Cập nhật điều trị bệnh
tiêu chảy cấp ở trẻ em
Bên cạnh tác dụng điều hòa cân bằng vi khuẩn chí tại ruột,
probiotics còn được sử dụng rộng rãi để điều trị các rối loạn tiêu
hóa như tiêu chảy, bệnh đại tràng kích thích, viêm đại tràng mãn
tính.
Những tiến bộ về bồi phụ nước điện giải đường uống, đẩy mạnh tuyên
truyền về phòng chống bệnh tiêu chảy trên toàn cầu đã làm giảm tỷ lệ tử
vong trẻ em tiêu chảy ở nhiều nước và trên toàn thế giới trong 2 thập kỷ qua.
Sau nhiều năm thực hiện điều trị và phòng bệnh tiêu chảy, qua những kinh
nghiêm thực tế thu thập được và những công trình nghiên cứu khoa học tại
nhiều trung tâm nghiên cứu trên thế giới đã đem lại những cải tiến về điều trị
bệnh cho trẻ.
1) Sử dụng dung dịch oresol thẩm thấu thấp: Sau 20 năm nghiên cứu cải
tiến công thức Oresol, một công thức mới đang được Tổ chức Y tế thế giới
(WHO) và Unicef khuyến nghị đưa vào danh sách thuốc thiết yếu chuẩn của
WHO. Công thức Oresol mới chứa lượng Natri và Glucose ít hơn công thức
cũ.
Na khan xuống 75 mEq/l, Glucose khan xuống 75 mmol/l và độ thẩm thấu
của dung dịch giảm xuống 245 mOsl/l so với dung dịch Oresol cũ, Na khan
là 90 mEq/l và độ thẩm thấu của dung dịch là 311 mOsm/l, đã làm giảm
lượng phân tiêu chảy còn 20% và nôn 30% ở trẻ tiêu chảy cấp không do tả
và trước hết là giảm đáng kể nhu cầu truyền dịch theo đường tĩnh mạch
xuống 33%.
Với trẻ bị tả, dung dịch Oresol có độ thẩm thấu giảm này ít nhất cũng hiệu
lực và an toàn như dung dịch Oresol chuẩn cũ. Dung dịch Oresol mới này
vẫn được gọi là Oresol để tránh nhầm lẫn với người tiêu dùng, tuy nhiên cần

Ciprofloxacin được cho với liều 30 mg/kg chia 2 lần 1 ngày trong 3 ngày
bằng đường uống, không sử dụng cho trẻ dưới 4 tháng cân nặng dưới 6 kg.
Về mức độ an toàn, việc sử dụng rộng rãi Quinolones thế hệ mới cho trẻ nhỏ
trong một vài năm gần đây cũng xác nhận những kháng sinh này có độ an
toàn rõ rệt, không có thông báo về biến chứng bệnh khớp.
3) Kẽm trong xử trí tiêu chảy: Bổ sung kẽm trong quá trình điều trị tiêu
chảy đã được nghiên cứu công bố tại New Dheli. Từ tháng 5/ 2001 các
nghiên cứu phân tích tổng hợp đã đánh giá tác dụng điều trị, phòng ngừa tiêu
chảy của kẽm.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Unicef đã khuyến nghị xử trí lâm sàng tiêu
chảy cần bổ sung 20mg kẽm mỗi ngày trong 10-14 ngày (10mg kẽm mỗi
ngày cho trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi) cùng với bù dịch đường uống và tiếp tục
cho ăn, có tác dụng làm giảm khối lượng phân bài tiết, thời gian tiêu chảy,
giảm mức độ nặng của tiêu chảy và giảm tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy trong 2-3
tháng sau đó.
Ước tính việc bổ sung kẽm trong xử trí tiêu chảy cấp có thể phòng được
300.000 trẻ khỏi tử vong mỗi năm.

4) Probiotics trong điều trị và dự phòng tiêu chảy cấp: Probiotics là vi
sinh vật sống, là chất góp phần làm cân bằng vi khuẩn chí ở ruột (Parker
1994). Probiotics được dùng để bổ sung vi sinh vật sống vào chế độ ăn có lợi
cho vật chủ bằng cách cải thiện cân băng vi khuẩn chí ở ruột (Faller 1989).
Probiotics là chế độ dinh dưỡng có bổ sung vi sinh vật có lợi cho vật chủ,
làm tăng miễn dịch niêm mạc ruột và miễn dịch hệ thống, cải thiện dinh
dưỡng và cân băng vi khuẩn đường ruột (Naidu, Black và Clemens 1999).

Bên cạnh tác dụng điều hòa cân bằng vi khuẩn chí tại ruột, probiotics còn
được sử dụng rộng rãi để điều trị các rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, bệnh
đại tràng kích thích, viêm đại tràng mãn tính. Các loại probiotics được sử
dụng để điều trị và phòng bệnh tiêu chảy được chế tạo bởi các chủng vi

chảy và thuốc chống nôn có thể gây chướng bụng và ngộ độc bệnh nhi.