THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng
THIÊN NHIÊN CON NGƯỜI Ở CÁC CHÂU LỤC
(tiếp theo)
Chương XI. Châu Á
VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN CHÂU Á
I. Mục tiêu:
- Hs cần nắm rõ đặc điểm vò trí, kích thước, đặc điểm đòa hình và khoáng sản châu Á.
- Phát triển kó năng đọc, phân tích, so sánh các yếu tố đòa lí trên bản đồ.
- Phát triển tư duy đòa lí, giải thích được mối quan hệ chặt chẽ giữa các yếu tố tự nhiên.
II. Phương tiện:
- Bản đồ tự nhiên châu Á .
- Tranh ảnh về các dạng đòa hình châu Á.
III.Bài mới:
Giáo viên Học sinh Nội dung ghi
Hoạt động1
Treo bản đồ tự nhiên châu Á
Hoạt động 1: theo cặp
- Châu Á tiếp giáp những đại dương
và châu lục nào?
- Nơi rộng nhất theo chiều Bắc-
Nam và Đông –Tây dài bao nhiêu
km?
- Điều đó nói lên đặc điểm gì về
diện tích lãnh thổ châu Á?
- Diện tích châu Á? So sánh với
diện tích các châu lục khác?
* Hs trình bày trên bản đồ.
Chuyển ý: Những đặc điểm của vò
trí đòa lí, kích thước lãnh thổ châu Á
có ý nghóa rất sâu sắc, làm phân hoá
khí hậu và cảnh quan và cảnh quan

0
44’B đến 1
0
10’B
- Giáp:
+Bắc: Bắc Băng Dương
+Nam: Ấn Độ Dương
+Tây: châu Âu, Phi
+Đông: Thái B.Dương
II. Đặc điểm đòa hình và
khoáng sản:
1. Đặc điểm đòa hình:
- Nhiều hệ thống núi và cao
nguyên cao đồ sộ nhất thế giới.
Tập trung chủ yếu ở trung tâm
lục đòa,theo hai hướng chính
Đông-Tây và Bắc-Nam.
- Nhiều đồng bằng rộng phân
bố ở rìa lục đòa.
- Nhiều hệ thống núi, sơn
nguyên và đồng bằng nằm xen
kẻ làm cho đòa hình bò chia cắt
phức tạp.
Tiết 1
THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng
***GV sử dụng hình ảnh đòa hình và
chuẩn xác kiến thức trên bản đồ.
- Hãy cho nhận xét chung về đặc
điểm đòa hình châu Á?
Dựa vào hình 1.2 cho biết:

II. Phương tiện:
- Lược đồ các đới khí hậu châu Á, biểu đồ khí hậu.
- Bản đồ tự nhiên.
III. Bài cũ:
- Nêu đặc điểm vò trí đòa lí, kích thước lãnh thổ châu Á và ý nghóa của chúng đối với khí hậu?
- Đòa hình châu Á có những đặc điểm nào nổi bật?
IV. Bài mới:
Giáo viên Học sinh Nội dung ghi
Hoạt động 1:
Quan sát hình 2.1 cho biết:
-Dọc kinh tuyến 80
0
Đ từ vùng cực đến
xích đạo có những đới khí hậu gì?
- Mỗi đới nằm ở khoảng vó độ bao
nhiêu?
-Tại sao khí hậu châu Á phân thành
nhiều đới khác nhau?
Dựa vào H 2.1 và bản đồ tự nhiên
châu Á cho biết:
- Trong đới khí hậu ôn đới, cận nhiệt
có những kiểu khí hậu gì? Đới nào
phân hoá nhiều nhất?
- Xác đònh các kiểu khí hậu từ vùng
duyên hải vào nội đòa.
- Tại sao khí hậu châu Á có sự phân
hoá thành nhiều kiểu?
Trong các kiểu khí hậu ở châu Á, theo
em có những kiểu khí hậu nào phổ biến?
Hoạt động 2: nhóm

- Do lãnh thổ trải dài từ vùng
cực đến xích đạo nên châu Á
có nhiều đới khí hậu.
- Ở mỗi đới khí hậu thường
phân hoá thành nhiều kiểu khí
hậu khác nhau tuỳ theo vò trí
gần hay xa biển, đòa hình cao
hay thấp.
II. Hai kiểu khí hậu phổ
biến ở châu Á:
Đặc điểm Kiểu
khí
hậu
Nhiệt độ
Lượng mưa
Đặc điểm KH
Nguyên nhân
Y-an-gun
Eri-at
UlanBato
Tiết 2
Ngày 10/ 09/07
THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng
- Xác đònh rõ trên bản đồ khu vực
phân bố 2 kiểu khí hậu chính :
+ Kiểu khí hậu gió mùa
+ kiểu khí hậu lục đòa
Liên hệ Việt Nam nằm trong đới khí
hậu nào? Kiểu khí hậu gì?
Nêu đặc điểm chung của kiểu khí hậu

2. Nguyên nhân chính của sự phân hoá phức tạp cảu khí hậu châu Á
3. Điền vào bảng phụ dưới các đặc điểm chủ yếu của các kiểu khí hậu chính ở châu Á:
Các kiểu khí hậu Phân bố Mùa đông Mùa hè
Các kiểu khí hậu gió mùa
Các kiểu khí hậu lục đòa
THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng
SÔNG NGÒI VÀ CẢNH QUAN CHÂU Á
I. Mục tiêu: hs cần nắm
- Mạng lưới sông ngòi châu Á khá phát triển, nhiều hệ thống sông lớn.
- Đặc điểm một số hệ thống sông lớn và giải thích nguyên nhân.
- Sự phân hoá đa dạng của các cảnh quan và nguyên nhân của sự phân hoá đó
- Thuận lợi khó khăn của tự nhiên châu Á.
Xác lập mối quan hệ giữa khí hậu- đòa hình – sông ngòi và cảnh quan.
II. Phương tiện:
- Bản đồ tự nhiên châu Á.
- Tranh ảnh về các cảnh quan châu Á.
III. Bài cũ:
1. Châu Á có những đới khí hậu nào? Xác đònh giới hạn các đới khí hậu trên bản đồ.
Giải thích sự phân hoá từ B-N từ Đ-T của khí hậu châu Á
2. Đặc điểm và phân bố của hai kiểu khí hậu phổ biến ở châu Á
IV. Bài mới:
Giáo viên Học sinh Nội dung ghi
Hoạt động 1:
Dựa vào bản đồ tự nhiên châu Á: nêu
nhận xét chung về mạng lưới và sự
phân bố của sông ngói châu Á.
- Dựa vào H 1.2 cho biết:
Tên các sông lớn của khu vực Bắc Á,
Đông Á, Tây Nam Á?
- Nơi bắt nguồn, đổ ra đại dương nào?

giảm dần về hạ lưu.
+ Đông Á , Đông Nam Á,
Nam Á có nhiều sông có
nhiều nùc, lên xuống theo
mùa.
- Sông ngòi châu Á có giá trò
rất lớn trong sản xuất đời sống
văn hoá du lòch…
2. Các đới cảnh quan tự
nhiên châu Á:
- Do đòa hình và khí hậu đa
dạng nên các cảnh quan châu
Á rất đa dạng.
- Cảnh quan tự nhiên khu vực
Tiết 3
Ngày 17/ 9/ 07
THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng
xuống có các đới cảnh quan nào?
+ theo vó tuyến 40
0
tính từ Tây sang có
những đới cảnh quan nào?
- Nhóm2: Tên các cảnh quan phân bố
ở khu vực khí hậu: khí hậu gió mùa và
các cảnh quan ở khí hậu lục đòa khô.
- Nhóm 3: Tên các cảnh quan thuộc
đới khí hậu: ôn đới, cận nhiệt, nhiệt
đới.
Đại diện nhóm trình bày
GV chuẩn xác kiến thức.

