BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI

NGUYỄN TRIỆU QUÝ

PH N T CH THỰC TRẠNG
KÊ ĐƠN THUỐC TẠI
BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI
NĂM 2014

LUẬN VĂN THẠC SĨ DƢỢC HỌC

HÀ NỘI 2015


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI

NGUYỄN TRIỆU QUÝ

PH N T CH THỰC TRẠNG
KÊ ĐƠN THUỐC TẠI
BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI
NĂM 2014


Trước ti n t i xin

S

yt

H - Gi ng vi n B

ng i t n s u s c

n PGS TS N

ễ T

n Qu n L v Kinh t Dư c Trư ng ph ng Sau

i học - Trường Đ i học Dư c H N i người th y hướng dẫn t n t nh ch

o

t i trong su t qu tr nh nghi n c u v ho n th nh u n v n n y
T i xin ch n th nh c
gi o c gi o trong B

hi u Ph ng Sau

i học c c th y

n Qu n L v Kinh t Dư c v c c



– Trư ng khoa Dư c

thu th p d
c uc a

i u

Ch

t i s kh ng

nh Ch trong khoa

n tới ThS. N

ễ

nh vi n C kh ng ch t o i u ki n gi p t i

c n gi ng gi i nhi t t nh gi p t i hi u th

v v n

nghi n

nh

T i u n ghi nhớ



DS N

ễ T ệ Q

nh


MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................................

1

C ƣơ

2

1 TỔNG QU N ...............................................................................................

11 K

ơ

.....................................................................

2

1.1.1. Hoạt động kê đơn thuốc trong chu trình sử dụng thuốc......................................

2


ột số ch số

d ng t qu đ nh v ch đ nh thuốc đi u tr ngoại tr ................

7

1.2.3.

ột số ch số

d ng t qu đ nh v ch đ nh thuốc đi u tr nội tr ....................

8

13 T ự

ơ

ệ

ệ

ữ

..

9

1.3.1. Th c trạng kê đơn thuốc trên thế giới ....................................................................

bệnh cho bệnh nh n ngoại tr t ngu ện tại bệnh viện Phụ

s n Hà Nội.....................................................................................................................

19

C ƣơ

2 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PH P NGHIÊN CỨU ............................... 22

2.1. Đ

ƣợ

ứ .............................................................................................. 22


2.2. T ờ

a

a

ể

2 3 P ƣơ

ứ ........................................................................

ứ ........................................................................................ 22


xử l ,

l ệ ....................................................................
ứ

ứ

ụ .... ....................................... 33

ứ .......................................................................

33

3 K T QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................................... 34

31 P

ệ

s n Hà N

2014

ự

ệ

ụ



56

4 BÀN LUẬN ............................ .....................................................................


4.1. B
4.1.1.

l

ệ

ự

ệ

ụ

ơ ............................... 56

àn uận v việc th c hiện th tục hành ch nh trong kê đơn đi u tr ngoại

tr ......................................................................................................................................
4.1.2.

àn uận v việc th c hiện th tục hành ch nh trong kê đơn đi u tr nội

tr ......................................................................................................................................
4.2. B

