HC VIN CHNH TR QUC GIA H CH MINH

TRNH TUN THNH

hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh
đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nớc pháp quyền
xã hội chủ nghĩa việt nam
Chuyờn nganh : Lý lun v lch s nh nc v phỏp lut
Ma sụ

: 62 38 01 01

LUN N TIN S LUT HC

Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. Lấ THIấN HNG

H NI - 2015

M U


1. Tính cấp thiết của đề tài
Chính quyền cấp tỉnh là bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống
chính quyền địa phương, là cầu nối trực tiếp giữa chính quyền trung ương với
chính quyền địa phương, trực tiếp chỉ đạo, giải quyết những công việc trong
phạm vi lãnh thổ địa phương. Vì vậy, năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động
của chính quyền cấp tỉnh tác động trực tiếp đến việc phát huy quyền làm chủ
tập thể của nhân dân, bảo đảm cho sự ổn định và phát triển của đất nước.
Thực tiễn cho thấy ở đâu chính quyền cấp tỉnh mạnh thì ở đó các chủ
trương, chính sách, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước được chấp
hành nghiêm chỉnh, quyền làm chủ của nhân dân lao động được phát huy và ở

động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh chưa được hoàn thiện; đội ngũ cán bộ,
công chức ở nhiều tỉnh, thành phố chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà
nước trong điều kiện xây dựng NNPQ và hội nhập quốc tế; tính minh bạch, dân
chủ trong bộ máy chính quyền ở nhiều địa phương chưa được đề cao…
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong hoạt động của bộ máy nhà
nước nói chung, bộ máy chính quyền cấp tỉnh nói riêng đáp ứng nhu cầu mở
rộng dân chủ và thực hiện quyền làm chủ trực tiếp của nhân dân và những đòi
hỏi mới của thực tiễn, Đại hội XI của Đảng đã đặt ra nhiệm vụ:“Khẩn trương
nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 (được sửa đổi, bổ sung năm
2001) phù hợp với tình hình mới”, trong đó có vấn đề về chính quyền địa phương.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội XI, ngày 28/11/2013, Quốc hội đã thông qua Hiến
pháp năm 2013, trong đó có một chương (Chương IX) quy định về chính quyền
địa phương, tuy nhiên, những quy định của Hiến pháp 2013 về chính quyền địa
phương mới chỉ dừng ở những quy định có tính nguyên tắc, quy định chung và
trong quá trình triển khai thi hành Hiến pháp cần phải khẩn trương sửa đổi, bổ
sung các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về chính quyền địa phương.
Từ thực trạng và yêu cầu nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện bộ
máy chính quyền cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam” nhằm phân tích, đánh giá cơ sở lý luận, thực
trạng hoạt động và đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện bộ máy chính
quyền cấp tỉnh có ý nghĩa cấp thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn, đáp ứng
yêu cầu cải cách hành chính nhà nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam hiện nay và những năm tới.
2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án


2.1. Mục đích của luận án
Mục đích của luận án là đề xuất quan điểm và những giải pháp nhằm
hoàn thiện tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh đáp ứng
yêu cầu xây dựng NNPQ XHCN ở Việt Nam hiện nay.

