c quc t v ng tr em và
nhng v i vi Vit Nam
Nguyn
Khoa Lut
Lu Lut Quc t; Mã s: 60 38 60
ng dn: TS. Nguyn Hng Bc
o v: 2009
Abstract: Trình bày nhng v lý lun v tr ng tr em. Phân tích
nn cc quc t v ng tr ng thi phân tích nhng
thun li vi Vit Nam khi thc quc t
thc trng tr em, pháp lung tr em Vit Nam t khi phê chun công
c quc t v ng tr em, t xut các gi pháp nhm hoàn thin pháp lut
Vit Nam v ng tr u kin hi nhp quc t
Keywords: c quc t; ng tr em; Lut Quc t; Vit Nam
Content
M U
1. Tính cp thit c tài
t v rt phc t c quan tâm ca các quc gia trên th
gii. c ta, vic nghiên cu chính sách bo v tr em mt công
trình nghiên cu chuyên sâu v v có mt s tài khoa hc nghiên cu v
quyn tr em, tr em có hoàn cc bic yêu cu cp thit ca công
tác honh chính sách, xây dng pháp lut v v c
quc t v ng v i vi Vi- mt v ng
trong chính sách bo v tr em c nghiên cu vi mong mun góp phn làm sáng t
v lý lun và thc tin chính sách bo v tr i v
tài luc s lut hc.
thit.
u
thc hi tài, lu du duy vt bin ch
th
6. Kt cu ca lu
Ngoài phn m u và kt lun, luc kt c
- Mt s v chung v c quc t v
- Thc trng v Vit Nam và nhng v i vi Vit
Nam kc quc t v u kin hi nhp quc t.
- Mt s gii pháp hoàn thin pháp lut Vit Nam v u kin hi
nhp quc t.
- Cụng vic ca tr em gỏi
1.2.2. Nguyờn nhõn ca tỡnh tr
Th nht, xut phỏt t cỏc yu t v kinh t
- Yu t kinh t gn va tr em
- Yu t kinh t gn vi li ớch ci s dng
- Yu t kinh t xó hi
Th hai, l cỏc yu t v xó hi -
- Quan nim lc hu v v
- nh kin gii
- Yu t vic làm
- S yu kém ca nn giáo dc
- ng ca h thng an sinh xã hi
Th ba, là các yu t chính tr - pháp lý
Hu qu ca tình trng tr em phng sm
Qua phân tích có th thy, có nhiu nguyên nhân dn ti tình trng tr em
ng sm s dn nhng hu qu sau:
Mt là, mi nguy hi các em phi gánh chu
- Bnh tt và s kém phát trin v th cht
- Khng hong v tinh thn, lch lc v nhân cách, kém phát trin v trí tu
Hai là, hu qu i vi
c quc t v
1.3.1. Vai trò và hong ca t chng quc t (ILO) trong vic xây dc
quc t v
K t khi thành lc và 197
Khuyn ngh, tronu chnh bn nhóm
quy n ti b mi hình thng ép hoc
bt buc; xóa b tình tru là loi tr nhng hình thc lao ng
ti t nht; ti công bng và chng phân bii x v vic làm; t do liên kt và quyn
t tp th.
c và khuyn ngh do ILO ban hành, có kho cn
ng.
c quc t v
Trong s gn 200 công tn ngh) ca ILO ban hành t
p t chn nay, có g cn vic bo v tr em
khi các hình thc bóc lt và lm dng sn trc tip
cn v a, cm và xóa b c s 138 v tung ti
thic s 182 v cng ngay lp t xóa b nhng hình thc
i t nht (1999). Trong phm vi lu nghiên cc nêu trên.
Lu nghiên cu, làm sáng t nhng v chung v
pháp lu Vit vì nhng lý do sau:
Th nhn pháp lí quc t m cp v c các
mà các quc gia phi thc hi m bo quyc bo v cho tr em.
Th i hng Liên hp qu
tr pháp lí bt buc mà ch nêu lên nhng ca quyn tr khuyng
ca các quc gia.