CMTĐSH

Ch ng

inh tư ng ư ng sinh học

DMT

Danh

c thu c

GT

Gi tr ti n

HĐT&ĐT

H i

INN

Tên chung qu c t

NĐ /HL

N ng

PL



D NH MỤC BẢNG
B ng

T

t t

t s sai s t trong k

B ng

M t s ch s ph n t ch k

n thu c trong i u tr ngo i tr

B ng

M t s ch s ph n t ch k

n thu c trong i u tr n i tr

B ng

M h nh

nh t t t i

n


B ng

Ph n t ch v s

ư ng s d ng c a

B ng

Ph n t ch v s

ư ng s d ng thu c BD g c thu c generic

B ng

Ph n t ch v t

B ng

Ph n t ch v gi tr ti n thu c theo ngu n g c xu t x

ư ng kho n
k

s

c gi tr ti n trong

t s nh

thu c d ng


n th nh ph n a th nh ph n

c

kh ng ph i

nh vi n
thu c

n t


B ng

Ph n t ch gi tr ti n theo ngu n g c c a c c s n phẩ

B ng

Ph n t ch v t

B ng

M t

B ng

Ph n t ch t

B ng

Ph n t ch

t s sai s t trong k

n thu c n i tr

au trong


D NH MỤC H NH
Hình 1.1. Chu trình ho t

ng s d ng thu c

2

Hình 1.2. M h nh t ch c b nh vi n Ph s n Hà N i

17

Hình 1.3. Ch c n ng nhi m v c a b nh vi n

18

Hình 1.4. Quy tr nh kh

20

ch a



o v ch

t ra th ch th c cho

n ph p quy v

gian g n
ki n thu n

ngay trong

nh vi n Ph s n H N i n

n n y v o th c ti n
ch a

nc aB Yt

n n t ng quan trọng

s c s c kho nh n d n N
i

C c ch nh s ch c a Nh nước

nh v c chuy n

y ng y c ng chi ti t


nh vi n Ph s n H N i ra sao tri n khai th c hi n c c v n
k

ưa v n

ph t huy t c d ng c a ch ng trong nh v c kh

nh Qua th c t cho th y vi c s d ng thu c

quan v n

i u

ts t nt i C uh i
n thu c

n

u

t ra

th c tr ng k

n thu c
n i n

ng thời xu t hi n nh ng t n t i n o

c n t p trung gi i quy t Hi n nay chưa c nhi u nghi n c u v v n

đơ

i ệnh

viện Phụ sản Hà Nội ăm 2014.
ụ

2.

uố

đơ

i ệnh viện Phụ sản Hà Nội

ăm 2014.
Trên c s
lư ng

ưa ra các ki n ngh g p ph n c i thi n h n n a ch t

n thu c n i ri ng v s d ng thu c nói chung t i b nh vi n Ph

s n Hà N i gi n ti p n ng cao ch t ư ng c ng t c kh
nh vi n.
1

ch a

nh t i

Chẩn o n

S tu n th c a
người nh

K

n

C p phát
Hình 1.1. Chu trình ho t
Chẩn o n k

n là ho t

ng c a

ng s d ng thu c
cs x c

nh xem người b nh c n

dùng nh ng thu c gì, li u dùng cùng với li u tr nh i u tr phù h p K

n

h p lý thông qua vi c kê nh ng thu c hi u qu , an toàn cho b nh nhân không
nh ng giúp c i thi n ch t lư ng ch

s c s c kh e cho b nh nhân t i các c

[

:

an
Theo


Bƣớ 1: X c

nh v n

nh

c a

nh nh n

Bƣớ 2: X c

nh

Bƣớ 3: X c

nh t nh ph h p c a phư ng ph p i u tr ri ng c a

c ti u i u tr : B n

u n



ư ng

- D ng thu c t ng s thu c
- Nh n ao thu c: hướng dẫn c nh
-T n

a ch tu i

o

nh nh n

- Ch k c a người k

n

Bƣớ 5: Cung c p th ng tin hướng dẫn v c nh
Bƣớ 6: Theo dõi v dừng
Vi t Na
t

i u tr

vi c chẩn o n v k

ch th ng qua c c v n
an h nh ng y

o


n

nh n th ng tin v t n thu c, hàm lư ng, li u dùng, cách dùng

và thời gian dùng thu c. Vi c k
tình tr ng b nh c a người b nh [

n thu c ph i phù h p với chẩn o n
Th ng tư
3

nh,

TT-BYT c a B Y t


an h nh ng y

th ng

c nh n trong vi c ch

n

c ng quy

nh rõ tr ch nhi

c a từng

k

n “Prescri ing errors

thu c sai s t c th x y ra
nh ngh a

thu c g y d
sai h

n sai thu c sai so với ch
o ch

sai s

n d ng ph i h p tư ng k

ọc ư c dẫn
trong k

n d ng sai [

nh ch ng ch

nh

ư ng sai ường d ng sai n ng

Nhưng c ng c c ch
n ư c coi

sai s t trong c p ph t “Dispensing error v sai

s t trong th c h nh “ d inistration error
ư c

c c

n

nh ngh a v sai s t

k t qu c a

n

gi

t quy t

ng k hi u qu

t ng nguy c c h i khi so s nh với hướng dẫn th c h nh

Từ t ng quan

t s nghi n c u c th t

t t

t s sai s t trong k


vì

Alupent


N

Tên sai sót

a

Ví dụ
(metaproterenol sulfat).

Các thu c có cùng tác d ng i u tr

Sai thu c

ch c n

Lansoprazol và omeprazol

thu c thu c ch ng ch

nh tư ng t c thu c [53].
Do vi t nh m d u th p ph n do Levothyroxine sodium

Sai li u


ư c tiêm b p

cho trường h p vi

họng.

Sai ường

Sai ường ưa thu c, ch vi t t t H n d ch Beta ethasone

dùng

ho c thu c kh ng t c d ng kh ng sodiu
ư c khuy n c o s
d ng như trong

d ng

n

ti

Thi u sót trong Vi t thi u d ng bào ch
vi c truy n

ường ti

c

phosphate acetate

Thi u th ng

Thi u th ng tin v t n tu i giới

tin i n quan

t nh c n n ng [

n

nh

nh nhân

Ghi

nh nh n kh ng c th [
5

a ch

-


N

Tên sai sót

a


i tư ng d ti p c n

sai s t trong k

t kh c sai s t trong k

n c th

l nguy n nh n g y ra sai s t trong c c giai o n sau c a chu tr nh s d ng
thu c
1.1.3. iải

uả

độ

đơ

C c gi i ph p can thi p trong k
s t trong qu tr nh k

n nh

c

n t ng cường c ng t c gi

ch gi

thi u c c sai

i t

vi c k

i với người

nh kh

th ng tin

nh nh n theo dõi

n giới h n h tr c c quy t

nh vi c

n thu c thường t c
n

o hi

ng

n

c s do

n thu c

a chọn thu c… c

an to n h n [

ng k

n s


12 C

ơ

1.2.1.

