nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 02/2007

51 ThS. Nguyễn hải ninh *
ỡnh pht tự l mt trong nhng hỡnh
pht c ỏp dng ph bin nht v
chim t l ỏp dng cao so vi cỏc hỡnh pht
khỏc c quy nh trong B lut hỡnh s.
c ỏnh giỏ l mt trong nhng hỡnh pht
nghiờm khc trong h thng hỡnh pht, ỏp
dng vi nhng ngi phm ti m mun
giỏo dc, ci to h tr thnh ngi lng
thin cn cú mt thi gian nht nh cỏch li
h ra khi i sng xó hi. Trong khong
thi gian b cỏch li ú, cỏc c quan cú thm
quyn s ỏp dng cỏc bin phỏp giỏo dc
phự hp vi tng loi i tng khỏc nhau
sau khi chp hnh xong hỡnh pht tự, h
s quay tr li xó hi thnh ngi cú ớch cho
xó hi. Mc dự c coi l hỡnh pht tng
i nghiờm khc nhng cỏc quy nh cú liờn
quan v thi hnh ỏn pht tự cng th hin rt
rừ tớnh nhõn o ca Nh nc ta. Th hin

ang b ỏp dng mt trong nhng bin phỏp
ngn chn nờu trờn cú ngha h khụng c
ti ngoi v khụng cũn l i tng c
hoón chp hnh hỡnh pht tự.
V i tng c tm ỡnh ch chp
hnh hỡnh pht tự, ti iu 262 BLTTHS
xỏc nh ú l
ô
ngi b kt ỏn ang chp
hnh hỡnh pht tự
ằ
. i tng c tm
ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự c hiu l
ngi ó cú bn ỏn kt ti ca to ỏn cú hiu
lc phỏp lut, hỡnh pht m to ỏn tuyờn i
vi h l hỡnh pht tự v h ang trong thi
H

* Ging viờn Khoa lut hỡnh s
Trng i hc Lut H Ni nghiên cứu - trao đổi
52tạp chí luật học số 02/2007
gian chp hnh hỡnh pht ti tri giam.
i chiu vi quy nh a ra thỡ i
tng c hoón v tm ỡnh ch chp hnh

thit phi cú s thay i trong quy nh v
i tng c hoón hoc tm ỡnh ch chp
hnh hỡnh pht tự hoc mt quy nh riờng
bit v th tc gii quyt trong trng
hp va nờu.
Khụng th m rng phm vi v i
tng c tm ỡnh ch chp hnh hỡnh
pht tự vỡ nu coi ngi ang b tm giam l
i tng c tm ỡnh ch chp hnh hỡnh
pht tự thỡ s khụng phự hp vi bin phỏp
h ang b ỏp dng. Bin phỏp ang ỏp dng
vi h l bin phỏp ngn chn, h cha b
a i chp hnh hỡnh pht, vỡ vy khụng
th tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht khi h
cha chp hnh hỡnh pht ú.
Nờn m rng phm vi i tng c
hoón chp hnh hỡnh pht tự bao gm c
ngi b kt ỏn ang ti ngoi v ang b
tm giam s gii quyt c vng mc t
ra v cng khụng mõu thun vi nhng bin
phỏp ang ỏp dng.
2. Trng hp hoón hoc tm ỡnh
ch chp hnh hỡnh pht tự
Theo quy nh ti iu 261 BLTTHS,
cỏc trng hp c hoón chp hnh hỡnh
pht tự l cỏc trng hp c quy nh ti
khon 1 iu 61 BLHS. ú l cỏc trng
hp sau:
- Ngi b bnh nng;
- Ph n cú thai hoc ang nuụi con