pháp năm 1992 đến nay.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở phương pháp luận cho việc nghiên cứu đề tài luận án là các quan
điểm của chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của
Đảng và Nhà nước ta về nhà nước và pháp luật, về xây dựng NNPQ XHCN,
về cải cách bộ máy nhà nước, nhất là đổi mới tổ chức và hoạt động của
CQĐP. Bên cạnh đó, tác giả Luận án cũng sử dụng các quan điểm khoa học
được rút ra từ các công trình nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế.
Các phương pháp nghiên cứu chủ đạo của Luận án là phương pháp duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử. Trong công trình nghiên cứu, tác giả Luận
án cũng sử dụng các phương pháp truyền thống như phương pháp lịch sử,
phân tích, tổng hợp, quy nạp, so sánh, thống kê, kinh nghiệm thực tiễn tổ
chức, hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh trong quá trình cải cách bộ
máy nhà nước ở nước ta hiện nay. Trong đó:
- Phương pháp lịch sử, phân tích, quy nạp được sử dụng chủ yếu tại
chương 2, nêu lên các cơ sở lý thuyết của vấn đề đặt ra, từ đó khái quát hóa
thành những luận điểm, quan điểm làm nền tảng lý thuyết xuyên suốt toàn bộ
nội dung luận án.
- Phương pháp lịch sử, phân tích, tổng hợp, thống kê được áp dụng
nhằm làm rõ những nội dung của chương 3. Đây là chương đánh giá thực
trạng bộ máy chính quyền cấp tỉnh qua đó phát hiện được những ưu điểm, hạn
chế tạo cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp ở chương 4. Ngoài ra, phương
pháp phân tích cũng được áp dụng nhằm làm sáng tỏ những nhận định, quan
điểm đã được nêu trước đây về những vấn đề liên quan đến nội dung nghiên
cứu của đề tài.
- Phương pháp phân tích, chứng minh được sử dụng chủ yếu ở Chương 4 để
làm rõ những quan điểm, giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện bộ máy chính
quyền cấp tỉnh phù hợp với yêu cầu xây dựng NNPQ XHCN ở nước ta hiện nay.
5. Những điểm mới về mặt khoa học của luận án
- Luận án sẽ là công trình nghiên cứu một cách có hệ thống và toàn diện

giả đã công bố liên quan đến luận án và danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của luận án gồm 4 chương, 10 tiết.


Chương 1
TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Nghiên cứu vấn đề hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh cần đặt
trong tổng thể đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước nói chung
và bộ máy chính quyền địa phương nói riêng, vì vậy, việc đánh giá tổng quan
tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài tập trung vào những nội dung sau:
1.1. MỘT SỐ CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN HOÀN
THIỆN BỘ MÁY NHÀ NƯỚC

Đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước luôn là vấn đề thu
hút sự quan tâm của nhân dân, các nhà quản lý, các nhà khoa học nhằm nâng
cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phục vụ nhân dân. Trước yêu cầu đổi
mới tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước theo nguyên tắc pháp quyền,
vấn đề này đã được nghiên cứu, tiếp cận ở nhiều góc độ khác nhau.
- Cuốn “Tổ chức bộ máy nhà nước Việt Nam theo các Hiến pháp 1946,
1959, 1980, 1992 và 1992 sửa đổi, bổ sung 2001” do Nguyễn Đăng Dung
làm chủ biên [15]. Cuốn sách đã nêu và phân tích những vấn đề cơ bản về tổ
chức bộ máy nhà nước ta qua các bản Hiến pháp, trong đó đề cập sâu về cơ
cấu tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước như
Quốc hội, Chính phủ, các cấp hành chính địa phương tại các bản Hiến pháp
1946, 1959, 1980, 1992. Vấn đề có ý nghĩa của công trình khoa học này là
cùng với việc phân tích, so sánh về cơ cấu tổ chức bộ máy các cơ quan nhà
nước, các tác giả đã nêu bật được những điểm mới, những bước phát triển của
các cơ quan qua các bản hiến pháp (mô hình tổ chức, phương thức hoạt động,
các mối quan hệ tương tác trong vận hành…) và đưa ra những hạn chế, bất

- Cuốn “Tổ chức Nhà nước Việt Nam 1945 - 2007” [2] đã phân tích về
tổ chức bộ máy Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam từ năm 1945 đến năm
2007 trên cơ sở các quy định của các bản Hiến pháp, Luật và các văn bản
hướng dẫn thi hành. Điểm nhấn quan trọng của cuốn sách là đề cập đến từng
thiết chế trong bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương, trong đó nêu
bật được những bước phát triển, hoàn thiện của từng thiết chế dựa trên những
cơ sở lý luận và thực tiễn trong từng thời kỳ, điều kiện lịch sử cụ thể của đất
nước. Cuốn sách cũng dành 01 chương để phân tích, đánh giá tổ chức và hoạt
động của bộ máy chính quyền địa phương, trong đó có bộ máy chính quyền
cấp tỉnh. Kết quả nghiên cứu trong công trình này chỉ đề cập đến khía cạnh


