đặc san về bLtThS năm 2003
58

Tạp chí luật học

ThS. Đỗ Thị phợng *
lut t tng hỡnh s (BLTTHS) nm
2003 cú mt chng mi v th tc rỳt
gn (chng XXXIII gm 7 iu t iu
317 n iu 323). Chng Th tc rỳt
gn nm trong Phn th 7 ca BLTTHS l
phn quy nh v th tc c bit, do ú cỏc
th tc ny khụng phi c ỏp dng cho tt
c cỏc v ỏn m ch gii quyt theo th tc
rỳt gn trong nhng trng hp nht nh.
Th tc rỳt gn ó c quy nh
nhiu nc trờn th gii, tuy nhiờn tu thuc
vo iu kin kinh t xó hi, t chc b mỏy
ca c quan t phỏp cng nh yờu cu ca
cụng cuc u tranh phũng v chng ti

thm c nhanh chúng, kp thi nhng vn
m bo tớnh chớnh xỏc v ỳng n.
Quy nh v th tc rỳt gn s giỳp cỏc
c quan tin hnh t tng gii quyt nhanh
chúng mt s lng ln nhng v ỏn ớt
nghiờm trng m theo th tc t tng hin
hnh vn phi gii quyt theo th tc thụng
thng. Bờn cnh ú th tc rỳt gn s gúp
phn vo vic gii quyt ỏn tn ng, nõng
cao tớnh ch ng, sỏng to ca cỏc c quan
tin hnh t tng khi gii quyt cỏc v ỏn
hỡnh s, ỏp ng c mt trong nhng ni
dung ca ci cỏch t phỏp hin nay. Tuy
B

* Ging viờn Khoa lut hỡnh s
Trng i hc lut H Ni đặc san về bLtThS năm 2003
Tạp chí luật học 59

nhiờn, qua nghiờn cu chng ny chỳng tụi
nhn thy vn cũn mt s quy nh bt hp
lớ hoc cha y . Sau õy chỳng tụi xin
gii thiu v th tc rỳt gn trong BLTTHS
nm 2003.
1. Phm vi v iu kin ỏp dng th
tc rỳt gn
Theo tinh thn ca iu 318 BLTTHS

li cho vic iu tra. i vi hnh vi phm
ti m h thc hin phi n gin, rừ rng, ớt
nghiờm trng. Ngi phm ti thng khụng
cú s chun b mt cỏch k cng v cụng c,
phng tin, thi gian, a im trong vic
thc hin ti phm. Nh vy, khụng phi tt
c cỏc ti ớt nghiờm trng u ỏp dng th
tc rỳt gn. Xut phỏt t yờu cu l vic iu
tra, truy t, xột x v ỏn phi c tin hnh
mt cỏch nhanh chúng nhng phi m bo
ỳng ngi, ỳng ti, ỳng phỏp lut nờn
cn phi cõn nhc nhng loi ti ớt nghiờm
trng no m khụng phc tp, khú khn lm
khi x lớ v ỏn xột x theo th tc ny.
Bi l, i vi loi ti ớt nghiờm trng nhng
tớnh cht phc tp, khú ỏnh giỏ, thng nht
hnh vi v ti danh thỡ cn phi cú thi gian
iu tra, xỏc minh mt cỏch thn trng,
thu thp chng c mt cỏch y thỡ mi
cú th kt lun c. Ngi thc hin hnh
vi phm ti phi cú cn cc, lai lch rừ rng
cng l mt trong nhng iu kin xem
xột gii quyt v ỏn theo th tc rỳt gn. Vi
iu kin ny, cỏc c quan tin hnh t tng,
ngi tin hnh t tng s khụng mt nhiu
thi gian xỏc minh tui, mc nhn
thc hnh vi phm ti, hon cnh gia ỡnh,
dõn tc, tụn giỏo hay cỏc c im nhõn thõn
ca b can, b cỏo m bo vic gii quyt
v ỏn ỳng ngi.

