B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j
TRN LÊ ANH THY PHÂN TÍCH CÁC YU T NH HNG
N THU HÚT U T TRC TIP NC
NGOÀI VÀO TNH LONG AN
Chuyên ngành: Kinh t phát trin
Mã s:60.31.15
LUN VN THC S
NGI HNG DN: PGS.TS.TRN VN THIN THÀNH PH H CHÍ MINH – 2009
1.3.4 C s h tng 11
1.3.5 Ngun nhân lc 11
1.3.6 Chính sách u đãi 12
1.3.7 Kh nng điu hành ca nhà lãnh đo 12
1.4 Kinh nghim v thu hút FDI 13
1.4.1 Kinh nghim thu hút FDI ca mt s quc gia châu Á 13
1.4.2 Kinh nghim thu hút FDI ti mt s đa phng 15
Tóm tt chng I 19
Chng II. PHÂN TÍCH CÁC YU T NH HNG N TÌNH HÌNH
THU HÚT FDI CA LONG AN 20
2.1 Tng quan v v trí đa lý, điu kin t nhiên ca tnh Long An 20
2.1.1.1 V trí đa lý 20
2.1.1.2 Khí hu 20
2.1.1.3 a hình, th nhng 21
2.2 Nhng nhân t thun li, khó khn ca Long An trong thu hút FDI 22
3.2 Các gii pháp nhm nâng cao hiu qu kêu gi, thu hút FDI vào Long An 63
Gii pháp 1. Nâng cao hiu qu hot đng xúc tin đu t 63
Gii pháp 2. y mnh ci cách th tc hành chính. 65
Gii pháp 3. Xây dng các c ch, chính sách h tr cho thu hút FDI 67
Gii pháp 4. Tng cng ngun nhân lc 68
Gii pháp 5. u t xây dng c s h tng 70
3.3 Kin Ngh 74
Tóm tt chng III 76
KT LUN 77
Tài liu tham kho 79LI CAM OAN Tôi xin cam đoan rng, lun vn thc s kinh t này là công trình nghiên
cu ca riêng tôi.
Nhng s liu s dng đc trích dn đy đ t ngun chính thc. Kt
qu nghiên cu là trung thc và cha công b trong bt c công trình nghiên
cu nào t trc đn nay.
- FDI: u t trc tip nc ngoài
- NIC: Các nc công nghip mi
- ODA: Ngun vin tr phát trin chính thc
- TNC: Công ty đa quc gia
- SME: Doanh nghip nh và va.
- CNH-HH: Công nghip hóa - hin đi hóa
- BSCL: ng bng sông Cu Long
- PCI: Ch s nng lc cnh tranh cp tnh
- VKTTPN: Vùng kinh t trng đim phía Nam
- NHNN: Ngân hàng nhà nc
DANH MC BNG, BIU
Tên bng Trang
Bng 2.1: C cu FDI theo đi tác qua các nm 1992 - 2009 26
Bng 2.2: Phân b d án FDI theo đa bàn đu t ti các huyn, thành ph 27
Bng 2.3: im thành phn ca các ch s đánh giá PCI ca Long An 32
L
L
I
IM
M
U
U
Môi trng đu t đóng vai trò quan trng trong vic thu hút đu t nc
ngoài nhm thúc đy tng trng kinh t, to ra nhiu vic làm và góp phn xóa
đói gim nghèo ca Vit Nam nói chung và ca tng đa phng nói riêng.
Nhng nm gn đây, cùng vi Trung ng, các đa phng có nhiu n lc
ci thin môi trng đu t, to điu kin thun li cho các doanh nghip tn ti
và phát trin. Vit Nam đã tr thành thành viên chính thc ca t chc thng
+ i tng, phm vi nghiên cu đ tài
. i tng: Là các yu t tác đng và nh hng đn môi trng đu t trc
tip nc ngoài ca Long An.
. Phm vi nghiên cu: Các lnh vc liên quan đn môi trng đu t trên đa
bàn tnh, s dng s liu trong khong thi gian t nm 2000 đn nm 2009.
