A.Lời nói đầu
Trong nền kinh tế thị trờng, cạnh tranh là một vấn đề lhông thể tránh khỏi
đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào. Cho dùdoanh nghiệp đó đang tiến hành kinh
doanh ở bất kỳ một lĩnh vực nào thì vấn đè cạnh tranh luôn song hành với sự tồn
tại và phát triển của doanh nghiệp đó. Do vậy, vấn đề đặt ra đối với mỗi doanh
nghiệp là phải làm gì và làm nh thế nào để có thể phát huy và duy trì đợc lợi thế
cạnh tranh trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mà một
trong các biện pháp đợc áp dụng có hiệu quả là xây dựng các chiến lợc kinh
doanh mang tính chất lâu dài, kết hợp với những chiến lợc kinh doanh có dự định
từ trớc để đề ra những quyết định đúng đắn trong từng thời kỳ tiến hành kinh
doanh của các doanh nghiệp. Vấn đề này không chỉ đợc áp dụng riêng đối với
công ty Honda Việt Nam mà còn đợc áp dụng đối với nhiều doanh nghiệp khác.
Trong những năm gần đây, thị trờng xe gắn máy Việt Nam đã có sự thay
đổi rất lớn, cụ thể là: sau khi công ty liên doanh Honda Việt Nam đợc thành lập
và đi vào hoạt động thì ngời tiêu dùng Việt Nam giờ đây đã có thể sử dụng những
chiếc xe gắn máy mang nhãn hiệu Honda đợc sản xuất ngay trên lãnh thổ Việt
Nam.
Bên cạnh đó khi thấy đợc nhu cầu sử dụng xe gắn máy của ngời dân Việt
Nam là rất lớn, một số hãng sản xuất xe gắn máy lớn khác cũng đã tiến hành liên
doanh với Việt Nam để thành lập những công ty liên doanh sản xuất xe gắn máy
nh: Suzuki Việt Nam, Yamaha Việt Nam, VMEP của tập đoàn SYM...
Ngời tiêu dùng Việt Nam giò đây đã có thể tự do lựa chọ những sản phẩm
xe gắn máy mà mình yêu thích. Cũng chính từ đó, Honda Việt Nam đã có sự cạnh
tranh gay gắt với các hãng sản xuất và lắp ráp xe gắn máy tại Việt Nam khác.
Cuộc cạnh tranh giờ đây không chỉ còn là cạnh tranh giữa chất lợng, mẫu mã,
kiểu dáng, giá cả nữa mà giờ đây thực sự là cuộc cạnh tranh về thơng hiệu sản
phẩm. Mà bất kỳ một cuộc cạnh tranh nào về thơng hiệu sản phẩm cũng diễn ra
rất gay gắt, quyết liệt.
1
Thêm vào đó, hai năm trở lại đây, thị trờng xe gắn máy đã đa dạng nay lại
còn đa dạnh hơn. bởi những chiếc xe gắn máy Trung Quốc đợc nhập khẩu cũng

nhiên nh ăn, mặc, ở thì một nhu cầu khác không thể thiếu đợc đối với con ngời
trong cuộc sống hiện nay đó là phơng tiện đi lại hay còn gọi là phơng tiện giao
thông. Và để đáp ứng đợc nhu cầu đó của ngời dân thì một loạt các phơng tiện
giao thông đã đợc nghiên cứu, sản xuất và đa vào sử dụng nh : ô tô, xe gắn máy,
xe đạp điện, ...
Nếu nh ở Việt Nam khoảng một hai thập niên trớc đây, chiếc xe gắn máy
mang tính thiểu số đợc vị nể với t cách là một sản phẩm tân kỳ, một tài sản lớn
hơn là một phơng tiện giao thông thì trong những năm gần đây, chiếc xe gắn máy
đã trở nên phổ biến hơn và hầu nh trở thành phơng tiện giao thông chính của đại
đa số ngời dân. Hiện nay, có những gia đình có 1, 2 thậm chí có đến 3, 4 chiếc xe
gắn máy trong nhà.
Trong cơ cấu tham gia giao thông đô thị ở Việt Nam, xe gắn máy chiếm vị
trí đầu bảng với tỷ lệ khoảng 61%, nghĩa là cứ 10 ngời dân thì có tới hơn 6 ngời
sử dụng xe máy. Chỉ riêng thành phố Hồ chí minh đã có 2 triệu xe máy, ở Hà nội
thì con số này xấp xỉ 1 triệu, còn không kể đến một số lợng xe không nhỏ ở các
vùng khác.
