THỰC TRẠNG CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
THỰC TRẠNG CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
(2000_2005)
(2000_2005)
I KHÁI NIỆM CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
I KHÁI NIỆM CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
1.1 TÌNH HÌNH THỰC HIỆN NHIỆM VỤ TÀI CHÍNH NĂM
1.1 TÌNH HÌNH THỰC HIỆN NHIỆM VỤ TÀI CHÍNH NĂM
(2000_2005)
(2000_2005)
(1)Những thành tựu nổi bật:
(1)Những thành tựu nổi bật:
_ Tiềm lực tài chính quốc gia ngày càng được củng cố và tăng
cường, chuyển từ thế bị động,phụ thuộc từ bên ngoài, sang một
nền tài chính chủ động, có tích luỹ để đầu tư phát triển .
Tổng thu NSNN dự kiến thực hiện tháng 5 năm 2001 đến 2005 đạt
khoảng 715 nghìn tỷ đồng, vượt so với mục tiêu đại hội IX(620
nghìn tỷ đồng), tốc độ tăng thu trung bình đạt 15,1% trên một năm
(mục tiêu là 12% / năm) góp phần làm gia tăng đáng kể quy mô
ngân sách, đảm bảo điều kiện thực hiện thắng lợi kế hoạch kinh tế
-xã hội giai đoạn 2001_2005.
1
_ Tỷ lệ huy động bình quân vào NSNN đạt 22,5% GDP , trong đó
thuế, phí dự kiến đạt 20,8% GDP (mục tiêu là 20-21%GDP , trong
đó thuế, phí là 18-19% GDP).
_ Cơ cấu thu NSNN đã từng bước vững chắc hơn,thu nội địa trở
thành nguồn thu quan trọng và chủ yếu (tỷ trọng nội thu không kể
dầu thô tăng từ 50,7% tổng thu ngân sách năm 2001 lên 57,5%
năm 2005).
_ Hệ thống chính sách động viên tài chính tiếp tục được đổi mới
theo hướng giải phóng và khơi thông mọi nguồn lực cho đầu tư

_ Nhờ nguồn động viên thu NSNN đạt khá nên tổng chi NSNN
trong giai đoạn 2001-2005 đạt trên 889 nghìn tỷ đồng,tăng 18,6%
so với mục tiêu đề ra(720-750 nghìn tỷ đồng); tốc độ tăng chi bình
3
quân đạt 16,1% /năm(mục tiêu là 12%/năm). Tỷ trọng chi đầu tư
phát triển dự kiến khoảng 29,2% tổng chi NSNN,đạt 8,2%GDP,
vượt mục tiêu ĐHĐảng IX(khoảng 25-26% tổng chi NSNN,đạt 6-
6,5%GDP) tăng so với giai đoạn 1996-2000(chi cho đầu tư phát
triển là 26,3% tổng chi NSNN).
_ Chi NSNN cho giáo dục-đào tạo tăng từ 15% tổng chi NSNN
năm 2000 lên 18% tổng chi NSNN năm 2005, nếu so GDP tăng từ
3,5%(năm 1998) lên 4,7%( năm 2004). Chi cho khoa học-công
nghệ đạt 2% tổng chi NSNN.
_ Tài chính doanh nghiệp được đổi mới, từng bước hình thành cơ
chế tài chính thống nhất góp phần khuyến khích đầu tư và mở rộng
kinh doanh.
_ Thị trường tài chính bước đầu được hình thành.
_ Hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tài chính có nhiều kết quả.
(
2)Những tồn tại, yếu kém.

_ Nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển lớn nhưng mức đáp ứng còn
hạn chế nhiều tiềm năng vốn trong nước và nước ngoài chưa được
khai thác tốt ,đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài.
4
_ Cơ cấu đầu tư chưa hợp lý,tính dàn trải trong chi đầu tư chưa
được khắc phục. Hiệu quả đầu tư còn thấp, thất thoát ,lãng phí,
trong quản lý và sử dụng đất đai, quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ
bản còn nghiêm trọng. Đầu tư của nhà nước chiếm tỷ trọng cao
nhưng mức đóng góp vào tăng trưởng lại thấp.

