1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC NGOI THNG
o0o
Công trình tham d Cuc thi
Sinh viên Nghiên cu Khoa hc trng i hc Ngoi thng 2013 Tên công trình
VN NG HẨNH LANG TI M VẨ
MT S VN T RA CHO CÁC DOANH NGHIP VIT NAM
XUT KHU SANG TH TRNG M Nhóm ngành: Kinh doanh và qun lý 3 Hà Ni, ngày 6 tháng 5 nm 2013
Anh BP 47
3.3. Vn đng hƠnh lang trong v kin cá tra, cá basa ca Vit Nam 57
4. ánh giá chung v hot đng vn đng hành lang ti M. 64
Chng III: Mt s vn đ đt ra cho các doanh nghip Vit Nam xut khu sang
th trng M 66
1. Tng quan hot đng xut khu ca Vit Nam sang th trng M 66
1.1 Kim ngch xut khu ca Vit Nam sang th trng M giai đon 2007-2012
67
1.2 Nhng mt hƠng xut khu ch lc ca Vit Nam sang th trng M nm
2012 68
3
2. Nhng khó khn mƠ doanh nghip Vit Nam gp phi khi xut khu sang th
trng M 69
2.1. Khó khn t phía chính ph M trong vic ban hƠnh các đo lut, to ra các
hƠng rƠo nhm bo h sn xut trong nc trc hƠng nhp khu ca Vit
Nam. 69
2.2. Khó khn t phía các doanh nghip, hip hi M vƠ các nc xut khu
khác vƠo M có hƠng hóa cnh tranh vi hƠng xut khu ca Vit Nam vƠo M.
71
2.3 Khó khn do nng lc ca doanh nghip xut khu Vit Nam sang th
trng M 72
3. xut mt s gii pháp liên quan đn hot đng vn đng hành lang 73
3.1. Gii pháp v mô 73
3.2. Gii pháp vi mô 78
KT LUN 80
tng kim ngch thng mi hai chiu gia Vit Nam và Hoa K đt 18,004 t USD, tng
gn 19,5% so vi cùng k nm trc. S liu nm 2010 cho thy, Vit Nam đng th 27
trong s các nc xut khu vào Hoa K. Nm 2011, kim ngch xut nhp khu ca Vit
Nam vi M đt hn 21,456 t USD, trong đó Vit Nam xut siêu hn 12 t USD.
Tuy nhiên, quan h thng mi gia Vit Nam và M vn còn tn ti nhiu khó
khn. Th nht, nn kinh t M đang gp phi thc thách ln: t l tht nghip cao, nm
2011 là 9,1%; n công ca Hoa K hin nay lên ti 15 nghìn t USD, lng n công M
trong thi k tng thng Obama đn nay còn nhiu hn c s n tích ly t thi k tng
thng George Washington cho ti thi k tng thng Bill Clinton …ó là mt trong s
nguyên nhân khin M đư tip tc thc hin nhiu bin pháp và rào cn thng mi nhm
bo h sn xut trong nc (đo lut Farm Bill, Lacey, gây nhiu khó khn trong v kin
tôm, cá tra, basa ca Vit Nam…). Thc t cho thy, M đư nhiu ln gây khó d cho
doanh nghip Vit Nam, có th k đn là các v kin chng bán phá giá, chng tr cp
đi vi nhng mt hàng nh túi nha PE, ng thép, thy sn…Và gn đây M gây khó
d cho các mt hàng các mt hàng nông sn.Vào tháng 11/2011, qu thanh long – mt
mt hàng nông sn đư phi mt đn 8 nm đ C quan Kim dch đng thc vt M
(APHIS) ca B nông nghip M cho phép trái cây Vit Nam tip cn th trng M vào
tháng 7/2003– bng dng b M cm thông quan vì cho là có d lng thuc bo v thc
vt vt quá mc cho phép. Tuy nhiên, theo đi din mt doanh nghip tham gia xut
khu mt hàng này, mc dù kt lun có lng tn d thuc nhng FDA (c quan qun lỦ
Thuc và thc phm M) li không quy đnh rõ gii hn t l bao nhiêu. iu đáng nói
là, trc đó M không h có quy đnh này… Khó khn hn na khi c quan qun lỦ
Thuc và thc phm M (FDA) đa ra lut mi v qun lỦ v sinh an toàn thc phm đi
vi hàng nông sn nhp khu, theo quy đnh đó thì 100% lô hàng thanh long s b kim
tra trc khi thông quan hay vì 10% trc đây. S vic này đư khin nhiu doanh nghip
ca ta chn gii pháp ngng xut khu thanh long, nh hng rt ln ti cuc sng ca
bà con nông dân, cng nh các doanh nghip xut khu thanh long ca Vit Nam. Nm
6
- Lobby (danh t) là hành lang Ngh vin (a lobby politician: ngi hot đng
chính tr hành lang hoc ngi hot đng chính tr hu trng).
- Lobby (đng t) là vn đng hành lang (đa ra hoc thông qua mt đo lut
Ngh vin) hoc lui ti hành lang Ngh vin tranh th lá phiu ca ngh s.
- Vn đng hành lang là c gng gây nh hng đn suy ngh ca nhng nhà lp
pháp hay các quan chc chính quyn khác đ ng h hay phn đi mt vn đ c th, nh
vn đng hành lang đ bo v môi trng tt hn, vn đng hành lang chng li s gia
tng ca v khí ht nhân.
