B GIÁO DO
I HC M TP. H CHÍ MINH


BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP

 tài:
KH KHÁNG KHÁNG SINH CA
NHÓM TRC KHUN GRAM ÂM: PSEUDOMONAS
AERUGINOSA, KLEBSIELLA PNEUMONIAE C
PHÂN LP T BNH PHM DNG HÔ HP
I TI BNH VING II T
N THÁNG 04/2014
KHOA CÔNG NGH SINH HC
CHUYÊN NGHÀNH: VI SINH  SINH HC PHÂN T

GVHD : ThS.BS Trn Th Ngc Anh
SVTH : Lê Th T Quyên
MSSV : 1053010622
KHÓA : 2010-2014
Tp. H Chí Minh, tháng 04, nm 2014
LI C
Li đu tiên, em xin gi li cm n chơn thƠnh đn cô Ths.BS Trn Th
Ngc Anh, trng khoa Vi sinh Bnh vin Nhi ng II, ngi đƣ tn tình hng
dn, ch bo, giúp đ em trong sut quá trình hc, thc hin và hoàn thành tt bài
báo cáo thc tp tt nghip này.
Xin gi li cm n đn Ban Giám đc bnh vin Nhi ng II đƣ đng ý và
to điu kin cho em thc tp ti khoa Vi sinh ca bnh vin.
Em xin gi li cm n chơn thƠnh đn quý cô Nguyn Th Ánh Hng và các
anh ch trong khoa Vi sinh Bnh vin Nhi ng II. Vi s hng dn và nhit tình
giúp đ, trao đi kinh nghim đƣ b sung nhng kin thúc chuyên môn cho em, Tp. H Chí Minh, Ngày tháng nm 2014
(Ký và ghi h tên) 
SVTH: LÊ TH T QUYÊN i


T V 1
 TNG QUAN TÀI LIU 5
1.1 TÌNH HÌNH NHIM TRỐNG NG HÔ HP DI 6
1.1.1 Trên th gii 6
1.1.2  Vit Nam 7
1.1.3 Các triu chng lâm sàng 8
1.1.4 Các vn đ liên quan nhim trùng đng hô hp di 8
1.2 I TNG VI KHUN NGHIÊN CU 8
1.2.1 Vi khun Klebsiella pneumoniae 9
1.2.2 Vi khun Pseudomonas aeruginosa 10
1.3 KHỄNG SINH VẨ  KHÁNG KHÁNG SINH 11
1.3.1 Kháng sinh 11
1.3.2  kháng kháng sinh 15
  NG, VT LI    
CU 21
2.1 THI GIAN VẨ A IM NGHIÊN CU 22
2.2 VT LIU NGHIÊN CU 22
2.2.1 Vt liu thí nghim 22


SVTH: LÊ TH T QUYÊN iii

DANH MC CH VIT TT
ADH: Arginine decarboxylase
AK: Amikacin
AMP: Ampiciline
AMS: Ampicillin ậ sulbactam
AUG: Amoxcillin ậ clavulanic acid
BA: Blood agar
BCP: Bromocresol purpe agar
CA: Chocolate agar
CAZ: Ceftazidime
CIP: Ciprofloxacine
CTX: Cefotaxime
CXM: Cefuroxime
CFU: Colony forming unit
CLSI: Clinical and Laboratory Standards Institute
CS: Colistin
DNA: Desoxyribonucleic acid
E. coli: Escherichia coli
ESBL: Extended Spectrum Beta ậ Lactamases
FEP: Cefepime
FOX: Cefoxitine
GN: Gentamycine
IMI: Imipenem
K. pneumoniae: Klebsiella pneumoniae
KIA: Kligler Iron Agar
KS: Kháng sinh
LEV: Levofloxacine

Bng 2.3. Kt qu th nghim sinh hoá: Klebsiella pneumoniae 37
Bng 2.4. Kt qu th nghim sinh hoá: Pseudomonas aeruginosa 38
Bng 3.1. S lng vi khun phân lp đc t đng hô hp di 42
Bng 3.2. T l Klebsiella pneumoniae chia theo đ tui 44
Bng 3.3. T l Pseudomonas aeruginosa chia theo đ tui 45
Bng 3.4. T l vi khun đc phân lp theo gii tính 46
Bng 3.5. Kt qu kháng sinh đ ca Klebsiella pneumoniae 47
Bng 3.6. Kt qu kháng sinh đ ca Pseudomonas aeruginosa 49
Bng 3.7. T l vi khun sinh ESBL 51


