1
Âải Hc  Nàơng - Trỉåìng Âải hc Bạch Khoa
Khoa Âiãûn - Nhọm Chun män Âiãûn Cäng Nghiãûp
Giạo trçnh MẠY ÂIÃÛN 1
Biãn soản: Bi Táún Låüi

Chỉång 4
M.B.A LM VIÃÛC ÅÍ TI ÂÄÚI XỈÏNG
Trong âiãưu kiãûn lm viãûc bçnh thỉåìng ca lỉåïi âiãûn, ta cọ thãø phán phäúi âãưu
phủ ti cho ba pha, lục âọ m.b.a lm viãûc våïi âiãûn ạp âäúi xỉïng v dng âiãûn trong
cạc pha cng âäúi xỉïng. Ta xẹt sỉû cán bàòng nàng lỉåüng v sỉû lm viãûc ca mba
trong âiãưu kiãûn âiãûn ạp så cáúp U
1
= const, v táưn säú f = const.
4.1. GÈAN ÂÄƯ NÀNG LỈÅÜNG CA M.B.A
Trong quạ trçnh truưn ti nàng lỉåüng qua MBA, mäüt pháưn cäng sút tạc
dủng v phn khạng bë tiãu hao trong mạy. Xẹt mba lm viãûc åí ti âäúi xỉïng, sỉû
cán bàòng nàng lỉåüng dỉûa trãn så âäư thay thãú chênh xạc hçnh 4.1.

x
’
2
r
1
r
’
2
x

&
r
m
0
I
&
1
I
&
'
I
&
2
−

x
m
'
2
U
&
−
1
E
&
−

Z
’
t

• Täøn hao sàõt trong li thẹp mba : p
Fe
= m
1
r
m
I
o
2

Cäng sút cn lải gi l cäng sút âiãûn tỉì chuøn sang dáy qún thỉï cáúp:
P
ât
= P
1
- (p
cu1
+ p
Fe
) = m
2
E
2
I
2
cosΨ
2
(4.2)
2
Cäng sút åí âáưu ra P

I
2
cosϕ
2
(4.3)
Cng tỉång tỉû nhỉ váûy, ta cọ cäng sút phn khạng nháûn vo dáy qún så cáúp:
Q
1
= m
1
U
1
I
1
sinϕ
1
(4.4)
Cäng sút ny trỉì âi cäng sút âãø tảo ra tỉì trỉåìng tn åí dáy qún så cáúp q
1
=
m
1
x
1
I
2
1
v tỉì trỉåìng trong li thẹp q
m
= m

- q
2
= m
2
U
2
I
2
sinϕ
2
(4.6)
Trong âọ q
2
= m
2
x
2
I
2
2
âãø tảo ra tỉì trỉåìng tn åí dáy qún thỉï.
Ti cọ tênh cháút âiãûn cm (ϕ
2
> 0) thç Q
2
> 0, lục âọ Q
1
> 0 v cäng sút phn
khạng truưn tỉì dáy qún så cáúp sang dáy qún thỉï cáúp.
Ti cọ tênh cháút âiãûn dung (ϕ

βU
rn*
βU
nx*
U
1dm
=1
P H
K
ϕ
2
Hçnh 4-3 Xạc âënh ΔU ca mba

'
20
'
2
'
20
20
220
U
UU
U
UU
U
−
=
−
=Δ

I
I
==β
: hãû säú ti ca mba.
cosϕ
2
: hãû säú cäng sút ca mba.
Ta cọ:
*nr
'
âm2
'
2
âm1
'
âm2n
'
âm1
'
2n
U
I
I
U
Ir
U
Ir
BC β===

3

n
1U
2
'
*2


2
n
mU1U
2
'
*2*
+==
(4.7)
Tờnh m vaỡ n, ta õổồỹc :
m = CK+KB = (U
nr*
cos
2
+U
nx*
sin
2
)
n = AH-HP = (U
nx*
cos
2
-U

