x
v
a
GIÁO ÁN ƠN TẬP 12CB
Tiết 1-2 DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: - Học sinh nhớ được các đònh nghóa, khái niệm, các công thức về dao động điều
hòa.
2. Kỹ năng: Vận dụng được các công thức để giải một số bài tập cơ bản về dao động điều hòa.
3. Thái độ: Cẩn thận trong đưa ra các phương án giải bài tập, trong tính toán, xử lý số liệu và
trình bày kết quả.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Công thức, câu hỏi lý thuyết, bài tập vận dụng
2. Học sinh: ôn lại lý thuyết đã học, làm lại những bài tập đã sửa
III. NỘI DUNG DẠY HỌC
1. Câu hỏi ôn tập
1. ĐN dao động cơ, dao động điều hòa, dao động tuần hoàn? Cho VD?
2. Viết phương trình vi phân mô tả dao động điều hòa? Cho biết mối liên hệ giữa chuyển động
tròn đều và dao động điều hòa?
3. Đònh nghóa và viết CT tính chu kỳ, tần số, tần số góc dao động của con lắc lò xo? của con lắc
đơn? Công thức liên hệ giữa chu kỳ, tần số và tần số góc? Chú thích?
4. Vật dao động điều hòa với phương trình x=Acos(ωt+ϕ). Viết biểu thức vận tốc, gia tốc trong
dao động điều hòa? Đơn vò của vận tốc? gia tốc? Cho biết sự lệch pha giữa vận tốc, gia tốc và li
độ?
5. Ở vò trí nào li độ, vận tốc, gia tốc bằng 0? Ở vò trí nào li độ, vận tốc, gia tốc có độ lớn cực đại?
6. Điều kiện để dao động của con lắc lò xo, con lắc đơn là dao động điều hòa? Viết phương trình
dao động điều hòa của con lắc lò xo, con lắc đơn?
7. Viết biểu thức tính lực kéo về (lực hồi phục )? Của con lắc lò xo và con lắc đơn? lực hồi phục
cực đại, gia tốc cực đại, vận tốc cực đại? của con lắc lò xo.
2. Công thức liên quan
1. Phương trình dao động điều hòa (biểu thức li độ)

Gia tốc khi vật qua VTbiên: a
max
=ω
2
A
* Độ lệch pha giữa vận tốc, gia tốc và li độ
GIÁO ÁN ƠN TẬP 12CB
T=
2
π
ω
=
1 t
f N
=
: chu kỳ (s)
f=
2
ω
π
=
1 N
T t
=
: tần số (Hz)
N: số dao động toàn phần vật thực hiện
trong thời gian t.
- Quãng đường vật đi trong 1 chu kỳ (t=T): s=4A
- Quãng đường vật đi trong t=xT: s
x

d. qng đường vật đi được từ vị trí biên dương đến vị trí biên âm?
e. gia tốc khi vật ở vị trí biên dương?
3. Một vật dao động điều hòa với biên độ 4cm, tần số 2Hz. Chọn gốc thời gian lúc vật có li độ 2
2
cm và
chuyển động ngược với chiều dương đã chọn.
a. Xác định li độ, vận tốc, gia tốc ở thời điểm t=2s?
b. Tính năng lượng dao động cùa vật, biết vật nặng m=500g?
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động dạy Hoạt động học
Giáo viên:
Hoạt động 1. (2 phút) ổn định lớp, kiểm tra cơng tác chuẩn bị
của học sinh
Hoạt động 2. (15 phút) hệ thống kiến thức
Hoạt động 3. (10 phút) Hướng dẫn học sinh phân tích đề,
cách lập luận để đưa ra phương án giải bài tập tối ưu
+ hướng dẫn học sinh tính tốn và trình bày kết
quả
Hoạt động 4. (10 phút) u cầu học sinh giải nhanh một số
dạng bài tập cơ bản và trình bày kết quả, giáo viên chỉnh sửa
cho học sinh những nợi dung còn sai sót
Hoạt động 5. (3 phút) Nhắc nhở, dặn dò học sinh
- Học kỹ cơng thức, lý thuyết trước khi làm bài
tập
- Làm lại bài tập, rèn luyện tính tốn và cách
trình bày bài giải
Học sinh:
+ đọc đề, lắng nghe giáo viên hướng dẫn,
ghi nhận những điều cần lưu ý
+ phân tích bài tốn

