ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA SƢ PHẠM

NGUYỄN ANH TUẤN

NHỮNG GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC ĐOÀN THANH
NIÊN
CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH KHỐI TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG
HUYỆN BÌNH LỤC TỈNH HÀ NAM TRONG GIAI ĐOẠN
HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 05
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. LÊ NGỌC HÙNG

Hà Nội - 2007


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị- xã hội của
thanh niên Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh sáng
lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu
vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội,
dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đoàn là đội dự bị tin
cậy của Đảng cộng sản Việt Nam, là đội quân xung kích cách mạng, là trường
học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp
pháp của tuổi trẻ, là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và

Tuổi trẻ học đường luôn đòi hỏi yêu cầu cao những nét mới, chất trí tuệ và
văn hóa trong các hoạt động Đoàn, Hội bởi họ là lớp trẻ có trí tuệ, năng động và
sáng tạo. Trong những năm vừa qua, công tác Đoàn và phong trào thanh niên
trong khối trường Trung học phổ thông huyện Bình Lục tỉnh Hà Nam đã có
nhiều đổi mới, từng bước đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của học sinh, góp
phần quan trọng vào việc thực hiện hai nhiệm vụ chính của nhà trường là dạy
thật tốt và học thật tốt.
Tuy có tỷ lệ đoàn viên/ thanh niên rất cao(tỷ lệ đoàn viên giáo viên/ tổng
số giáo viên là trên 60%; tỷ lệ đoàn viên học sinh / tổng số học sinh là trên 80%)
song công tác Đoàn và phong trào thanh niên của khối Trung học phổ thông
huyện Bình Lục còn bộc lộ nhiều yếu kém: Tổ chức Đoàn nhất là tổ chức các
chi đoàn còn lỏng lẻo, chất lượng chính trị của đoàn viên học sinh chưa cao,
đoàn viên chưa thiết tha gắn bó với tổ chức Đoàn. Trong khi đó hoạt động của tổ
chức Đoàn còn chưa phong phú, chưa đúng với nhu cầu nguyện vọng chính
đáng của thanh niên. Công tác lãnh đạo của tổ chức Đoàn trong trường học đang
có xu hướng hành chính hoá, thiếu sâu sát cơ sở, thiếu thực tiễn. Các hoạt động


của tổ chức Đoàn nói chung còn chưa biến đổi kịp cho phù hợp với sự biến đổi
của xã hội, chưa thật sự là các hoạt động hỗ trợ tích cực có hiệu quả cao trong
công tác dạy và học của đoàn viên giáo viên và học sinh.
Trong khi đó, xét từ góc độ khoa học về quản lý giáo dục, hiện nay ở nước
ta vẫn có quá ít các nghiên cứu về vị trí, vai trò và công tác Đoàn thanh niên
trong hệ thống giáo dục nói chung và trong giáo dục phổ thông nói riêng
Là một giáo viên kiêm nhiệm công tác bí thư Đoàn trường trong tám năm
vừa qua, tôi luôn trăn trở trước những tồn tại và thách thức nói trên. Trước những
đòi hỏi của thực tiễn, tôi thấy việc tăng cường và phát triển tổ chức Đoàn trong
khối Trung học phổ thông là một tất yếu khách quan, nếu không Đoàn sẽ đánh mất
vai trò, vị trí của của mình trong xã hội nói chung và trong khối trường học nói
riêng.

6. Phạm vi nghiên cứu
Các số liệu được sử dụng trong đề tài để nghiên cứu thực trạng được giới
hạn từ năm 2002 đến năm 2007 tại ba trường Trung học phổ thông công lập và
một trường Trung học phổ thông dân lập huyện Bình lục.
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Đề tài nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin giúp hiểu rõ thực trạng công tác
Đoàn trong trường học, đề xuất các giải pháp khoa học quản lý để phát triển
công tác Đoàn, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục của
trường học, thông qua đó góp phần đáp ứng nhu cầu hiện tại của địa phương
trong công cuộc hiện đại hoá các nhà trường nói riêng và đổi mới đất nước nói
chung. Hơn thế nữa, đề tài giúp chúng ta hiểu rõ hơn vị trí, vai trò của tổ chức


Đoàn từ đó phát huy vai trò của Đoàn thanh niên trong việc quản lý chất lượng
dạy- học của các nhà trường.

8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý thuyết
Phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về
giáo dục. Phương pháp luận của khoa học quản lý giáo dục.
Đề tài sử dụng các phương pháp: Phân tích , tổng hợp, hệ thống hoá, khái
quát hoá các tài liệu để xây dựng khung lý thuyết và các khái niệm công cụ làm
luận cứ lý luận cho vấn đề nghiên cứu.
Nguồn tài liệu được nghiên cứu:
+ Tham khảo các sách chuyên ngành của quản lý giáo dục, các văn bản pháp
luật giáo dục, các văn kiện của Đảng, Đoàn có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
8.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Nhằm tổng kết các kinh nghiệm
duy trì và phát triển công tác Đoàn ở các trường Trung học phổ thông trong
huyện.