c tm ỡnh ch chp hnh
hỡnh pht tự trong trng hp quy nh ti
im a khon 1 iu 61 v iu 62 ca B
lut hỡnh s
ằ
ng thi im b khon 1 iu
262 BLTTHS cng quy nh
ô
c tm ỡnh
ch chp hnh hỡnh pht tự trong cỏc
trng hp quy nh ti im b, c, d khon 1
iu 61 v iu 62 ca BLHS
ằ
. Quy nh
trờn va tha va thiu tớnh thng nht. Bi
vỡ, theo quy nh ca BLHS cỏc trng hp
c tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự
cng l nhng trng hp theo quy nh ca
phỏp lut cho phộp hoón chp hnh
hỡnh pht tự. Nh vy, ch cn quy nh cỏc
trng hp c tm ỡnh ch chp hnh
hỡnh pht tự l cỏc trng hp quy nh ti
iu 61 BLHS cng bao hm ht cỏc trng
hp m nh lm lut cho l cn thit. Vic
quy nh nh hin nay trong BLTTHS l
tha, khụng cn thit, gõy khú hiu cho
ngi c, nghiờn cu v ỏp dng phỏp lut.
3. Thm quyn quyt nh hoón, tm
ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự
Thm quyn ra quyt nh hoón chp

ngi b kt ỏn.
V thm quyn ra quyt nh tm ỡnh
ch chp hnh hỡnh pht tự quy nh cho
tng trng hp c tm ỡnh ch nh sau :
- Chỏnh ỏn tũa ỏn cp tnh ni ngi
ang chp hnh hỡnh pht tự cú th cho
ngi ú c tm ỡnh ch chp hnh hỡnh
pht tự trong trng hp quy nh ti im a
khon 1 iu 61 v iu 62 ca BLHS.
- Chỏnh ỏn tũa ỏn ó ra quyt nh thi
hnh ỏn cú th cho ngi ang chp hnh
hỡnh pht tự c tm ỡnh ch chp hnh
hỡnh pht tự trong cỏc trng hp quy nh
ti cỏc im b, c v d khon 1 iu 61 v nghiên cứu - trao đổi
54tạp chí luật học số 02/2007
iu 62 ca BLHS.
- Nhng ngi ó khỏng ngh bn ỏn
hoc quyt nh cú hiu lc phỏp lut cú
quyn quyt nh tm ỡnh ch chp hnh
hỡnh pht tự xột x theo th tc giỏm c
thm hoc tỏi thm.
Theo quy nh ti khon 1 iu 262
BLTTHS, vic xỏc nh thm quyn ra quyt
nh tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự

s ngh hoón hoc tm ỡnh ch. Vic quy nh
v h s cho nhng trng hp hoón hoc tm
ỡnh ch s phi c th v cú th c
hng dn ti nhng thụng t (nh Thụng t
liờn tch s 02/2006/TTLT-BCA-TANDTC-
VKSNDTC-BQP-BYT ngy 18/05/2006 hng
dn thi hnh mt s quy nh ca phỏp lut
v tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự i
vi ngi ang chp hnh hỡnh pht tự b
bnh nng), khụng cn thit phi quy nh
ht vo BLTTHS l hon ton khoa hc.
Tuy nhiờn, thng nht trong quy nh v
phn th tc, to iu kin cho cỏc c quan
cú trỏch nhim qun lớ nờn b sung thờm
vic giao quyt nh cho cỏc c quan qun lớ
ngay trong phn quy nh v th tc hoón,
tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự ca
BLTTHS. Quyt nh tm ỡnh ch chp
hnh hỡnh pht tự phi c gi cho vin
kim sỏt ó ngh, Cc qun lớ tri giam v
phm nhõn. i vi tm ỡnh ch chp hnh
hỡnh pht tự nờn quy nh giao quyt nh
cho c to ỏn ó ra quyt nh thi hnh ỏn vỡ
nh trờn ó gii thiu khụng phi trong mi
trng hp vic ra quyt nh tm ỡnh ch
u l to ỏn ó ra quyt nh thi hnh ỏn m
cú th l tũa ỏn ni h ang thi hnh ỏn hoc
nhng ngi cú thm quyn khỏng ngh
giỏm c thm hoc tỏi thm. Hin nay,
BLTTHS ch cú quy nh ti iu 276 v

qun lớ s l chớnh quyn xó phng th trn
ni h c trỳ hoc c quan, t chc ni h
lm vic. Nh vy, nu ngi c hoón
hoc tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht tự
vn c quay li c quan, t chc ni h
lm vic lm vic trong thi gian c
hoón hoc tm ỡnh ch chp hnh hỡnh pht
tự thỡ cng khụng ch giao cho cỏc c quan
ny qun lớ l . Ngoi thi gian h lm
vic ti c quan, t chc (chim khong 1/3
thi gian ca mt ngy) thỡ khong thi gian
cũn li h sinh hot ti a phng l chớnh.
Vỡ vy, trong phn ny nờn quy nh theo
hng giao cho mt c quan cú trỏch nhim
chớnh trong vic qun lớ h v nhim v ca
cỏc c quan khỏc trong vic phi hp, giỳp
ngi c hoón hoc tm ỡnh ch
khụng cú hnh vi vi phm phỏp lut.
Ngi c hoón hoc tm ỡnh ch
chp hnh hỡnh pht tự khụng c t ý i
n a phng khỏc, nu khụng c phộp
ca chớnh quyn xó, phng, th trn hoc
c quan, t chc qun lớ h. V ni dung
ny cn cú mt quy nh chi tit hn. Th
nht, hiu th no l
ô
a phng khỏc
ằ
?
a phng khỏc l a phng ngoi
nghiên cứu - trao đổi
56tạp chí luật học số 02/2007
quyt nh thi hnh ỏn bt h i chp
hnh hỡnh pht tự.
Nu vic quyt nh cho hoón chp hnh
hỡnh pht tự ch cú th l chỏnh ỏn ó ra
quyt nh thi hnh ỏn v ch cú h l ngi
cú quyn hu b quyt nh cho hoón ca
mỡnh thỡ thm quyn ra quyt nh tm ỡnh
ch chp hnh hỡnh pht tự cũn l vin
trng vin kim sỏt nhõn dõn t cp tnh
tr lờn (xem cỏc iu 275, 276, 293
BLTTHS). Vy trong trng hp vin
trng vin kim sỏt nhõn dõn (t cp tnh
tr lờn) ra quyt nh tm ỡnh ch chp
hnh hỡnh pht tự vỡ h l ngi khỏng ngh
giỏm c hoc tỏi thm thỡ chỏnh ỏn tũa ỏn
ó ra quyt nh thi hnh ỏn cú quyn hu
b quyt nh ca vin trng vin kim sỏt
hay ch cú quyn bỏo cho vin trng
vin trng hu b quyt nh ca mỡnh.
cú th kt lun v vic quy nh th
no l phự hp, phi xut phỏt t mi quan
h gia to ỏn v vin kim sỏt trong t tng
hỡnh s. V dự bn cht ca hot ng thi

chng kin tham d. Trong khi iu 123
BLTTHS mi ch quy nh vic ngi chng
kin cú trỏch nhim xỏc nhn ni dung v kt
qu cụng vic ca iu tra viờn ó tin hnh,
cha quy nh vic ngi chng kin cú
trỏch nhim xỏc nhn ni dung v kt qu
cụng vic ca kim sỏt viờn, ngi ch huy
ó tin hnh l cha phự hp vi quy nh
ca cỏc iu 80, 81, 153 BLTTHS.
nhng quy nh v ngi chng kin
trong hot ng iu tra c ỏp dng thng
nht, chỳng tụi ngh sa i, b sung
iu 123 BLTTHS nh sau:
Ngi chng kin l ngi khụng liờn
quan n v ỏn c mi tham d hot ng
iu tra trong nhng trng hp do B lut
ny quy nh.
Ngi chng kin cú trỏch nhim xỏc
nhn ni dung v kt qu cụng vic m h
c mi tham d v cú th nờu ý kin cỏ
nhõn, ý kin ny c ghi vo biờn bn./.