Download miễn phí Luận văn Hướng dẫn học sinh phân tích và thảo luận các tầng ý nghĩa nhân sinh trong quá trình dạy học truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu



MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
1.1.Tác giả Nguyễn Minh Châu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.2. Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Lịch sử vấn đề . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
5. Phương pháp nghiên cứu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
6. Bố cục luận văn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
PHẦN NỘI DUNG
Chương I: Tiền đề lý luận và thực tiễn của đề tài
1. Phương pháp phân tích và thảo luận trong quá trình dạy học tác phẩm
văn chương: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
Phương pháp phân tích . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Phương pháp thảo luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Mối quan hệ giữa hai phương pháp trên trong quá trình dạy học tác phẩm
văn chương. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2. Các tầng ý nghĩa nhân sinh trong tác phẩm văn chương:. . . . . . . . . . 26
Quan niệm về ý nghĩa nhân sinh trong tác phẩm văn chương .2 6
Những biểu hiện cụ thể của ý nghĩa nhân sinh trong tác phẩm văn chương . . . . . . . .26
Cách thức phân tích và thảo luận các tầng ý nghĩa nhân sinh trong tác
phẩm văn chương. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Tầm quan trọng của ý nghĩa nhân sinh trong tác phẩm văn chương và trong
việc giáo dục, đào tạo nhân cách học sinh . .31
Chương II: Những biểu hiện cụ thể của các tầng ý nghĩa nhân sinh trong
truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu
1. Phân tích kết cấu truyện ngắn “ Chiếc thuyền ngoài xa ” . . . . . . . . . . . .33
Định nghĩa kết cấu tác phẩm văn học . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Kết cấu của truyện ngắn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Kết cấu của truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”. . . . . . . . . . . 34
2. Phân tích chủ đề của truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” . . . . . . . . . 35
2.1 . Định nghĩa chủ đề . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.2. Chủ đề truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” . . . . . . . . . . . . . . . .35
2.3. Phân tích chủ đề truyện ngắn “ Chiếc thuyền ngoài xa” . . . . . . . 36
3. Những biểu hiện cụ thể của các tầng ý nghĩa nhân sinh trong truyện ngắn
“Chiếc thuyền ngoài xa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
3.1. Những chiêm nghiệm về chân lý nghệ thuật qua hai phát hiện của
nghệ sĩ Phùng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
3.2. Những chiêm nghiệm về chân lý đời sống qua câu chuyện về cuộc
đời người đàn bà hàng chài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
3.2.1. Ca ngợi những giá trị đạo đức tốt đẹp của con người qua hình
tượng nhân vật trung tâm: người đàn bà hàng chài . . . . . . . . . 43
3.2.2. Lên án bạo lực trong gia đình qua hình tượng nhân vật người đàn
ông hàng chài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
3.2.3. Cảnh báo những nguy cơ xã hội tiềm ẩn . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
3.2.3.1. Hình tượng nhân vật chú bé Phác . . . . . . . . . . . . . . . . .54
3.2.3.2. Hình tượng nhân vật người con gái . . . . . . . . . . . . . . .55
3.2.4. Sự thức tỉnh để nhận ra chân lý mới: chân lý về nghệ thuật và
chân lý về cuộc sống . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
3.2.4.1. Đối với người chánh án . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
3.2.4.2. Đối với người nghệ sĩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
3.2.4.3. Quan niệm nghệ thuật mới mẻ của Nguyễn Minh Châu về
con người và cuộc sống . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
3.3. Mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
4. Mối quan hệ đa dạng và thống nhất giữa các tầng ý nghĩa nhân sinh trong
truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”61
Chương III: Thiết kế dạy học truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”
1. Thiết kế. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
2. Giải thích thiết kế . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91
3. Hướng dẫn thực hiện thiết kế . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Phần chung của thực hiện thiết kế . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92
Phần cụ thể: Hướng dẫn học sinh vận dụng PP phân tích và PP thảo luận
trong việc tìm hiểu các tầng ý nghĩa nhân sinh của truyện . . 95
Tự đánh giá về những ưu điểm và những bất cập của thiết kế . 99
PHẦN KẾT LUẬN


http://s1.liketly.com/flash/edoc/jh2i1fkjb33wa7b577g9lou48iyvfkz6-swf-2013-10-22-luan_van_huong_dan_hoc_sinh_phan_tich_va_thao_luan.8QiMU5LrCl.swf /tai-lieu/de-tai-ung-dung-tren-liketly-41535/
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí

Tóm tắt nội dung:

khác mà ta vẫn thường gặp trong
cuộc sống. Chị không giống như phần đông các nhân vật nữ trong văn học
trước năm 1975 nói chung và trong các tác phẩm của Nguyễn Minh Châu nói
riêng thường mang một vẻ đẹp dịu dàng quyến rũ. chị tiêu biểu cho những
người phụ nữ lam lũ, vất vả nhọc nhằn trong cuộc sống đời thường đầy gian
truân. Nhân vật người đàn bà vùng biển là một con người vô danh. chị không
có tên tuổi, lai lịch. Chị là người đời thường như biết bao người đến lại đi
trong cuộc đời với hính bóng mờ nhạt, nhưng trong trang viết của Nguyễn
Minh Châu, người đàn bà vùng biển lam lũ cực nhọc ấy vẫn để lại bao trăn trở
day dứt trong lòng người đọc.
- Ngoại hình: thô kệch, xấu xí, lam lũ. Cái khổ và số phận như chạm
khắc lên ngoại hình của chị:“Trạc ngoài bốn mươi…thân hình cao lớn với
những đường nét thô kệch…rỗ mặt. Khuôn mặt mệt mỏi…tái ngắt,…tấm lưng
áo bạc phếch, rách rưới”
Chỉ qua vài chi tiết miêu tả ngoại hình chân thực tác giả đã hé mở cho
thấy bao dự cảm về số phận và tính cách nhân vật: Đó là một người đàn bà
chịu nhiều đau khổ, thiệt thòi cả về vật chất lẫn tinh thần. Trước hết, đây là
một người đàn bà kém nhan sắc, không một nét nào ở chị gợi lại một thời
thiếu nữ tươi đẹp. Năm tháng và cuộc sống mưu sinh vất vả nhọc nhằn càng
làm cho chị thay đổi. Dường như cuộc sống khắc nghiệt vẫn đang đeo bám và
cố vắt kiệt sức sống của chị.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
44
Nhưng từ thân hình của người đàn bà vẫn toát lên sức sống dẻo dai, bền
bỉ như để thích nghi với hoàn cảnh, để tồn tại. Tấm áo của chị như mách bảo
sự thiếu thốn đói nghèo: nó “bạc phếch” vì dầm mưa dãi nắng, nó “rách
rưới” vì làm cật lực mà vẫn chẳng đủ ăn, đói cùng kiệt cứ đeo bám mãi.
Ngoại hình người đàn bà đã gợi ra một số phận cùng kiệt khổ, vất vả, nhọc
nhằn; một nét tính cách: cần cù, nhẫn nại, cam chịu. Đây là hình ảnh sống
động tiêu biểu cho những kiếp người luôn phải gồng mình lên để chống chọi,
để mưu sinh, để tồn tại.
- Qua bi kịch gia đình mà Phùng được chứng kiến anh cảm nhận được:
+ Chị là người vợ chịu nhiều thiệt thòi bất hạnh, tự mình chấp nhận và nén
chịu mọi đau khổ để giữ gìn mái ấm gia đình.
Vì cuộc sống mưu sinh chị đã phải thức suốt đêm để kéo lưới, để chèo chống
con thuyền gia đình bình yên nơi biển cả đầy bất trắc. Không chỉ vậy chị còn
tự nguyện gồng mình chịu đòn roi của chồng, chịu nỗi đau thể xác mà không
oán thán “không kêu một tiếng, không chống trả, không tìm cách chạy trốn”
để mong vừa giải toả được cơn giận của người chồng, vừa bảo vệ được mái
ấm gia đình. Dường như mọi cảm xúc của chị đã chai lỳ qua các trận đòn.
Nhưng khi thấy đứa con trai chạy đến chống trả lại bố nó, thì tất cả những gì
chị đang dồn nén, kìm giữ như vỡ oà ra: “Người đàn bà dường như lúc này
mới cảm giác đau đớn- vừa đau đớn vừa vô cùng nhục nhã…Miệng mếu máo
gọi, người đàn bà ngồi xệp xuống trước mặt thằng bé, ôm chầm lấy nó rồi lại
buông ra, chắp tay vái lấy vái để rồi lại ôm chầm lấy”. Bao tủi hờn cay đắng,
thương mình, thương con ở người đàn bà khốn khổ như tan thành nước mắt.
Chị khóc lặng lẽ trong chua xót, đau đớn, tủi nhục; vì dù cố gắng giữ gìn
không muốn để các con trông thấy cảnh bạo lực trong gia đình mà không