1.2. Di góc đ ca nhng nhà nghiên cu
- Vn đng hành lang (lobby) v ngha đen gc ting Anh, là hành lang rng ca
nhà Quc hi, là ni ch đi trong tin snh ca các khách sn hay toà nhà ln. Nhng
lobby còn có ngha bóng rt thông dng, đó là “vn đng ngi có chc, có quyn nhm
giúp mình đt đc mc đích gì đó v kinh t, chính tr, xã hi, ” .
- Vn đng hành lang ngha là n lc có ch Ủ đ gây nh hng đn các quyt
đnh chính tr thông qua nhiu hình thc vn đng nhm vào các nhà hoch đnh chính
sách.
- Nói mt cách đn gin, vn đng hành lang là thuyt phc ngi đc vn đng
ban hành chính sách theo ý mun ca ngi vn đng. Vn đ cn vn đng có th là mt
d lut hoc đn gin ch đ yêu cu ngh s tip xúc thng xuyên hn vi mt nhóm c
tri nào đó. Nói mt cách khái quát thì vn đng hành lang là đa ra chính kin ca mt
nhóm li ích đi vi mt chính sách ca Nhà nc và tác đng đ bin đi chính sách đó
theo nhu cu ca nhóm li ích.
1.3. Di góc đ ca các chuyên gia vn đng hành lang
- Vn đng hàng lang là vn đng giùm cho ngi khác v mt vn đ mà ngi
đó không hiu rõ đng đi nc bc, h không bit phi vn đng nh th nào, vn
đng ai đ đ đt đc ý nguyn ca h lên c quan lp pháp (theo Ann Sullivan, chuyên
viên vn đng hành lang Washington).
8
vic đa ra Ngh vin nhng d tho lut làm nh hng không tt đn quyn li ca
thân ch và n lc nhm gây nh hng ti quyt đnh ca Thng đc bang.
9
Các hot đng vn đng hành lang bao gm vic lên k hoch, chun b, nghiên
cu, tìm kim thông tin có ch đnh, thc hin vn đng đúng thi đim, phi hp vi
hot đng vn đng ca nhng ngi khác. ó là quá trình giao tip bng vn bn hoc
bng li nói (bao gm c giao tip đin t) đi vi quan chc thuc c quan lp pháp,
hành pháp đc thc hin vi danh ngha là đi din cho khách hàng nhm thit lp, sa
đi hoc thông qua pháp lut Liên bang (bao gm c d tho lut); thit lp, sa đi hoc
thông qua quy tc Liên bang, quyt đnh ca Chính ph hoc bt k chng trình, chính
sách nào khác ca Chính ph Hoa K; qun lý thc thi chng trình, chính sách Liên
bang (bao gm c đàm phán, gii thng hoc qun lý mt hp đng, khon tr cp,
khon vay, giy phép); đ c hoc xác nhn cá nhân vào các v trí liên quan thuc thm
quyn ca Thng ngh vin.
Tuy nhiên, cng có quan đim tip cn vn đng hành lang t mt trái ca nó, theo
đó vn đng hành lang chính là vic dùng th lc ca tin bc đ vn đng hoc làm áp
lc đ Quc hi hoc các c quan nhà nc hành đng theo chiu hng phc v quyn
li riêng ca các nhà t bn. Nh vy, vn đng hành lang đc hiu là nhng hot đng
có tính h thng nhm tip cn, thuyt phc, gây nh hng, tác đng đn quá trình ra
quyt đnh ca c quan lp pháp, hành pháp, các ngh s, quan chc và nhng ngi có
thm quyn khác trong b máy nhà nc đ h ng h hoc không ng h chính sách,
d lut, chng trình, k hoch, hp đng, chng ch, s đ c, b nhim hoc mt vn
đ nào đó vì li ích ca cng đng, các nhóm li ích hoc ca cá nhân.
2. Vai trò ca vn đng hƠnh lang
Hot đng vn đng hành lang là quá trình kin ngh đn chính quyn đ gây nh
hng đn vic ra chính sách, quyt đnh. Vn đng hành lang theo đúng ngha đc ghi
nhn trong các vn bn pháp lut có mc đích rt trong sáng và có vai trò, tác dng tích
nhng mi quan tâm ca c tri hoc phi bit cách gii thích tha đáng cho c tri v mt
hành đng b phiu bt thng nào đó ca mình. Mc dù các ngh s phi chu s ch đo
ca các nhóm đng phái trong H vin và Thng vin khi b phiu, song h vn phi
dành s quan tâm đáng k đn ý kin ca công lun và ca c tri ti các qun hay bang
ca mình. Nu mt ngh s nhn đc yêu cu ca mt s lng đáng k c tri v mt
vn đ nào đó, trong lúc ban lưnh đo đng yêu cu v này phi b phiu khác đi, thì ting
nói ca c tri thng chi phi kt qu b phiu cui cùng. Do đó, v bn cht, vn đng
hành lang là s chia s quyn lc gia Nhà nc và xã hi. S tha nhn v mt pháp lý
ca vn đng hành lang cng là s minh ho c th v tính đi din ca Quc hi M.
Th hai, vn đng hành lang giúp cho các ý nguyn ca c tri đn đc vi chính
quyn, mà c th là c quan lp pháp, mt cách nhanh chóng, rõ ràng, hiu qu nht.
Theo quy đnh ca pháp lut, bt k công dân, t chc hoc công ty nào đu có th đ đt
ý nguyn ca mình lên Quc hi. