Phòng giáo dục và đào tạo
Trờng mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm
Tên sáng kiến:

Mt s bin phỏp nõng cao cht lng hot
ng lm quen ch cỏi cho tr lp 5 tui A2
Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo
Ngi vit: GV- Nguyn Th Ngc

Năm học: 2015 - 2016


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái

MỤC LỤC
Lời cảm ơn……………………………………………………………….
Mục lục …………………………………………………………………
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ:………………………………………………..
I. Lý do chọn đề tài………………………………………………………..
1 cơ sở thực tiễn:………………………………………………………….
2 Cơ sở lý luận:…………………………………………………………...
II. Mục đích nghiên cứu…………………………………………………..
III. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………
IV. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm…………………………………….
V. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………
VI. Phạm vi nghiên cứu…………………………………………………..
VII. Đặc điểm tình hình…………………………………………………..
1. Thuận lợi:……………………………………………………………..

3
4
5
5
5
5
5
5
5
6
6
6
5
7
9
10
12

15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái
Tên đề tài:
“Một số biện phápnâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ
5 tuổi lớp A2 trường mầm non Tam Hưng B”

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
1. Cơ sở thực tiễn

hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ trẻ phát triển .
Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển
ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó làm quen với
3/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái
chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.Trước hết làm
quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe , khả năng phát âm, khả năng hiểu
ngôn ngữ tiếng việt .
Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới
xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ
giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở
trường phổ thông, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí
khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định
Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn
bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học
Bắt nguồn từ những tầm quan trọng trên, nên là một giáo viên mầm non
tôi luôn tìm tòi đưa ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức
trẻ tiếp thu được đạt kết quả cao, trẻ hứng thú, sôi nổi tích hợp được nhiều nội
dung vào giảng dạy để giờ học phong phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù
hợp với điều kiện trường mình đang công tác. Đối với trẻ mầm non hoạt động
làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động quan trọng trong việc phát
triển toàn diện của trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong việc phát triển vốn từ,
phát triển ngôn ngữ, khả năng phát âm-đọc chuẩn chữ, tiếng mẹ đẻ, để phát triển
các giác quan và hoàn thiện các nhân cách cho trẻ.
Thấy được tầm quan trọng của hoạt động làm quen với chữ cái,Bản thân
tôi đã cố gắng thực hiện tốt chuyên đề học hỏi kinh nghiệm ở các đồng nghiệp,
nghiên cứu các biện pháp hữu hiệu nhất nhằm truyền thụ đến trẻ sao cho trẻ lĩnh

phục vụ cho việc giảng dạy.
- Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
* Về cơ sở vật chất:
- Lớp được trang bị đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng thuận tiện như:
Máy vi tính, máy chiếu, đàn, ti vi, đầu đĩa… phù hợp với trẻ.
* Về Phía nhà trường:
- Ban giám hiệu nhà trường luôn đi sâu đi sát, tạo điều kiện thuận lợi cho
giáo viên dự chuyên đề của Phòng giáo dục huyện mở.
- Nhà trường thường xuyên bồi dưỡng công nghệ thông tin, bồi dưỡng về
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên…
* Về phía phụ huynh:
- Đa số phụ huynh của lớp nhiệt tình, quan tâm chu đáo tới con em và
thường xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình học tập của con em mình.
2/ Khó khăn :
* Về phía trẻ:
- Lớp có một trẻ bị tự kỉ cô luôn phải theo dõi sát bên cạnh.
- Trong lớp có nhiều cháu nhút nhát, không mạnh dạn tự tin trong các hoạt
động học và giao lưu với cô với bạn.
- Lớp có một trẻ bị câm điếc bẩm sinh, 4 trẻ thuộc kênh suy dinh dưỡng thấp
còi
- Đa số trẻ bị nói giọng địa phương ngọng dấu ngã, phát âm không chuẩn
* Về phía giáo viên:
- Còn ít sáng tạo, mới mẻ trong hoạt động dạy
* Về cơ sở vật chất:
- Đồ dùng, đồ chơi của trẻ còn ít, chưa có nhiều sáng tạo.
* Về phía phụ huynh:
- Một số phụ huynh chưa quan tâm kết hợp với cô giáo trong việc chăm sóc
giáo dục trẻ.
- Một số gia đình thuộc hộ nghèo, cận nghèo.
5/20

bình
Tỉ
Số
lệ
trẻ
%

Yếu
Số
trẻ

Tỉ
lệ
%

1

- Trẻ nhận biết, nhớ đúng
mặt chữ cái đã học

5

20

5

20

9


chấm mờ hoàn thành vở
tập tô sạch sẽ.