Th n pháp lí quc t ch cp quyn ca tr em trong mt s c (ví d:
quyc hc t
Th c bo v quyn tr em nói chung, nht là quyn tr c bo v không b buc
phng ch nh c th, chi tit c 138, nhc 182 ca t
chng quc t.
c s 138 ca t chng quc t v tui ti thiu làm vic
c quc t v tung ti thic Hi ngh toàn th ca T chc
ng quc t thông qua qua ngày 26/07/1973 và có hiu lc t ngày 19/6/1976 (Vit Nam
gia nhc 138 ngày 09/6/ 2003). Mc tiêu cc, ràng buc các quc gia thành
viên cam kt nhm bm tht s vic bãi b n tui ti thi
vic hong t tui mà các thiu niên có th phát tri nht v th lc và
trí lu 1).
c s 182 ca ILO v Nghiêm cng khn cp xóa b các hình th
ti t nht
c Hi ngh toàn th T chng quc t thông qua ngày 17/06/1999 (Vit
làm vic 182 v nghiêm cng khn cp xoá b hình thi t
nhnh c th, trc tip nht v v tham gia ca
nhiu quc gia trên th gii.
Vi c 182 vào ngày
17/11/2000. Cùng vi pháp lut Vic quc t mà Vi
v pháp lý vng ch bo v tr u kin hi nhp quc t hin
nay. - THC TRNG TR EM VÀ NHNG V I VI
VIT NAM KHI TH C QUC T V NG TR EM TRONG
U KIN HI NHP QUC T
ng nhng quyn, hn ch tip cn các dch v xã hi,
tình cc phát huy s phát trin v c; chúng b
t chi c quyc giáo dc Chính vì vt v gng v kinh t -
xã hi và v quyi c này.
2.1.2. Thc tr Vit Nam
Thc tr mt s thành ph ln
Hà Ni
o phòng Bo v em, S ng - i thành ph
Hà Ni, s tr em phng sm Hà Ni ch yu là các tu kin sinh
hot cc giúp vii các
hình thc khác các em phi thuê nhà tr, sinh hot vi mc tit kim t
thành ph H Chí Minh
Theo kho sát ca các qun huya bàn thành ph H Chí Minh, có 600 tr ng
nng nhu kic hi, nguy him. S a bàn làm các ngh
may gia công, th cn xà c, ct ch, làm dép, xp giy bc m, may giy, bán vé s, phc v nhà
hàng, sa cha xe, giúp vic nhà
ng
Tr ng nng nhc còn tn ti khng, hu hu núp bóng t nguyn,
i thân ph gc làm cng xuyên, không có ràng buc
bng bt k tho thun hoc hng c th nào.
nh
Theo báo cáo ca S ng - i, hin nay toàn t em
phng su kic hi, nguy him [32].
Hin tng tr em b các vùng nông thôn vào thành ph kim sng bng nhiu
ngh h, khuõn vỏc trỏi cõy cỏc ch, bỏn vộ s, bỏn
hng rong, giỳp vit ph li
Những doanh nghiệp lao động nặng nhọc nh- xây dựng, điện lực, mỏ không phát hiện có lao
động trẻ em; những doanh nghiệp có vốn đầu t- n-ớc ngoài cũng không sử dụng lao động trẻ
em; trẻ em lao động chủ yếu trong những cơ sở thủ công, các làng nghề truyền thống nh- thêu
i ban hành.
B luc Quc hi thông qua ngày 13/6/1994 và có hiu lc thi hành t
ngày 01/01/1995 (snh nhu khon v
thành niên.
ng dn lu 09/TT-LB ngày 13/4/1995 ca Liên B Lao
ng - i và B Tài Y t u king có hi và các công
vic cm s d bo v s phát trin v th lc, trí lc, nhân cách
m b
Bên cc còn ban hành hàng long dn B lung có liên
n pháp lut có liên quan trc ti
a. Lut Bo vc tr em
V tui: tr em là công dân Vii 16 tuu 1).