SVTH: LÊ TH T QUYÊN vi

CÁC V
Hình 1.1. C ch đ kháng kháng sinh 17
Hình 2.1. Quy trình nuôi cy và phân lp vi khun 24
Hình 2.2. S đ minh ha thƠnh t bƠo vi khun Gram dng (trái) vƠ Gram ơm
(phi) 26
Hình 2.3. Cu khun Gram dng 26
Hình 2.4. Trc khun Gram âm 26
Hình 2.5. Quy trình nhum Gram 28
Hình 2.6. Khun lc Klebsiella pneumoniae trên môi trng CA 30
Hình 2.7. Khun lc Klebsiella pneumoniae trên môi trng BA 30
Hình 2.8. Khun lc Klebsiella pneumoniae trên môi trng BCP 31
Hình 2.9. Khun lc Pseudomonas aeruginosa trên môi trng CA 31
Hình 2.10. Khun lc Pseudomonas aeruginosa trên môi trng BA 31
Hình 2.11. S đ đnh danh mt s vi khun đng rut thng gp 32
Hình 2.12. S đ đnh danh mt s trc khun Gram âm 33
Hình 2.13. Kt qu th nghim sinh hoá ca Klebsiella pneumoniae 37
Hình 2.14. Kháng sinh đ đt cho Pseudomonas aeruginosa 39 T VN 

SVTH: LÊ TH T QUYÊN 2
Nhim trùng là s xâm nhp ca vi sinh vt (bao gm các tác nhân gây bnh
nh virus, vi trùng, Mycoplasma, Chlamydia, nm, kỦ sinh trùngầ) vƠo c th con
ngi. Ngày nay bnh nhim trùng đang lƠ vn đ ln ca Y t th gii, nht là các
nc đang phát trin. Bnh nhim trùng đƣ xut hin t rt lơu nhng con ngi ch
hiu rõ chúng trong khong mt th k tr li đơy. Hin nay, bnh nhim trùng
đng hô hp đang xy ra và là vn nn cho xã hi, đc bit là viêm phi. Viêm
phi là bnh cnh nhim trùng bnh vin thng gp, ch đng sau nhim trùng
tiu. Vì lây truyn bng đng hô hp nên vi khun d b phát tán và lan truyn

Nhm góp phn nghiên cu tính nhy cm vi các kháng sinh ca các vi
khun Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae phc v cho các nghiên
cu lâm sàng, tôi thc hin đ tài: Kho sát tính đ kháng kháng sinh ca nhóm
trc khun Gram âm: Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae đc
phân lp t bnh phm dch đng hô hp di ti bnh vin Nhi ng II t
tháng 11/2013 đn tháng 04/2014”. 
SVTH: LÊ TH T QUYÊN 4
MC TIÊU
Mc tiêu tng quát
Xác đnh mt s trc khun Gram ơm: Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella
pneumoniae thng gơy bnh nhim trùng hô hp trong các mu bnh phm vƠ kh
nng đ kháng kháng sinh ca chúng.

 T l phơn lp các chng trc khun Gram ơm: Pseudomonas
aeruginosa, Klebsiella pneumoniae trong mu bnh phm đƠm, dch
hút ni khí qun, dch ra ph qun, dch hút đƠm qua mi trên khí
qun.
 Xác đnh t l phơn lp Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella
pneumoniae theo gii tính.
 Xác đnh t l phơn lp Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella
pneumoniae theo đ tui, kho sát s liên quan v đ tui vƠ mc đ
nhim khun.
 Kho sát tình hình đ kháng kháng sinh ca Pseudomonas
aeruginosa, Klebsiella pneumoniae.
 Xác đnh kh nng sinh enzyme  ậ lactamase ph rng (ESBL) ca
vi khun Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae.