6. Nêu cách biểu diễn dao động điều hòa bằng vecto quay?
2. Công thức liên quan
3. CON LẮC LÒ XO
k
m
ω
=
;
2
m
T
k
π
=
;
1
2
k
f
m
π
=
+ Lực kéo về (lực hồi phục): F=-k.x
4. CON LẮC ĐƠN
g
l
ω
=
;
2

kx
2
+ Cơ năng:
W = W
đ
+

W
t
=
1
2
mv
2
+
1
2
kx
2
=
1
2
kA
2
=
1
2
mω
2
A

2
+ mgl(1-cosα)
Sự biến đổi năng lượng của con lắc lò xo, con lắc đơn trong quá trình dao động
- Từ VT biên  VTCB: vận tốc v tăng  W
đ
↑, li độ giảm  W
t
↓;
- Từ VTCB  VT biên: vận tốc v giảm  W
đ
↓, li độ tăng  W
t
↑;
- Tại VT biên: W
tmax
= W;

W
đmin
=0
- Tại VTCB : W
đmax
= W;

W
tmin
=0
Chú ý: W=W
đmax
=W

cos cos
A A
A A
ϕ ϕ
ϕ
ϕ ϕ
+
=
+
 Suy ra ϕ
Chú ý: tính ϕ = shift \ tan\ kết quả\=\ a
o
Đổi qua rad: a
o
=
.
180
o
a
π
(rad)
- Bước 3: Thay A, ω và ϕ vào x=Acos(ωt+ϕ)
Độ lệch pha và ảnh hưởng của độ lệch pha đến biên độ dao động tổng hợp
∆ϕ=ϕ
2
- ϕ
1
>0: dđ 2 sớm pha hơn dđộng1 một góc
ϕ
∆

=(2n+1)
2
π
: 2 dđ vuông pha A

=
2
2
2
1
AA
+
∆ϕ bất kỳ: A
min
<A<A
max
3. Bài tập vận dụng
1. Một con lắc lò xo gồm một vật nặng m=200g, gắn vào đầu một lò xo dài 10cm, dao động điều hòa trên
đoạn thẳng dài 6cm. Trong 5s vật thực hiện 10 dao động tồn phần. Lấy π
2
=10. Hãy xác định:
a. Vận tốc khi vật qua vị trí cân bằng? Gia tốc khi vật ở vị trí biên âm?
b. Lực kéo về (lực hồi phục) cực đại và cực tiểu?
GIÁO ÁN ÔN TẬP 12CB
c. Tính động năng, thế năng, cơ năng khi x=2cm?
2. Một vật nặng m=400g được gắn vào đầu một lò xo có độ cứng k=1N/cm, dao động điều hòa. Khi qua vị trí
li độ x=0 vật có vận tốc v= 20π cm/s. Lấy π
2
=10. Hãy xác định:
a. động năng cực đại? thế năng cực đại?

4
π
) cm x
2
= 5cos(πt-
4
3
π
) cm
d. x
1
= 8cos(πt+
6
π
) cm x
2
= 5cos(πt-
6
5
π
) cm
e. x
1
= 8cos(πt-
2
π
) cmx
2
= -6cos(πt) cm
f. x

1
= 8sin(
π
t -
6
π
) cm C. x
1
= 8cos(
π
t -
6
π
) cm D. x
1
= 8sin(
π
t +
6
π
)
cm
6/ Cho hai dao động điều hoà cùng phương, cùng tần số, cùng biên độ
2
cm và có các pha ban đầu lần lượt là
2
3
π
và
6

8/ Một vật tham gia hai dao động điều hoà cùng phương cùng tần số: x
1
=5sin(ωt-
3
π
); x
2
=5sin(ωt +
3
5
π
). Dao
động tổng hợp có dạng :
A. x = 5
2
sin(ωt +
3
π
) B. x = 10sin(ωt -
3
π
) C. x = 5
2
sinωt D. x =
2
35
sin(ωt +
3
π
).