1
BÀI LÀM
Quy luật mâu thuẫn là quy luật quan trọng nhất của phép biện chứng
duy vật là hạt nhân của phép biện chứng duy vật vì nó vạch ra nguồn gốc
động lực của sự vận động phát triển của thế giới khách quan và vì nó là chìa
khoá là cơ sở giúp chúng ta nắm vững thực chất của tất cả các quy luật và
phạm trù của phép biện chứng duy vật.
1-Nội dung quy luật
a) Mâu thuẫn: Là hiện tượng khách quan và ph
ổ biến. Mâu thuẫn là
mối liên hệ tác động qua lại giữa các mặt đối lập trong cùng một sự vật.
Mặt đối lập là những mặt, những thuộc tính có xu hứơng phát triển
ngược chiều nhau, tồn tại trong cùng một sự vật hiện tượng tác động biện
chứng với nhau làm cho sự vật phát triển.
Mâu thuẫn là hiện tượng khách quan và phổ biến
Mâu thuẫn là khách quan có nghĩa là mâu thuẫn là cái vố
n có ở mọi sự
vật hiện tượng. Mâu thuẫn hình thành phát triển là do cấu trúc tự thân bên
trong của sự vật quy định nó không phụ thuộc vào bất kỳ một lực lượng siêu
tự nhiên nào và không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của con người.
Mâu thuẫn là hiện tượng phổ biến có nghĩa là mâu thuẫn tồn tại trong
tất cả các lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy. Mâu thuẫn tồn tại từ khi sự
vật
xuất hiện cho đến khi kết thúc. Mâu thuẫn tồn tại ở mọi không gian, thời gian,
mọi giai đoạn phát triển. Mâu thuẫn này mất đi thì mâu thuẫn khác lại hình
thành. Trong mỗi sự vật không phải chỉ có một mâu thuẫn mà có thể có nhiều
mâu thuẫn vì sự trong cùng một lúc có thể có nhiều mặt đối lập.
Trong những điều kiện cụ thể khác nhau, mâu thuẫn thể hiện ra dưới
nhi
ều hình thức đa dạng và phong phú khác nhau:

Sự đấu tranh của các mặt đối lập là tuyệt đối vĩnh viễn. Nó diễn ra liên
tục trong suốt quá trình tồn tại của sự vật kể cả trong trang thái sự vật ổn đinhj
cũng như khi chuyển hoá nhảy vọt về chất. Sự đấu tranh của các mặt đối lập
tạo lên tính chất tự thân, liên tục của sự vận động phát triển củ
a sự vật. Cũng
vì vậy muốn thay đổi sự vật tì phải tăng cường sự đấu tranh.

3
Sự đấu tranh của các mặt đối lập là một quá trình phức tạp diễn ra từ
thấp đến cao, gồm nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có những đặc điểm
riêng.
+Giai đoạn đầu: Mâu thuẫn biểu hiện ra ở sự khác nhau của hai mặt đối
lập song không phải sự khác nhau nào cũng là mâu thuẫn mà chỉ hai mặt khác
nhau nào liên hệ hữu cơ vớ
i nhau trong một chỉnh thể có khuynh hướng phát
triển trái ngược nhau mới tạo thành giai đoạn đầu của maau thuẫn, trong giai
đoạn này sự đấu tranh chưa rõ và chưa gay gắt.
+Giai đoạn sau: Trong quá trình phát triển của mâu thuẫn, sự khác nhau
biến thành đối lập, khi đó hai mặt đối lập càng rõ, càng sâu sắc thì sự đấu
tranh giữa chúng ngày càng gay gắt và quyết liệt, nếu có điều kiện chín muồi
thì hai mặt chuyển hoá lẫ
n nhau và mâu thuẫn được giải quyết.
c)Sự đấu tranh và chuyển hoá của các mặt đối lập là nguồn gốc, động
lực của sự phát triển.
Đấu tranh của các mặt đối lập gây ra những biến đổi của các mặt đối
lập khi cuộc đấu tranh của các mặt đối lập trỏ lên quyết liệt và có điều kiện
chín muồi thì sự thống nhất của hai cũ b
ị phá huỷ, các mặt đối lập chuyển hoá
lẫn nhau. Sự chuyển hoá của các mặt đối lập chính là lúc mâu thuẫn được giải
quyết, sự vật cũ bị mất đi, sự vật mới xuất hiện. Các mặt đối lập có thể

Vì mọi mâu thuẫn đều có quá trình phát sinh, phát triển và biến hoá. Vì
sự vật khác nhau thì mâu thuẫn khác nhau, mỗi mâu thuẫn lại có những đặc
điểm riêng của nó. Do đó phải biết phân tích cụ thể một mâu thuẫn cụ thể và
tìm cách giải quyết mâu thuẫn.
2-Vận dụng quy luật trên để phân tích một mâu thuẫn nổi lên có
liên quan đến công việc của bản thân.
Mâu thu
ẫn tồn tại ở tất cả mọi sự vật, hiện tượng của thế giới khách
quan. Bản thân tôi đang làm việc tại ngân hàng xuất nhập khẩu Hà nội, khách
quan xung quanh môi trường làm việc của tôi tồn tại rất nhiều mâu thuẫn. Tôi
xin phân tích một mâu thuẫn nổi lên có liên quan đến công việc của tôi trong
lĩnh vực ngân hàng.
Một quá trình sản xuất kinh doanh bao giờ cũng chứa đựng trong nó rấi
nhiều mâu thuẫ
n như; mâu thuẫn giưa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, mâu
thuẫn giữa cung và cầu về sản phẩm, mâu thuẫn giữa chủ quản lý với công

5
nhân, mâu thuẫn giữa tính kế hoạch trong xí nghiệp với tính tự phát của cơ
chế thị trường, mâu thuẫn giữa sức phát triển nhanh của công cụ sản xuất và
công nghệ tiên tiến với sự cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên là nguyên
liệu của sản xuất, mâu thuẫn giữa lợi nhuận và rủi ro.... Tôi xin phân tích mối
quan hệ mâu thuẫn giữa lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được với rủi ro mà
doanh nghiệ
p có thể gặp phải.
Chúng ta đã biết hoạt động chính của ngân hàng là nhận gửi và cho vay
với mục đích cuối cùng là lợi nhuận. Mối quan hệ mâu thuẫn giữa lợi nhuận
và rủi ro là một mâu thuẫn biện chứng, là hai mặt của một vấn đề. Bất cứ quá
trình sản xuất, kinh doanh nào cũng vậy, lợi nhuận và rủi ro luôn tồn tại song
song với nhau, mâu thuẫn với nhau. Kết thúc mộ