MỤC LỤC
Cấu trúc
Mục lục
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọ đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận của việc nâng cao hiệu quả hoạt động
khám phá khoa học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đối với
trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Thọ Thế.
2.2. Thực trạng của việc tổ chức hoạt động khám phá khoa
học cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở
trường mầm non Thọ Thế - H. Triệu Sơn trước khi áp dụng
sáng kiến
2.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá
khoa học cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở
trường mầm non Thọ Thế
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động
giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
3.2. Kiến nghị
Tài liệu tham khảo
Danh mục các đề tài sáng kiến kinh nghiệm đã được hội
đồng đánh giá xếp loại
Phụ lục

Trang
1

trẻ để nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ. Tăng cường tổ chức các hoạt động cho trẻ
theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Có thể nói thực hiện mục tiêu giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thì các hoạt động
trải nghiệm ngày càng đóng vai trò quan trọng mà trọng tâm là hoạt động khám phá
khoa học; bởi trẻ ở lứa tuổi này rất thích tìm hiểu, khám phá môi trường xung quanh;
thế giới xung quanh thật bao la rộng lớn, có biết bao điều mới lạ hấp dẫn và còn có
bao lạ lẫm khó hiểu, trẻ tò mò muốn biết, muốn được khám phá. Khám phá khoa học
mang lại nguồn biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn với
trẻ thơ, từ môi trường tự nhiên (cỏ cây, hoa lá, chim ….) đến môi trường xã hội (công
việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với nhau …) và trẻ hiểu
biết về chính bản thân mình, vì thế trẻ luôn có niềm khao khát khám phá, tìm hiểu về
chúng. Khám phá khoa học đòi hỏi trẻ phải sử dụng tích cực các giác quan chính vì
vậy sẽ phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp,…
nhờ vậy khả năng cảm nhận, tư duy của trẻ sẽ nhạy bén, chính xác, những biểu
tượng, kết quả trẻ thu nhận được trở nên cụ thể, sinh động và hấp dẫn hơn. Qua
những thí nghiệm nhỏ trẻ được tự mình thực hiện trong độ tuổi mầm non sẽ hình
thành ở trẻ những biểu tượng và chính là cơ sở khoa học sau này của trẻ.
Bản thân tôi trực tiếp được tham gia khóa học bồi dưỡng thường xuyên qua đợt
tập huấn module trực tuyến của Bộ giáo dục trong đó có module dành cho bậc mầm
non đề cập đến phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm và cách lập kế hoạch trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm. Nắm bắt và áp dụng ngay trong lớp học nơi đơn vị công tác tôi nhận thấy
khám phá khoa học là bộ môn mang tính ứng dụng cao và đặc biệt cần chú ý đến đặc
điểm cá nhân, nhu cầu, hứng thú của trẻ trong đó có sự phù hợp về điều kiện đơn vị
và địa phương trẻ sinh sống nhưng không được tách rời mục tiêu chung của giáo dục,
đặc biệt là việc chuẩn bị hành trang cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào lớp 1.
Để tổ chức hoạt động khám phá khoa học đồng thời giúp trẻ hứng thú tiếp cận
và học tốt hoạt động khám phá khoa học bản thân rất trăn trở, làm thế nào để tạo
được hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động khám phá khoa học? Và tôi đã tìm ra
“Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 5-6



