MỤC LỤC
trang
Mở đầu………………………………………………………………………………………………1
Nội dung…………………………………………………………………………………………….1
1. Hoàn cảnh lịch sử………………………………………………………………………...............1
2. Nội dung lời kêu gọi……………………………………………………………………...............1
2.1 Bản chất kẻ thù…..….…………………………………………………………………………..2
2.2 Sức mạnh chính nghĩa của dân tộc, chủ nghĩa anh hùng cách mạng
và khát vọng hòa bình của dân tộc ta………………………………………………………………..3
2.3 Niềm tin vào cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc
qua Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến……………………………………………………..............4
2.4 Tư tưởng nhân văn và quan điểm chiến tranh nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh
qua Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến……………………………………………………...……...4
a. Tư tưởng nhân văn………………………...……………………………………………………...4
b. Quan điểm chiến tranh nhân dân……………………...………………………………………….5
3. Ý nghĩa lời kêu gọi………………………………………………………………...……..............6
Kết thúc…………………………..…………………………………………………………………6
1
MỞ ĐẦU
Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa - nhà nước công nông
đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á ra đời, đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ đây,
chính quyền cách mạng về tay nhân dân; nhân dân lao động đã trở thành người làm chủ vận mệnh dân tộc
mình. Song, chính quyền cách mạng non trẻ đang đứng trước muôn vàn khó khăn thử thách, đang có nguy
cơ bị cướp mất. Tình thế cách mạng lúc này như “ngàn cân treo sợi tóc”, mong manh như “trứng để đầu
gậy”, phải đối mặt với nhiều kẻ thù cùng lúc: giặc đói, giặc dốt và đặc biệt là giặc ngoại xâm. Một số hiệp
ước hòa hoãn của Đảng và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã tỏ rõ thiện chí hòa bình, cố
gắng nhân nhượng đến mức có thể, nhằm đẩy lùi chiến tranh. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng thì thực
dân Pháp càng lấn tới! Mọi nỗ lực cứu vãn hòa bình của ta đều vô hiệu. Pháp đưa ra những yêu cầu vô lí,
buộc chúng ta phải thực hiện, nếu không chậm nhất là ngày 20/12/1946 chúng sẽ hành động. Trong thời
điểm khó khăn như thế, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.
NỘI DUNG

có gươm cầm gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc, ai cũng phải ra sức chống thực dân
Pháp cứu nước. Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân! Giờ cứu nước đã đến, ta phải hy sinh đến giọt máu
2
cuối cùng để giữ gìn đất nước. Dù phải gian lao kháng chiến, nhưng với một lòng kiên quyết hy sinh, thắng
lợi nhất định về dân tộc ta! Việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm! Kháng chiến thắng lợi muôn năm!”.
Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tiếng gọi của non sông đất nước, là
lời hịch cứu quốc, khơi dậy mạnh mẽ lòng tự hào, tự tôn dân tộc, truyền thống yêu nước, anh hùng bất
khuất, kiên cường của nhân dân Việt Nam; là hiệu lệnh làm sục sôi khí thế đấu tranh bằng sức mạnh của
chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ của người Việt Nam với mọi thứ vũ khí có sẵn, với một ý chí
“quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, một thái độ dứt khoát và kiên định: “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định
không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Lời kêu gọi kháng chiến của Bác Hồ là một bản
cương lĩnh kháng chiến mang tính khái quát cao, chứa đựng tư tưởng, quan điểm, đường lối chiến tranh
nhân dân, toàn dân đánh giặc, lâu dài, tự lực cánh sinh và nhất định thắng lợi. Từng câu, từng chữ trong Lời
kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Bác Hồ nhanh chóng ăn sâu, bám rễ, thấm nhuần vào sâu tâm khảm
nhân dân, trở thành mệnh lệnh trái tim thúc giục triệu triệu quân dân nước Việt, là hiệu lệnh tổng tiến công
của khối đại đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam trên khắp dải đất hình chữ S nói chung và Thủ đô Hà Nội nói
riêng. Đúng 20 giờ ngày 19-12-1946, ánh đèn trên các đường phố Hà Nội phụt tắt. Tiếp đó, tiếng súng pháo
đài Láng, Xuân Canh… vang dậy khắp thành phố, báo hiệu cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, đồng thời
sự kiện này đánh dấu ngày đầu tiên Hà Nội trong 60 ngày đêm khói lửa, giam chân địch trong lòng thành
phố, ngăn chặn địch đánh bung ra các vùng lân cận, phá vòng vây của địch trong nội thành, bảo vệ Trung
ương Đảng, Chính phủ và nhân dân Thủ đô sơ tán trở lại vùng tự do, căn cứ địa cách mạng an toàn, thực
hiện sách lược “vườn không nhà trống”. “Thủ đô gió ngàn” Việt Bắc tiếp tục làm sứ mệnh lịch sử là hậu
phương, căn cứ địa cách mạng, nơi tập trung cơ quan đầu não của Trung ương Đảng lãnh đạo, chỉ đạo toàn
bộ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của dân tộc Việt Nam. Tại đây, bằng trí tuệ, bản lĩnh,
sự sáng tạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân cả nước vừa chiến đấu vừa phát triển lực
lượng sản xuất, xây dựng hậu phương căn cứ địa vững chắc, thực hiện chính sách “thực túc binh cường, ăn
no đánh thắng”, vừa kháng chiến vừa xây dựng đất nước - là cơ sở vững chắc để quân và dân ta càng đánh
càng mạnh, càng đánh càng thắng.
2.1 Bản chất của kẻ thù.
Đứng vững trên nguyên tắc độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, Người đề ra

trường quốc tế. Đúng vậy! Sau hơn bao nhiêu năm tiến hành những cuộc hành binh man rợ, tàn sát đẫm
máu những cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta, thực dân Pháp mới áp đặt được ách thống trị trên đất nước
Việt Nam. Thực dân Pháp đã tăng cường đầu tư vào Việt Nam, để khai thác được nhiều hơn kho tài nguyên
thiên nhiên phong phú và nguồn nhân công rẻ mạt; để thắt chặt thị trường Việt Nam qua đó điều tiết thị
trường Lào và Campuchia. Lợi ích kinh tế là một trong những mục đích chủ yếu, xuyên suốt, và là động lực
cơ bản nhất thôi thúc Pháp đưa quân xâm lược Việt Nam và Đông Dương. Vì thế, chúng bất chấp đạo lý,
bất chấp dư luận và luật pháp quốc tế, ngang ngược thực hiện kế hoạch xâm lược Việt Nam. Bản chất, âm
mưu xâm lược Việt Nam của kẻ thù không hề thay đổi, có chăng chỉ là sự thay đổi các thủ đoạn và biện
pháp xâm lược mà thôi. Pháp quay trở lại Việt Nam một lần nữa không chỉ là việc quay trở lại “lãnh địa” cũ
của mình mà còn là để ngăn chặn ảnh hưởng của Liên Xô và phong trào chủ nghĩa xã hội ở khu vực này.
Như vậy, bản chất, âm mưu và chính sách xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp trước sau là nhất quán, vì
lợi ích kinh tế và chính trị của họ. Những cơ sở nêu trên giúp cho chúng ta trả lời câu hỏi “Vì sao ta phải
đứng dậy kháng chiến?” và trong tác phẩm Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
tóm gọn tất cả “Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng,
thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa!” Vâng! Cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp là sự tiếp tục sứ mệnh lịch sử của cuộc Cách mạng tháng Tám. Sứ mệnh ấy luôn đi cùng với
tư tưởng bao trùm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kì này là ý chí đấu tranh ngoan cường cho độc lập,
thống nhất của Tổ quốc và tự do, hạnh phúc của nhân dân. Người nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham
muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.