Nhng nguyên tc v bo vc tr em: Không phân bii x vi tr em
u 4); Trong mi hong c chn tr em
thì li ích ca tr em phu u 5); trách nhim bo v
giáo dc tr em là cc, xã hu 5); Các quyn
ca tr em phc tôn trng và thc hin. Mi hành vi vi phm quyn ca tr em, làm tn hi
n s phát trin bình tng ca tr u b nghiêm tr nh ca pháp luu 6);
Các hành vi b nghiêm cm: Trong 10 nhóm hành vi b nghiêm cu 7), có ba nhóm hành
ng công vic nng nhu kic hi, nguy him,
nhng công vic n sc khe, nhân cách ca các em: D d, la di, ép buc tr em
mua, bán, vn chuyn, tàng tr, s dng trái phép cht ma tuý; lôi kéo tr c; bán, cho
tr em s du, bia, thuc lá, cht kích thích khác có hi cho sc kho; D d, la di, dn
dt, cha chp, ép buc tr em hong mi dâm; xâm hi tình dc tr em; Lm d
dng tr em làm công vic nng nhc, nguy him hoc tip xúc vi chc hi, làm nhng công
vic khác trái vnh ca pháp lut v ng;
b. B lung
B luc cng hoà xã hi ch c ban hành l
s lung dành riêng mt m
dân s và tr em( )
c. Lung gii
ng gii là vic nam, n có v c tu kii phát
c ca mình cho s phát trin ca cng, c
thành qu ca s phát tri
Lung gii nghiêm cm các hành vi: Cn tr nam, n thc hing gii; Phân
bii x v gii mi hình thc; Bo l gii ;
V x pht hành chính các hành vi vi phm v ng gi x lý nhng hành vi vi phm
pháp lut v ng gii, ngày 10/6/2009, Chính ph nh s -
nh x pht vi phm hành chính v ng gim hành
chính v ng ging s b x pht.
2.2.2.3. Nhnh ca pháp lut Vit Nam v
V tui ca tr em và tui ti thic nhn vào làm vic
nh v tuc coi là tr ng v thành niên
không khác nhnh ca quc t n.
Xut phát t tình hình thc t trên mà pháp lut cc ta có th u chnh nhm to nhng
thun li tt nht cho tr em mà không vi phm lut pháp quc t.
V vic giao kt hng
Mi tr em mun làm vic phi có sc khe phù hp vi công vic, có giao kt hng lao
ng, tc là phi có s tha thung ý cng thi 15 tui vào làm các
công vic phép thì phi có s ng ý bn và theo dõi ca cha m
u c nh 198/CP). nh cm và ràng bui vi s dng
Pháp lut Vinh rt c th v trách nhim ci s dng
ng công vic phù hp vi sc kh m bo s phát trin th lc, trí
lc, nhân cách ca tr; phi thc hin nghiêm chnh nhnh v ch ng
thi phi có s h tên ngày sinh và công vii theo dõi
kt qu nhng ln kinh k sc khe và xung yêu cu. Ngoài
Th ng các mô hình dy ngh và gii quyt vic làm cho tr em và
nh tr em phng nng nhc xây dng ti Hà Nam, Thái Nguyên, Ninh Bình,
ng này phn ln thu
cnh ht s c t chc dy ngh nh
chuyi ngành ngh còn nhiu bt cp, do v quyt toán kinh phí t cht ch.
Th n thc pháp lung v tr em ca ch s dng còn hn ch, dn
nhn thc nhn th v s dvy trong quá trình s
d ng vi phm v quyn tr em.
- MT S GII PHÁP HOÀN THIN PHÁP LUT VIT NAM V NG
TR U KIN HI NHP QUC T Vquan tâm ngay từ khi mới giành
đ-ợc chính quyền, điều đó đ-ợc thể hiện qua việc ban hành một loạt các văn bản về lao
định các x-ởng kỹ nghệ, hầm mỏ không đ-ợc m-ớn trẻ em d-ới 12 tuổi vào làm việc.
kế thừa, tổng hợp và phát huy các văn bản pháp
mới đối với lao động ch-a thành niên. Những văn bản h-ớng dẫn thực hiện Bộ Luật Lao động
thành niên và lao động trẻ em ở n-ớc ta.
3.2. Một số giải pháp nhằm hạn chế và chấm dứt tình trạng trẻ em phải làm việc nặng nhọc
trong môi tr-ờng độc hại, nguy hiểm Vit Nam
3.2.1. Hoàn thiện chớnh sỏch, phỏp lut v
a.