+ Phng pháp nghiên cu
S liu: S dng ngun s liu th cp đã đc công b thông qua các ngun
nh: Cc Thng Kê Long An, S K hoch và u t Long An, Phòng Thng
mi và Công nghip Vit Nam…. nhm thng kê, so sánh các ch tiêu đánh giá
môi trng đu t gia Long An vi các đa phng khác cng nh c nc.
tài s dng phng pháp thng kê, phân tích, so sánh và suy lun logic đ
tng hp các s liu, d kin nhm xác đnh mc tiêu và gii pháp nhm nâng
cao hot đng thu hút đu t trc tip nc ngoài vào Long An.
+ Kt cu đ tài
tài đc trình bày theo các phn chính sau:
. Chng I: C s lý thuyt v thu hút đu t nc ngoài.
. Chng II: Phân tích các yu t nh hng đn thu hút FDI ca Long An.
. Chng III: Nhng gii pháp, kin ngh nhm nâng cao hot đng thu
hút FDI vào Long An.
- 3 -
Chng I
C S LÝ THUYT
V THU HÚT U T TRC TIP NC NGOÀI
1.1 Các khái nim và các hình thc đu t nc ngoài
1.1.1 Khái nim đu t trc tip nc ngoài
Theo lut đu t (nm 2005), đu t trc tip nc ngoài là vic nhà đu t
Cùng vi phát huy ni lc, thu hút vn FDI là ngun lc quan trng cho đu
t phát trin. Chính s phát trin nhanh ca doanh nghip đã góp phn đa tc
đ tng trng kinh t ti đa phng tng cao, liên tc. Góp phn nâng cao tc
đ tng trng kinh t ca đa phng và Quc gia. Vic thu hút đu t nc
ngoài đúng hng s thúc đy nhanh quá trình chuyn dch c cu kinh t trên
đa bàn theo hng công nghip hóa, hin đi hóa.
Thu hút đu t nc ngoài đã góp phn quan trng phát trin các khu công
nghip, khu ch xut ti đa phng, to ra hng đt phá mi, nâng cao kh
nng xut khu ca đa phng, giúp các doanh nghip đa phng tip cn
đc th trng Th gii. Thu hút FDI có nhiu đóng góp tích cc cho nn kinh
t, c th nh sau.
B sung ngun vn cho đa phng
Trong các lý lun v tng trng kinh t, nhân t vn luôn đc đ cp. Khi
mt nn kinh t mun tng trng nhanh hn, nó cn nhiu vn hn na. Nu
ngun vn ca đa phng không đáp ng đ, khi y ngun vn b sung t bên
- 5 -
ngoài (thông qua thu hút FDI) gi vai trò quan trng cho phát trin ca đa
phng.
Tip thu công ngh và bí quyt qun lý
Trong mt s trng hp, vn cho tng trng dù thiu vn có th huy đng
đc phn nào bng "chính sách tht lng buc bng". Tuy nhiên, công ngh và
bí quyt qun lý thì không th có đc bng chính sách đó. Thu hút đu t đc
bit là khu vc đu t trc tip nc ngoài t các công ty đa quc gia s giúp đa
phng (ni tip nhn đu t) có c hi tip thu công ngh và bí quyt qun lý
kinh doanh mà các công ty này đã tích ly và phát trin qua nhiu nm, phi tr
bng nhng khon chi phí ln.
Tham gia mng li sn xut toàn cu
Ô nhim môi trng và tài nguyên b khai thác cn kit
Nhiu nhà đu t nc ngoài đa nhng d án hoc mt công đon sn xut
có gây ô nhim cao vào các nc đang phát trin, ni mà lut pháp và kh nng
kim soát bo v môi trng còn thiu cht ch. Do đó, tình trng phát trin
nóng khi có dòng FDI t vào s đánh đi vi kh nng gây ô nhim môi trng
cao. Hin tng FDI làm khánh kit tài nguyên thiên nhiên là mt thc t đang
xy ra, nht là đi vi các loi FDI nhm vào tài nguyên thiên nhiên và lao đng
r tin.
