ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
Khoa MÔI TRƯỜNG - Lớp MTK33
    
ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN
Môn: Tư Tưởng Hồ Chí Minh
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC, THỰC HIỆN
QUYỀN LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN
ĐÀ LẠT, THÁNG 4, NĂM 2011
Trang 1
LỜI MỞ ĐẦU
Trong quá trình đi tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh chú ý khảo cứu lựa chọn
một kiểu nhà nước mới cho Việt Nam để xây dựng sau khi cách mạng giải phóng dân
tộc theo con đường Cách mạng Vô sản thành công. Nhà nước phải có đại biểu quyền
lợi cho số đông người và Hồ Chí Minh đã chủ trương xây dựng một nhà nước công
nông binh thể hiện trong Chánh cương vắn tắt của Đảng khi thành lập Đảng đầu năm
1930. Trải qua thực tế các cao trào Cách mạng ở Việt Nam. Về sau, Hồ Chí Minh chủ
trương xây dựng ở Việt Nam một Nhà nước do nhân dân lao động làm chủ, Nhà nước
của dân, do dân, vì dân. Trong bài báo Dân vận (năm 1949), Hồ Chí Minh khẳng
định: Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu lợi ích điều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn
đều của dân công cuộc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân. Sự nghiệp kháng
chiến, kiến quốc là công viêc của dân. Chính quyền từ xã đến Chính phủ Trung ương
do dân cử ra. Đoàn thể từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên. Nói tóm lại, quyền
hành và lực lượng đều ở nơi dân.
Trong di sản tư tưởng Hồ Chí Minh thể hiện rõ quan điểm về Nhà nước của dân,
do dân, vì dân, thể hiện quyền làm chủ của nhân dân. Trong bài tiểu luận này nhóm 9
xin được đi sâu để hiểu rõ hơn vấn đề trên.
NHÓM 9
Trang 2
NỘI DUNG
Quan điểm Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân là quan

ra nhân dân phúc quyết.”
Trang 3
Bầu cử Quốc Hội khóa VIII và Hội đồng nhân dân các cấp(27/4/1969)
Nhân dân có quyền làm chủ về chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội, bầu ra Quốc hội
– cơ quan nhà nước cao nhất thể hiện quyền tối cao của nhân dân.
Không phân biệt dân tộc
Nhân dân lao động làm chủ Nhà nước thì dẫn đến hệ quả là nhân dân có quyền
kiểm soát Nhà nước, cử tri bầu ra các đại biểu, ủy quyền cho các đại biểu đó bàn và giải
quyết những vấn đề quốc kế dân sinh, đây thuộc về chế độ dân chủ đại diện bên cạnh chế
độ dân chủ trực tiếp. Quyền làm chủ và đồng thời cũng là quyền kiểm soát của nhân dân
thể hiện ở chỗ nhân dân có quyền bãi miễn những đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng
nhân dân nào nếu những đại biểu đó tỏ ra không xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân
dân.
Trong tác phẩm thường thức chính trị viết năm 1953 Hồ Chí Minh viết rõ: “Ở
nước ta chính quyền là của dân, do nhân dân làm chủ… Nhân dân là ông chủ nắm chính
quyền. Nhân dân bầu ra đại biểu thay mặt mình thi hành chính quyền ấy. Thế là dân chủ”
(Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 7, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr. 218-219)
Trang 4
Theo Hồ Chí Minh muốn đảm bảo được tính chất nhân dân của Nhà nước, phải xác định
được và thực hiện được trách nhiệm của cử tri và đại biểu do cử tri bầu ra, cử tri và đại
biểu cử tri bầu ra phải có mối quan hệ chặt chẽ với nhau do bản chất của cơ chế này quy
định. Và khi không hoàn thành nhiệm vụ với tư cách là người đại biểu của cử tri thì cử tri
có quyền bãi miễn tư cách đại biểu.
Hồ Chí Minh đã nêu lên quan điểm dân là chủ và dân làm chủ, nhân dân là chủ có
nghĩa là xác định vị thế của dân. Trong Nhà nước của dân, với ý nghĩa đó, người dân
được hưởng mọi quyền làm chủ. Bằng thiết chế dân chủ, Nhà nước phải có trách nhiệm
bảo đảm quyền làm chủ của dân, để nhân dân thực thi quyền làm chủ của mình trong hệ
thống quyền lực của xã hội Trong nhà nước dân chủ, nhân dân có quyền làm bất cứ việc
gì mà Pháp luật không cấm. Đồng thời nhân dân có nghĩa vụ tuân theo pháp luật. Nhà
nước bằng mọi nỗ lực xây dựng thiết chế dân chủ để phát huy quyền làm chủ của nhân

