1 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
MỤC LỤC
Danh mục các từ viết tắt....................................................................................4
Danh mục các hình vẽ........................................................................................5
Lời nói đầu.........................................................................................................7
Chương I
Giới thiệu tổng quan về công ty sản xuất và thương mại TMC và bài toán
quản lý bán hàng................................................................................................8
1.1 Giới thiệu về Công ty sản xuất và thương mại TMC............................8
1.1.1 Chức năng nhiệm vụ của công ty..................................................8
1.1. 2 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Công ty................................................9
1.1.3 Bài toán Quản lý bán hàng tại công ty .......................................10
1.2 Thực trạng tin học hóa tại công ty sản xuất và thương mại TMC......11
1.2.1 Kế hoạch tin học hoá của công ty................................................11
1.2.2 Thực trạng ứng dụng Công nghệ thông tin trong các nghiệp
vụ bán hàng của công ty................................................................................12
1.3 Giải pháp tin học hóa cho bài toán quản lý bán hàng tại công ty sản
xuất và thương mại TMC.................................................................................12
1.3.1 Các giải pháp cho bài toán quản lý bán hàng tại công ty...........12
1.3.2 Các yêu cầu về mặt chức năng....................................................13
1.3.3 Các yêu cầu về cơ sở công nghệ..................................................14
1.3.4 Lợi ích mà hệ thống có thể mang lại...........................................14
Chương II
Cơ sở phương pháp luận để xây dựng bài toán quản lý bán hàng.................15
2.1. Tổng quan về phần mềm và các khái niệm .......................................15
2.1.1 Phần mềm.....................................................................................15
2.1.2 Các khái niệm liên quan...............................................................15
2.2. Quy trình xây dựng và phát triển phần mềm......................................20
2.2.1 Khái niệm.....................................................................................20
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
2 Báo cáo thực tập tốt nghiệp

3 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
3.4 Triển khai hệ thống...............................................................................77
3.4.1 Lựa chọn hệ quản trị cơ sở dữ liệu..............................................77
3.4.2 Lựa chọn ngôn ngữ lập trình.......................................................78
3.4.3 Viết chương trình.........................................................................79
3.4.4 Thử nghiệm chương trình............................................................79
3.4.5 Khả năng triển khai và hướng phát triển.....................................79
Kết luận............................................................................................................81
Phụ lục
Danh mục tài liệu tham khảo...........................................................................82
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
4 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BFD : Sơ đồ chức năng kinh doanh ( Business Function Diagram )
BUD : Thiết kế từ đáy lên ( Bottom Up Design)
CNTT : Công nghệ thông tin
CSDL : Cơ sở dữ liệu
DFD : Sơ đồ luồng dữ liệu ( Data Flow Diagram)
DSD : Sơ đồ cấu trúc dữ liệu ( Data Structure Diagram)
ERD : Sơ đồ quan hệ thực thể ( Entity Relation Diagram)
HTTT : Hệ thống thông tin
IFD : Sơ đồ luồng thông tin ( Information Flow Diagram)
TDD : Thiết kế từ đỉnh xuống ( Top Down Design)
VB : Visual Basic
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
5 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức............................................................................9
Hình 2: Mô hình biểu diễn khái niệm công nghệ phần mềm.........................16
Hình 3: Mô hình thác nước..............................................................................17