Tăng c-ờng chính sách kinh tế để hỗ trợ thúc đẩy phát triển cho những ng-ời nghèo; Bổ sung
chính sách trợ giúp cho trẻ em những gia đình quá nghèo; Cần bổ sung Luật phổ cập giáo dục
đến cấp trung học cơ sở vì hiện nay Luật phố cập giáo dục tiểu học mới chỉ bao trùm đ-ợc số
trẻ em đến 11 tuổi, những lứa tuổi sau đó còn thả nổi
luật có liên quan đến lao động trẻ em thì lực l-ợng Thanh tra nhà n-ớc nói chung và Thanh tra
Lao động -
3.2.2. Gii phỏp v chớnh sỏch xó hi
a. Cần tổ chức các hoạt động cộng đồng hoặc các hình thức tổ chức chăm sóc trẻ em có hoàn
cảnh đặc biệt khó khăn
Tập trung vào đối t-ợng là lao động trẻ em thông qua các mô hình chăm sóc hay t- vấn cho các
em. Cần thiết phải có quỹ hỗ trợ để gia đình nghèo có thể đ-ợc vay vốn, tổ chức lao động phù
hợp và bổ ích tạo thu nhập ngay tại cộng đồng.
Vic xó hi hoỏ cụng tỏc bo v tr em bao gm mt h thng cỏc hoi thin s
hiu bit ca tr em v nhng cụng vic nguy hi hiu bit ca cỏc bc cha m v
s mt mỏt vi cú th cú khi con em h i hng tp trung ca cỏc
nh lm lut, ci thin s hiu bit v v dn s hp tỏc gia chớnh quya
c lờn cỏc nh tuyn dng.
c. Hợp tác với các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ để nhận đ-ợc sự hỗ trợ về kinh
Những tổ chức này có vai trò quan trọng trong việc nâng cao mức độ quan tâm của
cộng đồng cũng nh- việc bảo vệ trẻ em. Sự độc lập của các tổ chức này cho phép họ có thể
can thiệp vào vấn đề lạm dụng lao động trẻ em mà không chịu áp lực chính trị.
Công đoàn có thể giám sát các điều kiện làm việc của trẻ em và tố cáo sự lạm dụng lao
động trẻ em; thông tin cho ng-ời lao động những kiến thức quan trọng, bảo vệ ng-ời lao động
đấu tranh chống lại việc làm nặng nhọc, độc hại, nguy hiẻm đối với trẻ em và ngăn không cho
các em tham gia sớm vào thị tr-ờng lao động.
e. Đẩy nhanh công cuộc xóa đói giảm nghèo
Việc xoá đói, giảm nghèo sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các gia đình nghèo thoát khỏi
hố sâu của sự bất lực và đó là yếu tố cơ bản cần thiết để mang lại những thay đổi lâu dài
đối với vấn đề lao động trẻ em.
f. Giỏo dc tr em
Cỏc gin vi tham gia vo cỏc lp hc tiu hc
sng.
i vi B ng - i
- B ng - i cn nghiên cnh c th v các loi hình
ng, m nng nhi vi tr ng.
- Có mt cuu tra, kho sát tng th tình hình tr ng và s d
- nh c th v công dân trong vic tích cu tranh phòng nga,
phát hing hp s di và bóc lt tr
ng thnh c th trách nhim ca chính quyn và các t ch a
c tuyên truyhn, phát hin và x lý các vi phm v s dng tr em lao
ng sai pháp lut theo mt quy trình tác nghip.
- Phát trin mi dch vc bit dch v tip nhn, h
tr tr em trong hoàn cc bit.
- Xem xét, trình Th ng Chính ph b sung biên ch cán b chuyên trách v ng, xã hi
ng, th tr qun lý, theo dõi, thc hin các chính sách v
xã h ng, xã ho
v tr c tiêu quc gia.
tay ca c cng quc ti vi mi quc gia, i cú mt chớnh sỏch phỏp lung
b, phự hp v cú hiu ln phi cú mt b c quyng xuyờn
theo dừi, giỏm sỏt, kim tra, thanh tra vic thc hin cỏc chớnh sỏch phỏp lut v xoỏ b
ng tc thi l loi b nhng hỡh thng ti t nht.