phú, trữ lượng lớn (dầu khí ,
than sắt,…)
- Thiên nhiên đa dạng.
b. Khó khăn:
- Đòa hình núi cao hiểm trở.
- Khí hậu khắc nghiệt.
- Thiên tai thất thường.
V. Củng cố :
- Xác đònh các sông lớn trên bản đồ tự nhiên châu Á.
- Nguyên nhân nào châu Á có nhiều sông lớn nhưng phân bố không đều?
- Mối quan hệ giữa cảnh quan và khí hậu của khu vực Đông Nam Á.
- Ảnh hưởng của thiên nhiên đối với đời sống con người.
IV. Dặn dò:
Sưu tầm và ghi tóm tắt những thông báo về một số thiên tai thường xxảy ra ở nước ta và
các nước khác thuộc khu vực châu Á.
THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng
Thực Hànhv
PHÂN TÍCH HOÀN LƯU GIÓ MÙA CHÂU Á
I. Mục tiêu:
Học sinhcần hiểu rõ:
- Nguồn gốc hình thành và sự thay đổi hướng gió của khu vực gió mùa châu Á.
- Tìm hiểu nội dung bản đồ phân bố khí áp và hướng gió.
- Nắm được kó năng đọc, phân tích sự thay đổi khí áp và hướng gió trên bản đồ.
II. Phương tiện:
- Bản đồ khí hậu châu Á.
- Lược đồ phân bố khí áp và hướng gió chính về mùa đông và mùa hạ ở châu Á.
III. KT Bài cũ:
1. Đặc điểm và đòa bàn phân bố của 2 kiểu khí hậu phổ biến ở châu Á?
2. Khí hậu, đòa hình châu Á ảnh hưởng đến sông ngòi châu Á như thế nào?
IV. Bài thực hành:

- Đường nối các điểm có cùng
trò số khí áp.
- càng vào trung tâm trò số khí
áp càng cao (áp cao), hoặc trò
số càng thấp (áp thấp)
Các nhóm thảo luận:
Báo cáo kết quả, ghi vào bảng.
Tiết 4
Ngày 23/ 9/ 07
THCS Trần Phú – Cam Ranh Nguyễn Hoàng

Mùa Khu vực Hướng gió chính Thổi từ áp cao đến áp thấp
Mùa
đông
(tháng 1)
Đông Á Tây bắc CA Xi-bia  AT A-lê-ut
Đông Nam Á Đong bắc, Bắc CA Xi-bia  AT xích đạo
Nam Á Đông Bắc ( bò biến tính) CA Xi-bia  AT xích đạo
Mùa hạ
(tháng 7)
Đông Á Đông nam CA Hawai chuyển vào lục đòa
Đông Nam Á Tây Nam (biến tính Đông nam)
Các CA Ôxtrâylia, Nam Ấn Độ
Dương vào lục đòa
Nam Á Tây Nam CA Ấn Độ Dương  AT Iran
V. Củng cố:
- Cho biết sự khác nhau về hoàn lưu gió mùa mùa đông và mùa hè ở Châu Á.
- Đặc điểm thời tiết về mùa đông và mùa hè ở khu vực châu Á?
- Sự khác nhau về thời tiết ở mùa đông và mùa hạ trong khu vực gió mùa ảnh hưởng như thế
nào đến sinh hoạt và sản xuất trong khu vực?

tăng dân số đã giảm đáng kể?
- Liên hệ nước ta trong việc thực hiện
chính sách dân số?
Hoạt động 2: Nhóm
Quan sát và phân tích H5.1:
- Châu Á có những chủng tộc nào sinh
sống?
- Đòa bàn phân bố chủ yếu của các
chủng tộc đó?
- Dân cư châu Á phần lớn thuộc chủng
tộc nào?
- So sánh thành phần chủng tộc châu Á
và châu Âu?
Đại diện nhóm trình bày.
Giáo viên chuẩn kiến thức và bổ sung.
Vào năm 2002:
Châu Á >3,7 tỉ người
Hs tính %
Nhiều đồng bằng thuận
lợi cho sxnn.
Thứ 2 sau châu Phi.
Chính sách dân số
Phát triển đô thò, công
nghiệp hoá,...
3 chủng tộc chính:
Môngôlôit: đa số
Ơrôpêôit: Tây-Nam
Á,...
Ôxtralôit: số ít
Đa dạng, phức tạp

