I HC M TP.HCM
KHOA CỌNG NGH SINH HC
BẨI BÁO CÁO KHOÁ LUN TT NGHIP
Tên đ tƠi:
NGHIÊN CU QUY TRỊNH TRệCH LY VẨ
KHO SÁT HOT TệNH SINH HC CA
HP CHT ANTHOCYANIN T U EN
(VIGNA CYLINDRICA) KHOA CỌNG NGH SINH HC
CHUYÊN NGẨNH: CỌNG NGH THC PHM GVHD: Th.S Nguyn Th L Thu
SVTH: Nguyn Th Kim Ngơn
MSSV: 1053010478
Khoá: 2010-2014
Bình Dng, tháng 5 nm 2014
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478]
PHN I: TNG QUAN TẨI LIU
1. Anthocyanin 3
1.1 . Gii Thiu Anthocyanin 3
1.2 . Vai trò ca các hp cht Anthocyanin 15
1.3 . Mt s nghiên cu v Anthocyanin 17
2. Gii thiu v đu đen 18
2.1 . c đim thc vt 18
2.2 . Thành phn cht màu có trong đu đen 21
3. Phng pháp trích ly 22
PHN II: VT LIU VẨ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
2. Vt liu nghiên cu 25
2.1 . a đim nghiên cu 25
2.2 . Nguyên liu 25
2.3 . Hoá cht s dng 25
2.4 . Dng c và thit b s dng 25
3. Phng pháp nghiên cu 27
3.1 . Quy trình trích ly Anthocyanin d kin 27
3.2 . S đ nghiên cu quy trình trích ly Anthocyanin 29
3.3 . Ni dung nghiên cu 30
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478]
3.3.1. Kho sát bc sóng hp th cc đi ca dch trích Anthocyanin 30
3.3.2. Kho sát các yu t nh hng đn quá trình trích ly Anthocyanin 31
3.3.3. Kho sát hot tính sinh hc 38
3.3.4. Kho sát mt s đc tính ca Anthocyanin thô 41
PHN III: KT QU - THO LUN
3.1. Kt qu kho sát bc sóng hp th cc đi ca dch trích Anthocyanin 43
3.2. Kt qu kho sát các yu t nh hng đn quá trình trích ly Anthocyanin 44
o
C – 100
0
C 55
Bng 3.9: Màu ca Anthocyanin trong các pH khác nhau 56
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page ii
DANH MC HỊNH
Hình 1.1: Anthocyanin dng thng 3
Hình 1.2: Anthocyanin dng trung tính 3
Hình 1.3: Các Anthocyanin ph bin trong rau qu 4
Hình 1.4: Khung sn c bn ca Anthocyanin 5
Hình 1.5: Cu trúc chuyn hoá ca Anthocyanin trong nc 7
Hình 1.6 : Cây đu đen 19
Hình 1.7 : Ht đu đen 19
Hình 1.8 : u đen (Vigna unguiculata ssp. cylindrica ) 20
Hình 2.1: S đ quy trình trích ly Anthocyanin 27
Hình 2.2: S đ các giai đon nghiên cu quy trình trích ly Anthocyanin 30
Hình 2.3: S đ quy trình th hot tính bt gc t do DPPH
39
Hình 3.1: th xác đnh bc sóng hp ph cc đi ca dch trích 43
Hình 3.2 : th biu din kh nng kháng oxy hoá 50
Hình 3.3 : Kh nng kháng khun ca Anthocyanin thô đi vi E.coli 53
Hình 3.4: Kh nng kháng khun ca Anthocynin thô vi B.subtilis 54
Hình 3.5: Bt Anthocyanin thô 55
Hình 3.6: Màu ca Anthocyanin theo pH 56
cao ca cht Anthocyanin nh delphinidin, petunidin, malvidin .