Vấn đề tạo hứng thú cho trẻ trong lý luận dạy và học có những quan niệm khác
nhau về vai trò của giáo viên và học sinh, nhưng quy tụ lại có hai hướng: Hoạt động
lấy giáo viên làm trung tâm hoặc hoạt động lấy học sinh làm trung tâm. Những năm
gần đây các tài liệu giáo dục ở nước ngoài và trong nước thường nói tới việc cần thiết
phải chuyển từ dạy học lấy giáo viên làm trung tâm sang dạy học lấy trẻ làm trung
tâm, đây là một xu hướng tất yếu của nền giáo dục mà chúng ta đang áp dụng hiện
nay.[1]
Trong công tác giảng dạy người giáo viên luôn quan tâm trước hết đến việc
hoàn thành trách nhiệm của mình là truyền thụ tới trẻ cho hết nội dung quy định trong
chương trình, cố gắng làm cho mọi học sinh hiểu và nhớ những lời cô dạy. Cũng từ
đó hình thành kiểu học thụ động, thiên về ghi nhớ, ít chịu suy nghĩ.
Để khắc phục tình trạng đó, cần phát huy tính tích cực chủ động học tập của
trẻ, quan tâm đến nhu cầu khả năng của mỗi cá nhân trẻ trong tập thể lớp. Các
phương pháp “Dạy học tích cực”, “Lấy người học làm trung tâm” đã đưa lại hiệu quả
cao.
Theo tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, chuyên gia về giáo dục đầu đời tại Việt Nam
cho biết “Cách tiếp nhận tốt nhất để giáo dục các phương pháp dạy học tích cực nhằm
thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề
cho trẻ là cách tiếp cận tốt, thường thể hiện tính tích hợp cao và kết nối việc học với
thực tế đời sống của trẻ”[1]. Hiện nay trên thế giới có một số mô hình, cách tiếp cận
trong giáo dục đầu đời được các nhà chuyên gia giáo dục đánh giá cao. Mỗi mô hình,
cách tiếp cận có thể có những ưu điểm và nhược điểm khác nhau, nhưng hầu hết các
nhà giáo dục hàng đầu trên thế giới đều thừa nhận những mô hình kể trên đều tốt.
Tại trường mầm non Thọ Thế, căn cứ vào kế hoạch nhiệm vụ năm học 20182019 của trường: Chương trình giáo dục Mầm non theo Thông tư 28/2016/TTBGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc sửa đổi, bổ sung một
số nội dung của Chương trình giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư
17/2009/TT-BGDĐT ngày 25/07/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo: Hoạt
động chủ đạo của trẻ “Chơi mà học, học mà chơi”[3] thông qua các hoạt động đa
dạng phong phú mà trẻ lĩnh hội kiến thức trong cuộc sống xung quanh trẻ.

bị đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng thuận tiện như: đàn, ti vi,.. phù hợp với trẻ. Bản
thân có trình độ trên chuẩn; tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến trẻ có phẩm chất
nghề nghiệp, nghiệp vụ sư phạm tốt có tinh thần cầu tiến và là giáo viên cốt cán của
trường.
b. Khó khăn
Đa số ở độ tuổi này trẻ còn mải chơi, chưa tập trung chú ý trong học tập; nhiều
phụ huynh nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của việc tham gia trải nghiệm và
tổ chức hoạt động khám phá khoa học đối với sự phát triển của trẻ, thường phụ huynh
chỉ quan tâm xem con mình đã đọc, viết được chữ cái hay chưa mà không quan tâm
đến các mặt khác.
Trẻ còn thụ động, ít có sự tự tin mạnh dạn và cũng ít có nhu cầu hứng thú được
tham gia, vốn kiến thức rất hạn chế nên trẻ chưa phát huy được hết tính tích cực của
mình khi tham gia vào hoạt động khám phá khoa học cũng như các hoạt động khác.
Kinh tế địa phương còn nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến việc huy
động sự tham gia của phụ huynh.
Trong thực tế khi giáo viên tổ chức cho trẻ trải nghiệm thì còn lúng túng, chưa
linh hoạt, sáng tạo trong quá trình giảng dạy. Chưa có nhiều kỹ năng trong việc sử
dụng biện pháp gây hứng thú, thường là câu hỏi đóng, không lấy trẻ làm trung tâm
nên chưa phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ. Cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn
mục tiêu, lối dẫn dắt lôi cuốn trẻ còn nhiều hạn chế; đa số giáo viên còn dạy trẻ theo
hướng lấy giáo viên làm trung tâm, cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều; trẻ ít được thực
hành trao đổi.
Qua khảo sát chất lượng của trẻ lớp A2 đầu tháng 9/2018 cho thấy hứng thú
tham gia vào giờ học của trẻ còn thấp; tỉ lệ trẻ có ý thức tự thực hiện tốt yêu cầu của
tiết học, nắm vững kiến thức vận dụng linh hoạt sáng tạo vào thực tế chưa cao; đặc
biệt khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề của trẻ rất thấp. (Xem phụ lục 1)
5