- Kể tên 4 tôn giáo lớn ở châu Á?
- Thần linh được tôn thờ ở châu Á?
- Đòa điểm 4 tôn giáo lớn ở châu Á?
-Thời điểm ra đời của các tôn giáo lớn
đó?
- Khu vực phân bố chủ yếu ở châu Á.
Có những tôn giáo nào ra đời ở Việt
Nam?
Vai trò tích cực của các tôn giáo trong
đời sống xã hội?
Giáo viên kết luận.
Ấn Độ giáo, Phật giáo,
Thiên chúa giáo, Hồi
giáo.
Đạo Cao đài, Hòa
Hảo,...
Inđônêxia.
- Các chủng tộc chung
sống bình đẳng trong hoạt
động kinh tế , văn hoá, xã
hội.
III. Nơi ra đời các tôn
giáo lớn:
- Châu Á là nơi ra đời của
nhiều tôn giáo lớn ( Ấn Độ
giáo, Phật giáo, Thiên
chúa giáo, Hồi giáo....
- Các tôn giáo đều khuyên
răn tính đồ làm việc thiện,
tránh điều ác.

Hoạt động 2:
Mật độ dân số trung bình có mấy
dạng
-Xác đònh nơi phân bố chính trên lược
đồ H6.1
- Loại mật độ dân số nào chiếm diện
tích lớn nhất
-Nguyên nhân dẫn đến sự phân bố
dân cư không đều của châu Á.
* Chia 4 nhóm: mỗi nhóm thảo luận 1
loại mật độ.
- Xác đònh các thành phố lớn ở Châu
Á
- Nhận xét sự phân bố thành phố ở
Châu Á. Tại sao các thành phố phân
bố nhiều ở những nơi đó?
Nhận biết khu vực có
mật độ dân từ thấp
đến cao .
Giải thích sự phân bố
dân cư
4 dạng
Ven biển , đồng bằng
mật độ> 100
điều kiện tự nhiên:
khí hậu, đòa hình, vò
trí ...
1. Phân bố dân cư châu Á:
- Chiếm diện tích nhỏ nhất là
mật độ> 100 người/km

- Học sinh nắm được vò trí, đòa hình, khí hậu, sông ngòi và dân cư XH châu Á.
- Phân tích những ảnh hưởng của tựn nhiên đến dân cư xã hội và ngược lại
- Rèn kó năng bản đồ, lược đồ
II. Phương tiện:
- Bản đồ tự nhiên, bản đồ dân cư châu Á.
- Lược đồ các đới khí hậu châu Á, biểu đồ khí hậu.
III.Hoạt động:
* Phương án 1: chia 4 nhóm, mỗi nhóm đảm nhận trình bày 1 nội dung ( lớp học khá, đều)
* Phương án 2: Cả lớp thực hiện theo yêu cầu thứ tự từng nội dung ( lớp ít nhân tố hoạt động)
Hoạt động 1: Xác đònh vò trí, đòa hình:
HS Sử dụng bản đồ:
- Xác đònh vò trí châu Á: tiếp giáp đại dương châu lục, điểm cực Bắc, điểm cực Nam
- Nêu đặc điểm chính của đòa hình châu Á và xác đònh 1 số dãy núi chính, sơn nguyên,
đồng bằng, nơi thấp hơn mực nước biển ( biển Chết)…
Hoạt động 2: Phân tích khí hậu châu Á
HS dùng lược đồ khí hậu:
- Châu Á có những đới khí hậu nào? Xác đònh trên lược đồ.
- Tại sao châu Á có khí hậu đa dạng?
- Kiểu khí hậu nào phổ biến ở châu Á? Đặc điểm 2 lkiểu khí hậu trên ?
- Đặc điểm và thời gian phạm vi hoạt động của gió mùa châu Á
Hoạt động 3:Tìm hiểu đặc điểm sông ngòi và cảnh quan châu Á.
HS dùng bản đồ tự nhiên châu Á, kết hợp lược đồ SGK:
- Đặc điểm chính của sông ngòi châu Á?
- Chế độ nước của các hệ thống sôngcó đặc điểm gì ?
- Xác đònh các sông lớn: Hoàng Hà, Trường Giang, S Hằng, I nitxây, Ôbi,…
Hoạt động 4: Đặc điểm phát triển kinh tế xã hội các nước châu Á.
HS sử dụng sgk và kết hợp lược đồ:
- Số dân châu Á?
- Giải thích vì sao châu Á có số dân đông?
- Những tôn giáo lớn ra đời ở châu Á là những tôn giáo nào?