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 2
nc ta, vùng trng đu đen phân b rt rng t Bc vào Nam vi din
tích đáng k. Tuy vy, đu đen ch đc s dng ch bin trong các món n thông
thng hàng ngày. Do vy, chúng tôi quyt đnh thc hin đ tài: “Nghiên cu quy
trình trích ly vƠ kho sát hot tính sinh hc ca hp cht Anthocyanin t u
đen (Vigna cylindrica)” đ tn dng các hot tính sinh hc quỦ có trong ht đu
đen, nâng cao giá tr thng mi ca ht đu đen nhm mang li li ích cho ngi
nông dân cng nh cung cp mt ngun cht màu có ngun gc t nhiên, an toàn
cho sc kho ngi tiêu dùng.
Mc tiêu đ tƠi:
o Xây dng quy trình tách chit, thu nhn cht màu Anthocyanin t ht đu đen
trong phòng thí nghim.
o Kho sát tính kháng khun và kh nng chng oxy hoá ca Anthocyanin thu t
dch trích.
Ni dung nghiên cu:
o Kho sát bc sóng hp th cc đi ca dch trích Anthocyanin.
o Kho sát các yu t nh hng ca quá trình trích ly Anthocyanin: h dung môi
(nc và các loi acid), nng đ cn, t l dung môi và nguyên liu, nhit đ trích
ly, thi gian trích ly.
o Kho sát hot tính sinh hc: kh nng kháng oxy hoá, kh nng kháng khun.
o Kho sát mt s đc tính ca Anthocynain thô: đ m, đ bn màu, hàm lng
polyphenol, nh hng ca pH đn màu sc Anthocyanin.
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 3
acid tác dng vi nhng cation và to mui đc vi các acid. Còn trong dung
dch kim thì Anthocyanindin li tác dng nh anion và to mui đc vi base.
Cho đn nay, ngi ta đã xác đnh đc 18 loi aglycon khác nhau, trong
đó 6 loi ph bin nht là pelargonidin, cyanidin, delphinidin, peonidin, petunidin
và maldivin.
Hình 1.3: Các Anthocyanin ph bin trong rau qu
Trong t nhiên, Anthocyanin rt him khi trng thái t do (không b
glycosyl hóa). Nhóm hydroxy t do v trí C-3 làm cho phân t Anthocyanidin
tr nên không n đnh và làm gim kh nng hòa tan ca nó so vi Anthocyanin
tng ng. Vì vy, s glycosyl hóa luôn din ra đu tiên v trí nhóm 3-hydroxy.
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 5
Nu có thêm mt phân t đng na, v trí tip theo b glycosyl hóa thng gp
nht là C-5. Ngoài ra, s glycosyl hóa còn có th gp các v trí C-7, C-3’, C-5’.
Loi đng ph bin nht là glucose, ngoài ra cng có mt vài loi
monosaccharide (nh galactose, rammose, arabinose), các loi disaccharide (ch
yu là rutinose, sambubiose hay sophorose) hoc trisaccharide tham gia vào quá
trình glycosyl hóa.
S methoxyl hóa các Anthocyanin và các glucoside tng ng din ra
thông thng nht là v trí C-3’ và C-5’, cng có th gp v trí C-7 và C-5. Tuy
nhiên cho đn nay ngi ta vn cha tìm thy môt hp cht nào b glycosyl hóa
hay b methoxyl hóa trên tt c các v trí C-3, C-5, C-7 và C-4’ do cn thit phi
còn ít nht mt nhóm hydroxyl t do C-5, C-7 hay C-4’ đ hình thành dng cu
trúc quinonoidal base (dng cu trúc ca Anthocyanin thng tn ti trong không
bào thc vt có pH t 2,5 – 7,5).
Hai glucoza
Cúc tây, m cò
Xianin
Hai glucoza
Hoa hng
Ceraxinanin
Glucoza, Ramnoza
Qu anh đào
Prunixianin
Galactoza
Qu mn
Ldain
Glucoza, Ramnoza
Qu vit qut
Malvin
Hai glucoza
Hoa cm qu
Peonin
Glucoza
Hoa mu đn
Enin
Hai glucoza
Qu nho
Hirxutin
Hoa anh tho, hoa ngc
trâm
(Ngun: Lê Ngc Tú, 2005)
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
Chng hn rubrobraxindin clorua ca Anthocyanin ca bp ci đ là mt
triglucozit ca Anthocyanindin.
Khi:
pH = 2,4 – 4,0 thì có màu đ thm.
pH = 4 – 6 thì có màu tím.
pH = 6 thì có màu xanh lam.
pH là kim thì có màu xanh lá cây.
Hoc xianin có trong hoa hng màu sc thay đi khi pH ca dch bào thay đi. Các
màu sc khác nhau ca hoa có đc là do t hp các Anthocyanindin và các este
metylic ca chúng vi acid và base.
1.1.3. c tính quang ph ca Anthocyanin[9]
Anthocyanin có bc sóng hp th trong min nhìn thy, kh nng hp th
cc đi ti bc sóng 510÷540nm. Màu ca Anthocyanin to ra t màu tím đn
màu xanh ca nhiu loi qu.
hp th Anthocyanin ph thuc vào dung môi,
pH ca dung dch, nng đ Anthocyanin. Thông thng pH thuc vùng acid mnh
có đ hp th ln, nng đ Anthocyanin càng ln đ hp th càng mnh.
hp th th hin bn cht ca mi Anthocyanin do kh nng hp th
khác nhau ca chúng. hp th liên quan mt thit đn màu sc ca các
Anthocyanin.
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 9
1.1.4. S phân b ca Anthocyanin[13,14,15]
Anthocyanin tp trung nhng cây ht kín và nhng loài ra hoa. Trong t
nhiên Anthocyanin có mt trong 80% sc t lá, 69% trái cây và 50% hoa. Trong
nhng loi thc vt này, Anthocyanin đc tìm thy ch yu các lp t bào nm
bên ngoài nh biu bì. S phân b ca sáu Anthocyanidins ph bin nht trong các
diferuloyl, sinapoyl và disinapoyl
Fragaria spp
Dâu tây
(strawberry)
Pg và Cy-3-glucoside
Glycine maxima
u nành (v)
Cy và Dp-3-glucoside
Hibicus
sabdariffa L
Hoa bt dm
Cy, Pn, mono- và biosides
Raphanus
sativus
C ci đ (r)
Pg và Cy-3-sophoroside-5-glucoside acyl hóa vi
-coumaroyl, feruloyl, caffeoyl.
Vitis spp
Nho
Cy, Pn, Dp, Pt và Mv mono và diglucoside dng
t do và dng acyl hóa
Malus pumila
Táo (apple)
Cyanidin-3-galactoside
Cyd-3-glucose, Cy-3-arabinose, Cy-3-xylose
Prunus persica
ào
Cyanidin-3-glucoside
Sambucus nigra
Cm cháy
s gim. Tuy nhiên khi tng s methoxyl hóa s thu đc kt qu ngc li.
Các Anthocyanin đc glycosyl hóa và acyl hóa s cho dng màu xanh. S
glycol hóa nhng nhóm OH
-
t do làm tng tính bn ca Anthocyanin. Vì vy, các
diglucoside bn hn các monogluside ca cùng mt Anthocyanin.
Anthocyanin có cha 2 hay nhiu nhóm acyl (nh ternatin, platyconin,
cinerarrin, gntiodenphin và zebrrinin) là bn trong môi trng trung tính hoc acid
yu do liên kt hydro gia các nhóm hydroxyl ca các nhân phenolic trong
Anthocyanin và acid vòng thm.
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 12
pH
Khi pH thay đi làm cho cu trúc ca Anthocyanin thay đi t đó dn ti s
thay đi màu sc. Do trên gc aglycon có mang đin tích dng nên các
Anthocynin có kh nng nhn H
+
hoc OH
-
nên làm thay đi màu sc Anthocynin,
khi tng nhóm OH
-
màu ca anthocynin chuyn theo hng sc màu xanh.
Nhit đ
Khi tng nhit đ thì tc đ phân hu Anthocyanin tng. i vi
Anthocyanin – 3- glucoside khi nhit đ tng s ct đt liên kt Anthocyanin – 3-
glucoside to thành các gc aglycon, gc aglycon là mt gc kém bn nhit nên
màu ca Anthocyanin gim dn.