lịch sử tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương mà chưa có
điều kiện phân tích, đánh giá toàn diện về bộ máy chính quyền một cấp cụ thể
là cấp tỉnh. Tuy vậy, các kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học và thực tiễn
cho việc tiếp tục nghiên cứu sâu và tiếp cận cụ thể hơn về bộ máy chính
quyền cấp tỉnh.
- Trong cuốn “Thống nhất phân công và phối hợp quyền lực nhà nước
ở Việt Nam” [52], tác giả Lê Quốc Hùng đã nêu bật những cơ sở lý luận về sự
thống nhất, phân công và phối hợp trong tổ chức quyền lực nhà nước, đặc biệt
là cách thức, phương thức thể hiện sự thống nhất, phân công và phối hợp giữa
các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và
tư pháp trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do
dân, vì dân ở nước ta. Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận như trên, tác
giả đã đánh giá thực trạng, hiệu quả cũng như những tồn tại của sự phân công
và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập
pháp, hành pháp, tư pháp và nêu ra những định hướng nâng cao hiệu quả tổ
chức và hoạt động của bộ máy nhà nước; đảm bảo sự phân công và phối hợp
giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành
pháp và tư pháp. Những kết quả nghiên cứu là cơ sở tham khảo quan trọng

dân, do dân, vì dân - lý luận và thực tiễn” [93] đã tổng hợp, khẳng định và
làm sâu sắc hơn các kết quả nghiên cứu của nhiều tác giả về quá trình hình
thành và phát triển các tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong lịch sử; phân
tích các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về nhà nước pháp quyền; đưa ra
quan niệm về mô hình nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân;
chỉ ra những yếu tố quy định và chi phối quá trình xây dựng Nhà nước pháp
quyền ở Việt Nam, từ đó đề ra các phương hướng và giải pháp chủ yếu xây
dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đã cung
cấp những cơ sở lý luận, các nguyên tắc chung trong việc xây dựng, thiết kế
mô hình tổ chức bộ máy nhà nước tạo cơ sở cho việc nghiên cứu về mô hình
tổ chức bộ máy nhà nước ở cấp tỉnh.
- Trong cuốn “Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam - lý luận và thực tiễn” [72], tác giả Nguyễn Văn Mạnh đã phân tích rõ
những cơ sở lý luận, đặc trưng của nhà nước pháp quyền; quan điểm, tư tưởng
về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; quá trình nhận thức về nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Đảng Cộng sản Việt Nam được thể hiện qua


thời kỳ đổi mới và đặc trưng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa;
đánh giá thành tựu, hạn chế trong xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở
nước ta và luận giải những định hướng, giải pháp tiếp tục xây dựng và hoàn
thiện Nhà nước pháp quyền XHCN ở nước ta hiện nay. Kết quả nghiên cứu
của tác giả cũng đề cập đến những tồn tại, hạn chế trong tổ chức và hoạt động
của bộ máy chính quyền địa phương, tạo cơ sở cho việc tiếp cận, nghiên cứu
hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh trong điều kiện nghiên cứu, sửa đổi
Hiến pháp 1992 hiện nay.
- Cuốn “Đổi mới, hoàn thiện bộ máy Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của dân, do dân, vì dân ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Lê Minh
Thông [105] đã nêu bật được những luận cứ khoa học và thực tiễn về cải cách

lý luận, các quan điểm đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước nói
chung và từng hệ thống cơ quan nói riêng (Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, Toà
án, Viện kiểm sát, chính quyền địa phương) và đưa ra các giải pháp đổi mới tổ
chức bộ máy nhà nước theo yêu cầu, tiêu chí của Nhà nước pháp quyền phù
hợp với điều kiện ở nước ta, trong đó có những giải pháp mang khả thi đối
với việc đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương có giá trị
cho việc nghiên cứu đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền
cấp tỉnh.
Một số công trình cơ bản nêu trên tuy không đề cập trực tiếp đến tổ
chức và hoạt động của bộ máy chính quyền cấp tỉnh nhưng những kết quả
nghiên cứu là cơ sở lý luận và thực tiễn để định hướng cho việc tiếp cận,
nghiên cứu để hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh ở nước ta trong điều
kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
1.2. MỘT SỐ CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN BỘ MÁY
CHÍNH QUYỀN CẤP TỈNH

Hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh nói riêng, bộ máy chính quyền
địa phương nói riêng đã được đề cập, nghiên cứu, tiếp cận từ nhiều góc độ
khác nhau với mục đích xuyên suốt là đảm bảo mô hình tổ chức hợp lý, khoa
học và phù hợp với thực tiễn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ
máy nhà nước nói chung. Một số công trình tiêu biểu liên quan đến đề tài có
thể được tóm tắt khái quát như sau:
- Trong cuốn “Tổ chức chính quyền nhà nước ở địa phương - lịch sử và
hiện tại” [10], tác giả Nguyễn Đăng Dung đã khái quát, phân tích lịch sử hình
thành, phát triển của tổ chức chính quyền nhà nước ở địa phương; khái niệm
và phân tích sâu về vị trí, vai trò của chính quyền địa phương và khái quát các


bước phát triển trong tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương trong
lịch sử. Kết quả nghiên cứu của tác giả là cơ sở khoa học quan trọng cho việc



giới… Trên cơ sở đó, các tác giả đề cập đến vấn đề xây dựng chế độ tự quản
địa phương, bàn về vấn đề đổi mới mô hình tổ chức chính quyền đô thị và
những định hướng hoàn thiện bộ máy chính quyền địa phương các cấp.
- Trong cuốn “Tìm hiểu về chính quyền địa phương các cấp” [108], tác
giả Nguyễn Kim Thoa tập trung giới thiệu về cơ cấu tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương các cấp, quyền hạn và trách nhiệm của đội ngũ cán
bộ, công chức cơ sở trong việc thực hiện quyền lực nhà nước. Cuốn sách cũng
tập trung phân tích sâu về thẩm quyền của HĐND, UBND cấp tỉnh được quy
định trong các văn bản pháp luật chuyên ngành như Luật Đất đai, Luật Giáo
dục, Luật Xây dựng, Luật Khiếu nại tố cáo… Qua đó giúp người đọc nhận
thức sâu sắc hơn về vị trí, vai trò của HĐND và UBND trong bộ máy chính
quyền địa phương các cấp. Những thông tin, phân tích đánh giá của tác giả là
cơ sở khoa học cho việc tiếp cận hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh từ
góc độ tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật tại địa phương.
- Cuốn “Đổi mới nội dung hoạt động các cấp chính quyền địa phương
trong kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế” của tác giả Nguyễn Văn
Thảo [98] đã khái quát quá trình hình thành các cấp chính quyền địa phương
và những điều chỉnh lớn về địa giới hành chính ở nước ta. Phân tích những
yêu cầu, đòi hỏi của nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế đối với
các cấp chính quyền địa phương; nhu cầu đổi mới mô hình tổ chức và hoạt
động của chính quyền địa phương trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp
quyền XHCN ở nước ta. Điểm đáng lưu ý là tác giả đã đưa ra nhiều kiến nghị
có tính gợi mở về việc đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương ở nước ta.
- Cuốn sách Một số vấn đề về xây dựng chính quyền đô thị từ thực tiễn
Thành phố Hồ Chí Minh” [1] là tập hợp các bài tham luận của các nhà lãnh
đạo, nhà hoạt động chính trị - xã hội, nhà nghiên cứu tại Hội thảo "Xây dựng
chính quyền đô thị thành phố Hồ Chí Minh - một yêu cầu cấp thiết của cuộc

chính quyền thành phố, thị xã thuộc tỉnh nhưng có giá trị tham khảo quan
trọng cho việc tiếp cận, nghiên cứu so sánh về hoàn thiện bộ máy chính quyền
cấp tỉnh.
- Luận văn thạc sĩ luật học “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện chính
quyền địa phương ở nước ta hiện nay” của tác giả Phạm Quang Hưng [53] đã
nghiên cứu khái quát về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương
trong lịch sử; những kinh nghiệm quốc tế về tổ chức chính quyền địa phương
của một số nước trên thế giới; đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương và luận giải một số nguyên tắc, phương hướng, giải
pháp chủ yếu tiếp tục xây dựng và hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương
góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân,
vì nhân dân trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước.
Tuy nhiên, với quy mô của một luận văn thạc sĩ, vẫn còn nhiều vấn đề về tổ
chức chính quyền địa phương mà tác giả chưa giải quyết được, nhưng luận
văn cũng là nguồn tài liệu tham khảo quý để chúng ta tiếp tục nghiên cứu, xây
dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương và bộ máy chính quyền cấp
tỉnh ở nước ta hiện nay.
- Luận án Tiến sĩ chính trị học “Hoàn thiện chế độ bầu cử đại biểu hội
đồng nhân dân ở Việt Nam hiện nay của tác giả Vũ Thị Loan [66] đã phân
tích, làm rõ vị trí, vai trò, chức năng của HĐND trong điều kiện nhà nước