kh nng lƠnh bnh là rt thp vì các chng vi khun luôn luôn bin đi do quá trình
lm dng thuc kháng sinh. S phát hin tình c chng vi khun Klebsiella
pneumoniae vƠo nm 2008 trong mt ca cha tr cho mt bnh nhân 59 tui ngi
Thy in b nhim khun  Bnh vin New Delhi đƣ to sc ép ln cho các nhà
khoa hc do kh nng kháng chu ca nó rt mnh li có mt chui nh DNA có th
d dƠng trao đi vi các loi vi khun khác lƠm tng kh nng bin đi ca vi khun
hình thành nhiu chng kháng đa kháng sinh.
Nhim khun hô hp cp tính là bnh lý ph bin nht trong bnh lý nhi
khoa. Tuy viêm phi ch chim 10 ậ 15% các trng hp nhim khun hô hp cp
tính, nhng li gây mt t l t vong đáng k. Theo UNICEF, hng nm trên toƠn
th gii có khong 3 triu tr cht vì viêm phi. Tuy đa s các trng hp t vong
xy ra  nhng nc đang phát trin, nhng viêm phi vn là nguyên nhân gây t
vong ch yu  nhng nc đƣ phát trin. [28]
Trên th gii đƣ có nhiu nghiên cu cho vic phát hin tác nhân nhim
trùng đng hô hp di. Tình hình nhim trùng ngày càng lan rng do kh nng
chuyn các gen kháng t vi khun này sang vi khun khác. S hình thành các gen
kháng kháng sinh đt ra cho các nhà nghiên cu trên th gii nghiên cu đ tìm ra
hng gii quyt. Ln đu tiên các nhà khoa hc phát hiên kh nng sinh enzyme 
ậ lactamase ph rng  vi khun Klebsiella pneumoniae, tác nhân gây nhim trùng
hƠng đu gây nh hng đn đng hô hp, t đó hình thƠnh nên hƠng lot các

SVTH: LÊ TH T QUYÊN 7
nghiên cu liên quan bng các phng pháp nuôi cy vi sinh vt truyn thng thm
chí bng các phng pháp sinh hc phân t nh các nghiên cu ca Parveen R.
Mohamudha và cng s (2012), Kolar và cng s (2010), nghiên cu “phát hin
nhanh kh nng sn xut ESBL ca trc khun Gram ơm” ca Patrice Nordmann và
cng s. [19][20][22]
Bên cnh tác nhơn gơy bnh ch yu lƠ Klebsiella pneumoniae, các tác nhân
gây nhim trùng đng hô hp di còn có Escherichia coli, Acinetobacter spp.,
Pseudomonas aeruginosa,… Pseudomonas aeruginosa hin nay đƣ xut hin kh

gơy ra ho. Mt phn, vì ho lƠ c ch ca c th đ lƠm sch các cht tit ra t cơy
khí qun, vƠ viêm nhim đng hô hp di thng tng sn sinh niêm dch (đƠm).
Khó th thng lƠ mt du hiu v trao đi khí  phi không đ. Nhng ri
lon v tim vƠ hô hp lƠ nhng nguyên nhơn thông thng nht gơy khó th. [29]
1.1.4 Các vn  liên quan nhim trùng ng hô hp i
Mt s bnh lý ca nhim trùng đng hô hp di
Viêm tiu ph qun là mt bnh lý viêm cp tính đng hô hp di xy ra 
tr nh di 2 tui, nht là  tr di 6 tháng. Bnh din tin vi triu chng ho,
khò khè, chy mi, st nh trc vƠi ngƠy, sau đó nhanh chóng dn đn tình trng
suy hô hp.
Viêm phi là hin tng viêm nhim ca nhu mô phi do vi khun. đơy lƠ
mt bnh ph bin, đng th hai sau bnh tiêu hoá, viêm phi thng gp  tr em
và là nguyên nhân chính gây t vong đc bit  tr di 1 tui và tr s sinh.
Triu chng ban đu thng rt nghèo nƠn vƠ không đc hiu. Tr bt đu
st sau là suy hô hp, khó th da tím tái, có ting th rít.
1.2 
Enterobacteriaceae là trc khun Gram âm, hình que, kích thc thay đi t
1 ậ 5 m. Phn ln di đng nh nhu mao, mt s không di đng gm Klebsiella,
Shigella, Yersinia.
 Mt s tính cht chung:
- Hiu khí hoc k khí tùy nghi
- Di đng hoc không di đng
- Lên men glucose, có hoc không sinh hi
- Kh nitrate thành nitrite