Để đáp ứng nhu cầu khổng lồ về xe gắn máy nh vậy, thị trrờng xe gắn máy
Việt Nam trong những năm gần đây đã có những chuyển biến rõ rệt. Thị trờng xe
gắn máy đã có nhiều nhà cung cấp với những sản phẩm phong phú, đa dạng và
hợp thời trang.
3
Nếu nh trớc đây, xe gắn máy xuất hiện trên thị trờng Việt Nam chỉ qua con
đờng nhập khẩu nguyên chiếc thì nay đã có một số doanh nghiệp sản xuất và lắp
ráp xe gắn máy có vốn đầu t nớc ngoài tại Việt Nam. Một số hãng sản xuất xe gắn
máy hàng đầu trên thế giới nh : Honda, Suzuki, Yamaha,... đã liên doanh với Việt
Nam để sản xuất và cung cấp xe máy cho ngời tiêu dùng Việt Nam ngay trên lãnh
thổ Việt Nam. Nh vậy là sự ra đòi của các liên doanh : Honda Việt Nam, Suzuki
Việt Nam, Yamaha Việt Nam,... đã đáp ứng đợc sự mong đợi của ngời tiêu dùng
Việt Nam. Sản phẩm của các liên doanh này rất đa dạng và phong phú. Một số
hãng nh Suzuki Việt Nam ngoài việc cải tiến những sản phẩm hiện có trên thị tr-

trong điều kiện mức thu nhập bình quân đầu ngời của ngời dân Việt Nam còn
thấp hơn từ 2,5 10 lần so với một số nớc ASEAN khác thì giá bán xe gắn máy
hiện nay của các doanh nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài đợc các chuyên gia đánh
giá là cao bất hợp lý.
Trong vòng 2 năm trở lại đây, nắm bắt đợc nhu cầu về xe gắn máy tại Việt
Nam là rất cao, những ông chủ tập đoàn sản xuất xe gắn máy lớn tại Trung Quốc
nh: tập đoàn Lifan, Zongshen, Hongda,...bằng chiến thuật theo mẫu của các
động cơ đang có sẵn trên thị trờng đã sản xuất hàng loạt sản phẩm xe gắn máy với
giá bán thấp kỷ lục để xuất sang các thị trờng Đông nam á,Châu phi, Bắc
mỹ...trong đó có Việt Nam. ý đồ này đã thực sự rất thành công trên thị trờng Việt
Nam vì một phần lớn bộ ngời dân lao động Việt Nam có nhu cầu mua xe gắn
máy song lại có thu nhập thấp, hoặc những ngời có nhu cầu đổi xe mới song lại
không có đủ tiền.
Với sự xuất hiện của các sản phẩm xe gắn máy Trung Quốc, thị trờng xe
gắn máy Việt Nam đã thực sự sôi động lên rất nhiều. Những sản phẩm xe gắn
máy Trung Quốc đợc nhập khẩu vào Việt Nam hàng loạt với giá bán rất thấp, tuỳ
thuộc vào từng chủng loại, động cơ mà giá bán chỉ dao động từ 8.000.000 VND
10.000.000 VND. Ngời tiêu dùng Việt Nam đã có thể thoả mãn nhu cầu của
mình với những sản phẩm đa dạng, phong phú mà giá bán chỉ bằng 1/3 giá bán
của một số hãng sản xuất xe gắn máy nổi tiếng nh: Honda, Suzuki, Yamaha,...
Gián tiếp đa sản phẩm xe gắn máy Trung Quốc vào thị trờng Việt Nam đó
là những doanh nghiệp lắp ráp dây chuyền dạng IKD. Doanh nghiệp lắp ráp trên
thị trờng Việt Nam tồn tại lên tới hàng trăm doanh nghiệp lớn, nhỏ của Việt Nam
cũng có mà liên doanh với nớc ngoài cũng có.
6
Qua đó ta cũng thấy sản lợng xe gắn máy Trung Quốc đa vào thị trờng Việt
Nam cũng ngày càng tăng lên.