2.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho

luận, góp ý rút kinh nghiệm, được nghe các đồng chí cán bộ quản lí phân tích cụ thể
các tiết dạy đó là: Tiết dạy đã đổi mới chưa; đổi mới ở chỗ nào; đã lấy trẻ làm trung
tâm chưa; có gì khác so với cách dạy khác và tiết dạy đó thực sự mang lại hiệu quả
chưa?... Từ đó rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân trong việc đổi mới tổ
chức và việc vận dụng vào hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm vào
quá trình giảng dạy.
Tham gia các buổi chuyên đề cấp huyện, tìm hiểu và học BDTX đặc biệt là
việc vận dụng kiến thức đã học ở module mầm non trực tuyến.
Tham gia thi giáo viên giỏi trường, huyện nhằm nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ và với kỳ thi giáo viên giỏi cấp huyện vừa qua bản thân cũng đã dạy một
tiết về hoạt động khám phá khoa học được hội đồng thi đánh giá cao, góp phần vào
6


thành tích chung khi được khen thưởng trong tốp 6 thí sinh xuất sắc nhất ở kỳ thi giáo
viên giỏi cấp huyện năm học: 2018-2019.
2.3.2. Giải pháp thứ hai: Tăng cường thiết bị, đồ dùng dạy học và tạo môi
trường cho trẻ hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm.
Đây là giải pháp quan trọng mà người giáo viên tổ chức hoạt động khám phá
khoa học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm cần phải có đó là sự sáng tạo trong thiết kế
xây dựng, lựa chọn đề tài cũng như tạo dụng cụ dạy học đồ dùng đồ chơi, cách sưu
tầm tranh ảnh, xây dựng mô hình, tạo và lựa chọn môi trường hoạt động học trong và
ngoài lớp cho trẻ giúp trẻ có điều kiện tiếp cận với cách học mới gây được sự tò mò
thích khám phá trong trẻ hơn. Khi sử dụng biện pháp này trẻ được tiếp xúc với cách
học mới mà trẻ hằng mong đợi ở trường, đồ dùng, thiết bị học càng phong phú thì trẻ
sẽ có điều kiện tiếp cận nhiều hơn làm khắc sâu hình tượng, ghi nhớ và nảy sinh
nhiều sáng kiến với đồ dùng hơn.
* Môi trường tinh thần:
Nhằm tạo môi trường tốt nhất cho trẻ hoạt động khi xây dựng tiết dạy bản thân
đã nghiên cứu kỹ nội dung đề tài, xác định trọng tâm kiến thức, kỹ năng bài học và

khám phá; Trong quá trình chăm sóc hình thành kỹ năng, kỹ xảo lao động, phẩm chất
yêu lao động, thiên nhiên, ý thức trách nhiệm trong công việc.
Trong hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ quan sát những sự thay đổi lá trên từng
cây; sự giống nhau và khác nhau giữa các loại cây ra hoa, cây ăn quả, cây cho bóng
mát. Từ đó trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên và hình thành thái độ đúng đắn
với môi trường, rèn luyện kỹ năng chăm sóc cho cây.
Ví dụ: Ở chủ đề nghề nghiệp góc phân vai tôi chuẩn bị các loại đồ dùng phục
vụ cho nhiều ngành nghề khác nhau để trẻ lựa chọn và chơi theo theo ý thích hoặc đó
cũng chính là nơi cô cho trẻ khám phá về cửa hàng tạp hóa của “Cô chim công” trong
hoạt động “giới thiệu về công việc của tôi”…