SVTH: LÊ TH T QUYÊN 9
- Phn ng oxidase âm tính
- Mc d dƠng trên các môi trng nuôi cy thông thng.
1.2.1 Vi khun Klebsiella pneumoniae
Klebsiella pneumoniae thuc h Enterobacteriaceae, là trc khun Gram

đc cu to bi nhng đn v protein hình cu có khi lng phân t khong 15 ậ
26 kDa. Nhng lông pili này có kh nng đông t hng cu ca nhiu loƠi đng vt
khác nhau.
Có kh nng sn xut hai loi sidephore lƠ enterobactin vƠ aerobactin đ đm
bo nhu cu st ca vi khun cn cho s tng trng thit yu ca vi khun, có chc
nng xúc tác cho các phn ng oxi hóa kh trong quá trình truyn đin t.
1.2.2 Vi khun Pseudomonas aeruginosa
Pseudomonas là vi khun Gram âm dng trc khun di đng sng hiu khí.
Chúng đc tìm thy gn nh  khp mi ni, trong đt, trong nc, thc vt và
đng vt. P. aeruginosa là mt tác nhân gây bnh nhơn c hi ni ting ph bin
nht nh hng đn bnh nhân suy gim min dch. Pseudomonas gây bnh đc
tìm thy khp c th, thng gp nht  đng tit niu, đng hô hp, máu và vt
thng. [17]

1.2.2.1 Hình thái
Trc khun Gram âm thng hay hi cong, di đng nh đn mao
Kích thc nh 0,6 x 2 m
Hình dng khun lc khi nuôi cy: to dt, b nhn, sn sùi
1.2.2.2 Tính cht nuôi cy
Hiu khí tuyt đi
Pseudomonas aeruginosa s dng nhiu ngun dinh dng, thm chí các
môi trng dinh dng rt đn gin mà không cn nhng hp cht hu c. Chúng
có th sng sót trong thi gian dài và trong nhiu môi trng sng khác nhau, trong
nhng điu kin rt bt li. Trên môi trng nuôi cy chúng có mùi thm nh nh
nho khô. [17]
Có biên đ nhit t 5 ậ 42
o
C. Mc tt  nhit đ t 37 ậ 42
o
C

Các dng alginate này kt hp vi nhau to thành dng cu trúc nn cho P.
aeruginosa thành dng biofilm giúp bo v che ch vi khun tn ti đc trong
môi trng t nhiên cng nh tránh đc h min dch ca c th ký ch.
Pseudomonas aeruginosa có th to ra 3 loi protein đóng vai trò trong vic
xâm nhim: protein cytotoxin, protein hemolysin phân gii phospholipid, lecithin.
1.3 NG KHÁNG SINH
1.3.1 Kháng sinh
1.3.1.1 S lc v kháng sinh
nh ngha: Thuc kháng sinh là nhng cht có tác đng chng li s sng
ca vi khun, ngn vi khun nhân lên bng cách tác đng lên mc phân t, hoc tác

SVTH: LÊ TH T QUYÊN 12
đngvào mt hay nhiu giai đon chuyn hoá cn thit ca đi sng vi khun hoc
tác đng vào s cân bng lý hoá. [1]
Kháng sinh có tác dng đc hiu, mt loi kháng sinh s tác đng lên mt vi
khun hay mt nhóm vi khun nht đnh. Mt s kháng sinh có hot ph rng,
chúng có hot tính tng đi vi nhiu loi vi khun gây bnh khác nhau, mt s có
ph hp thì ch có hot tính đi vi mt hoc mt s loi vi khun.
Ngun gc: Lch s ca thuc kháng sinh có th đc mô t trong hai giai
đon lch s c đi và lch s hin đi.
Ngi Ai Cp c đi, Trung Quc và Trung M s dng nm mc đ điu tr
vt thng b nhim trùng.
Ngi Hy Lp và Serbia dùng bánh mì lên mc đ điu tr vt thng.
Nm 1928, Alexander Flemming mt nhà khoa hc Scotland phát hin nm
Penicillium notatum tit ra cht penicillin có tác dng dit khun.
Nm 1941, phát hin ra chng Penicillin chrysogenium ch to ra loi
penicilin có hot tính cao hn c triu ln penicilin do Flemming tìm thy ln đu
nm 1928ầ
1.3.1.2 C ch tác đng
c ch thành lp vách t bào:

tetracyclines, aminoglycosides (amikacin, gentamicin, kanamicin, neomicin,
netilmicin, streptomicin, tobramicinầ).
Nhng thuc chloramphenicol, tetracyclines, aminoglycosides, erythro ậ
mycin, lincomycins đƣ đc bit là nhng thuc có th c ch s tng hp protein
ca vi khun.
Aminoglycosides: kiu tác đng ca streptomicin đƣ đc nghiên cu k hn
các loi aminoglycosides khác. Giai đon đu thuc gn vào mt loi protein là th
th chuyên bit  trên tiu đn v 30S. Giai đon hai thuc phong b hot tính ca
phc hp đu tiên (initiation complex) ca quá trình thành lp chui peptide. Giai
đon ba thông tin mRNA b đc sai  vùng nhn din ca ribo th, kt qu là mt
acid amin không phù hp đc đa vƠo chui peptide, to ra mt protein không
chc nng. Giai đon th t s gn ca thuc làm v các polysomes thành các
monosome không có kh nng tng hp protein.

SVTH: LÊ TH T QUYÊN 14
Tetracyclines: thuc này gn vi tiu đn v 30S ca ribo th. Thuc c ch
s tng hp protein bng cách ngn chn các amino acids mi ni vào chui peptide
mi thành lp.
Cloramphenicol: thuc này gn vi tiu đn v 50S ca ribo th c ch
enzyme peptidyl transferase, lƠm ngn chn các amino acids mi ni vào chui
peptide mi thành lp.
Macrolides (erythromycin, oleandomicin): các thuc này gn vào tiu đn v
50S ca ribo th  v trí 23S rRNA, ngn cn vic thành lp phc hp đu tiên đ
tng hp chui peptide.
Lincomycins (lincomycin, clindamycin): lincomycins gn vào tiu đn v
50S ca ribo th, vƠ tng t nh các macrolides  nhng đim nh v trí gn, tác
đng kháng khun vƠ c ch tác đng. [1]
c ch s tng hp acid nucleic:
Nh actinomycin, mitomicin, nalidixic acid, novobiocin, pyrimethamine,
rifampin, sulfonamides, trimethoprimầ

Theo cu trúc hóa hc

Nhóm beta lactam: penicillin, cephalosporin, các beta lactam khác:
carbapenem, monobactam, cht c ch beta lactam. [28]
Nhóm aminoglycosid (aminosid): streptomycin, gentamicin, tombramycin,ầ
Nhóm macrolid: erythromycin, clarithromycin, spiramycin,ầ
Nhóm lincosamid: lincomycin, clidamycin,ầ
Nhóm phenicol: cloramphenicol, thiamphenicol
Nhóm tetracyclin: tetracyclin, doxycyclin
Nhóm quinolon: acid nalidixic, ciprofloxacin, ofloxacin,ầ
Nhóm co ậ trimoxazol: co ậ trimoxazol.
Nhóm peptid: glucopeptid: vancomycin, polypeptid: polymyxin, bacitracin.
1.3.2  kháng kháng sinh
1.3.2.1 S lc v đ kháng kháng sinh
nh ngha
Mt vi khun đc gi lƠ đ kháng khi nng đ c ch ti thiu (MIC) ca vi
khun đó cao hn nng đ c ch đa s các chng vi khun khác ca cùng loƠi đó.
Các mc đ ca MIC xác đnh cho tính nhy cm, tính trung gian vƠ tính đ kháng