Hoạt động của các doanh nghiệp này chủ yếu là nhập linh kiện, chi tiết,
phụ tùng của các hãng sản xuất tại Trung Quốc rồi đem về lắp ráp, hoàn thiện để
tung ra thị trờng. Với giá đầu vào của một bộ linh kiện dao động từ 300 350 $/

Qua phân tích ở trên ta thấy, thị trờng xe gắn máy Việt Nam trong những
năm gần đây thực sự rất sôi động bởi đã có doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe
gắn máy có vốn đầu t nớc ngoài đi vào hoạt động cộng với đó là hàng loạt chủng
loại xe gắn máy Trung Quốc đợc nhập khẩu và lắp ráp bởi các dây chuyền dạng
IKD trên thị trờng Việt Nam. Trớc những thực trạng đó, công ty Honda Việt Nam
có rất nhiều cơ hội cũng nh thách thức để có thể tiếp tục tạo dựng và duy trì lòng
tin của ngời tiêu dùng Việt Nam vào những sản phẩm mà công ty đã và đang tiến
hành sản xuất lắp ráp.
8
II. Cơ hội và thách thức của Honda Việt Nam.
1.Cơ hội.
Cơ hội là những hoàn cảnh hay yếu tố có thể tạo điều kiện thuận lợi cho
việc khai thác hoặc phát triển 1 năng lực, một ý tởng hoặc một công việc kinh
doanh. Điều quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp là cần phải biết tận dụng
những cơ hội , điểm mạnh của mình để ngày càng phát triển.
Với số dân trên 80 triệu ngời, phơng tiện di chuyển chủ yếu là xe gắn máy,
thị trờng Việt Nam là một thị trờng tiềm năng và đã tạo ra một cơ hội rất lớn cho
công ty Honda Việt Nam.
Những điểm yếu của các đối thủ cạnh tranh cũng đã và sẽ tạo cơ hội cho
chính công ty Honda Việt Nam. Nh chúng ta đã biết, thị trờng xe gắn máy trong
những năm gần đây đã thực sự trở nên sôi động. Sự ra đời của các liên doanh sản
xuất xe gắn máy, sự ra đời của các dây chuyền lắp ráp dạng IKD cùng với sự nhập
khẩu ồ ạt một lợng lớn xe gắn máy Trung Quốc vào Việt Nam đã làm cho thị tr-
ờng Việt Nam đã sôi động lại càng sôi động hơn.
Ngời tiêu dùng Việt Nam có nhu cầu về xe gắn máy song lại có thu nhập
thấp hoặc có nhu cầu đổi xe mới nhng lại không có đủ tiền giờ đây đã có thể thoả
mãn nhu cầu của mình bằng những sản phẩm đa dạng, phong phú mà giá bán lại
rất rẻ. Những chiếc xe máy Trung Quốc đợc nhập về hoặc đợc lắp ráp bởi các dây
chuyền lắp ráp dạng IKD có giá dao động chỉ từ 8.000.000 VND 10.000.000
VND. Với số tiền nh vậy, trớc đây ngời dân có thu nhập thấp không thể mua đợc

đầu của thập kỷ 70. Sản phẩm ban đầu là những chiếc xe Honda Cup 50, Cup 70,
Super Cup,... đã thực sự chinh phục đợc lòng tin của ngời tiêu dùng Việt Nam
bằng chính chất lợng và sự tiện dụng của những sản phẩm đó. Ngời tiêu dùng Việt
Nam biết tới xe gắn máy chính là do tập đoàn Honda mang lại, thậm chí ngời ta
còn gọi chiếc xe gắn máy là xe Honda.
10
Chính vì lẽ đó, việc thành lập và đi vào hoạt động của công ty Honda Việt
Nam đã đáp ứng đợc sự mong chờ và đón nhận của ngời tiêu dùng Việt Nam. Sau
gần 5 năm đi vào hoạt động kinh doanh, từ sản phẩm ban đầu là Super Dream và
tiếp sau đó là Honda Future, công ty Honda Việt Nam đã từng bớc trởng thành và
đứng vững đợc trên thị trờng Việt Nam.
Tính tới đầu năm 2001, Honda Việt Nam đã tiêu thụ đợc trên 300.000 xe
máy, chỉ tính riêng trong năm 2000 con số tiêu thụ đợc là trên 160.000 chiếc, lợi
nhuận luỹ kế đạt đợc là trên 65,7 triệu USD.