n va qua, vi s n lc ca cỏc nh honh chớnh sỏch, s n lc c
quan lp phỏp, lp quy, Viu hỡnh thnh mt h thng chớnh sỏch phỏp lut
ng b. Song song vi vic xõy dng, ban hnh h thng chớnh sỏch phỏp
lut, Vim chớnh trong vic theo dừi, giỏm sỏt,
kim tra, thanh tra vic tuõn th cỏc chớnh sỏch phỏp luc ban hnh, vi m
nga v tnc xoỏ b tỡnh tr
c chin xoỏ b tỡnh trt hiu qu i cỏc
nh honh chớnh sỏch, s n lc cp phỏp, lp quy tip tc hon thin h
thng chớnh sỏch phỏp lung thi hm trong vic theo dừi, giỏm
sỏt, kim tra, thanh tra vic tuõn th cỏc chớnh sỏch phỏp lut cng; hong kim
tra, thanh tra, x i vi nhng hnh vi s d thnh hong xuyờn, vi
hy vng tỡnh tr Vit Nam sc xoỏ b.
V gii quyt trong mt sm mt chiu; khụng ch ca mt qu
l bng mt bin phỏp, mi s chung tay ca c
cng quc ti vi mi qui cú mt chớnh sỏch phỏp lung b, phự hp
v cú hiu ln phi cú mt b c quyng xuyờn theo dừi, giỏm
sỏt, kim tra, thanh tra vic thc hin cỏc chớnh sỏch phỏp lut v xoỏ b ng
tc thi l loi b nhng hỡnh thng ti t nht.
References
1. Ban chấp hành Trung -ơng Đảng Cộng sản Việt Nam (1986), Văn kiện đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ VI, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội.
2. Ban chấp hành Trung -ơng Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ VIII, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
3. Ban chấp hành Trung -ơng Đảng Cộng sản Việt Nam (1997), Văn kiện hội nghị lần thứ hai
Ban chấp hành Trung -ơng khoá VIII, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
19. V Công Giao (2006), “Xoá b lao ng tr em - mt n lc toàn cu”, Tạp chí cộng sản (s
107).
20. Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam (2001), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
21. Chu Mnh Hùng (2003), “Công c quyn tr em nm 1989 - c s cho vic bo v quyn
tr em”, Tạp chí Luật học (s 3).
22. Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (2004), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
23. Luật Bình đẳng giới (2006), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
24. Luật Giáo dục (1998), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
25. Luật người lao động Việt Nam đi làm việc nước ngoài theo hợp đồng (2006), Nhµ xuÊt b¶n
ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
26. Luật phổ cập giáo dục tiểu học (1991), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
27. Nguyn ình Lc (1999), “Hin pháp nc CHXHCN Vit Nam nm 1992 và quyn tr
em”, Bảo vệ quyền trẻ em trong pháp luật Việt Nam.
28. inh Hnh Nga (2008), “Bo v quyn tr em trong pháp lut Vit Nam hin hành”, Báo điện
tử: http://www.lrc.ctu.edu.vn
29. Thanh tra B Lao ng - Thng binh và Xã hi (2008), Báo cáo việc triển khai thực hiện
quy trình kiểm tra, thanh tình hình trẻ em phải lao động nặng nhọc, trong điều kiện độc hại,
nguy hiểm năm 2008, Hµ Néi.
30. Thanh tra B Lao ng - Thng binh và Xã hi (2009), Tài liệu tập huấn kết quả thanh tra
về bảo vệ quyền trẻ em, Hà Ni.
31. Thanh tra B Lao ng - Thng binh và Xã hi, Thanh tra U ban dân s gia ình tr em
(2007), Tài liệu tập huấn quy trình kiểm tra, thanh tra liên ngành về tình trạng trẻ em phải
lao động nặng nhọc trong điều kiện độc hại, nguy hiểm, Hà Ni.
32. Thanh tra B Lao ng - Thng binh và Xã hi (2008), Tài liệu tập huấn công tác bảo vệ,
chăm sóc trẻ em trong điều kiện hội nhập kinh tế, Hà Ni.
33. Thanh tra B Lao ng - Thng binh và Xã hi (2009), Tài liệu tập huấn một số vấn đề về
lao động trẻ em và quy trình kiểm tra về tình hình trẻ em phải lao động nặng nhọc trong
điều kiện độc hại, nguy hiểm, Hà Ni.
34. Tng cc Thng kê (2003), Điều tra mức sống dân cư các năm 1992 - 1993, 1997 - 1998,
2002 - 2003, Hà Ni.