Hình 32: Thuật toán cập nhật dữ liệu..............................................................73
Hình 33: Thuật toán sửa dữ liệu......................................................................73
Hình 34: Thuật toán xoá dữ liệu......................................................................74
Hình 35: Thuật toán tìm kiếm dữ liệu.............................................................74
Hình 36: Thuật toán xuất hàng........................................................................75
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
7 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
LỜI NÓI ĐẦU
Sau một thời gian học tập trên ghế nhà trường, nhằm tạo điều kiện cho
sinh viên làm quen với thực tế, có được cái nhìn tổng hợp, giúp cho sinh
viên hạn chế được sự bỡ ngỡ khi ra trường, hàng năm trường Kinh tế quốc
dân có tổ chức cho sinh viên đi thực tập tại các cơ sở theo nội dung ngành
nghề đào tạo. Đây là điều kiện thuận lợi giúp sinh viên phát huy được năng
lực bản thân cũng như khả năng áp dụng lý thuyết được trang bị ở trường
vào thực tế.
Là một sinh viên khoa Tin học kinh tế, em cũng như các bạn đã được
nhà trường bố trí thời gian thực tập theo đúng chuyên ngành của mình là các
công việc liên quan đến tin học ứng dụng trong các hoạt động kinh tế.
Trong những năm gần đây, nền CNTT nước ta cũng đã có phát triển
trên mọi lĩnh vực trong cuộc sống cũng như trong lĩnh vực quản lý xã hội
khác. Một trong những lĩnh vực mà máy tính được sử dụng nhiều nhất là các
hệ thống thông tin quản lý nói chung và hệ thống quản lý bán hàng nói riêng
Từ nhu cầu nêu trên, trong thời gian thực tập tốt nghiệp em đã sử dụng
vốn kiến thức ít ỏi của mình tìm hiểu và phân tích bài toán quản lý bán hàng.
Nó chỉ mang tính chất thử nghiệm để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm và làm
quen với thực tế và để tự đánh giá khả năng của mình sau một thời gian học
tập tại trường.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Tin học kinh tế và
đặc biệt là TS. Trần Thị Song Minh đã hướng dẫn em thực hiện đề tài này.
Hà nội 6/2008

Qua khảo sát thực tế, cơ cấu tổ chức của công ty được thể hiện qua sơ
đồ sau:
Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức
Cơ cấu tổ chức của công ty bao gồm 1 Giám đốc, 1 Phó Giám đốc, 4
phòng : Phòng Kinh doanh, Phòng Kế toán, Phòng Nhân sự và một xưởng
sản xuất.
Giám đốc là người quản lý mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của
công ty thông quan Phó Giám đốc. Ngoài ra Giám đốc còn trực tiếp quản lý
Phòng nhân sự của Công ty.
Phó giám đốc là người điều hành các hoạt động của công ty và chịu
trách nhiệm trước giám đốc về hiệu quả của các hoạt động đó.
Chức năng chính của các phòng:
 Phòng Kinh doanh:
 Tiếp nhận các đơn đặt hàng và giải quyết các đơn đặt hàng.
 Vạch ra các kế hoạch, chiến lược kinh doanh.
 Quản lý toàn bộ các hoạt động kinh doanh của công ty.
 Phòng Kế toán:
 Trực tiếp hạch toán kế toán, hạch toán thống kê và thanh toán
theo quy định của Nhà nước.
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
GIÁM ĐỐC
PHÓ
GIÁM ĐỐC
PHÒNG
KINH DOANH
PHÒNG
KẾ TOÁN
XƯỞNG
SẢN XUẤT
PHÒNG

GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
11 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
Hiện nay công việc quản lý bán hàng của công ty được thực hiện bằng
phương pháp thủ công dẫn đến những bất cập như:
 Tốc độ cập nhật, xử lý không cao, không đáp ứng được nhu cầu
cần báo cáo đột xuất của ban lãnh đạo.
 Không đồng bộ trong việc cập nhật dẫn đến những sai sót.
 Quản lý thủ công thường chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố chủ
quan do sự tác động của môi trường bên ngoài.
 Lưu trữ thông tin khó, dễ bị lộ.
 Thông tin thường được lưu trữ trên giấy nên gây lãng phí lớn.
 Khi mở rộng quy mô hoạt động thì hệ thống quản lý thủ công sẽ
không đáp ứng được các yêu cầu lớn hơn đặt ra.
Bài toán đặt ra cho công ty là tìm cách tổ chức một hệ thống mới quản
lý các hoạt động liên quan tới quản lý bán hàng trên cơ sở các cách thức hoạt
động và quy tắc làm việc của đơn vị. Hệ thống mới phải làm sao giải quyết
được các vấn đề nêu trên, phù hợp với điều kiện của công ty.
1.2 Thực trạng tin học hóa tại công ty sản xuất và thương mại TMC
1.2.1 Kế hoạch tin học hoá của công ty
Hiện nay công ty đang có kế hoạch mở rộng các hoạt động sản xuất và
kinh doanh, mở thêm một số chi nhánh trên địa bàn Hà Nội và tiến tới việc
đặt chi nhánh tại các tỉnh khác. Do đó bài toán Quản lý bán hàng của công ty
ngày càng trở nên phức tạp hơn. Lý do này khiến công ty phải tìm một công
cụ quản lý bán hàng hiệu quả hơn.
Trong thời đại ngày nay, việc ứng dụng Công nghệ thông tin vào các
hoạt động sản xuất kinh doanh càng ngày càng phổ biến và mang tính sống
còn. Điều này đặt ra cho công ty một yêu cầu cấp bách là phải có kế hoạch
ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động của mình, trong đó có công
tác quản lý bán hàng.
Theo ban lãnh đạo của công ty, hiện nay công ty đã có kế hoạch cụ thể