Cửa hàng tạp hóa của cô chim công trong hoạt động khám phá
- Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động
Ví dụ: Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi.
Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của giáo
viên. Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng
thú của trẻ. Ngoài ra tôi cũng dùng vỏ hến, ốc trai, sò … vỏ trứng vệ sinh sạch sẽ vừa
làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa dễ kiếm. Các tranh, lô tô đều được
phân loại để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm.
Ví dụ: Tôi phân loại lô tô: Lô tô con vật xếp vào một ô, lô tô các loại quả xếp
vào một ô; Đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp
gọn gàng và dễ kiếm.
- Tạo phương tiện cho trẻ khám phá ngay trên các mảng tường:
Tôi chọn một góc sáng dễ quan sát, tôi làm một cây chuối từ nhiều chất liệu,
cây có lá, có buồng nổi hẳn lên trên bề mặt của tường. Bất cứ ai bước vào lớp học
cũng bị thu hút sự chú ý bởi loại cây này. Tôi nghĩ đây chính là một loại phương tiện
8


đồ dùng để cho trẻ được trải nghiệm, được khám phá, nó sẽ hấp dẫn hơn nhiều các



Bài khám phá đất, đá, sỏi: Cô áp dụng câu chuyện “Quạ uống nước”: Bây giờ
nước trong lọ còn rất ít cổ lọ lại nhỏ nên Quạ không thể nào thò đầu xuống đáy lọ để
uống nước mà xung quanh là bãi đất trống - các con hãy nghĩ cách giúp bạn Quạ kẻo
bạn ấy khát khô cả cổ rồi?
Lúc này trẻ sẽ bàn với nhau cách giúp quạ uống nước trong lọ, sau đó trẻ nói
lên cách của mình; cô có thể để trẻ thử thực hiện với cách mà trẻ nêu ra để cùng tìm
cách giải quyết; dần dần cô hướng đến việc dùng sỏi bỏ vào lọ cho nước dâng lên và
uống để thấy được lợi ích của những viên đá, sỏi trong tình huống này.
Với đồ dùng này cô cũng có thể đưa ra tình huống khác như: Các con nghĩ chai
nước này có thể đầy lên được không? Bạn nào nghĩ được cách gì để chúng ta có được
chai nước đầy nào? Hay các con nghĩ bỏ sỏi vào chai thì có hiện tượng gì xả ra?...
Cùng một loại đồ dùng nhưng tôi có thể sử dụng trong nhiều tình huống khác
nhau vừa là phương tiện giáo dục trẻ song cũng giúp trẻ có cái nhìn toàn diện hơn về
tác dụng đa dạng của đồ dùng tùy theo mục đích giáo dục, chủ đề thực hiện.

Tình huống “giúp Quạ uống nước” trong chủ đề đất, đá, sỏi
2.3.4. Giải pháp 4: Tạo điều kiện cho trẻ tham gia hoạt động trải nghiệm
dựa trên năng lực và đặc điểm cá nhân
Nếu có ai nói rằng “cho trẻ hành động theo ý thích và suy nghĩ của trẻ là sai
lầm” thì tôi nghĩ chính người nói như thế mới sai lầm. Bởi với vai trò là một người
lớn, một giáo viên thì nhiệm vụ chính của chúng ta là giúp trẻ gặp khó khăn, hướng
dẫn trẻ một cách kịp thời để luôn đi đúng hướng. Tuyệt đối không để ý nghĩ là mình
nói trẻ làm gì thì trẻ làm đó, mọi việc là có người lớn chuẩn bị sẵn chỉ cần làm theo y
như vậy thì sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra. Việc này vô hình dung đã để lại sự chủ
quan, ỷ lại vào người lớn nơi trẻ.
Với vai trò là giáo viên hàng tuần trước khi nghỉ ngày thứ 7 và chủ nhật tôi gợi
ý cho trẻ một nhiệm vụ như quan sát cây trong vườn,..quan sát đồng lúa trước khi
bước vào chủ đề quê hương…; hoặc sau khi đã khám phá ở hoạt động trên lớp để trẻ