nhiu thi gian m vn m bo vic gii
quyt v ỏn mt cỏch khỏch quan, ton din
v y .
2. Thm quyn v quyt nh ỏp dng
th tc rỳt gn
+ V thm quyn ỏp dng th tc rỳt gn
Xut phỏt t iu kin ỏp dng cỏc th
tc rỳt gn l ch ỏp dng th tc ny i vi
nhng loi ti ớt nghiờm trng, n gin,
chng c rừ rng cho nờn vic iu tra, truy
t, xột x loi ỏn ny thuc thm quyn ca
cỏc c quan iu tra, vin kim sỏt v to ỏn
cp huyn.
+ V quyt nh ỏp dng th tc rỳt gn
iu 320 BLTTHS 2003 quy nh:
"1. Sau khi khi t v ỏn, theo ngh
ca c quan iu tra hoc xột thy v ỏn cú
iu kin quy nh ti iu 319 ca B
lut ny, vin kim sỏt cú th ra quyt nh
ỏp dng th tc rỳt gn.
2. Quyt nh ỏp dng th tc rỳt gn
phi c gi cho c quan iu tra v b can
hoc ngi i din hp phỏp ca h trong
thi hn 24 gi, k t khi ra quyt nh ỏp
dng th tc rỳt gn.
3. Quyt nh ỏp dng th tc rỳt gn cú
th b khiu ni. B can hoc ngi i din
hp phỏp ca h cú quyn khiu ni quyt
nh ỏp dng th tc rỳt gn; thi hiu khiu
ni l 3 ngy, k t ngy nhn c quyt

Tạp chí luật học 61

cha cú quyt nh khi t b can. Cũn trong
khon 2 iu 319 li quy nh: "Quyt nh
ỏp dng th tc rỳt gn phi c gi cho
c quan iu tra v b can hoc ngi i
din hp phỏp ca h ". Nu theo quy nh
ny thỡ sau khi cú quyt nh khi t v ỏn,
c quan iu tra phi cú quyt nh khi
t b can sau ú c quan iu tra mi
ngh vin kim sỏt ra quyt nh ỏp dng
th tc rỳt gn. iu ú cú ngha l phi
cú quyt nh khi t b can trc khi ra
quyt nh ỏp dng th tc rỳt gn. Do ú,
cn cú vn bn hng dn c th l sau
khi ra quyt nh khi t v ỏn, c quan
iu tra phi ra quyt nh khi t b can
ri mi ngh vin kim sỏt ra quyt
nh ỏp dng th tc rỳt gn.
Mt khỏc, b can, ngi i din hp
phỏp cn c gii thớch rừ v th tc rỳt
gn h bit nhng quyn v ngha v ca
mỡnh trong thi hn quỏ ngn ca th tc
cú khiu ni hay khụng khiu ni v quyt
nh ỏp dng th tc ny. Nu h khụng
c gii thớch y v th tc rỳt gn cú
th dn n tỡnh trng h s khụng tin tng
vo nng lc, trỡnh ca ngi tin hnh t
tng hay cỏc quyn li ca h s khụng c
bo m nh khi ỏp dng cỏc th tc thụng

3. p dng cỏc bin phỏp ngn chn
theo th tc rỳt gn
Vic ỏp dng bin phỏp tm gi, tm
giam theo th tc rỳt gn cng ging nh
theo th tc chung l vn quan trng vỡ nú
liờn quan trc tip ti quyn t do thõn th
v cỏc quyn li khỏc ca b can, b cỏo. Do
ú cn phi quy nh cht ch v thi hn,
th tc tm gi, tm giam. Chớnh vỡ vy m
iu 322 BLTTHS nm 2003 quy nh:
1. Cn c, thm quyn v th tc tm
gi, tm giam c ỏp dng theo quy nh
ca B lut ny;
2. Thi hn tm gi khụng c quỏ ba
ngy, k t ngy c quan iu tra nhn
ngi b bt. đặc san về bLtThS năm 2003
62

Tạp chí luật học

3. Thi hn tm giam iu tra, truy t
khụng c quỏ mi sỏu ngy.
V cn c, thm quyn v th tc tm gi,
tm giam iu tra, truy t c ỏp dng
theo cỏc quy nh chung trong BLTTHS. Cú
ngha l cỏc cn c, thm quyn, th tc ỏp
dng bin phỏp tm gi, tm giam theo th tc

nhiu thi gian, h khụng th ch ng iu
tra v ỏn ú trong thi hn ti a ch cú 12
ngy k t khi ra quyt nh khi t v ỏn.
Do ú, chỳng tụi cho rng cn cú vn bn
hng dn c th hn v thi hn m vin
kim sỏt phờ chun quyt nh tm giam
theo th tc rỳt gn l bao nhiờu gi (hay
bao nhiờu ngy). i vi cỏc bin phỏp ngn
chn khỏc nh bt ngi, cm i khi ni c
trỳ, bo lnh hay t tin hoc ti sn cú giỏ
tr bo m theo th tc rỳt gn u c
ỏp dng theo quy nh chung ca BLTTHS.
4. Quy nh v iu tra, truy t, xột x
theo th tc rỳt gn
- V iu tra
Khon 1 iu 321 quy nh thi hn
iu tra theo th tc rỳt gn l mi hai
ngy, k t ngy khi t v ỏn. Nh vy,
trong mt thi gian rt ngn c quan iu tra
phi tin hnh cỏc hot ng iu tra cn
thit xỏc nh ti phm v ngi thc
hin ti phm, nhng tỡnh tit tng nng,
gim nh, nhng chng c buc ti v g
ti Vic quy nh thi hn iu tra cho th
tc rỳt gn nh th no cho phự hp vi kh
nng thc t, iu kin v phng tin, trang
thit b, cỏn b iu tra v ỏn l ht sc quan
trng, m bo cỏc hot ng iu tra c
nhanh chúng, kp thi nhng vn y ,
ton din.