Thứ nhất: Tuyển dụng các cán bộ đã có sẵn trình độ, kinh nghiệm
vào làm việc cũng như tăng cường cử các nhân viên đang đảm nhiệm công
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
13 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
tác quản lý bán hàng đi học các lớp đào tạo nâng cao về nghiệp vụ, chuyên
ngành để nâng cao hiệu quả và chất lượng công việc.
Thứ hai: Công ty cần có ý thức và dành các khoản đầu tư thích đáng
cho công nghệ tin học, mua sắm cho quỹ các máy vi tính và phần mềm
tương ứng để ứng dụng và khai thác chúng phục vụ cho hoạt động quản lý
nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả hoạt động. Việc ứng dụng
máy tính cho phép một mặt giảm thiểu các sai sót thủ công trong việc hạch
toán kế toán và thời gian lập các loại báo cáo, mặt khác giúp cho Giám đốc
có thêm một công cụ phân tích, xử lý dữ liệu phục vụ cho công tác hoạch
định, lên kế hoạch, quản lý, giám sát, theo dõi và dự báo về mọi mặt của lĩnh
vực hoạt động.
Có thể nói rằng với sự phát triển của công nghệ thông tin thì việc quản
lý thủ công không còn phù hợp nữa. Hệ thống quản lý theo phương pháp thủ
công có rất nhiều yếu kém: Thông tin về đối tượng quản lý nghèo nàn, lạc
hậu, không thường xuyên cập nhật. Việc lưu trữ bảo quản khó khăn, thông
tin lưu trữ trong đơn vị không nhất quán, dễ bị trùng lặp giữa các bộ phận.
Đặc biệt mất nhiều thời gian, công sức để thống kê, phân tích, đưa ra các
thông tin phục vụ việc ra quyết định. Do đó, việc sử dụng các thành tựu của
công nghệ thông tin trong quản lý ngày càng rộng rãi và mang lại hiệu quả
cao, khắc phục được những nhược điểm của hệ thống quản lý cũ. Các bài
toán quản lý được đưa vào máy tính ngày càng được tối ưu hoá, giảm được
thời gian cũng như chi phí cho quá trình xử lý, mang lại hiệu quả lớn cho
kinh doanh.
Từ những nguyên nhân đó, công ty cần phải xây dựng một hệ thống
Quản lý bán hàng thống nhất và đồng bộ nhằm tối ưu hoá công tác quản lý
bán hàng của mình.