đạt một cách tự nhiên chứ không phải sự áp đặt của cô như trước đây; tuy nhiên với
những trẻ khả năng tiếp thu chậm tôi thường khuyến khích và đặt câu hỏi dễ hơn cho
trẻ như: Con thấy quả này ở đâu rồi? Cô và con cùng bổ cam nhé…
Ngoài việc tạo cơ hội cho trẻ trực tiếp trải nghiệm với đồ thật vật thật, thông
qua hoạt động khám phá tôi còn thường xuyên cho trẻ tham gia trải nghiệm tìm hiểu
các hiện tượng thông qua hoạt động thực hành thí nghiệm; thí nghiệm đơn giản luôn
tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt động; phát triển ở trẻ tính tò mò,
ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi, phát triển óc quan sát, phán đoán và các năng
lực hoạt động trí tuệ; Chia trẻ thành nhóm, trong nhóm có nhóm trưởng để trẻ hoạt
động nhằm tăng cường sự tương tác giữa trẻ.
Ví dụ: Tìm hiểu các trạng thái của nước:
Đặt 4 chậu nước về 4 nhóm cho trẻ cầm, nắm nước trong bàn tay, hỏi trẻ có
cầm, nắm nước được không? (Hỏi theo nhóm)
Vì sao ta không cầm, nắm được nước? (Hỏi theo nhóm)
Cô chốt lại: Nước là chất lỏng nên không cầm, nắm được.
Chúng mình vừa biết được nước là một chất lỏng, vậy ngoài chất lỏng nước
còn có ở dạng nào?
Cô đưa khay đá cho trẻ sờ, thấy cảm giác như thế nào? (Hỏi từng nhóm)
11


Vì sao nước lại đông cứng và có hình dạng khác nhau?
Cô tóm lại: Nước có thể chuyển từ chất lỏng sang chất rắn khi ở nhiệt độ dưới
0 độ c và hình dạng của đá phụ thuộc vào từng khuôn đựng (dạng rắn)
Trời mưa suốt bao nhiêu năm mà vẫn không hết nước, các con có biết tại sao
không?...
Lúc này trẻ ở các nhóm sẽ bàn bạc và nêu ý kiến của đội mình; trẻ có thể nêu
ra nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình đó tôi gợi ý thêm cho trẻ, khích lệ trẻ để trẻ
tích cực tư duy tìm ra câu trả lời. Bản thân cũng đặc biệt chú ý lắng nghe các ý kiến
của trẻ trong đó chú ý để tất cả trẻ đều tham gia vào bàn bạc, suy nghĩ tìm hướng giải

+ Vòng 2: “Đội nào nhanh hơn”
Sau khi làm xong bè, hai đội về hai hàng và thi đua xem đội nào thả được
nhiều bè hơn thì đội đó chiến thắng trong vòng 2.
Ví dụ 2: Khi cho trẻ làm quen với chủ đề nghề nghiệp cô có thể tổ chức cho trẻ
chơi với các trò chơi sau đây:
* Trò chơi 1: Thử tài chiến sĩ
Luật chơi: Các chiến sĩ ở mỗi đội có một bức tranh thể hiện nơi làm việc của
chiến sĩ. Các chiến sĩ tí hon bước đi trên phao qua sông nhanh tay, tinh mắt lựa chọn
trong rổ của đội mình những hình ảnh công việc phù hợp với đội mình dán vào tranh,
kết thúc 3 phút đội nào dán được nhiều hình ảnh phù hợp sẽ dành chiến thắng ở phần
chơi này. (Khi chơi cô mở nhạc bài “Chúng tôi là chiến sĩ” để vừa kích thích tinh thần
của trẻ qua nhịp điệu bài hát vừa thắp lên niềm tự hào được đóng vai chiến sĩ để chơi
tích cực hơn, quyết tâm hơn)
* Trò chơi 2: Chiến sĩ giúp dân
Phần chơi này các chiến sĩ giúp bà con vùng lũ chuyển lương thực qua suối. Vì
nước lũ chảy xiết nên các chiến sĩ phải lội dích dắc qua suối chuyển những bao gạo
sang bên kia suối mới có xe chở đi. (3 đội chơi vận chuyển lương thực qua suối, cô
mở nhạc có tiếng nước lũ để kích thích trẻ)

