Lời mở đầu
Nền văn minh nhân loại suy cho cùng là do sự phát triển đúng hớng của lực lợng
sản xuất quyết định. Do đó việc nghiên cứu quy luật vận động và những hình thức
phát triển của lực lợng sản xuất là một vấn đề hết sức quan trọng .
Thời kỳ quá độ lên chủ nghiã xã hội ở Việt Nam là thời kỳ cải biến cách mạng sâu
sắc, toàn diện và triệt để về mọi mặt. Từ xã hội cũ sang xã hội mới XHCN. Thời kỳ
đó bắt đầu từ khi giai cấp vô sản lên nắm chính quyền. Cách mạng vô sản thành công
vang dội và kết thúc khi đã xây dựng xong cơ sở kinh tế chính trị t tởng của xã hội
mới. Đó là thới kỳ xây dựng từ lực lợng sản xuất mới dẫn đến quan hệ sản xuất mới,
quan hệ sản xuất mới hình thành lên các quan hệ sở hữu mới. Từ cơ sở hạ tầng mới
hình thành nên kiến trúc thợng tầng mới. Song trong một thời gian dài chúng ta
không nhận thức đúng đắn về chủ nghĩa xã hội về quy luật sản xuất phải phù hợp với
tính chất và trình độ phát triển của lực lợng sản xuất. Sự phát triển của lực lợng sản
xuất và quan hệ sản xuất tạo nên tính đa dạng hoá các loại hình sở hữu ở Việt Nam từ
đó tạo nên tính đa dạng của nền kinh tế nhiền thành phần. Thực tế cho thấy một nền
kinh tế nhiều thành phần phải bao gồm nhiều hình thức sở hữu chứ không đơn thuần
là hai hình thức sở hữu trong giai đoạn xa kia. Vì vậy nghiên cứu Quan hệ biện
chứng giữa sự phát triển của lực lợng sản xuất và sự đa dạng hoá các loại hình
sở hữu ở Việt Nam có vai trò quan trọng mang tính cấp thiết cao vì thời đại ngày
nay chính là sự phát triển của nền kinh tế thị trờng hàng hoá nhiều thành phần.
Nghiên cứu vấn đề này chúng ta còn thấy đợc ý nghĩa lý luận cũng nh thực tiễn của
nó hết sức sâu sắc .
Do thời gian và trình độ còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót ,
chính vì vậy em kính mong sự giúp đỡ và chỉ bảo tận tình của thầy giáo.
Em xin chân thành cảm ơn .

B. Nội dung
/Lý luận chung :
1/ Thế nào là lực l ợng sản xuất ?
Lực lợng sản xuất là mối quan hệ của con ngời với tự nhiên hình thành trong quá
trình sản xuất . Trình độ của lực lợng sản xuất thể hiện ở trình độ khống chế tự nhiên

Đảng đã khẳng định : Sự nghiệp phát triển kinh tế đặt con ngời lên vị trí hàng đầu,
vị trí trung tâm thống nhất tăng trởng kinh tế với công bằng khoa học và tiến bộ xã
hội .
Ngời lao động với t cách là một bộ phận của LLSX xã hội phảI là ngời có thể lực ,
có tri thức văn hoá , có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, có khinh nghiệm và thói
quen tốt, phẩm chất t cách lành mạnh, lơng tâm nghề nghiệp và trách nhiệm cao trong
công việc.Trớc đây do cha chú trọng đúng mức đến vị trí của ngời lao động, chúng ta
cha biết khai thác phát huy mọi sức mạnh của nhân tố con ngời. Đành rằng năng lực
và kinh nghiệm SX của con ngời còn phụ thuộc vào những TLSX hiện có mà họ đang
sử dụng. Nhng tích cực sáng tạo của họ đã thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
2/ Phạm trù sở hữu và cơ cấu sở hữu trong giai đoạn tr ớc đây (Tr ớc 1986)
a/ Sớ hữu là gì ? Quá trình phát triển của nó.
Theo quan điểm của Mác:sở hữu đợc biểu hiện trong những hình thái của
QHSX. Sở hữu là nội dung bên trong của chính thể mang tính thống nhất . Tính hiện
thực của sở hữu chỉ đợc nhận thức một cách gián tiếp thông qua các quan hệ giữa các
thành tố của QHSX chứ không thể nhận thức một cách trực tiếp vì sở hữu là tổng hoà
giữa các QHSX . Sở hữu bắt đầu từ sự chiếm hữu giới tự nhiên , mang tính chất cộng
đồng, hình thái đầu tiên của QHSX trong xã hội cộng sản nguyên thuỷ đến hình thái
kinh tế xã hội sơ tính cá nhân đối lập với cộng đồng và dẫn đến sự tách biệt về sở hữu
. Đó là tiến trình từ chế độ sở hữu thị tộc, bộ lạc trong xã hội cộng sản nguyên thuỷ
đến chế độ sở hữu cá nhân . Sở hữu đợc hình thành từ sự chiếm hữu đối tợng để tiến
hành sản xuất thoả mãn với nhu cầu của con ngời . Do đó sở hữu mang tính chất tất
nhiên, sự chiếm hữu mang lại quyền hạn cho chủ sở hữu . Sản xuất phát triển thì quan
hệ sở hữu ngày càng phát triển .
Nh vậy sở hữu là mối quan hệ con ngời với con ngời trong việc chiếm hữu
TLSX cùng với các điều kiện sản xuất . Do đó sở hữu là một mặt của QHSX . Sự hình
thành và phát triển của sở hữu là một quá trình lịch sử tự nhiên tuân theo quy luật sản
xuất, phù hợp với tính chất và trình độ của LLSX . Cùng với sự phát triển của nền sản
xuất XH thì nội dung và phạm vi của sở hữu ngày càng đợc mở rộng .
b/ Cơ cấu sở hữu trong giai đoạn tr ớc đây (tr ớc 1986):