ố

đơ

Ch s k

uố

n c a WHO

t ic cc s yt v
h p

H

an to n [


n kê có kháng sinh;

+ T l ph n tr

n kê có thu c tiêm;

+ T l ph n tr

n kê có vitamin;

+ T l ph n tr

thu c ư c k

n có trong danh m c thu c thi t y u do

B Y t ban hành.
1.2.2.

ộ ố

C nc
k

ố

v o “Quy ch k

theo quy t


y c th trong

l

c c

c in trong

Th t c h nh

rõ r ng d

ch nh

Đ a ch người

ng

a
n; ch vi t

ọc ch nh x c
nh ph i ghi ch nh x c

ường ph ho c th n x
7

an h nh

n thu c trong i u tr ngo i tr


2

môn

trong ngo c

n trừ trường h p thu c

c nhi u ho t ch t
Ghi h

ư ng s

ư ng c a

i

thu c
Ghi i u d ng

i thu c

Ghi c ch d ng c a
1.2.3.

ộ ố

ố



n

ng

:

n thu c trong i u tr n i tr
N

l

a

Th t c h nh

Kh ng vi t t t t n thu c kh ng ghi k

ch nh

hi u
Ghi t n thu c n ng

2

nh

y c th trong

M t s ch s ph n t ch k


nh thu c theo tr nh t : ường

u ng

t d ng ngo i v c c

ường d ng kh c
Đ nh s th t ng y d ng thu c
với

t s nh

i

thu c c n th n trọng

khi s d ng
13 T ự

ơ

1.3.1. T

đơ

Ho t
th gi

ng k


ế iới

n thu c n
ng k

ệ

nh gi ho t

ng gi

v c a HĐT&ĐT

s ts
WHO

ng c a HĐT&ĐT C ng với c c

n do WHO khuy n c o c c ch s n y

s d ng trong ph n t ch th c tr ng s d ng k

ư c nhi u nghi n c u
n thu c

nhi u nước tr n

th giới
T i


n c k kh ng sinh

thu c ti

Với k t qu n y t c gi ch ra c sai

sinh v thu c ti

với khuy n c o c a WHO
9

t i
thu c
v k

ch gi a k kh ng

ng thời c ng nh n

nh c n


thi t c

t chư ng tr nh

ot o

k


nk

Th c tr ng tư ng t

c ng th y t i Pakistan khi nghi n c u s d ng thu c cho ph n
với t

trong t ng s thu c c a vita in v kho ng ch t chi

h n nhi u t

kh ng sinh ư c k

B n c nh
ư c ghi

y

chi

79,4%) cao

n i dung c n thi t v hướng dẫn s d ng thu c kh ng
thi u th ng tin v

nh nh n

ư c th c hi n t i s u


n vi t tay t i

nh nh n chi

y
[

ọc
i u
M t

th nh ph c a

cho th y c c sai s t tr n c ng kh ph

c s kh ng k

y

n thu c kh

n ư t

n ngo i tr k

thi u th ng tin giới t nh

n kh

nh vi n ớn v c c nh thu c c a

n thi u ghi n ng

h

ư ng thu c ti p theo

s d ng thu c kh ng

y

[

Hay trong

n ngo i tr t i khoa Ph S n

nh vi n a khoa Jizan c ng cho th y thi u s t th ng tin
10

n hướng dẫn
nh nh n ch y u


ghi thi u tu i chi
quan

n

thi u giới t nh chi



t ng n Ch nh v v y Rosa MB v c ng s
i ns

chi

[

Kh c với i u tr ngo i tr nh ng
k

ph n i n

s d ng

n

i n v nh

nh thu c như: ghi t n

c

kh

ọc c a

n thu c
nh nh n


đơ

n th c tr ng c n

ẫu

n i n t c t c d ng

uố

Sydney
i chi u

gi

sai s t

i Việ N m

t s nh thu c

CT-BYT ng y
nh vi n chưa th c hi n nghi

nh c a B Y t chưa th c hi n nghi

thu c theo

t c quy ch k



so với k

M t thi t k nghi n c u can thi p so s nh trước-sau

nh gi hi u qu c a p d ng k

ưa

i n t hay k t h p c hai

n thu c Trong

n vi t tay c sai s t g p g n

n

nv

n thu c theo

n trong

c c h nh vi sau:

- C c c nh n khoa ph ng

n thu c trong
11


c a HĐT&ĐT trong vi c gi
n y

cho ho t

ng k

nh v c c phư ng ph p ph n t ch

s d ng thu c gi p t ng cường vai tr

s tk
n ch

nh v t ch c v ho t

n ch

nh d ng thu c ch nh i u

nh thu c trong

nh vi n ư c t t h n

[13].
1.3.2.1. Th c trạng kê đơn thuốc trong đi u tr ngoại tr
Nghi n c u kh o s t c a Nguy n Th Song H v vi c th c hi n quy
ch k

n thu c t i


y

h

ư ng

ghi

y

i u

d ng [

C ng với hướng ph n t ch vi c th c hi n th t c h nh ch nh quy ch
chuy n

n k t qu nghi n c u c a L Thu Trang t i
s

s

n kh ng ghi

n kh ng ghi

d ng c ch d ng
C ng với


12

nh t i

ts

ng d ng ph n

n i u n y gi p cho vi c th c hi n quy ch k

Hi n Trung trong nghi n c u can thi p c a

ch

n t t h n Hu nh

nh vi n Nh n d n


cho th y hi u qu vi c p d ng k
tr

S

n ghi thi u th ng tin v

n i n t trong k

nh nh n gi


s tk

cs

s n Thanh Ho

ư ng n ng

n i nt

i u d ng [

c so s nh gi a

nh trong k

n BHYT c

t

n thu c

thu c trong

n ch

K t qu

kh o s t


n ư c ghi theo t n chung qu c t ho c

kh ng sinh c ng ư c t c gi ch ra: t
n ư t

[

n c a WHO Đ o Thanh Ph

n c k kh ng sinh

ghi t n i t dư c k

[

n i nt

nh vi n S n – Nhi t nh V nh Ph c k t qu như sau: s

nh trong
u

p d ng k

nh vi n Ph

n thu c

i u tr ngo i tr t i



th ng tin v họ t n

h

[

n K t qu kh o s t cho th y

L Th Thu t i BVĐK t nh B c Giang B i Th Cẩ

t c quy

n thu c ngo i

nh vi n Ph s n H i Ph ng c

nh vi n S n – Nhi t nh V nh Ph c S thu c trung
t

n c k kh ng sinh vita in

Ngo i ra nghi n c u c ng ch ra

i ch t kh c
nh trong

n ư t

n vi t sai thu c n ng


nguy n V vi c th c hi n th t c h nh ch nh t
nh nh n tr n
t

i tư ng kh

ghi chẩn o n

u

chung qu c t với thu c
n t nguy n
d ng thu c t

n th nh ph n

n

u th p

v
ghi t n

n BHYT v

n n o ghi t n i t dư c c t n chung

i với thu c



n BHYT v

n ư t

n BHYT v

n n o k thu c ti

[33].

1.3.2.2. Th c trạng kê đơn thuốc trong đi u tr nội tr
T c gi Nguy n Th Ho ng Hoa trong nghi n c u c a
nh n s d ng kh ng sinh cao chi
kh ng sinh

kh ng sinh

Ngo i ra s thu c trung

trong

kh ng sinh chi

n ư t

nh

th p nh t


nh n c

nh n s d ng kh ng

ng thời t

s d ng dung d ch ti

h nh s d ng kh ng sinh t c gi
trong khi

nh vi n Ph s n Thanh Ho

ch ra t

kh ng sinh

ường d ng kh ng sinh ường ti

14

truy n

Đ

nh n c
kh ng sinh
chi

s d ng vita in


th t chi

C th t

n ư t

v

kh ng

nh n với t

th p chi

ng thời hướng dẫn s d ng thu c kh ng

nh n chi

nh s

Hi n tư ng ghi sai t n thu c ghi sai

xu t hi n trong

v

nh

i với nh ng thu c c n th n trọng khi s d ng

C n c v o nh ng t n t i trong vi c th c hi n quy ch

n n y t c gi ti n h nh can thi p như sau [
- Danh

c thu c g y nghi n hướng t

sung ho n thi n T t c c c thu c
ư ng v n ng
hướng dẫn k

th n thu c

c ư c

u ư c tra t n INN t n i t dư c h

tư ng ng Danh
n v ghi ch

:

c thu c sau khi ư c ho n ch nh c c

nh thu c s

ư c g i tới từng khoa ti n h nh

can thi p
- Nh ng t n t i v th c hi n quy ch chuy n


sai h

ư c từ

th c hi n

ng t t c a c c can

ch ng chi
ư ng n ng

cao h n
nh

th kh ng xu t hi n trường h p n o

nh s th t

nh

n.

K t qu can thi p c so s nh cho th y ư c t c
nh

n trong c c khoa

ch ng
ng thời s