Hình ảnh trò chơi phục vụ hoạt động khám phá công việc của chú bộ đội
13


2.3.6. Giải pháp thứ sáu: Ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng phần
mềm power point vào tổ chức hoạt động khám phá khoa học:
Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải
tích cực tìm tòi, học hỏi để luôn sáng tạo, đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động
nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt động, tiếp thu kiến thức
một cách chủ động giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ; Như ta biết
tư duy của trẻ mẫu giáo ở độ tuổi này chủ yếu là tư duy hành động – tr ực quan,

mềm, sáng tạo ra câu chuyện về các con vật, cô vừa kể truyện vừa cho trẻ quan sát
các con vật đang di chuyển trong rừng, những con vật “ thật ” thì trẻ sẽ rất thích thú,
trẻ tập trung vào hoạt động tích cực hơn, giờ học đạt kết quả như mong muốn. Qua đó
giáo dục trẻ biết tự chăm sóc, bảo vệ bản thân trước những con vật hung dữ, trước sự
thay đổi thời tiết, biết yêu thương, chăm sóc cho cây cối, con vật nuôi.
Những sự vật, hiện tượng xung quanh đều có ý nghĩa đối với trẻ, để những cái
đẹp đi vào tâm hồn trẻ một cách sâu sắc, điều quan trọng là cô giáo phải truyền thụ
thế nào cho trẻ tiếp thu nhẹ nhàng, thoải mái để trẻ nhớ lâu.
Ví dụ: Khám phá về nước nếu chỉ nói giáo dục trẻ tiết kiệm nước mà không
cho trẻ xem những vi deo về sự khan hiếm nước với hình ảnh những đứa trẻ phải chờ
từng giọt nước, hay những hành động tiết kiệm nước của các bạn nhỏ để làm gương
cho trẻ thì làm sao trẻ khắc sâu ghi nhớ, hiểu được sâu sắc về vấn đề; Nếu chỉ nói cô
lao công rất vất vả mà không có được sự hỗ trợ của vi deo, hình ảnh cô lao công đẩy
những xe rác bốc mùi hôi thôi giữa màn đêm trời lạnh căm căm hay hình ảnh anh bộ
đội giúp dân lợp nhà, đưa các em nhỏ qua suối thì sao thấy được hết giá trị nhân văn
và tấm lòng của những con người đó.
Để tìm hiểu về công việc của chú bộ đội, cô lao công, hay bất cứ sự vật, sự
việc gì tôi không chỉ dùng hình ảnh đơn thuần mà tôi có thể tạo hiệu ứng cho những
hình ảnh nhằm kích thích trẻ, gây cho trẻ sự chú ý.

15


Các hình ảnh được chạy hiệu ứng ra từng hình ảnh một
2.3.7. Giải pháp thứ bảy: Tận dụng triệt để môi trường và nguyên vật liệu
sẵn có ở địa phương cho trẻ được trải nghiệm khám phá; đồng thời phối hợp tốt
với phụ huynh để giáo dục trẻ.
Ngay từ đầu năm học tôi lên kế hoạch phối hợp giữa gia đình, nhà trường, kế
hoạch đó được xây dựng cụ thể theo từng chủ đề. Bản thân đã trao đổi với các bậc
phụ huynh để phụ huynh giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, tư duy của trẻ trong việc

