vi

n kho n g c,

khách hàng ph i có trách nhi m thanh toán kho n lãi tính b ng t l % trên s
ti

c coi là giá mua quy n s d ng v n.
- Nguyên t c tài s

khách hàng vi ph

mb

b o v ngu n v n c a ngân hàng khi

u ki n vay v n ho c khi ch nhân c a các tài s n

th ch p không còn kh

ân hàng.

- Nguyên t c s d ng v
ph

t c các kho n tín d ng

cs d


h n cam k t.
-M

d ng v n vay ph i h p pháp.

- Có d

n xu t kinh doanh, d ch v kh thi;
cv

phù h p v

i s ng kh

n kh thi và

nh c a pháp lu t.

- Không thu

ng b h n ch ho c không cho vay theo quy

nh c

c và t ch c c p tín d ng.

1.2. R i ro tín d ng ngân hàng
1.2.1. Khái ni m và b n ch t r i ro tín d ng ngân hàng
Có nhi


t h i kinh t c a ngân hàng do

m t khách hàng ho c m t nhóm khách hàng không hoàn tr

c n vay

ngân hàng.
Còn theo tài li

- A modern
i ro tín d ng là kho n l

12


ti m tàng khi ngân hàng c p tín d
lu ng thu nh p d tính mang l i t kho n vay c a ngân hàng không th
th c hi

v c s

c

ng và th i h

r ng, r i ro tín d ng x y ra khi xu t hi n khi các bi n c không th
c khi n khách hàng không th c hi

c các cam k


ng qu n tr ngân hàng tr thành v

i có nh

quá trình qu n lý c a ho
V
c u và xem

p

trong cách th c ti p c n v i
ng ngân hàng.

r i ro tín d ng và qu n lý r i ro tín d
n trong m

i nh

c nghiên
i c a th

ng

c qu n tr trung gian tài chính. Có nhi u cách ti p c n
coi, r i ro tín d ng là s r i ro, t n th t
v tài chính (tr c ti p ho c gián ti p) xu t phát t
hi

tr n


o lãnh


1.2.2.

m c a r i ro tín d ng ngân hàng

- R i ro tín d ng có tính ch

ng và ph c t p

m này bi u hi n
d

n r i ro tín d

u qu mà r i ro tín d ng gây ra. Nh n

th c và v n d
c n áp d ng

ng và ph c t p c a các nguyên nhân

m này, khi th c hi n phòng ng a và h n ch r i ro
ng b nhi u bi n pháp, không ch quan v i b t c m t d u

hi u r i ro nào. Bên c

ình x lý h u qu r i ro c n xu t phát

c ho c không. Danh m

c

cho vay c a NHTM luôn luôn có m t kh a th t thoát ti
Tuy nhiên n u gi

nh r

nh.

m chung c a danh m c cho vay nhìn

chung v n gi ng nhau trong m t giai

n h p lý thì các NHTM có th

c d báo kho n th t thoát này v i m t m
i ro không th d

i. Ngoài

c n m ngoài t m ki m soát c a các

i do các y u t khách quan, th
1.2.3. Phân lo i r i ro tín d ng ngân hàng

-

14