pháp quyền XHCN; khẳng định vai trò quan trọng của HĐND trong việc thực
hiện quyền làm chủ của nhân dân. Vấn đề có ý nghĩa thực tiễn là tác giả đã
đánh giá đúng thực trạng tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp trong bộ
máy chính quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay; những hạn chế, bất cập
trong tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp. Đặc biệt là tác giả luận án đã
chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến những hạn chế, bất cập đó là chế
độ bầu cử HĐND hiện nay ở nước ta vẫn còn nhiều điểm bất hợp lý. Từ việc
đánh giá thực trạng như vậy, tác giả đã nêu một số quan điểm và đề xuất các

thực trạng mô hình tổ chức chính quyền nông thôn ở Việt Nam hiện nay và từ
đó đưa ra các quan điểm, giải pháp, kiến nghị xây dựng mô hình tổ chức
chính quyền nông thôn ở Việt Nam. Những kết quả nghiên cứu của luận án
chủ yếu tập trung vào mô hình tổ chức chính quyền nông thôn mà chưa đề
cập nhiều đến sự so sánh giữa chính quyền nông thôn và chính quyền đô thị
nói chung và ở mỗi cấp chính quyền nói riêng, do đó người đọc có thể hiểu
chính quyền nông thôn chủ yếu được thiết kế ở cấp xã, cấp huyện và gắn với
nông nghiệp, nông thôn ở Việt Nam. Tuy nhiên, những kết quả của luận án là
cơ sở quan trọng cho việc tiếp cận mô hình chính quyền địa phương ở các cấp
nói chung, cấp tỉnh nói riêng.
- Bài viết “Đổi mới tổ chức và hoạt động của HĐND và UBND các
cấp” của tác giả Lê Minh Thông [101] đã đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt
động của HĐND và UBND các cấp và nêu ra những vấn đề cần tiếp tục làm
sáng tỏ mối quan hệ quyền lực giữa bộ máy nhà nước ở trung ương và bộ máy
quyền lực nhà nước ở địa phương, đặc biệt là phương thức, biện pháp bảo
đảm để HĐND có thực quyền, giảm tính hình thức của HĐND. Theo tác giả,
để HĐND có thực quyền, cần xem xét lại tính chất "quyền lực" của HĐND,
cần đổi mới cách nhìn nhận về tính chất vai trò của HĐND theo hướng xem
HĐND là cơ quan tự quản ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và
quyền làm chủ của nhân dân địa phương, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu
trách nhiệm trước nhân dân địa phương và trước cơ quan nhà nước cấp trên.
- Bài viết “Bàn về khái niệm chính quyền địa phương” của tác giả
Trương Đắc Linh [62] đã nêu thông tin về các quan niệm, cách tiếp cận khác
nhau về chính quyền địa phương, đặc biệt là tác giả tiếp cận và đưa ra khái
niệm chính quyền địa phương từ góc độ phân tích vị trí, vai trò của chính
quyền địa phương trong bộ máy nhà nước; sự phân biệt giữa các cơ quan
chính quyền địa phương với các cơ quan trung ương đóng tại địa phương;
nguyên tắc và phương thức hình thành các cơ quan chính quyền địa phương.