Nm 1964, Siegenman cho rng nhng qu táo ging đ s chuyn sang màu
xanh khi đ trong bóng ti. Nm 1968 Vanburen và các cng s tng trình rng
các diglucoside đc acyl hóa và methyl hóa thì các Anthocyanin trong ru bn
nht khi đ ngoài ánh sáng, các diglucoside không b acyl hóa là ít bn hn và
monoglucoside là kém bn nht, nm 1975 Palamidis và Markakis đã tìm thy rng
ánh sáng thúc đy quá trình phân hy Anthocyanin trong nc gii khát có CO
2
đc phi màu vi Anthocyanin t xác nho.
ng và các sn phm bin tính
nng đ 100 ppm, đng và các sn phm phân hy ca chúng có tác
dng thúc đy s phân hy các Anthocyanin, trong đó fructose, arabinose, lactose
và sorbose có kh nng phân hy Anthocyanin mnh hn glucose, sucrose, và
maltose.
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 14
Tc đ phân hy ca Anthocyanin liên quan đn tc đ phân hy ca đng.
Các sn phm phân hy ca đng gm có: furfura l,5–hydroxymethyl furfural và
acctaldehyde thu đc t phn ng Mailard hoc t s oxy hóa ca acid ascorbic,
polyuronic hoc bn thân các Anthocyanin. Nhng sn phm phân hy này d
dàng ngng t vi các Anthocyanin hình thành nhng hp cht phc tp có màu
nâu sm.
Các ion kim loi
Mt s ion kim loi đa hóa tr có th tng tác vi các Anthocyanin có nhóm
OH
-
v trí ortho gây ra hiu ng sâu màu (bathocromic). Hin tng này xy ra
khi kim loi tip xúc vi Anthocyanin trong quá trình ch bin rau qu hoc s cho
i vi sc khe con ngi
Ngoài nhng vai trò sinh lỦ đi vi thc vt các hp cht Anthocyanin còn
đc chng minh mang li nhiu ích li v sc khe cho con ngi.
Các hp cht Anthocyanin đc hp thu vào trong d dày dng phân t
(Passamonti, Vrhovsek và Mattivi, 2002) hoc có th đc h tr bi mt c ch
vn chuyn qua mt. Ngoài ra, phân t Anthocyanin cng không b bin đi di
tác dng ca h vi khun trong rut non. Vì th, phân t Anthocyanin cng không
thay đi trong huyt tng và nc tiu. Các nghiên cu gn đây cho thy các
Anthocyanin ch đc hp thu mc đ rt thp ch khong 0,016% đn 0,11%
lng tiêu th ngi.
Mc dù Anthocyanin ch đc c th hp thu mt lng rt nh nhng các
phân t Anthocyanin sau khi đc chuyn hóa có th biu hin nhng hot tính
nh chng ung th, chng x va đng mch, chng viêm, gim mc đ thm
thu, đ v ca mao mch, c ch s đông t ca các tiu huyt cu và thúc đy s
to thành cytokine t đó điu hòa các phn ng min dch. Tt c nhng hot tính
này đu da trên kh nng chng oxy hóa ca các Anthocyanin. Cng nh kh
nng này các hp cht Anthocyanin còn giúp bo v màng d dày chng li nhng
thng tn do s oxy hóa, vì vy hoãn li giai đon đu ca bnh ung th d dày,
ung th rut và rut k.
Hot tính chng oxy hóa
S thiu electron t nhiên ca các phân t Anthocyanin giúp cho các hp
cht này đc bit hot đng. Mt s c ch chng oxy hóa ca Anthocyanin có
đc t các nghiên cu nh:
Anthocyanins hoa dâm bt (HAS) đc s dng trong nc gii khát và
các loi thuc tho dc. Hot tính sinh hc cht chng oxy hóa ca nó đã đc
nghiên cu và đa ra kt lun rng sc t dâm bt làm gim t l tn thng gan
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 16
t ung th rut kt hoc các t bào AGS t ung th d dày ca con ngi. T l c
ch bi Anthocyanin cao hn đáng k ca các loi khác.
