Ngụ Vn Quyt, B mụn K thut C s, Khoa c khớ 701 CHNG VII: hệ thống truyền dẫn cơ khí
HP GIM TC

Đ1- Khái niệm chung
Để tạo thành máy (hoặc thiết bị cơ khí), các chi tiết máy và bộ phận máy phải được
liên kết động và liên kết cố định với nhau. Các liên kết này được xác định theo sơ đồ động
của máy cùng với các yêu cầu về kết cấu và công nghệ, đồng thời tạo ra các bộ phận máy.
Bộ phận máy làm cầu
nối giữa động cơ (bộ phận dẫn
động) với bộ phận làm việc
(cơ cấu chấp hành) chính là bộ
phận truyền động (với đặc
trưng tiêu biểu là hộp giảm tốc
(hình 2.6.1), hộp tốc độ (hình
2.6.2), hộp biến tốc v.v.... Khi
chúng nối gián tiếp hoặc trực
tiếp với động cơ điện sẽ tạo
thành hệ truyền dẫn cơ khí
(hoặc gọi là hệ dẫn động cơ
khí). Hệ thống như vậy được
sử dụng rất rộng rãi trong thực
tiễn.
Hệ dẫn động băng tải
như trên hình 2.6.1 là một ví
dụ. Trong hệ thống đó, hộp
giảm tốc (viết tắt là HGT) 3
có thể là hộp bánh răng, hoặc
là hộp trục vít... Để nối động

dùng hộp tốc độ có ly hợp đảo chiều
Ngụ Vn Quyt, B mụn K thut C s, Khoa c khớ 702

Theo số các bộ truyền
trong hộp, HGT được phân
thành một cấp và nhiều cấp.

Theo loại truyền động, HGT được phân thành HGT bánh răng trụ, HGT bánh răng
côn, HGT bánh răng côn - trụ, HGT trục vít, HGT trục vít- bánh răng, HGT bánh răng - trục
vít, HGT bánh răng hành tinh, HGT bánh răng sóng vv...
Sau đây chỉ trình bày sơ lược một số loại HGT thường dùng.
1- HGT bánh răng trụ (sơ đồ như trên hình 2.6.3)
HGT bánh răng trụ được dùng rộng rãi hơn cả nhờ các ưu điểm: tuổi thọ và hiệu suất
cao, kết cấu đơn giản, phạm vi tải trọng và vận tốc cho phép khá rộng.
HGT bánh răng trụ một cấp (hình 2.6.3a): thường dùng khi u 78 .
HGT bánh răng trụ hai cấp (hình 2.6.3b, c, d, e): dùng rất phổ biến khi u = 840.
Loại HGT này thường được bố trí theo 3 sơ đồ sau đây:

Hình 2.6.3: Sơ đồ HGT bánh răng trụ thông dụng
a) một cấp; b) hai cấp khai triển; c) hai cấp đồng trục; d) hai cấp phân đôi cấp nhanh;
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
k)

mômen xoắn giữa hai trục giao nhau
(góc giữa hai trục thường là 90
0
trên
mặt phẳng nằm ngang). Loại hộp
này thường truyền với tỉ số truyền u
3 khi răng thẳng, với u 6 khi
răng nghiêng hoặc răng cung tròn.
b- HGT bánh răng côn trụ
hai cấp (hình 2.6.6c, d, e) với u =
6,340, hoặc 3 cấp (hình 2.6-5g, h)
với u = 2575. HGT bánh răng côn
và côn-trụ có nhược điểm cơ bản là
giá thành chế tạo đắt, lắp ghép điều
chỉnh khó, khối lượng kích thước
lớn hơn so với HGT bánh răng trụ
cùng công suất truyền.
Trên hình 2.6.7 là kết cấu của
HGT bánh răng côn.
Hình 2.6.6: Sơ đồ HGT bánh răng côn và côn trụ
Ngụ Vn Quyt, B mụn K thut C s, Khoa c khớ 705

3- HGT trục vít
HGT trục vít (sơ đồ hình 2.6.8) được dùng để truyền chuyển động và mômen xoắn