Tiêu chảy cấp và thuốc trị

Tiêu chảy cấp là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do trực khuẩn tả
(Vibrio cholera) gây nên. Bệnh lây qua đường tiêu hóa bởi thức ăn hoặc nước
uống có nhiễm vi khuẩn.
Nguồn lây và biểu hiện bệnh
Đại đa số (80-90%) những người nhiễm trực khuẩn tả không có triệu chứng
gì (người lành mang trùng), trong số đó có người mang vi khuẩn trong nhiều tuần,
thậm chí nhiều tháng và bài tiết ra ngoài dần dần. Đây chính là nguồn lây nguy
hiểm. Nguồn lây bệnh còn bao gồm cả những bệnh nhân đã được chữa khỏi về lâm
sàng (hết nôn và tiêu chảy) nhưng vẫn tiếp tục mang mầm bệnh. Do đó bệnh nhân
đã được chẩn đoán và điều trị tại bệnh viện cần làm xét nghiệm phân có kết quả
âm tính 3 lần mới được xuất viện, không được tự ý bỏ trốn. Bệnh lây qua đường
tiêu hóa (đường phân - miệng) thông qua nguồn nước, thực phẩm, rau quả... bị ô
nhiễm mầm bệnh hoặc tay bẩn, qua dụng cụ ăn uống bị ô nhiễm, qua ruồi, nhặng,
chuột, gián... làm lây lan mầm bệnh.
Khoảng 10% người nhiễm vi khuẩn tả xuất hiện triệu chứng như tiêu chảy
nhiều lần, phân toàn nước màu trắng đục như nước vo gạo, mùi tanh, nôn dễ dàng,
số lượng nhiều, lúc đầu có lẫn thức ăn sau giống như dịch phân. Bệnh nhân thường
không đau bụng hoặc đau nhẹ và không mót rặn. Thường không sốt hoặc sốt dưới
380C. Tình trạng mất nước nặng hay nhẹ tùy thuộc vào từng thể bệnh và thể trạng
bệnh nhân. Đối với thể tả khô, bệnh nhân tử vong nhanh do tình trạng choáng
trước khi xuất hiện tiêu chảy và nôn (hay gặp ở người già hoặc ở những người suy
kiệt), giải phẫu tử thi thấy tình trạng liệt ruột, trong lòng ruột chứa đầy dịch.
Thuốc điều trị tiêu chảy cấp
Điều trị càng sớm càng tốt, chủ yếu là bổ sung kịp thời lượng nước và điện
giải đã mất, tích cực chống toan máu và trụy tim mạch. Cách ly bệnh nhân. Trong
khu vực có dịch, mọi trường hợp tiêu chảy phải được xử lý như tả. Trong trường
hợp trụy tim mạch nên điều trị tại chỗ, hạn chế vận chuyển bệnh nhân.
Bù nước và điện giải bằng đường uống: Nếu xuất hiện triệu chứng tiêu
chảy, ngay lập tức phải uống dung dịch pha sẵn như oresol (ORS: gồm NaCl 3,5g;

- Uống vaccin phòng bệnh tại nơi có ổ dịch theo chỉ đạo của y tế dự phòng.
- Điều trị dự phòng cho những người tiếp xúc trực tiếp không có biện pháp
phòng hộ với bệnh nhân bằng kháng sinh với liều duy nhất.

Bên cạnh việc điều trị bệnh bằng thuốc, bao vây dập dịch, xử
lý chất thải của bệnh nhân, uống vaccin, việc giáo dục sức khỏe cộng
đồng để nâng cao hiểu biết về nguyên nhân gây bệnh cũng như phương
thức lấy truyền, điều trị, vệ sinh cá nhân, an toàn vệ sinh thực phẩm
cũng rất quan trọng giúp cho giảm tỷ lệ mắc bệnh cũng như tỷ lệ tử
vong. Phương pháp dự phòng hiệu quả nhất đối với các bệnh gây rối
loạn đường tiêu hóa nói chung và bệnh tiêu chảy cấp nói riêng là vấn đề
vệ sinh thực phẩm, vệ sinh cá nhân và nguồn nước...