lí là ở chỗ:
- Toàn bộ công dân bầu ra Quốc hội – cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà
nước, cơ quan duy nhất có quyền lập pháp.
- Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội và Hội đồng
Chính phủ.
- Hội đồng Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của Nhà nước, thực hiện
các nghị quyết của Quốc hội và chấp hành pháp luật.
- Mọi công việc của bộ máy Nhà nước trong việc quản lí xã hội đều thực hiện ý
chí của dân.
Do đó, “nếu chính phủ làm hại dân thì dân có quyền đuổi chính phủ.”(Hồ Chí Minh:
Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tập 5, tr.60). Nghĩa là: khi các cơ quan
quản lí Nhà nước, Chính phủ không đáp ứng được lợi ích và nguyện vọng của nhân dân
thì nhân dân có quyền bãi miễn.
Nhà nước vì dân.
Bao nhiêu lợi ích đều vì dân
Quốc hội thông qua luật cải cách ruộng đất 1953
Nhà nước vì dân là Nhà nước lấy lợi ích chính đáng của nhân dân làm mục tiêu, tất cả
đều vì lợi ích của dân, ngoài ra không có bất cứ lợi ích khác, không có đặc quyền, đặc lợi,
thực sự trong sạch, vững mạnh, thật sự cần kiệm liêm chính. Cụ thể: Nhà nước phải lấy
nhiệm vụ phục vụ cho lợi ích, nguyện vọng của nhân dân là mục đích chính. Mọi đường
lối, chính sách đều nhằm đưa lại quyền lợi cho dân. Đó là nhà nước phải quan tâm tới
từng quyết sách “việc gì có lợi cho dân, thì phải làm cho kì được. Việc gì có hại cho dân,
thì phải hết sức tránh”( Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996,
tập 6, trang 88).
Người yêu cầu mọi chủ trương chính sách, mọi quy định của pháp luật, pháp lệnh đều
phải xuất phát từ lợi ích của dân. Cả lợi ích trước mắt và lâu dài,cả lợi ích cá nhân, tập
Trang 6
thể và xã hội trong sự kết hợp hài hòa. Mọi cán bộ Nhà nước đều vì dân, hết lòng, hết sức
phục vụ nhân dân. Hồ Chí Minh luôn luôn tâm niệm: phải làm cho dân có ăn, phải làm
cho dân có mặc, phải làm cho dân có chỗ ở, phải làm cho dân được học hành.

Hồ Chí Minh yêu cầu: là người đầy tớ của dân thì phải trung thành, tận tụy, cần, kiệm,
liêm, chính, chí công vô tư, lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ. Là người lãnh đạo phải trí
tuệ hơn người, minh mẫn sáng suốt, nhìn xa trông rộng, gần gũi nhân dân , trọng dụng
hiền tài, phải vừa hiền, vừa minh.
3. Vận dụng những quan điểm trên của HCM vào việc xây dựng Nhà nước
pháp quyền XHCN ở VN hiện nay
Trang 7
3.1 Phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa,
đảm bảo thực sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân.
Để vượt lên tình trạng thấp kém của nền kinh tế, rút ngắn khoảng cách về trình
độ phát triển của nước ta với các nước trong khu vực cũng như toàn thế giới, trong
điều kiện cạnh tranh quốc tế quyết liệt hiện nay, ta không có con đường nào khác
là phải phát huy cao độ nội lực dân tộc, mà nhân tố không thể thiếu để phát huy
nội lực này đoa là phát huy dân chủ.
Chính khát vọng dân chủ đã tạo nên sức mạnh kiên cường đấu tranh cho độc
lập, tự do. Giành được chính quyền rồi thì quyền làm chủ thật sự của người dân là
nội dung đích thực của độc lập, tự do. Bởi Bác Hồ đã nói: “Nhưng nếu nước độc
lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì”
(Hồ Chí Minh: toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.4, tr. 56)
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội nước ta phải đối mặt với nhiều thách
thức. trong điều kiện khó khăn, phức tạp của đất nước hiện nay thì mở quyềnộng
dân chủ là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết để khai thác được sức mạnh vô
tận của nhân dân ta. Thực tế đã chứng minh chỉ những nơi nào thực hiện được dân
chủ, phát huy được trí tuệ của đông đảo cán bộ và nhân dân thì việc gì cũng nhất
định thành công.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó rất quan
hệ với nhau. Có dân chủ mới làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng kiến” (Hồ
Chí Minh :Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t. 5, tr.244). Do đó
Người luôn nhắc nhở: “ Phải thật sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân. Tuyệt
đối không được lên mặt làm quan cách mạng ra lệnh, ra oai”- (Hồ Chí Minh: toàn