4

16

5

20

7

29

8

33

Kỷ năng tô viết, tư thế
ngồi ,cách cầm bút

4

16

7

29


6/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái
-Tôi cho trẻ viết chữ, xếp chữ, gài chữ theo mẫu dưới các hình ảnh và chữ mẫu
của cô về các con vật .
- Cho trẻ còn thiếu trong các từ, sau đó nối các từ dưới hình ảnhcó sẵn ,hoặc nối
chữ cái theo yêu cầu có trong từ dưới hình ảnh có sẵn với các chữ cái in đậm.Tôi
làm mảng tường rộng 1m với 29 ô vuông tương ứng với 29 chữ cái với mỗi chữ
cái bên cạnh có hình ảnh con vật hoặc hoa, quả, đồ dùng có từ chứa chữ cái đó,
trẻ được gắn các thẻ chữ cái rời bên dưới

Hình ảnh góc “Chữ cái đáng yêu”
Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với chủ điểm. Không
những ở góc “Chữ cái đáng yêu” mà xung quanh lớp tôi đều viết tiếng và từ
tương ứng, như hộp đựng hoá lá, rổ đựng hình, rổ đồ chơi . Hoặc dán xung
quanh lớp các cụm từ ở các góc như : Bé cùng sáng tạo, bé yêu âm nhạc, bé xem
sách xem tranh, tên của trẻ, tên đồ dùng.. tất cả đều phải vừa tầm nhìn với trẻ.
Hoặc có những bức vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như thế trẻ
được sử dụng ngay trên hoạt động làm quen chữ cái trẻ học đến nhóm chữ cái gì
tôi cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tôi đặt giá để đựng đồ
dùng phục vụ môn chữ cái đồ dùng của cô và trẻ như bút chì,bút màu, vở tập
tô ... ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ đội có gắn chữ, hoa
lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ, lô tô .
7/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái

Khi đến giờ ăn tôi giới thiệu các món ăn và giải thích các món ăn như món cá
gồm có hai chữ cái ghép lại đó là chữ c và a và dấu sắc. Đọc các bài thơ, đồng
9/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái
dao luyện phát âm các từ láy như: lung linh, nắng nóng, trống trường, chong
chóng…
+ Giờ ngủ:
Trước khi ngủ cô có thể ngâm thơ ,kể chuyện cho trẻ nghe để trẻ có thể phát
triển lời nói .
+ Giờ hoạt động chiều:
Cô cho trẻ tô chữ in mờ, chữ in chữ rỗng và tìm cắt chữ trong hoạ báo dán
thành sách làm bộ sưu tập .
3.Tổ chức gây hứng thú trẻ làm quen với chữ cái trong hoạt động học có
chủ đích
Để tiết học làm quen với chữ cái đươc thành công và trẻ hiểu bài ,một yêu cầu
đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ làm quen với chữ cái là kiến thức khi truyền
thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn ,dễ hiểu, tránh sự rập khuôn, luôn sáng tạo đổi
mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy làm quen với chữ cái tôi phải chuẩn bị
đồ dùng chu đáo, nghiên cứu bài soạn kỹ lưỡng . Ví dụ : Với chủ điểm
“Trường mầm non”
Nhóm chữ cái o,ô,ơ Tôi gây hứng thú bằng bài hát : “ Vịt con học chữ”
Cô hỏi trẻ trong bài hát vịt con không nhớ chữ gì? ( Chữ o) Có một câu truyện
cũng kể về bạn vịt đấy,bây giờ cô sẽ kể cho các con nghe câu chuyện “Vịt con
trong ngày khai trường” sau đó hỏi trẻ, ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị
trong cặp được những gì? Trẻ nói bảng con, vở, hộp màu ... tôi cho trẻ làm quen
chữ o qua từ “bảng con” ( Cô cho trẻ phát âm ,nói cấu tạo chữ o) khi Vịt con
viết trên bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì? (Hộp màu) và cô