= (U
nr*
cos
2
+ U
nx*
sin
2
) (4.8)
Tờnh U
*
theo %, ta vióỳt laỷi bióứu thổùc trón:
U
*
% = (u
nr
%cos
2
+ u
nx
%sin
2
) (4.9)
hoỷc U
*
% = u
n
%(cos
n
.cos

-u
nx
%

2
> 0
cos
2
=0.8
cos
2
=0.8

U%
0

2
< 0
cos
2
=1
(b)
Hỗnh 4-4
a.Quan hóỷ
U=f()
cos

2 = const
b. Quan hóỷ
U= f(cos

=
const khi tàng ti thç tè säú biãún ạp k phi thay âäøi, nghéa l ta phi thay âäøi säú vng
dáy N.
Mäüt cün dáy cọ hai âáưu ra, åí giỉỵa hồûc cúi cün dáy ta âỉa ra mäüt säú âáưu
dáy ỉïng våïi cạc vng dáy khạc nhau âãø thay âäøi âiãûn ạp.
4.3.1. Thay âäøi säú vng dáy khi mạy ngỉìng lm viãûc:
Dng cho cạc mạy biãún ạp hả ạp khi âiãûn ạp thỉï cáúp thay âäøi hồûc khi âiãưu
chènh âiãûn ạp theo âäư thë phủ ti hng nàm.
Âäúi våïi mba cäng sút nh : mäüt pha cọ 3 âáưu phán nhạnh : ± 5%U
âm
.
Âäúi våïi mba cäng sút låïn : mäüt pha cọ 5 âáưu phán nhạnh: ±2x 2.5%U
âm

Viãûc thỉûc hiãûn âäøi näúi khi mạy ngỉìng lm viãûc, nãn thiãút bë âäøi näúi âån gin,
r tiãưn, âàût trong thng dáưu v tay quay âàût trãn nàõp thng.
Cạc âáưu phán ạp âỉa ra cúi cün dáy thç viãûc cạch âiãûn chụng dãù dng hån
(hçnh 4.5a).
Cạc âáưu phán ạp âỉa ra giỉỵa cün dáy thç lỉûc âiãûn tỉì âäúi xỉïng v tỉì trỉåìng
tn phán bäú s âãưu (hçnh 4.5b). Hçnh 4-5
Cạc kiãøu âiãưu chènh âiãûn ạp ca mba
(a) (b)
2

X
2

C
2

C
2

C
2

C
1

C
1

C
1

T
1

T
1

T

sang âáưu nhạnh X
2
, trong âọ T
1
, T
2
l cạc tiãúp xục
trỉåüc; C, C
2
l cäng-tàõc-tå. ÅÍ vë trê (a v c) dng qua cün khạng K theo hai chiãưu
ngỉåüc nhau, nãn tỉì thäng trong li thẹp gáưn bàòng khäng, âiãûn khạng X ca cün
khạng ráút bẹ. Trong vë trê trung gian (b) dng ngàõn mảch chảy qua K cng chiãưu
nãn cọ tỉì thäng φ v X låïn, lm gim dng ngàõn mảch I
n
.
Cäng-tàõc-tå C
1
, C
2
âàût riãng trong thng dáưu phủ gàõn vo vạch thng dáưu, vç
quạ trçnh âọng càõt cäng-tàõc-tå lm báøn âáưu.
Trãn hçnh 4.7 trçnh by så âäư ngun l ca bäü âiãưu ạp dỉåïi ti dng âiãûn tråí
R. Âiãûn tråí R lm chỉïc nàng hản chãú dng âiãûn ngàõn mảch. Cn hinh 4.8 cho ta
tháúy viãûc bäú trê bäü âiãưu ạp dỉåïi ti trong thng mba. Hçnh 4-7
Ngun l âiãưu ạp dỉåïi ti dng âiãûn tråí R
R
A