Với một đội ngũ công nhân lao động có tay nghề, đội ngũ kỹ s của Honda
Việt Nam đợc đào tạo tại nớc ngoài: (tại Honda Thái lan, Honda Nhật...) thực sự
là cơ sở để Honda Việt Nam bảo đảm chất lợng của từng sản phẩm sản xuất ra.
Bên cạnh đó, với một bộ máy quản trị chặt chẽ, thống nhất từ Tổng giám
đốc tới các giám đốc, phòng, ban, phân xởng, tổ sản xuất, chất lợng xe gắn máy
của Honda Việt Nam luôn đợc kiểm tra sát sao, chặt chẽ trớc khi xuất xởng và
bán tới tận tay ngời tiêu dùng. Sản phẩm của Honda Việt Nam đã đạt tiêu chuẩn
quản lý chất lợng ISO 9002.
Ngay từ khi xây dựng nhà máy tại Việt Nam, vấn đề môi trờng sản xuất đã
đợc quan tâm. Vì vậy, vừa qua Honda Việt Nam đã đợc cấp chứng chỉ đạt hệ
thống quản lý môi trờng theo tiêu chuẩn ISO 14000.
Với tầm nhìn chiến lợc lâu dài, các nhà quản trị của công ty Honda Việt
Nam đã và đang đầu t vào việc sản xuất 1 phần động cơ tại Việt Nam, bên cạnh
đó Honda Việt Nam còn tiến hành liên doanh với công ty VMEP để sản xuất
động cơ đầu tiên tại Việt Nam. Nh vậy, chúng ta có thể hy vọng rằng trong một t-
ơng lai không xa, ngời dân Việt Nam có thể sử dụng những chiếc xe máy đợc sản

gắn máy Trung Quốc đã khai thác triệt để thị trờng Việt Nam.
Từ khi những chiếc xe gắn máy Trung Quốc xuất hiện ở Việt Nam thì thị
trờng xe gắn máy Việt Nam trở nên sôi động, nhu cầu mua xe tăng đột biến.
Một nớc với 80% số dân làm nông nghiệp thì ngời dân ở nớc đó không phải
là không có khó khăn. Nhiều ngời có nhu cầu mua xe máy hoặc những ngời đang
đi xe cũ nhng lại muốn đổi sang xe mới thì lại không có đủ tiền. Chính vì vậy, xe
máy Trung Quốc có mặt ở thị trờng Việt Nam với giá bán rẻ kỷ lục nh vậy đã đáp
ứng đợc một lợng lớn nhu cầu của những ngời dân lao động và giới bình dân. Mặc
dù biết là chất lợng xe máy Trung Quốc là không đảm bảo nhng họ vẫn mua bởi
nó phù hợp với túi tiền của họ.
Đứng trớc việc nhập khẩu ồ ạt xe máy Trung Quốc nh vậy, Honda Việt
Nam đã bị thiệt hại rất lớn. Sự thiệt hại này của Honda Việt Nam vừa là hữu hình
vừa là vô hình.
Thiệt hại hữu hình là ở chỗ: sức mua của ngời tiêu dùng Việt Nam với
những sản phẩm do Honda Việt Nam sản xuất đã giảm đi rất lớn do việc họ
chuyển sang mua sản phẩm xe gắn máy Trung Quốc với giá rẻ hơn rất nhiều.
Còn thiệt hại vô hình là ở chỗ: uy tín của công ty Honda đã bị suy giảm rất
lớn và giá trị của chúng là bao nhiêu thì không có một phép tính nào có thể tính đ-
ợc bởi việc sử dụng nhái lại những kiểu dáng, nhãn hiệu mà công ty Honda đã
gây dựng đợc sự tín nhiệm đối với ngời tiêu dùng nh: Dream II, Super Dream,
Wave, Spacy,...Không những nhái lại kiểu dáng mà những ngời sản xuất xe
Trung Quốc còn nhái lại nhãn hiệu của Honda hoặc nếu nh có khác thì chỉ khác
ở một số bộ phận, chi tiết mà rất khó có thể nhận ra. Những ngời không sành về
xxe máy sẽ rất khó phân biệt đâu là xe Nhật, đâu là xe Trung Quốc. Tuy Honda
Việt Nam đã có những khuyến cáo và thông báo trên các phơng tiện thông tin đại
chúng về nhãn hiệu, kiểu dáng,...nhng có vẻ vẫn cha đạt hiệu quả. Vấn đề này
13