Cải cách và kiện toàn bộ máy hành chính là một quá trình, phải tiến hành đồng bộ
trên nhiều mặt. Căn bệnh này nặng nề, phức tạp, có nguyên căn xã hội - lịch sử, nên
không thể chữ trị một thời gian ngắn.
Những vấn đề bứ xúc nổi lên hiện nay thường biểu hiện tập trung ở các cơ quan hành
chính hàng ngày có quan hệ tiếp xúc trực tiếp với nhân dân. Cần phải đội ngũ cán bộ,
viên chức quán triệt nhận thức: Nhà nước là một tổ chức công quyền thể hiện quyền lực
của nhân dân, nhân viên Nhà nước là công bộc của nhân dân. Bên cạnh chức năng quản
lý Nhà nước, các cơ quan hành chính còn có chức năng dịch vụ công. Để nêu cao tinh
thần phục vụ nhân dân , cần thiết phải:
- Cải cách thủ tục hành chính, ban hành và hoàn thiện chế độ công vụ.
- Đề cao trách nhiệm giải quyết khiếu nại của nhân dân, sao cho thủ tục khiếu
kiện đơn giản, nhanh chóng, đúng pháp luật, không để nhân dân phải tốn quá
nhiều thời giờ, công sức đi lại, do tình trạng đùn đẩy, kính chuyển vòng vo.
- Sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức theo đúng chức danh, tiêu chuẩn, thực
hiện tinh giảm biên chế; sử lý nghiêm minh, kịp thời những người vi phạm
pháp luật (tham nhũng, đặc quyền, đặc lợi…).
3.3 Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước gắn liền xây dựng,
chỉnh đốn Đảng với cải cách bộ máy hành chính.
Đảng ta là Đảng cầm quyền, sự lãnh đao của Đảng là nhân tố quyết định chất lượng,
hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, Nhà
nước ta đã hoàn thành được nhiệm vụ lịch sử vẻ vang trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại
Trang 9
của dân tộc. bước vào thời kì đổi mới, Đảng ta chủ trương: trước hết tập trung đổi mới về
kinh tế đồng thời từng bước đổi mới về chính trị, nhờ đó mà đất nước ổn định, từng bước
tiến lên đạt những thành tựu quan trọng sau 15 năm đổi mới.
Những năm gần đây, Đảng ta đã có nhiều nghị quyết về củng cố và tăng cường bộ
máy Nhà nước, đấu tranh chống các tệ nạn làm suy giảm uy tín và hiệu lực của Nhà
nước. Tuy nhiên, yêu cầu của cuộc đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, cửa quyền,
trù dập, ức hiếp nhân dân,… đang đòi hỏi ở Đảng ta một sự lãnh đạo tập trung hơn nữa,
như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị: “cuộc vận động này là cuộc cách mạng nội bộ, một

4. giáo trình tưởng Hồ Chí Minh Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội ,2009.
5. giáo trình tưởng Hồ Chí Minh Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội ,2003.
Trang 12
MỤC LỤC
Lời mở đầu … 2
Nội dung … 3
1. quá trình hình thành tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước … 3
2. xây dựng Nhà nước của dân, do dân , vì dân … 3
2.1. Nhà nước của dân … 3
2.2. Nhà nước do dân … 5
2.3. Nhà nước vì dân … 6
3. Vận dụng những quan điểm trên của HCM vào việc xây dựng Nhà
nước pháp quyền XHCN ở VN hiện nay………………………… 8
3.1.Phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa,
đảm bảo thực sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân………………… …8
3.2. kiện toàn bộ máy Nhà nước ….10
3.3. tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước gắn liền xây dựng
chỉnh đốn Đảng với cải cách bộ máy hành chính ….11
Kết luận ….13
Tài liệu tham khảo ….14
Trang 13