Nm 2001, Meiers cùng cng s cho thy rng aglycones ca hu ht các
Anthocyanin trong thc phm nh cyanidin ( Cy ) và delphinidin ( Del ) có kh
nng c ch s tng trng ca t bào ung th ca con ngi trong ng nghim.
Hot tính chng các bnh tim mch
Các hp cht flavanoid nói chung và các Anthocyanin nói riêng có kh nng
làm gim nguy c mc bnh đng mch vành bi kh nng ngn chn s oxy hóa
các lipoprotein có t trng thp (LDL) trong huyt tng. iu đó đc chng
minh bi Gracia cùng cng s (1997) báo cáo rng Anthocyanin nh cht chng
oxy hóa lipoprotein mt đ thp (LDL) và lecithin-liposome h thng trong ng
nghim. Trong h thng LDL, khi quá trình oxy hóa đc xúc tác vi 10 mM
đng, malvidin là tt nht cht c ch quá trình oxy hóa, tip theo là delphinidin,
cyanidin, và pelargonidin. Khi quá trình oxy hóa đc xúc tác vi 80 mM đng,
th t ca các hot đng chng oxy hóa thay đi và gim theo th t sau tt c
nng đ th nghim: delphinidin, cyanidin, malvidin, và pelargonidin. S oxy hóa
các hp cht này đc xem nh mt bc quan trng trong s hình thành các khi
x đng mch và t đó dn đn cn bnh đng mch vành.
Vai trò ca Anthocyanin trong vic phòng chng các bnh tim mch có liên
quan trc tip đn hot tính chng oxy hóa, gim viêm, tng đ bn và kh nng
thm thu ca thành mch máu, c ch s đông t ca các tiu huyt cu.
1.3. Mt s nghiên cu v Anthocyanin
Nm 2004, Hunh Th Kim Cúc, Nguyn Th Lan đã xác đnh hàm lng
Anthocyanin trong mt s nguyên liu rau qu bng phng pháp pH vi sai và kt
qu cho thy hàm lng Anthocyanin trong qu dâu là 1.188%, bp ci tím:
0.909%, v cà tím: 0.441%, lá tía tô: 0.397%, trà đ: 0.335%.
Báo cáo khoá lun tt nghip GVHD: Th.S: Nguyn Th L Thu
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 18
[SVTH: Nguyn Th Kim Ngân-1053010478] Page 19
Cm hoa mc k lá, thành chùm dài 20-30cm. ài hình chông có 5 rng
bng nhau. Tràng màu tím nht. Nh 10 xp thành 2 bó.
Qu đu, mc thng, dài 7-13cm, đu nhn, có đài tn ti, cha nhiu ht màu
đen (khong 7-10 ht).
Ht đu đen: Ht hình thn, v màu đen bóng có chiu dài 6-10mm, có chiu
ngang t 5-7mm. Rn ht màu sáng trng. Trng lng ht t 100- 115mg. Ht d
v thành hai mnh lá mm. u ca hai mnh ht có cha hai lá chi, mt tr mm.
u đen thuc loi cây ngn ngày, a sáng, thích nghi vi điu kin nóng và
m. Nhit đ thích hp cho cây sinh trng t 20
0
C đn 35
0
C. Gii hn v lng
mua hàng nm rng. Ngoài vic trng d dàng, d thu hoch, đu đen đc ngi
dân nhiu vùng a trng vì nhng giá tr dinh dng và li ích thit thc mà đu
đen mang li. Hình 1.6 : Cây đu đen Hình 1.7 : Ht đu đen
2.1.2. Phân b đa lí
Chi Vigna có khong 20 loài Vit Nam trong đó nhiu loài là cây trng.
ây là nhóm cây trng rt phong phú vì mi loi có vài ging khác nhau.
u đen có ngun gc Châu Phi và sm đc đa vào trng t thi c đi.
Hin nay cây đc trng rng rãi khp các vùng nhit đi và cn nhit đi t 30
0