được. Những đứa con cuối cùng vẫn biết sự thật khiến chị “vừa đau đớn, vừa
vô cùng tủi hổ, nhục nhã”. Đứa con – thằng Phác – vì yêu mẹ, thương mẹ mà
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
45
trở nên căm ghét bố. Nó xông vào đánh bố cũng là để bảo vệ mẹ, để bố không
đánh mẹ. Chứng kiến cảnh đó chị khóc và “vái lấy vái để” đứa con như là để
“tạ lỗi” với nó, như là cầu xin nó đừng căm thù bố nó. Để rồi sau đó chị
buông đứa con và đuổi theo người đàn ông vừa đánh mình. Người mẹ thương
con nhưng không thể bỏ chồng dù người chồng đó tàn bạo. Qua đó ta thấy
cuộc sống là những mối dây ràng buộc vô hình, phức tạp không dễ gì cởi bỏ.
Họ –ba con người: người mẹ tội nghiệp đáng thương, người bố độc ác, tàn
nhẫn và đứa trẻ hồn nhiên ngây thơ sẽ chẳng rời xa nhau được. Họ sẽ còn luẩn
quẩn giữa yêu thương, thù hận và hành hạ lẫn nhau. Họ gieo vào lòng người
đọc bao băn khoăn trăn trở: cuộc sống và số phận của họ rồi sẽ ra sao ?
Cảnh bạo lực không chỉ dừng ở đó mà vẫn tiếp diễn “ba ngày một trận
nhẹ, năm ngày một trận nặng” khiến người can thiệp không chỉ là thằng Phác
mà là cả những người ngoài cuộc với mọi giải pháp tích cực có, tiêu cực cũng
có: nghệ sĩ Phùng thì can thiệp bằng nắm đấm nện cho lão chồng độc ác một
trận, chánh án Đẩu thì khuyên chị bỏ chồng…mong giúp chị thoát khỏi số
phận. Nhưng điều đáng ngạc nhiên là chị kiên quyết chối từ. Chị đã lý giải lý
do của mình qua câu chuyện cởi mở chân thành với Đẩu và Phùng ở toà án
huyện.
* Câu chuyện về cuộc đời người đàn bà hàng chài:
Theo lời mời của Đẩu, người đàn bà hàng chài đến toà án huyện để giải
quyết việc gia đình. Tuy không phải lần đầu đến đây, nhưng chị vẫn mang
dáng vẻ “lúng túng, sợ sệt” đáng thương đến tội nghiệp, chị dường như cố tìm
cách thu mình lại. Cách xưng hô của một người quen cúi đầu nhẫn nhịn: “con
– quý toà”, nó cũng thể hiện khoảng cách giữa con người trong xã hội: giữa
cá nhân chị và người thay mặt công lý. Thật là bất ngờ: những lời đầu tiên của
chị ở chốn công đường lại là những lời lạy lục van xin khẩn thiết: Xin toà
đừng bắt bỏ chồng dù đó là người chồng cục súc vũ phu luôn hành hạ, đày ải
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
46
mình. Người đàn bà hàng chài đã từ chối lời đề nghị giúp đỡ của chánh án
Đẩu, nghệ sĩ Phùng. Chị đau đớn đánh đổi bằng mọi giá để không phải bỏ
người chồng vũ phu “Con lạy quý toà…Quý toà bắt tội con cũng được, phạt
tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Sau hiểu lời khuyên đầy thiện ý của
chánh án Đẩu, thái độ của chị đột ngột thay đổi, cách xưng hô cũng thay đổi:
“chị - các chú”; vẻ lúng túng sợ sệt vẫn còn nhưng dường như tự tin hơn.
Người phụ nữ giải thích“Các chú đâu có phải là người làm ăn…cho nên các
chú đâu có hiểu được cái việc của người làm ăn lam lũ khó nhọc…”. Sau đó
chị thân tình kể lại câu chuyên về cuộc đời mình với mong muốn được chia
sẻ, cảm thông; qua đó gián tiếp đưa ra lý do vì sao chị nhất quyết không chịu
bỏ người chồng vũ phu.
Trước đây chị không phải là người vùng biển. Chị là con một gia đình
khá giả trên phố “Từ nhỏ tui đã là một đứa con gái xấu, lại rỗ mặt sau một
bận lên đậu mùa…Cũng vì xấu mà trong phố không ai lấy, tui có mang với
một anh con trai một nhà hàng chài giữa phá hay đến nhà tôi...

---