các cháu đầy đủ. Có phụ huynh đã sưu tầm các loại tranh ảnh về các con vật hoa quả,
các bậc phụ huynh đã ủng hộ các cây cảnh, cây hoa và một số loại cây ăn quả để
trồng ở vườn trường và góc thiên nhiên; vì phần lớn trẻ ở lớp có bố mẹ làm nông nên
các sản phẩm của nông nghiệp được phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình.
Chú trọng việc khai thác và xử lí thông tin của người thân trong gia đình về trẻ:
Tìm hiểu về thông tin cá nhân của trẻ giúp cho bản thân có cơ sở để xây dựng chương
trình, lập kế hoạch và tổ chức được hiệu quả như: Đối với trẻ hiếu động tôi thường
đưa ra gợi ý sâu hơn để trẻ khám phá; Đối với trẻ nhút nhát, thiếu tự tin tôi thường
dùng những lời động viên trẻ nói lên suy nghĩ của mình, chú ý hơn đến trẻ khuyến
khích trẻ từ những hiểu biết đơn giản rồi tăng dần mức độ khó tùy thuộc hứng thú của
trẻ.
Ngoài ra dựa trên điều kiện ở địa phương và gia đình phụ huynh tôi lập kế
hoạch và thực hiện một số hoạt động phối hợp như:
Tháng 9/2018: Vui tết Trung Thu với việc tổ chức văn nghệ, phá cỗ. Mâm cỗ
Trung Thu do các gia đình góp lại được bầy đẹp mắt, cô đóng vai chị Hằng còn vai
chú cuội do một bé nhanh nhẹn, tinh nghịch đóng. (Hoạt động trải nghiệm tết Trung
Thu)
Tháng 11/2018: Tổ chức cho trẻ thăm nhà bạn trong chủ đề gia đình theo
nhóm, tổ. Hoạt động này nhằm giúp trẻ khám phá xã hội, bằng việc tạo mối quan hệ
bạn bè tại gia đình.
Tháng 12/2018: Phối hợp với bộ đội khu vực Đồi Nhơm để giao lưu với trẻ
nhằm rèn kỹ năng giao tiếp, hiểu biết về công việc, trang phục, hành lý… của chú bộ
đội, thêm yêu quý bộ đội, biết ơn và hiểu sự vất vả, những hy sinh của các chú cũng
như thêm yêu quê hương đất nước, yêu con người, tự hào dân tộc.
Tháng 01/2018: Tổ chức lễ hội xuân, du xuân với các loại hoa, quả, bánh làm
từ vải vụn, chai, lọ, xốp; Trong lễ hội xuân tổ chức các trò chơi dân gian thi nấu ăn,
gian hàng ẩm thực, xuân quê em… để có sự so sánh, trải nghiệm.
Tháng 02/2018: Trải nghiệm đi mua sắm cùng cha mẹ: Với trải nghiệm này tôi
tổ chức bày các gian hàng ngoài sân chơi theo hai cách:
Cách thứ nhất là dùng trải nghiệm mang tính tượng trưng như: Gian hàng giầy

bày trí, các mặt hàng, giá cả…

Hoạt động khám phá đồng lúa

Khám phá cây ăn quả ở nơi trẻ sinh sống

18


Hoạt động khám phá cửa hàng tạp hóa
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
2.4.1. Hiệu quả đối với hoạt động giáo dục:
Sau một thời gian thực hiện các giải pháp, biện pháp thử nghiệm tại lớp A2 (56 tuổi) trường Mầm non Thọ Thế, tôi hoàn toàn hài lòng với kết quả trẻ tiếp thu kiến
thức qua các hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm.
Hi vọng rằng từ những kinh nghiệm trên sẽ giúp ích cho các giáo viên trong
trường có được cách truyền thụ kiến thức cho trẻ ngày càng đạt hiệu quả cao, hấp dẫn
và lôi cuốn trẻ.
Những biện pháp trên đã có tính khả thi sau gần một năm áp dụng tại lớp mẫu
giáo lớn A2 (5-6 tuổi), trường Mầm non Thọ Thế. Chất lượng học của trẻ nâng lên,
qua khảo sát, qua dự giờ 100% trẻ thực sự thích thú khi được tìm tòi khám phá, đáp
ứng được nhu cầu của bản thân, tích cực tham gia hào hứng vào các hoạt động tập thể
từ đó giúp trẻ phát triển nhận thức, quan sát và khả năng tư duy độc lập phản biện và
giải quyết vấn đề. Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, nắm vững
kiến thức, kỹ năng vận dụng linh hoạt sáng tạo vào thực tế. (Xem phụ lục 2)
So sánh kết quả khảo sát trước và sau khi áp dụng đề tài ta sẽ thấy rõ hơn hiệu
quả mà sáng kiến mang lại như sự hứng thú tham gia vào giờ học của trẻ tăng từ
53,85% lên 100%; Trẻ nắm vững kiến thức, kỹ năng vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào
thực tế tăng từ 50% lên 92,3%; khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề tăng
từ 38,5% lên 96,15% … Còn một vài trẻ chưa đạt ở một số tiêu chí là do khả năng