S ph thuc ca nn kinh t vào đu t nc ngoài
u t nc ngoài làm tng s l thuc ca nn kinh t vào vn, k thut và
mng li tiêu th hàng hóa ca công ty đa quc gia, nc nào càng da vào đu
t nc ngoài thì s ph thuc ca nn kinh t vào nc ngoài càng ln. Tuy
- 7 -
nhiên mc đ ph thuc còn tùy vào chính sách và kh nng hp th đu t nc
ngoài ca tng quc gia. Mt khi tranh th đc nhng hiu ng tích cc ca
FDI đng thi vi thúc đy phát trin công nghip, to ngun tích ly trong
nc, đa dng hóa th trng tiêu th và tip nhn k thut mi thì s gim đc
s ph thuc. Mt khác cn nhn thc rng xu th hi nhp ngày càng ph bin,
các liên minh kinh t càng ngày càng rng m thì s ph thuc ln nhau, ph
thuc vào bên ngoài là mt vn đ mang tính tt yu.
S dng công ngh lc hu
Môi trng cnh tranh ti các nc phát trin ngày càng gay gt, đòi hi phi
luôn nghiên cu phát trin và đi mi công ngh. T đó các máy móc thit b
công ngh hng 2 s đc di chuyn vào các nc đang phát trin có nhiu lao
đng, có nhiu u đãi, ít cnh tranh và còn ni lng v môi trng thông qua con
đng đu t.
1.3 Các nhân t nh hng đn thu hút FDI
trng ca đ ln th trng ni đa đi vi thu hút FDI.
- Nm 2003, Montserrat Alvarez khi nghiên cu v các nhân t quyt đnh
FDI đi vi các công ty đa quc gia ca x Catalan (Barcelona) đã đa ra kt
lun: Các công ty có kh nng đu t nc ngoài nu ni đó có th trng rng
ln, chi phí nhân công r, ít ri ro và v trí có nhiu li th v thng mi.
- Nghiên cu ca Brent Alexander Newton (2008)
2
v các nhân t nh hng
đn la chn đa đim đu t trc tip nc ngoài ca các công ty M. Kt qu
nghiên cu cho thy s n đnh v chính sách ngày nay là yu t chính nh
hng đn đu t trc tip nc ngoài ca các công ty M.
- Qua kt qu nghiên cu vic la chn đa đim đu t ca các doanh nghip
ti thành ph H Chí Minh, Bình Dng và Tin Giang, Giáo s Tin s Nguyn
2
The factors affecting the location of foreign direct investment by US. Company pre and post 9-11
- 9 -
Th Cành đã sp xp các yu t chính tác đng đn quyt đnh đu t ca doanh
nghip Vùng KTTPN xp theo th t gim dn là:
1. m bo c s h tng tt
2. m bo cung ng tt ngun nhân lc
3. Tip cn vi ngun nguyên liu, các sn phm trung gian
4. Tip cn vi các th trng tiêu th ni đa
5. Các quy đnh ca chính quyn đa phng
6. Cách c x ca các quan chc đa phng
7. u đãi thu thu nhp doanh nghip
8. u đãi tín dng theo quy đnh ca Trung ng
gia, s phát trin ca ngành công nghip ph tr….
Chính sách ca quc gia, quyt đnh hoàn toàn hot đng đu t nc ngoài
ti quc gia đó. Mt khi quc gia thc thi chính sách m ca thông thng vi
bên ngoài thì hot đng xut nhp khu đc đy mnh, nhà đu t ngoi quc
s thâm nhp th trng ni đa t đó tim nng quc gia s đc đánh thc và
khai thác có hiu qu hn. Ngc li, nu quc gia thc thi chính sách kinh t
đóng ca thì nhà đu t nc ngoài không có c hi đu t thm chí là giao tip,
tìm kim thông tin.
Ngoài ra, nu mt quc gia luôn trong tình trng bt n v chính tr, bo đng
xy ra liên tc, xung đt thng xuyên v tôn giáo, chng tc…. thì nhà đu t
s không đt chân đn quc gia y bao gi cho dù nó là min đt ha v siêu li
nhun.