 Phù hợp với xu thế ngày càng tiến lên của thế giới
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
15 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
Chương II
CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN ĐỂ XÂY DỰNG
BÀI TOÁN QUẢN LÝ BÁN HÀNG
2.1 Tổng quan về phần mềm và các khái niệm
2.1.1 Phần mềm và phần mềm ứng dụng.
 Phần mềm
Phần mềm (software) là một tập hợp những câu lệnh được viết bằng
một hoặc nhiều ngôn ngữ lập trình theo một trật tự xác định nhằm tự động
thực hiện một số chức năng hoặc giải quyết một bài toán nào đó.
Phần mềm là tổng thể bao gồm 3 bộ phận:
 Các chương trình máy tính
 Các kiểu cấu trúc dữ liệu
 Các tài liệu hướng dẫn sử dụng
 Phần mềm ứng dụng
Là một loại chương trình có khả năng làm cho máy tính thực hiện trực
tiếp một công việc nào đó người dùng muốn thực hiện. Điều này khác với
phần mềm hệ thống tích hợp các chức năng của máy tính, nhưng có thể
không trực tiếp thực hiện một tác vụ nào có ích cho người dùng.
Các phần mềm ứng dụng thường được gom lại thành bộ phần mềm.
Các phần mềm riêng biệt trong bộ phần mềm thường có giao diện và tính
năng tương tự làm người dùng dễ dàng học và sử dụng. Và các phần mềm
này thường tương tác được với nhau để đem lại lợi ích cho người dùng.
2.1.2 Các khái niệm liên quan
 Công nghệ phần mềm
Công nghệ phần mềm là những quy tắc công nghệ (engineering
discipline) có liên quan đến tất cả các khía cạnh của quá trình sản xuất phần
mềm. Các kỹ sư phần mềm nên tuân theo một phương pháp luận có hệ thống

Nhược điểm chính của mô hình thác nước là rất khó khăn trong việc
thay đổi các pha đã được thực hiện. Mô hình này chỉ thích hợp khi các yêu
cầu đã được tìm hiểu rõ ràng và những thay đổi sẽ được giới hạn một cách rõ
ràng trong suốt quá trình thiết kế.
Chúng ta lần lượt xem xét các công đoạn của mô hình:
 Công nghệ hệ thống
Đây là phương pháp luận tổng quát phân tích và sản xuất một phần
mềm với yêu cầu phải đánh giá 1 cách toàn diện tất cả các tác động và ảnh
hướng của phần mềm và chức năng hệ thống hiện diện ở mọi công đoạn tiếp
theo.
 Phân tích
Mục đích của công đoạn phân tích là xác đinh rõ mục tiêu của phần
mềm, những ràng buộc kinh tế, công nghệ và định rõ miền áp dụng của phần
mềm.
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
Công nghệ
hệ thống
Phân
tích
Thiết kế
Mã hoá
Kiểm
thử
Bảo trì
18 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
 Thiết kế
Là công đoạn có vai trò đặc biệt trong công nghệ phần mềm vì mục
đích của nó là đưa ra một hồ sơ thiết kế phần mềm hoàn chỉnh làm cơ sở để
lập trình.
 Mã hóa( Coder)

thuật bằng hình vẽ sau.
Hình 4: Tiến trình thiết kế phần mềm
 Kiến trúc phần mềm.
Kiến trúc phần mềm được hiểu là trình tự bố trí các Module và mối
liên hệ giữa các Module ấy thành một cấu trúc hoàn chỉnh đảm bảo tính
logic cao.
Trước khi lập trình, công việc quan trọng nhất là tiến hành thiết kế
kiến trúc của hệ thống. Thông thường các vấn đề của thiết kế chưa được cấu
trúc hóa, nhiệm vụ của người thiết kế là cấu trúc hóa các vấn đề phi cấu trúc
và lựa chọn một kiểu kiến trúc phù hợp.
Sau khi đã cấu trúc hóa, người ta có thể lựa chọn nhiều kiểu kiến trúc
khác nhau để giải quyết cùng một vần đề. Cùng một câu hỏi đương nhiên đặt
ra là cần lựa chọn kiểu kiến trúc nào. Nói chung không có câu trả lời thống
nhất cho mọi vấn đề thực tiễn nhưng người ta thường lựa chọn một kiểu kiến
trúc không quá phức tạp khi lập trình và đảm bảo giải quyết hiệu quả vấn đề
đặt ra.
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
Thiết
kế
kiến
trúc
Thiết
kế
dữ
liệu
Thiết
kế
các
thủ tục
Thiết

