Lời mở đầu
Sản xuất ra sản phẩm tốt và bán được hàng là mục tiêu chiến lược của
mọi doanh nghiệp. Do đó trong quá trình sản xuất kinh doanh, doanh
nghiệp luôn quan tâm đến việc sản xuất ra sản phẩm gì và tiêu thụ nó như
thế nào. Việc tổ chức quản lý thành phẩm vì thế có ý nghĩa then chốt,
không chỉ phục vụ cho quá trình tái sản xuất mà còn tác động lớn đến kết
quả hoạt động sản xuất kinh doanh cụ thể là lợi nhuận tiêu thụ.
Do tác động quan tâm đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp,
công tác kế toán thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu
thụ cần phải được thiết lập khoa học, hợp lý để cung cấp thông tin chính
xác, đầy đủ, kịp thời về tình hình thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm và kết
quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó, doanh nghiệp có những biện
pháp cụ thể nhằm quản lý tốt thành phẩm, đẩy mạnh tiêu thụ thành phẩm,
thu hồi vốn nhanh và tăng vòng quay của vốn. Kích thích sức sản xuất, góp
phần tạo ra giá trị sản lượng lớn cho nền kinh tế quốc dân và thực hiện các
nghĩa vụ thuế khoá, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước, không ngừng
hoàn thiện công tác kế toán thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm là nhiệm vụ
trọng tâm đặt ra với mọi doanh nghiệp sao cho việc ghi chép, phản ánh các
nghiệp vụ về thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm được chính xác, toàn diện
là cơ sở cho những quyết định đầu tư, những phương án sản xuất kinh
doanh đúng đắn hiệu quả.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kế toán thành phẩm và
tiêu thụ thành phẩm trong doanh nghiệp đòng thời qua thời gian thực tập tại
công ty cổ phần Hương Nam – 181 Giảng Võ – Ba Đình – Hà Nội em đã
lựa chọn đề tài “Kế toán thành phẩm – bán hàng và xác định kết quả bán
hàng tại công ty cổ phần Hương Nam” làm báo cáo thực tập với nọi dung
gồm những phần chính sau:
Chương I: Cơ sở lý luận về công tác kế toán thành phẩm, bán hàng và
xác định kết quả bán hàng ở doanh nghiệp sản xuất.
Chương II: Thực trạng kế toán thành phẩm, bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Hương Nam

đủ tiêu chuẩn kỹ thuật quy định và nhập kho.
Trong điều kiện hiện nay, khi mà sản xuất luôn phải gắn bó với tiêu
thụ, thì cùng với việc sản xuất ra sản phẩm gì, chất lượng và mẫu mã ra
sao, doanh nghiệp còn phải quan tâm đến khâu tiêu thụ thành phẩm được
doanh nghiệp đặt trong mối quan hệ mật thiết. Thành phẩm được coi là kết
quả của quá trình sản xuất trực tiếp nhưng lại được coi là tiền đề cho việc
tiêu thụ – khâu được coi là then chốt, thực sự kết thúc một vòng tuần hoàn
vốn là làm tiền đề cho quá trình tái sản xuất.
1.2. Bán hàng và cung cấp dịch vụ
Bán hàng: bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hoá
mua vào.
Cung cấp dịch vụ: thực hiện công việc đã thoả thuận theo hợp đồng
trong một kỳ hoặc nhiều kỳ kế toán, như cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch,
cho thuê TSCĐ theo phương thức cho thuê hoạt động…
Quá trình bán hàng là quá trình hoạt động kinh tế bao gồm hai mặt:
doanh nghiệp đem bán sản phẩm hàng hoá, cung cấp dịch vụ đồng thời đã
thu được tiền hoặc có quyền thu tiền của người mua. Quá trình bán hàng
thực chất là quá trình trao đổi quyền sở hữu giữa người bán và người mua
trên thị trường hoạt động. Nhằm thoả mãn nhu cầu của các cá nhân và tổ
chức bên ngoài công ty, tổng công ty hoặc tập đoàn sản xuất gọi là bán cho
bên ngoài. Trong trường hợp hàng hoá cung cấp giữa các đơn vị trong cùng
một công ty, tổng công ty, tập đoàn được gọ là bán hàng nội bộ.
Công tác bán hàng có ý nghĩa rất quan trọng đối với mọi doanh nghiệp
vì đây là giai đoạn cuối cùng của giai đoạn tái sản xuất. Thực hiện tốt công
tác bán hàng sẽ tạo điều kiện thu hồi vốn nhanh bù đắp chi phí, sẽ giúp
doanh nghiệp quay vòng vốn nhanh, đầu tư phát triển kịp thừi thực hiện
nghĩa vụ với ngân sách nhà nước, nâng cao đời sống người lao động. Công
tác bán hàng được tổ chức chặt chẽ, hợp lý thì doanh nghiệp sẽ quảng bá
được sản phẩm rộng rãi hơn, tiêu thụ sản phẩm nhanh không bị ứ đọng vốn
làm doanh nghiệp hoạt động liên tục số vốn luân chuyển nhanh người lao