thành một vòng tròn khép kín .
4.Dạy trẻ làm quen với chữ cái bằng các trò chơi, lồng ghép tích hợp các
hoạt động học khác:
-Muốn trẻ hiểu bài nhanh nhớ lâu ,thì trẻ phải được trực tiếp tham gia vào
các hoạt động.Tôi đã sưu tầm ,sáng tác được một số trò chơi khi cho trẻ làm
quen với chữ cái để trẻ tăng hứng thú ,cũng cố kỹ năng cụ thể như sau:
* Trò chơi : Gạch chân chữ cái đã học :
-Chuẩn bị : Các hình ảnh và bài thơ ,từ dưới tranh.
-Cách chơi : Trong thời gian một bài hát đội nào gạch đúng chữ cái cô yêu
cầu và gạch được nhiều chữ cái thì đội đó thắng cuộc .
* Trò chơi “chọn chữ theo yêu cầu”
Cô phát âm, nói cấu tạo chữ hay cho chữ cái nào biến mất thì trẻ trọn
chữ cái đó và phát âm.
Với trò này có tác dụng luyện cho trẻ sự tinh nhanh, khả năng ghi nhớ và
tư duy về cấu tạo chữ để nhặt chữ đúng và phát âm chuẩn.
* Trò chơi “ Côn trùng hái lá”* Luật chơi: Trẻ hái đúng trong vòng 3
phút ,đội nào hái được nhiều chiếc lá có chữ cái là đội thắng cuộc.
Cách chơi trẻ đóng vai một số côn trùng chạy đến cây dùng miệng hái
những chiếc lá có chữ cái theo yêu cầu của cô mang về đổ vào rổ của đội mình,
đội nào hái được nhiều hơn thì đội đó thắng cuộc.
*Trò chơi : Vòng quay kỳ diệu,cô gắn thẻ chữ vào vòng quay như hình minh
hoạ,cho trẻ lên quay khi kim chỉ vào chữ nào trẻ phát âm nói cấu tạo chữ đó.
Việc tổ chức trò chơi làm quen với chữ cái phải theo một “chương trình” xuyên
suốt ,cô giáo là người dẫn chương trình kết hợp khéo léo các trò chơi, có khoảng
thời gian cho trẻ thư giãn bằng các trò chơi linh động xen kẽ ,để trẻ cảm thấy
thoải mái , và tích cực tham gia.
Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của bài
học, tạo được sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu trí nhớ
về cấu tạo chữ được làm quen.
Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới,

Ví dụ: Câu chuyện “Sự tích hồ gươm” cô kể cho trẻ nghe câu chuyện sau
đó đưa tranh “Rùa vàng” ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô sẽ
dạy các con cữ cái v và r.
Hay cô cố thể kể môt câu truyện sáng tạo để lồng ghép ví dụ chủ điểm “ Ngành
nghề ’ cô có thể kể câu truyện sáng tạo “ Ước mơ ” Có hai anh em ước mơ em
thì lớn lên thích làm nghề “ Lái tàu ” Còn anh thì thích làm nghề“Chữa bệnh ”
và cô cho trẻ quan sát tranh 2 nghề đó gắn thẻ chữ rời và cho trẻ làm quen 2 chữ
u và ư
Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hò vè câu đố đề gây
hứng thú. Ví du: chữ V
Quả gì tên gọi dịu êm
Như dòng sữa mẹ nuôi em thủa nào (Quả vú sữa)
Thơ ca hò vè dễ nhớ, dễ đọc rất gây sự hứng thú cho trẻ như bài “ Gánh
gánh gồng gồng” “Rềnh rềnh ràng ràng” “vè con cua” “ Cây đào” hay một số
bài thơ cô tự sáng tác.
12/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái
* Tích hợp hoạt động tạo hình:
Trong mỗi tiết học của trẻ thường xen kẽ động và tĩnh mà trong tiết học
trẻ được hoạt động nhiều rồi thì bộ môn tạo hình rất phù hợp với trạng thái tĩnh.
Tôi cho trẻ cắt dán tô màu chữ theo yêu cầu của cô để làm tranh dán vào góc
tạo hình.
* Tích hợp hoạt động tìm hiểu môi trường xung quanh.
Một trong những bộ môn được tích hợp nhiều nhất là môn môi trường
xung quanh. Mà môn chữ cái muốn cho trẻ làm quen chữ cái một cách hiệu quả
phải có tranh ảnh, mô hình vật thật có chứa các chữ cái mà cô sẽ cho trẻ làm
quen .

theo kiểu truyền thống tôi còn sử dụng máy tính để soạn giáo án điện tử đề dạy
trẻ.Tuỳ từng bài tôi có thể sử dụng phần mềm giáo án điện tử đã có sẵn.Nhưng
có bài tôi không thể dùng được phần mềm có sẵn tôi soạn giáo án điện tử bằng
các cách như sau:
+ Dùng máy chụp hình hoặc Scan hình ảnh từ ngoài vào dùng phần mềm
Photoshop để cắt xén,chỉnh sửa.
+ Tạo hiệu ứng cho các nhân vật cử động.
+ Đi quay phim lấy nững hình ảnh sống động đưa vào chương trình Powerpoint
để trình chiếu.
Ví dụ: Khi dạy trẻ tiết chữ cái u,ư trong chủ điểm ngành nghề.
- Tôi lựa chọn nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức sau đó kết
hợp với phần mềm tin học đã được cài đặt sẵn trong máy cùng với khai thác tài
liệu trên mạng Internet để lựa chọn hình ảnh, phông nền, kiểu chữ cho phù hợp
với chủ đề và nội dung bài dạy
- Xây dựng bài giảng điện tử bằng cách tạo ra các sile trình chiếu và kết
hợp với hình ảnh, hiệu ứng âm thanh phù hợp với từng sile chiếu hình.
- Cho trẻ xem hình ảnh, chơi trò chơi tìm hình ảnh qua ô ch ữ để trẻ
được ôn chữ cái đã học. Sau khi mở hết ô chữ thì hình ảnh xuất hiện
- Trẻ nhận xét tranh sau đó đọc từ dưới tranh cùng cô. Trẻ được tri giác
chữ cái mới bằng hiệu ứng cho chữ xuất hiện .
- Phần luyện tập: Trẻ được cô giáo hướng dẫn theo nhóm sử dụng máy
tính qua trò chơi, ghép nét chữ, tạo ra chữ cái và tìm chữ còn thiếu trong từ dưới
tranh.

14/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái


tình hình học tập của trẻ để phụ huynh biết từ đó có kế hoạch kèm dạy thêm con
em mình.
- Lên kế hoạch chương trình dạy ,nội dung dạy dán vào bảng tuyên truyền
với phụ huynh ở ngoaig cửa lớp để phụ huynh theo dõi biết được tuần này học
đến chữ gì để về ôn luyện cho con mình.
-Giới thiệu các loại sách vở để phụ huynh tham khảo về dạy thêm con
mình.
-Trao đổi với phụ huynh về những nhược điểm về cách phát âm ,nhận mặt
chữ ,cách cầm bút ,cánh tô để phụ huynh nắm được .

16/20


Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái

Bảng tuyên truyền với phụ huynh
HIỆU QỦA SAU KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
Sau quá trình thực hiện và nghiên cứu đề tài, tôi nhận thấy kết quả đạt
được như sau:
1. Về phía trẻ:
- Sau khi thực hiện các biện pháp trên tại nhóm lớp mình, tôi thấy giờ học làm
quen chữ cái đạt kết quả tốt hơn, giờ học sinh động thoải mái, trẻ hứng thú học
và tích cực tham gia vào các hoạt động. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ của lớp
mạnh dạn và tự tin hơn trước rất nhiều. Các cháu nói đầy đủ câu một cách rõ
ràng mạch lạc ít nói giọng địa phương nổi trội là các cháu: Đức Vinh, Công
Mắn, Long Nhật, Anh Thư, Hồng Thắm
- Qua bảng khảo sát về mức độ phát triển ngôn ngữ của trẻ có sự thay đổi rõ rệt

17/20

Số
lệ
trẻ
%

Yếu
Số
trẻ

Tỉ
lệ
%

1

- Trẻ nhận biết, nhớ đúng
mặt chữ cái đã học

10

42

8

33

4

16



8

33

8

33

6

25

2

8

Kỷ năng tô viết, tư thế
ngồi ,cách cầm bút

12

50

6

25

4




Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi A2 làm
quen với chữ cái
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUÝẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Làm quen chữ cái là một hoạt động vô cùng quan trọng đối với trẻ mẫu
giáo lớn, tạo tiền đề quan trọng cho trẻ phát triển toàn diện về ngôn ngữ . Vai trò
của giáo viên quyết định chất lượng học tập của trẻ, vì vậy giáo viên cần tổ chức
các hoạt động cho trẻ đồng thời giáo viên cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm
sau mỗi lần tổ chức những hoạt động đó, giờ học luôn thu hút sự chú ý, gây
hứng thú với trẻ.
Sau một năm thực hiện đề tài này tôi đã rút ra một số kinh nghiệm như sau:
1: Tạo môi trường làm quen chữ cái.
2: Dạy trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi.
3: Tổ chức gây hứng thú trẻ làm quen chữ cái trong hoạt động học có chủ đích
4: Dạy trẻ làm qun chữ cái bằng các trò chơi, lồng ghép, tích hợp các hoạt động
học khác
5: Ứng dụng Công Nghệ thông tin vào hoạt động làm quen chữ cái một cách
sáng tao, phù hợp.
6: Giáo dục cá nhân trẻ và làm tốt công tác tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh
cùng phối hợp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ.
2. Những khuyến nghị sau khi thực hiện đề tài.
+ Đối với phòng giáo dục: Mong các cấp lãnh đạo tăng cường đầu tư thêm về cơ
sở vật chất, trang thiết bị, đồ đùng dạy học cho các trường mầm non.
+ Đối với ban giám hiệu nhà trường: Tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên trong việc
làm đồ dùng dạy học cho trẻ. Sắp xếp tạo điều kiện cho giáo viên được thường
xuyên dự giờ để trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau và đi dự các tiết mẫu do phòng tổ
chức.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong quá trình tổ chức hoạt

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

21/20