Phòng giáo dục hữu lũng
Trờng THCS Hoà Lạc
Cộng hoà x hội chủ nghĩa Việt Namã
Độc lập-Tự do-Hạnh phúc

báo cáo tham luận
về cách dạy học văn bản trong chơng
trình ngữ văn thcs
trờng THCS Hoà Lạc
Tổ: Văn Sử
Trờng THCS Hoà Lạc
Hoà Lạc, ngày 23 tháng 3 năm 2007
phòng giáo dục hữu lũng
trờng THCS Hòa Lạc
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập-Tự do-Hạnh phúc
Báo cáo tham luận
Về cách dạy học văn bản trong chơng trình ngữ văn THCS
Trờng THCS Hòa Lạc
A. Phần mở đầu.
Dạy ngữ văn dễ hay khó?
- Một nhiệm vụ quan trọng của ngời giáo viên trong việ dạy học Ngữ Văn là
tập trung hình thành cho học sinh cách đọc văn, để dần dần các em có thể tự đọc-
hiểu tác phẩm văn học một cách khoa học, đúng đắn.
- Để dạy và học văn bản không chỉ dựa vào các kiến thức lịch sử và lý luận văn
học mà còn phải trang bị cho học sinh các kiến thức Việt ngữ với tất cả các đơn vị và
đầy đủ theo cấp độ. Chính những đơn vị ngôn ngữ này tạo nên thế giới hình tợng của
tác phẩm văn học.
Cố thủ tớng Phạm Văn Đồng đã từng nói:
Ngày nay sự hiểu biết của con ngời luôn đổi mới. Cho nên dù học đợc trong
nhà trờng bao nhiêu chăng nữa cũng chỉ là rất hạn chế. Thế thì cái gì là quan trọng?

- Học sinh bắt buộc phải đọc văn bản.
- Có phơng pháp đọc-hiểu các tác phẩm
cùng loại.
Nh vậy, dạy văn theo yêu cầu đổi mới hiện nay khó hơn nhiều so với trớc kia, cần tới
sự nỗ lực của cả thầy và trò thì tiết dạy văn bản mới có hiệu quả.
2. Một số kiểu loại câu hỏi đợc sử dụng trong giảng dạy văn bản:
a. Hỏi về đặc điểm thể loại
- Đặc điểm của thể loại.
- Vai trò và tác dụng của thể loại.
b. Hỏi h ớng vào các yếu tố của văn bản:
+ Câu hỏi đọc lớt, đọc thông:
Tìm bố cục, nêu nội dung mỗi đoạn; lập dàn ý cho bài văn; thuật lại cốt
truyện; thông kê nhân vật; nêu cảm nhận chung
+ Câu hỏi đọc sâu, cảm nhận ngôn từ:
- Tên văn bản, từ khóa, câu then chốt.
- Giải nghĩa từ khó, câu văn, thơ, chi tiết, hình ảnh
- Hiểu các biểu trng, biểu tợng.
- Nắm các điểm nhìn, không gian, thời gian.
- Hỏi về giọng điệu.
+ Câu hỏi đọc hiểu:
- Chỉ ra t tởng khái quát của văn bản.
- Nhận định, đánh giá chung về nội dung xã hội.
- Giá trị thẩm mĩ, kết cấu, nghệ thuật.
c. Hỏi về yếu tố ngoài văn bản:
+ Câu hỏi về hoàn cảnh ra đời của tác phẩm:
Hoàn cảnh xã hội chung-Hoàn cảnh cụ thể.
+ Câu hỏi về tác giả:
Quê hơng-Gia đình-Bản thân tác giả.
d. Câu hỏi về vai trò của ng ời tiếp nhận (ng ời đọc):
- Khai thác kinh nghiệm, vốn sống, gia đình, quê hơng.

khắc sâu tính giáo dục trong các văn bản thì yêu cầu phải có sự liên hệ với thực tế.
Đây là một điều rất đáng lu ý đối với giáo viên dạy văn.
II. Tình hình chung:
1. Thuận lợi:
- Đa số học sinh có hứng thú học tập các văn bản.
- Khi dạy văn bản dễ tích hợp với kiến thức ở phân môn Tiếng Việt và Tập
làm Văn.
- Có thể phát huy khả năng bình văn của thầy và trò.
2. Khó khăn:
- Học sinh thờng chú ý đến nội dung của văn bản nhiều hơn là nghệ thuật.
- Cách đọc văn của học sinh cha thật sự diễn cảm.
- Khả năng bình văn của học sinh còn yếu do vốn từ còn hạn chế.
- Khả năng xác định nội dung cơ bản của văn bản của học sinh cha tốt.
- Khả năng phát hiện nghệ thuật và phân tích công dụng của nghệ thuật của
học sinh cha cao.
III. Giải pháp giảng dạy một văn bản.
1. Các bớc quy định cần tuân thủ:
Khi dạy văn bản, giáo viên cần tuân thủ theo các bớc quy định sau:
- Bớc 1: Đọc và tìm hiểu chung
- Bớc 2: Phân tích văn bản
- Bớc 3: Tổng kết-ghi nhớ.
- Bớc 4: Luyện tập
- Bớc 5: Đọc thêm.