_
_ Chi NSNN phải gắn chặt với việc thực hiện các nhiệm vụ về
kinh tế, chính trị, xã hội mà Nhà nước phải đảm nhận trong từng
thời
kỳ cụ thể NSNN được coi là một công cụ tài chính quan trọng mà
Nhà nước sử dụng để điều tiết vĩ mô nền kinh tế, nên các khoản
được phân phối từ nguồn vốn của NSNN phải phục vụ cho việc
thực hiện các nhiệm vụ của Nhà nước.
6
_ Chi NSNN là một khoản chi dựa trên nguyên tắc không hoàn trả
một cách trực tiếp Chi NSNN liên quan đến nhiều đối tượng khác
nhau và được thực hiện trong phạm vi rộng lớn. Mức độ chi, phạm
vi chi phụ thuộc vào sự quyết định của Nhà nước. Cơ cấu các
khoản chi phụ thuộc vào sự quyết định vủa cơ quan quyền lực cao
nhất là Quốc hội. Bởi vì chi cho những ngành nào, cho hoạt động
nào, mức chi cụ thể như thế nào đều phụ thuộc vào văn bản, chính
sách, chế độ hiện hành do cơ quan nhà nước đặt ra.
_ Khi đánh giá tính hiệu quả của các khoản chi NSNN thì nó phải
được xem xét ở tầm vĩ mô. Tức la phải đánh giá dựa trên cơ sở sự
tác động của nó tới các hoạt động khinh tế – xã hội trong một
khoảng thời gian dài và phạm vi rộng.
(
(3)Vai trò của chi ngân sách nhà nước với việc phát triển
3)Vai trò của chi ngân sách nhà nước với việc phát triển
kinh tế ở nước ta hiện nay
kinh tế ở nước ta hiện nay
_ Cùng với chính sách tiền tệ, chính sách thu nhập và chính sách ngoại

một đòi hỏi khách quan.
8
_ Lĩnh vực xã hội: Cùng với việc thực hiện các chính sách phát triển kinh tế
thì chi NSNN cũng gop phần tích cực thực hiện các chính sách xã hội, tạo
điều kiện cho các hoạt động xã hội phát triển một cách động bộ.
Thông qua chi NSNN sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của các hoạt
động: văn hoá, giáo dục đào tạo, y tế, các hoạt động khác thuộc lĩnh vực văn
hoá xã…Việc sử dụng công cụ chi NSNN nhằm điều tiết các vấn đề xã hội
không đơn giản, trong nhiều trường hợp nó tác động trở lại làm các vấn đề xã
hội thêm phức tạp. Chẳng hạn khi NSNN trợ cấp giá điện và xăng dầu thì
những đối tượng được hưởng không phải là những người nghèo mà lại là
những người có thu nhập cao tạo ra sự mất cân bằng trong xã hội. Vì vậy, đòi
hỏi quá trình chi NSNN phải được nghiên cứu đầy đủ và phải có sự thống
nhất giữa chính sách và biện pháp thực hiện.
_ Trên góc độ tài chính: Quá trình chi NSNN có vai trò quan trọng đối với
việc thực hiện chính sách ổn định giá cả thị trường, chống lạm phát. Chi
NSNN nhằm mục đích kích thích sản xuất phát triển, tránh tình trạng bao cấp
lãng phí.
Ngoài ra chi NSNN còn phục vụ cho một số hoạt động có tính chất tiêu dùng
như chi cho hoạt động quản lý tài chính, an ninh quốc phòng. Đó là những
hoạt động cũng rất quan trọng và phải được duy trì cùng sự phát triển của các
hoạt động kinh tế, xã hội khác.
(4) Các loại chi ngân sách nhà nước
(4) Các loại chi ngân sách nhà nước
_ Chi NSNN rất phong phú đa dạng luôn biến động theo tình hình
kinh tế, chính trị xã hội nhằm phân tích đánh giá để quản lí và
định hướng các khoản chi. Người ta tiến hành phân loại các khoản
9
chi NSNN theo những tiêu thức khác nhau. Phân loại các khoản
chi là việc sắp xếp các khoản chi NSNN có cùng tính chất, có

17.6%
13.9%
15.2%
14.9%
11.2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
2002
B×nh qu©n 1996-2000
1996
B×nh qu©n 1991-1995
1991
Chi th­êng xuyªn Chi ®Çu t­ ph¸t triÓn Chi tr¶ nî, viÖn trî
Tổng hợp cơ cấu chi NSNN
Nguồn: Tổng cục Thống kê, Bộ Tài chính
II > NỘI DUNG CHÍNH VỀ THỰC TRẠNG CHI
II > NỘI DUNG CHÍNH VỀ THỰC TRẠNG CHI
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM(GIAI ĐOẠN
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM(GIAI ĐOẠN
2000-2005)
2000-2005)
Theo tính chất kinh tế chi ngân sách nhà nước được chia ra
các nội dung sau đây.

*) Chi thường xuyên
*) Chi thường xuyên
Là những khoản chi không có trong khu vực đầu tư và có tính
chất thường xuyên để tài trợ cho hoạt động của cơ quan nha nước
nhằn duy trì đời sống quốc gia.Chi thương xuyên gồm có:
11
_ Chi về chủ quyền quốc gia:tức là các chi phímà cơ quan nhà