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận:
Các giải pháp có mối quan hệ chặt chẽ đan xen bổ sung cho nhau nhờ vào
những giải pháp chủ đạo và những giải pháp hỗ trợ.
20


Giải pháp xây dựng chương trình, kế hoạch phù hợp tình hình của lớp và của
trẻ là giải pháp làm nòng cốt của đề tài cùng với những giải pháp bổ trợ như tích hợp
đan xen giữa các hoạt động; Qua đó tạo được môi trường mở cho trẻ thực hiện cùng
với đồ dùng trực quan phong phú và đa dạng sẽ tạo ra được hứng thú, nhu cầu muốn
tham gia hoạt động của trẻ.
Mỗi một giải pháp có ý nghĩa và tác dụng riêng nhằm giải quyết từng vấn đề
của thực trạng nhưng chúng đều có chung một nhiệm vụ là tạo nguồn hứng thú, kích
thích tính tự lập, suy nghĩ giải quyết vấn đề cao, tự tin thể hiện được nhu cầu, nhận
thức của bản thân trẻ.
Đây cũng là kết quả mang đến thành công của đề tài sáng kiến nhằm hướng và
đạt tới mục tiêu giúp trẻ học tốt, thể hiện hết mình trong mọi hoạt động. Giáo viên khi
sử dụng linh hoạt các giải pháp trên sẽ đạt được hiệu quả cao trong công tác dạy học
3.2. Kiến nghị
Đối với nhà trường:
Ban giám hiệu tích cực tham mưu với chính quyền để nhanh chóng hoàn thiện
khu trường mới cho các hoạt động nhà trường được thuận lợi; Tiếp tục cung cấp thêm
đồ dùng đồ chơi, tài liệu phục vụ cho các hoạt động nhất là việc phối hợp với các đơn
vị tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn để trẻ được tham gia trải nghiệm nhiều hơn.
Đối với Phòng Giáo dục:
Bản thân mong muốn có thêm nhiều cơ hội giao lưu, trao đổi học tập kinh
nghiệm từ đồng nghiệp nên đề nghị Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục nghiên cứu tổ chức
các diễn đàn, hội thảo để cho giáo viên được học tập, trao đổi kinh nghiệm.
Trên đây là “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả: Hà Thị Thu
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường mầm non Thọ Thế
22


T
T

1

2
3

4

5

Tên đề tài sáng kiến
Một số biện pháp nâng
cao chất lượng môn văn
học cho trẻ mẫu giáo 3 –
4 tuổi.
Giải pháp nâng cao chất
lượng khám phá môi
trường xung quanh cho
trẻ 4-5 tuổi.
Một số biện pháp dạy tạo
hình cho trẻ 4 – 5 tuổi.
Một số giải pháp rèn

Phòng GD&ĐT

B

2007 – 2008

Phòng GD&ĐT

B

2008– 2009

Phòng GD&ĐT

B

2016 – 2017

Phòng GD&ĐT

C

2017 - 2018

PHỤ LỤC 1
Bảng khảo sát chất lượng của trẻ lớp A2 đầu tháng 9/2018

23



Trẻ có ý thức tự thực hiện
tốt yêu cầu của tiết học

13

50

13

50

3

Trẻ nắm vững kiến thức, kỹ
năng vận dụng linh hoạt
sáng tạo vào thực tế

13

50

13

50

4

Trẻ có kỹ năng sử dụng
ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc



Tiêu chí
Số trẻ

Chưa đạt

Tỷ lệ %

Số trẻ

Tỷ lệ %

1

Trẻ hứng thú tham gia vào
giờ học

26

100

0

0

2

Trẻ có ý thức tự thực hiện
tốt yêu cầu của tiết học



0

0

5

Khả năng tư duy phản biện
và giải quyết vấn đề

25

96,15

1

3,85

PHỤ LỤC 3
Bảng so sánh kết quả khảo sát trước và sau khi áp dụng đề tài
25