2.2 Sức mạnh chính nghĩa của dân tộc, chủ nghĩa anh hùng cách mạng và khát vọng hòa bình của dân tộc ta.
Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chính là bản thông điệp về sức mạnh chính nghĩa của dân tộc
Việt Nam. Cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp là một cuộc chiến tranh phi nghĩa vì nó
trà đạp lên quyền tự do và độc lập của toàn thể dân tộc Việt Nam. Còn cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp của nhân dân Việt Nam là cuộc đấu tranh vệ quốc, là cuộc đấu tranh bảo vệ tự do, bảo vệ đất nước. Vì
vậy, cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Việt Nam là cuộc đấu tranh bảo vệ chính nghĩa, là chiến
tranh chính nghĩa. Do đó sẽ tập hợp được mọi cá nhân, giai tầng yêu nước, đó chình là sức mạnh dân tộc,
thể hiện truyền thống yêu nước, truyền thồng đánh giặc của dân tộc ta. Đồng thời nhân dân Việt Nam cũng
rất ưa chuộng hòa bình: “Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân
nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa!”. Trên cơ sở đó, Đảng và

của Bác Hồ về cuộc kháng chiến, đã thể hiện sâu sắc tinh thần tự do, độc lập dân tộc, niềm tin, ý chí quyết
tâm và sức mạnh của toàn dân tộc. Tư tưởng đó có vai trò định hướng cho toàn bộ cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp cứu nước của nhân dân ta.
2.3 Niềm tin vào cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc qua Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.
Niềm tin vào thắng lợi của kháng chiến chống xâm lược như là tổng hoà của hệ thống các niềm tin
được chứa đựng trong nhân tố chính trị - tinh thần của nhân dân và quân đội. Đó là lòng tin vào sức mạnh
có giác ngộ chính trị; có tinh thần yêu nước nồng nàn; có ý chí quyết tâm cao, tinh thần chịu đựng khó khăn,
hy sinh, gian khổ; tin vào sức mạnh của chiến tranh chính nghĩa, chiến tranh nhân dân, toàn dân đánh giặc;
tin vào sức mạnh của vũ khí, phương tiện có trong tay… Trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã đặt niềm tin vững chắc vào sự phát triển có quy luật của chiến tranh:
- Sự xâm lược nước Việt Nam một lần nữa là có thật, đó là bản chất của thực dân Pháp.
- Sự tin tưởng rằng nước ta không thể rơi vào tay Pháp, dân ta không thể làm nô lệ cho thực dân
Pháp.
- Sự tin tưởng vào tinh thần hy sinh, chịu đựng gian khổ, khó khăn của nhân dân, của binh sĩ, tự vệ,
dân quân trong chiến tranh.
- Sự tin tưởng vào sức mạnh của chiến tranh nhân dân, sức mạnh kháng chiến toàn dân, toàn diện
với các loại vũ khí có trong tay.
- Sự tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến vì mục tiêu độc lập và thống nhất.
Tất cả các vấn đề trên đã thống nhất lại tạo cơ sở cho niềm tin mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh
trọng tuyên bố và đó cũng là tư tưởng chỉ đạo xây dựng niềm tin vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống
xâm lược: “Giờ cứu nước đã đến, ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng để giữ gìn đất nước. Dù phải
gian lao kháng chiến , nhưng với một lòng kiên quyết hy sinh, thắng lợi nhất định sẽ thuộc về ta! Việt Nam
độc lập và thống nhất muôn năm! Kháng chiến thắng lợi muôn năm!”.

2.4 Tư tưởng nhân văn và quan điểm chiến tranh nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh qua Lời kêu gọi toàn
quốc kháng chiến.
a. Tư tưởng nhân văn.
Người viết:“Hỡi đồng bào toàn quốc! Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng
chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa! Không!
Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Lời