- 11 -
1.3.3 V trí đa lý
Lý thuyt Oli ca Dunning xác đnh vai trò quan trng ca v trí đa lý nh
hng đn quyt đnh đu t ca các công ty khi thit lp chi nhánh nc
ngoài. V trí đa lý đc xem là thun li khi gn trung tâm các đô th ln, gn
th trng chính, s giúp cho vic đi li thông thng vi th gii đc tin li, ít
tn thi gian, chi phí và s dng hiu ng lan ta ca các d án đu t.
1.3.4 C s h tng
Bao gm h thng giao thông, bu chính vin thông, đin, nc…. phc v
cho quá trình sn xut kinh doanh ca các nhà đu t vi s tha mãng cao nht.
C s h tng là yu t quan trng đi vi quá trình phát trin kinh doanh, đm
bo v điu kin sn xut đc thc hin. Mi ngành, lnh vc sn xut kinh
doanh đòi hi có mt h thng c s vt cht - k thut tng ng, nên chúng ta
cn bit rõ đ đáp ng cho nhà đu t. Mt quc gia mun thu hút đu t nc
cn thông tin, gii quyt khó khn vng mc cho doanh nghip ….
K t nm 2005 đn nay, mi nm Phòng Thng mi – Công nghip Vit
Nam đu công b s đim và th hng ca các tnh, thành trong c nc v ch
s nng lc cnh tranh cp tnh PCI. Nhóm nghiên cu đã đa ra kt lun v mi
quan h t l thun gia thang đim PCI và lng vn tng thêm trong các d án
FDI. iu này cho thy vai trò quan trng ca nng lc điu hành đa phng
bi nhà lãnh đo trong vic ci thin môi trng đu t làm c s cho thu hút
đu t nc ngoài.
- 13 -
1.4 Kinh nghim v thu hút FDI
1.4.1 Kinh nghim thu hút FDI ca mt s quc gia châu Á
- Kinh nghim ca Trung Quc
Thc hin thng nht môi trng pháp lý gia đu t trong nc và nc ngoài
Bài hc kinh nghim t thc t Trung Quc trong thu hút và s dng đu
t nc ngoài cho thy, cn tin ti xây dng mt bng pháp lý thng nht cho
doanh nghip trong nc và doanh nghip đu t nc ngoài phù hp vi
thông l quc t. Chính sách thng nht đó bao gm hai ni dung c bn là:
xóa b mt s rào cn ca pháp lut hin hành đi vi đu t nc ngoài và áp
dng các tiêu chun đi x thun li trên c s đàm phán.
Thc hin các chính sách và bin pháp hiu qu trong thu hút đu t nc ngoài
Kt hp chính sách u đãi thu và ci cách th tc hành chính đ thu hút
đu t nc ngoài, tin ti thu hút đu t nc ngoài qua li th v nhân lc,
h tng c s, công ngh và chi phí giao dch. Thc hin các chính sách u
đãi đu t nc ngoài các vùng có điu kin kinh t – xã hi khó khn. i
mi v ni dung và phng thc vn đng, xúc tin đu t theo mt chng
trình ch đng, có hiu qu phù hp vi tng đa bàn; chú trng xúc tin đu
Ngoài ra n còn u tiên phát trin khu vc kinh t t nhân
Khu vc t nhân n trong nhng nm qua phát trin nhanh là nh
chính sách kinh t mi ca n . Ni dung chính ca chính sách này là
gim thiu vai trò ca công nghip quc doanh; khuyn khích đu t t nhân
vào các ngành sn xut; ban hành các lut chng đc quyn và cho phép t
bn đc di chuyn t do, t bn nc ngoài có th làm ch 51% vn đu t.
- 15 -
ây là mt đc đim rt khác ca n so vi các nc đang phát trin khác
trong khu vc châu Á.
- Kinh nghim ca Thái Lan
Thái Lan nhn mnh đn 2 yu t then cht là ngun nhân lc và phát trin
doanh nghip nh và va (SME) đ phát trin ngành công nghip ph tr.
Thái Lan làm tt vic đnh hng đu t trc tip nc ngoài vào vic
khai thác tng vùng, tng ngành, phát huy mi tim nng hin có. Hn na
vic thm đnh tip nhn các d án FDI ca Hi đng đu t quc gia rt khoa
hc và Thái Lan áp dng chính sách khuyn khích u đãi v thu nhp khu
đi vi các ngành khuyn khích đu t, các ngành đc bit khó khn vi mc
u đãi cao so vi các nc khu vc to đng lc thu hút FDI.
1.4.2 Kinh nghim thu hút FDI ti mt s đa phng
- Kinh nghim ca thành ph H Chí Minh
Qua nghiên cu kt qu thu hút đu t nc ngoài ca thành ph H Chí
Minh, rút ra mt s kinh nghim c th nh sau:
Quy hoch d án và ch đng tip th đa phng:
Hàng nm S K hoch và u t phi hp vi các ban ngành, Ban qun lý
các khu công nghip lp danh mc các d án cn kêu gi đu t nc ngoài cho
tng thi k.
Trung tâm xúc tin thng mi và đu t đã xây dng trang web v đu t
xem “mi thành công ca tt c các nhà đu t là thành công ca tnh Vnh
- 17 -
Phúc và mong mun tt c các nhà đu t vào Vnh Phúc đu gt hái đc
thành qu”. Chính t quan đim đó, các nhà đu t, đc bit là các nhà đu t
nc ngoài đã đn vi Vnh Phúc ngày càng nhiu. H đn Vnh Phúc không
ch đem theo vn, kinh nghim, mà điu quan trng là h đã đem đn mt t
duy mi v quy hoch tng th đóng góp quan trong cho s phát trin ca đa
phng.
- Kinh nghim ca à Nng
Tnh không phân bit đi tác đu t, mi nhà đu t, doanh nghip có
thin ý kinh doanh đu đc to điu kin vào à Nng an tâm b vn đu t
vào sn xut - kinh doanh nhng ngành, nhng lnh vc mà h có nhiu u
th nh công ngh, th trng, giá c
To môi trng thun li v mt bng sn xut - kinh doanh, v ci cách
th tc hành chính, v cp phép kinh doanh. Hn na, vic ci cách th tc
hành chính v cp phép kinh doanh cho các doanh nghip nc ngoài đã to
lòng tin gia chính quyn à Nng và các nhà đu t nc ngoài, gii quyt
kp thi nhng yêu cu, nguyn vng và kin ngh ca các nhà đu t.
- Kinh nghim ca Bn Tre
Trong nhiu gii pháp phát trin kinh t- xã hi, Bn Tre luôn quan tâm
đn vic thu hút đu t. Nhng nm gn đây, tng vn đu t ca Bn Tre
liên tc tng cao. Nh có nhng chính sách hp lòng dân và nhng gii pháp
c th kh thi nên Bn Tre thu hút mnh vn đu t t nhiu ngun khác
nhau.
T trng vn đu t ca dân c và kinh t ngoài quc doanh luôn chim
khong 70% trong c cu tng vn đu t ca toàn tnh. Nhng chính sách
- 18 -
TÓM TT CHNG I
Ni dung chng I đã khái quát cho chúng ta các khái nim c bn liên quan
đn đu t trc tip nc ngoài, các hình thc đu t trc tip nc ngoài và tác
đng ca đu t trc tip nc ngoài đi vi phát trin kinh t xã hi. ng thi
ni dung trong chng cng xây dng đc nhng nhân t nh hng đn thu
hút FDI nh: Tình hình kinh t, chính tr trên th gii và khu vc, tình hình kinh
t, chính tr ca quc gia, v trí đa lý, c s h tng, ngun nhân lc, chính sách
u đãi và kh nng điu hành ca đa phng…
Ngoài ra trong chng I cng đã th hin kinh nhim ca các nc châu Á và
mt s tnh cho thy đ thu hút FDI các quc gia, các đa phng đã tin hành:
Ci cách th tc hành chính, rút ngn thi gian gii quyt cho doanh nghip; u
t tt cho c s h tng; y mnh công tác xúc tin đu t, qung bá hình nh
ca đa phng đn nhà đu t; Chun b tt ngun nhân lc đáp ng kp thi
nhu cu ca các nhà đu t…. Các ni dung này làm c s cho vic đánh giá
thc trng thu hút FDI ti Long An và cng là nn tng cho vic đnh hng các
gii pháp có khoa hc.