Cách 2:
=
Cách tính 2 tuy đơn giản và phản ánh kịp thời tình hình biến động vật
liệu trong kỳ tuy nhiên không chính xác vì không tính đến sự biến động giá
cả vật liệu.
Cách 3:
=
Cách tính 3 khắc phục được nhược điểm của 2 cách trên, vừa thể hiện
tính chính xác cập nhật cao nhưng lại tốn rất nhiều công sức, phải tính toán
nhiều lần nên phương pháp này chỉ thích hợp với doanh nghiệp có quy mô
sản xuất vừa phải, chủng loại sản phẩm ít, giá trị lớn, tần suất nhập – xuất
nhỏ.
b. Phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO)
Theo phương pháp này giả thiết thành phẩm nào nhập kho trước thì ưu
tiên xuất trước, xuất hết sổ nhập trước mới đến số nhập sau theo giá thực tế
của từng số hàng xuất. Nói cách khác, giá thực tế của thành phẩm nhập
trước sẽ được dùng làm giá thực tế của thành phẩm xuất trước và do vậy
thành phẩm tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số thành phẩm nhập kho
sau cùng. Phương pháp này thích hợp trong trường hợp giá cả ổn định.
c. Phương pháp nhập sau xuất trước (FIFO)
Theo phương pháp này thành phẩm nhập kho sau cùng sẽ được xuất
trước tiên. Như vậy, giá thực tế của thành phẩm nhập sau sẽ được dùng làm
giá thực tế của thành phẩm xuất trước và giá thực tế của thànhphẩm tồn
kho và giá thực tế của thành phẩm nhập kho trước. Phương pháp này thích
hợp trong trường hợp lạm phát, giá cả tăng.
d. Phương pháp trực tiếp (giá thực tế đích danh)
Theo phương pháp này thành phẩm được xác định giá trị theo đơn
chiếc hay từng lô và giữ nguyên từ lúc nhập vào cho đến lúc xuất dùng (trừ
trường hợp điều chỉnh). Khi xuất thành phẩm nào sẽ tính theo giá thực tế
của thành phẩm đó. Phương pháp này còn gọi là phương pháp đánh giá

3. Khái niệm doanh thu, các khoản giảm trừ doanh thu, nguyên tắc xác
định doanh thu và kết quả bán hàng.
3.1. Khái niệm doanh thu và điều kiện ghi nhận doanh thu.
Doanh thu là tổng lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ
kế toán phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, doanh thu trong doanh nghiệp bao gồm các khoản sau:
+ Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là số tiền mà doanh
nghiệp sẽ thu được hoặc thu được từ các giao dịch và các nghiệp vụ phát
sinh doanh thu: phụ thu, phí thu.
+ Doanh thu hoạt động tài chính: là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ
thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu đầu tư mua bán
chứng khoán, hoạt động góp vốn liên doanh, liên kết. Doanh thu hoạt động
tài chính bao gồm: tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận dược chia.
= -
* Điều kiện ghi nhận doanh thu:
Doanh thu bán hàng: được ghi nhận khi thoả mãn 5 điều kiện sau:
+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như
người sở hữu hoặc kiểm soát hàng hoá.
+ Doanh thu được xác định một cách tương đối chắc chắn.
+ Doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch
bán hàng.
+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Doanh thu cung cấp dịch vụ: khi kết quả giao dịch được xác định một
cách đáng tin cậy. Trường hợp giao dịch liên quan đến nhiều kỳ thì doanh
thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc đã hoàn thành. Kết
quả của giao dịch về cung cấp dịch vụ được xác định khi thoả mãn 4 điều
kiện sau:
+ Doanh thu được xác định tương đối chắn chắn.