đề xã hội của mỗi một dân tộc, một quốc gia, mà nói rộng ra còn là vấn đề của
thời đại, của nhân loại.Tuổi thanh niên là những năm tháng sung sức và đẹp đẽ
nhất của đời người. Tuổi thanh niên là biểu tượng của sự trẻ trung, mạnh mẽ,
của hoạt động, hy vọng và ước mơ.Với tư cách là một tầng lớp xã hội, một thế
hệ, một lực lượng, nhìn vào thanh niên với những tiêu chí chủ yếu của nó như:
thể lực, học vấn, văn hoá, lối sống, lý tưởng, hành vi và hoạt động...... người ta
có thể xác định và đánh giá xã hội đó trong hiện tại và tương lai.
Trong suốt tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại, vấn đề thanh niên đã
được tất cả các quốc gia, dân tộc coi là vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt. Trong kho
tàng tri thức của loài người đã lưu giữ lại những tư tưởng, quan điểm của công trình
nghiên cứu của các nhà khoa học, nhà sư phạm, các danh nhân văn hoá đã nói về
thanh niên. Trong kho tàng tri thức đó, học thuyết Mác-Lênin với lý luận duy vật
biện chứng khoa học đã có những quan điểm lý luận mẫu mực về vấn đề thanh niên.
Một trong những học thuyết vĩ đại nhất của C.Mác là học thuyết về “Sứ mệnh lịch sử
toàn thế giới của giai cấp vô sản hiện đại", một giai cấp tiêu biểu cho lực lượng sản
xuất tiên tiến nhất luôn phát triển cùng với cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật. Theo
C.Mác, giai cấp vô sản chỉ được hình thành với tư cách là một giai cấp khi nó ý thức
được địa vị và tương lai của nó. “Những công nhân tiên tiến nhất hoàn toàn hiểu rõ
rằng tương lai là của giai cấp công nhân và do đó tương lai của nhân loại hoàn toàn
phụ thuộc vào việc giáo dục thế hệ công nhân đang lớn lên"[9, tr.10].


Chính Mác đã gọi thanh niên là cội nguồn của sự sống, của dân tộc và giai
cấp công nhân, là bộ xương của mỗi cơ thể dân tộc.
Ăngghen luôn gắn thanh niên với giai cấp công nhân và đội tiên phong
chiến đấu của nó. Ông là người đầu tiên đưa ra các quan niệm như “Đội quân
xung kích", “ Quyết định của lãnh đạo quân vô sản quốc tế’’,“Đội hậu bị của
Đảng’’để gắn với thanh niên. Với nhãn quan chính trị của mình, ông đã sớm
thấy vai trò của thanh niên đối với đội tiên phong của giai cấp công nhân là
Đảng cộng sản, năm 1853, ông đã viết “Chính thế hệ trẻ sẽ là nguồn bổ xung dồi

8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22

Đặng Quốc Bảo(2006). Hoạt động quản lý và sự vận dụng vào quản lý nhà
trường phổ thông. Chuyên đề đào tạo Th.s QLGD, Trường ĐHQG HN.
Đặng Quốc Bảo(1999). Khoa học quản lý và tổ chức.Nxb Thống kê, HN.
Đặng Quốc Bảo: Kinh tế học giáo dục- Viện khoa học giáo dục Hà Nội,
1997.
Ban chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hố Chí Minh- Nghị quyết hội nghị
lần thứ 3 khoá VIII về công tác cán bộ Đoàn trong thời kỳ mới( Nghị quyết
số 02 NQ/ TƯĐTN, ngày 17-9-2003), NXBTN, HN, 2006.
Bộ GD- ĐT : Đề án xã hội hoá giáo dục, Hà Nội ,1998.
Bộ GD-ĐT (2002). Ngành Giáo dục- Đào tạo thực hiện NQTW2 khoá VIII
và NQ Đại hội Đảng lần thứ IX. Nxb Giáo dục, HN.
BGD&ĐT-TWĐTN- Nghị quyết liên tịch số 10/2003//NQ-BGD&ĐTTWĐTN ngày 17-3-2003 về tăng cường công tác học sinh, sinh viên và xây
dựng Đoàn, Hội, Đội trong trường học giai đoạn 2003-2007, NXBTN,
HN,2006.

26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37

38
39

40

41
42
43

hoá- Nghệ thuật, 2005. Đề tài cấp nhà nước- Viện chiến lược và chương
trình giáo dục.
Vũ Trọng Kim (chủ biên)- Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng củng
cố tổ chức Đoàn, NXBTH, HN, 1999.
Vũ Trọng Kim (chủ biên)- Lịch sử Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và phong trào
Thanh niên Việt Nam, NXBTN, HN, 2000.
Trần Kiếm: tiếp cận hiện đại trong quản lý giáo dục( 2004) NXB Đại học sư
phạm.

Phạm Viết Vượng: Quản lý hành chính nhà nước và quản lý ngành giáo dục
đào tạo( 2001). NXB Đại học sư phạm.