- V truy t
Khon 1 iu 323 quy nh:
"1. Trong thi hn 4 ngy, k t ngy
nhn c h s v ỏn, vin kim sỏt phi
ra mt trong nhng quyt nh sau:
a. Truy t b can trc to ỏn bng
quyt nh truy t;
b. Tr h s iu tra b sung;
c. Tm ỡnh ch v ỏn;
d. ỡnh ch v ỏn.
2. Trong trng hp tr h s iu
tra b sung hoc tm ỡnh ch v ỏn quy
nh ti im b hoc im c khon 1 iu
ny thỡ vin kim sỏt phi ra quyt nh hu
b quyt nh ỏp dng th tc rỳt gn v v
ỏn c gii quyt theo th tc chung.
Th tc rỳt gn ch c tip tc thc
hin khi vin kim sỏt ra quyt nh truy t
b can trc to bng quyt nh truy t.
Nu theo quy nh ti khon 1 iu 166 l
iu lut quy nh ca th tc chung thỡ
vin kim sỏt ra quyt nh: Truy t b can
trc to ỏn bng bn cỏo trng, vy bn
cỏo trng trong iu lut trờn v quyt nh
truy t trong khon 1 iu 323 cú ging
nhau khụng? Bn cỏo trng l vn bn ca
vin kim sỏt m ni dung l nhng cn c
truy t b can trc to ỏn. Phn cui
cựng ca bn cỏo trng l quyt nh truy t
b can ca vin kim sỏt. Nu nh theo

Tạp chí luật học

do trong giai on truy t, BLTTHS nm
2003 ó lc b cỏo trng ch cũn quyt nh
truy t cho nờn vic xột x theo th tc rỳt
gn s khỏc th tc xột x thụng thng
ch thay vỡ c cỏo trng, kim sỏt viờn s
túm tt ni dung v vic v cụng b quyt
nh truy t. Cú ý kin cho rng BLTTHS
cn quy nh gin lc mt s th tc trong
khi xột x theo th tc ny, vớ d: Hi ng
xột x theo th tc rỳt gn ch cn mt thm
phỏn m khụng cn cú hai hi thm nhõn
dõn tham gia hay nu trong khi xột x b cỏo
ó nhn ti thỡ khụng cn phi xột x theo
cỏc trỡnh t nh BLTTHS quy nh m cú
th ngh ỏn v tuyờn ỏn i vi b cỏo ú
ngay. Theo chỳng tụi cỏc ý kin ny u
khụng hp lớ. Vỡ khi quy nh hi ng xột
x ch cú mt thm phỏn thỡ ó vi phm cỏc
nguyờn tc quy nh ti iu 15 (thc hin
ch xột x cú hi thm tham gia), iu 16
(thm phỏn v hi thm xột x c lp v ch
tuõn theo phỏp lut), iu 17 (to ỏn xột x
tp th) Hoc nu trong khi xột x b cỏo
nhn ti thỡ to ỏn cú th tuyờn ỏn v hnh vi
phm ti m b cỏo ó nhn l ó vi phm
nguyờn tc xỏc nh s tht ca v ỏn trong
iu 10 BLTTHS. Do ú, quy nh v xột
x s thm theo th tc rỳt gn l hon ton

nm 2003 l nhng quy nh rt tin b.
Tuy nhiờn, chỳng ta cn cú nhng hng
dn c th, kp thi sau khi BLTTHS nm
2003 cú hiu lc ỏp dng thng nht
phỏp lut. Cú th núi th tc rỳt gn trong
BLTTHS nm 2003 ó k tha cỏc quy nh
v th tc ny trong cỏc vn bn phỏp lớ
trc õy, trờn c s tham kho quy nh
ca cỏc nc, cú nghiờn cu phự hp vi
iu kin kinh t xó hi, h thng phỏp lut,
t chc b mỏy ca c quan t phỏp cng
nh yờu cu ca cụng cuc u tranh phũng
v chng ti phm ca Vit Nam./.