Giảm giá hàng bán cuối kỳ không có số dư
Các loại thuế tính vào giá bán: thuế tiêu thụ đặc biệt
4. Các phương thức bán và thanh toán
4.1. Các phương thức bán
- Kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng trực tiếp
- Kế toán bán hàng theo phương thức gửi hàng đi cho khách
- Kế toán bán hàng theo phương thức gửi đại lý, ký gửi, bán đúng giá
hưởng hoa hồng.
- Kế toán bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp
- Kế toán bán hàng theo phương thức hàng đổi hàng
4.2. Các phương thức thanh toán
- Thanh toán bằng tiền mặt
Thanh toán bằng tiền mặt thường được áp dụng trong phương thức
thanh toán trực tiếp khi các bên tham gia thanh toán có khoảng cách địa lý
gần nhau, tổng giá thanh toán của hàng hoá không lớn hoặc khi bán lẻ.
Tiền mặt được sử dụng có thể là đồng nội tệ (VNĐ) hoặc các loại
ngoại tệ (USD, EUR, HKD, JQY…) hoặc các kim khí, đá quý.
- Thanh toán qua ngân hàng
Hiện nay, hình thức thanh toán qua ngân hàng rất phổ biến vì nó cho
phép giảm được các chi phí và rủi ro trong việc bảo quản và vận chuyển
tiền mặt. Đối với doanh nghiệp thanh toán qua ngân hàng giúp cho quá
trình thanh toán trở nên đơn giản và thuận lợi hơn rất nhiều. Các phương
tiện thanh toán qua ngân hàng cũng rất đa dạng, việc lựa chọn phương tiện
nào phụ thuộc vào điều kiện, thoả mãn giữa hai bên.
5. Nhiệm vụ của kế toán thành phẩm, bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh.
Hoạt động bán hàng có liên quan đến nhiều khách hàng khác nhau,
doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều phương thức bán hàng và các phương
thức thanh toán khác nhau nhằm đẩy mạnh việc thực hiện bán hàng và thu
hồi nhanh tiền hàng tránh bị chiếm dụng vốn. Để công tác quản lý quá trình

+ Xác định chính xác kết quả của từng hoạt động trong doanh nghiệp
phản ánh và kiểm tra, giám sát tình hình phân phối kết quả kinh doanh, đôn
đốc kiểm tra tình hình thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.
+ Cung cấp những thông tin kinh tế cần thiết cho các đối tượng sử
dụng thông tin liên quan. Định kỳ tiến hành phân tích kinh tế đối với hoạt
động bán hàng, kết quả kinh doanh.
6. Kế toán chi tiết thành phẩm
6.1. Chứng từ kế toán sử dụng
Mọi nghiệp vụ làm biến động thành phẩm đều phải được ghi chép,
phản ánh và chứng từ ban đầu phù hợp và theo đúng những nội dung và
phương pháp ghi chép chứng từ kế toán đã quy định theo chế độ các chứng
từ kế toán chủ yếu bao gồm:
+ Phiếu nhập kho
+ Phiếu xuất kho
+ Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ
+ Phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý
+ Hoá đơn bán hàng
+ Hoá đơn GTGT
+ Thẻ kho thành phẩm
+ Sổ chi tiết thành phẩm
6.2. Trình tự và thủ tục nhập, xuất kho thành phẩm
* Sơ đồ trình tự và thủ tục nhập kho thành phẩm
Bộ phận sản xuất lập phiếu nhập kho
Thủ kho
Nhập kho và ghi
phiếu nhập kho
Bộ phận kế toán thành phẩm
Ghi thẻ kho
thành phẩm
Sổ chi tiết thành phẩm

Để thực hiện đối chiếu giữa kế toán tổng hợp và chi tiết, kế toán phải
căn cứ vào các thẻ kế toán chi tiết để lập bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn kho
về mặt giá trị của từng loại thành phẩm. Số liệu của bảng này được đối
chiếu với số liệu của kế toán tổng hợp.
Ngoài ra, để quản lý thẻ kho, kế toán thành phẩm mở sổ đăng ký thẻ
kho, khi giao thẻ kho cho thủ kho, kế toán phải ghi sổ.