Cán bộ
xác định
yêu cầu
Cán bộ
thiết kế
Lập trình
viên
Cán bộ
Test
chương
trình
Cán bộ
triển khai
Xây dựng
và quản
lý h.đồng
P.mềm
Xác định
yêu cầu
người sử
dụng
Thiết kế
phần
mềm
Lập trình
Test
phần
mềm
Triển
khai

 Theo dõi thực hiện hợp đồng phần mêm.
 Thanh toán, thanh lý hợp đồng phần mềm.
 Lưu đồ
Hình 6: Lưu đồ quy trình 1
 Quy trình 2: Quy trình xác định yêu cầu.
 Mục đích
Quy trình xác định yêu cầu có mục đích chính là đo lường một cách cụ
thể các yêu cầu của khách hàng về phần mềm tương lai. Quy trình này sẽ mô
hình hóa toàn bộ các chức năng của phần mềm sẽ được thiết kế. Do đó công
đoạn xác định yêu cầu có vị trí đặc biệt quan trọng vì thực chất đây mới là
công đoạn có liên quan đến chất lượng của phần mềm sau này.
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
Bắt đầu
Kết thúc
Đề xuất HĐPM
Kiểm tra
Lập giải pháp
Soạn thảo HĐPM
Theo dõi thực hiện
Thanh toán, thanh lý hợp đồng
Hồ sơ quy trình 1
Đúng
Sai
22 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
 Các dấu hiệu
Quy trình xác định yêu cầu trong công nghệ phần mềm được đặc trưng
bởi các dấu hiệu sau đây:
 Phân tích nghiệp vụ chuyên sâu.
 Lập mô hình hoạt động của hệ thống.
Đây là hai vấn đề đặc biệt quan trọng vạch rõ sự khác biệt giữa phần

nay. Khi đã có các công cụ lập trình tự động thì người ta yêu cầu các chuyên
gia lập trình phải biết đọc bản vẽ để nắm được cấu trúc tổng quát của phần
mềm, phần lập trình có thể giao cho máy thực hiện.
 Các dấu hiệu:
Quy trình thiết kế trong công nghệ phần mềm được đặc trưng bởi các
dấu hiệu sau đây:
 Thiết kế kiến trúc.
 Thiết kế kỹ thuật
- Thiết kế dữ liệu.
- Thiết kế chương trình.
- Thiết kế giao diện.
- Thiết kế công cụ cài đặt.
 Lưu đồ:
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
Bắt đầu
Kết thúc
Lập kế hoạch thiết kế
Thiết kế dữ liệu
Hồ sơ thiết kế
Duyệt
Không
Thiết kế kiến trúc
Thiết kế giao diện
Thiết kế công cụ cài đặt
Duyệt thiết kế
kiến trúc
Hình 8: Lưu đồ quy trình 3
24 Báo cáo thực tập tốt nghiệp
 Quy trình 4: Quy trình lập trình trong công nghệ phần mềm
 Mục đích

của khách hàng.
 Các dấu hiệu
Quy trình test trong công nghệ phần mềm được đặc trưng bởi các dấu
hiệu sau:
 Lập kịch bản test (Scenario)
 Test hệ thống
 Test nghiệm thu
 Test theo yêu cầu khách hàng
Trong quá trình test, vấn đề lập kịch bản có vai trò đặc biệt quan trọng
vì đây là nền tảng, là chìa khóa để xác định bản chất của phần mềm.
 Lưu đồ
GVHD: TS. Trần Thị Song Minh Sv: Ngưyễn Tiến Lộc
Bắt đầu
Kết thúc
Lập kế hoạch
Duyệt
Test hệ thống
Duyệt
Không
Lập kịch bản Test
Test nghiệm thu
Hồ sơ quy trình 4
Test theo yêu cầu của khách hàng

Trích đoạn Các phương pháp thiết kế Các công cụ mô hình hóa hệ thống thông tin Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Ngôn ngữ lập trình

---