Bất kỳ sự vật hiện tợng nào cũng đều có quy luật vận động và phát triển của nó .
Đối với LLSX cũng vậy, nó cũng tuân thủ sự vận động và phất triển bằng biện chứng
giữa tuần tự và nhảy vọt. Tuần tự trong LLSX đợc hiểu là một quá trình biến đổi dần
dần về số lợng của nó . Nhảy vọt trong LLSX là một quá trùnh biến đổi sâu sắc căn
bản về chất lợng của nó, là quá trình biến đổi từ chất cũ sang chất mới.
Mặc dù giữa hình thức phát triển nhảy vọt và tuần tự có sự khác nhau cơ bản song
chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau . Hình thức phát triển này làm tiền đề cho
hình thức phát triển kia nh là mối quan hệ nhân quả, chúng là các giai đoạn phát triển
của một quá trình thống nhất .
Giai đoạn phát triển tuần tự về mặt lợng tự nó không làm thay đổi chất lợng của
LLSX mà chỉ tạo nên sự thay đổi những thuộc tính về lợng, chỉ là bớc chuẩn bị tiền
đề để chuyển sang một giai đoạn phát triển mới, cao hơn, mạnh hơn về chất . Sự phát
triển có tính cách mạng của LLSX là bớc nhảy vọt căn bản tạo nên một chất lợng
hoàn tòan mới trong kết cấu cấu trúc cũng nh trong mối quan hệ giữa các yếu tố cấu
thành LLSX. Sự phát triển trong LLSX có đặc tính làm thay đổi căn bản những t liệu
lao động, quy trình công nghệ cơ sở khoa học của SX, yếu tố chủ quan trong LLSX .
Hành trang của chúng ta để đi lên CNXH là quá thấp và lạc hậu, không tập chung.
Chỉ cần nhìn lại tình hình SX nông nghiệp: cho đến năm 80 nông nghiệp cha vợt ra
khỏi khuôn khổ của nền SX nhỏ, nó chỉ mới đang ở ngỡng cửa của SX hàng hoá.
Hiện nay nông nghiệp nớc ta chiếm 70% lực lợng lao động XH,sức kéo trâu bò mới
chỉ đảm bảo đợc 47% diện tích canh tác, sức kéo bằng máy đảm bảo 37%, còn lại
16% diện tích cha có sức kéo phải dùng sức ngời để thay thế .
Về trình độ văn hoá và trình độ kỹ thuật của ngời lao động ở nớc ta vẫn đang còn
thấp, năng lực quản lý còn kém, tỷ lệ cán bộ ở trình độ đại học đạt 3,7%. Có rất nhiều
nguyên nhân dẫn đến sự lạc hậu đó trong LLSX của nớc ta hiện nay: Một đất nớc vừa
thoát ra khỏi chế độ phong kiến nửa thuộc địa, lại bị kìm hãm bởi 30 năm chiến tranh
.
Trong một thời gian dài dờng nh chúng ta đã nhầm tởng rằng cứ có QHSX XHCN
là có CNXH mà nh quên đi rằng QHSX phaỉ dựa trên cơ sở LLSX hiện có chúng ta
đã nóng vội, duy ý chí trong việc xác điịnh bớc đi, cũng nh việc chọn lựa các hình