phương, đó là: phải nắm vững các quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước
về cải cách tổ chức bộ máy và hoạt động của chính quyền địa phương; đúc rút


các kinh nghiệm từ thực tiễn trong nước và quốc tế; nâng cao trách nhiệm của
các cấp uỷ Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác này; nâng cao thẩm quyền
của các cơ quan đặc trách về cải cách hành chính, chuẩn bị các nguồn lực cần
thiết về tài chính, cơ sở vật chất - kỹ thuật; đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi
dưỡng công chức, phát triển nguồn nhân lực; sửa đổi thể chế, đẩy mạnh
nghiên cứu khoa học tổ chức nhà nước; tuyên truyền sâu rộng về công cuộc
cải cách hành chính.
- Bài viết “Bàn về cải cách chính quyền nhà nước ở địa phương” của
tác giả Nguyễn Đăng Dung [16] đã phân tích tầm quan trọng của chính quyền
địa phương trong bộ máy nhà nước, khẳng định tính tất yếu của việc cải cách
chính quyền nhà nước ở địa phương trong điều kiện hiện nay. Đồng thời, bài
viết cũng đã chỉ ra một số nội dung chủ yếu của công tác cải cách chính
quyền nhà nước ở địa phương như: về mặt nhận thức, phải gạt bỏ tất cả hay
chí ít về cơ bản những nhận thức thể hiện tư duy bao cấp về chính quyền địa
phương; phải tổ chức đa dạng mô hình chính quyền các cấp; việc phân quyền
giữa trung ương và địa phương cần được tiến hành theo pháp luật nhằm bảo
đảm một sự kiềm chế quyền lực. Những nội dung này đã được tác giả gợi mở,
theo đó chúng ta có thể vận dụng và tiếp tục nghiên cứu sâu để đưa ra được
mô hình tổ chức chính quyền địa phương hợp lý.
Ngoài một số công trình khoa học nêu trên, còn có nhiều bài viết, công
trình nghiên cứu đã được đăng tải ở chừng mực nào đó có liên quan đến tổ
chức bộ máy chính quyền địa phương nói chung và bộ máy chính quyền cấp
tỉnh nói riêng. Đặc biệt là trong thời gian thực hiện Nghị quyết số
38/2012/QH13 ngày 23/11/2012 của Quốc hội và Chỉ thị số 22-CT/TW ngày
28/12/2012 của Bộ Chính trị về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về Dự thảo
sửa đổi Hiến pháp năm 1992, nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân đã có nhiều

dựng, hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương vẫn có giá trị tham khảo quan trọng cho việc tiếp tục nghiên cứu,
hoàn thiện bộ máy chính quyền địa phương nói chung, bộ máy chính quyền
cấp tỉnh ở nước ta hiện nay và trong những năm tiếp sau.
Từ tổng quan tình hình nghiên cứu như nêu trên và xuất phát từ thực tế
là một số công trình nghiên cứu được công bố vào những thời điểm trước đây
nên trong điều kiện hiện nay, luận án xác định những vấn đề đặt ra cần được
tiếp tục nghiên cứu về hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh từ vị trí là cấp
cầu nối, điểm nút quan trọng nhất trong hệ thống bộ máy nhà nước từ trung
ương tới địa phương ở một số vấn đề cơ bản sau:


- Một là, nghiên cứu, làm sâu sắc hơn khái niệm, vị trí, vai trò, chức
năng của bộ máy chính quyền cấp tỉnh trong bộ máy nhà nước.
- Hai là, khái quát, đánh giá những bước phát triển và thực trạng tổ
chức bộ máy chính quyền cấp tỉnh từ năm 1945 đến nay và xác định những
yêu cầu cơ bản để nghiên cứu, hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh đáp
ứng yêu cầu xây dựng NNPQ XHCN Việt Nam.
- Ba là, phân tích mô hình tổ chức chính quyền cấp tỉnh của một số
nước trên thế giới và rút ra những giá trị pháp lý và thực tiễn có thể tham
khảo, vận dụng vào việc xây dựng, hoàn thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh ở
Việt Nam trong thời gian tới.
- Bốn là, xác định quan điểm, định hướng và đề xuất các giải pháp hoàn
thiện bộ máy chính quyền cấp tỉnh ở Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh
nghiên cứu, hoàn thiện bộ máy nhà nước trên cơ sở Hiến pháp sửa đổi được
thông qua vào ngày 28/11/2013.
Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu nêu trên sẽ là những nội dung
được trình bày trong các phần tiếp theo của Luận án. Vì vậy, với sự tìm hiểu
các công trình nghiên cứu trên đây, đề tài mà tác giả lựa chọn làm Luận án
tiến sĩ Luật học có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn, góp phần xây dựng

Hội thông qua vào ngày 28/11/2013 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2014) đáp
ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân.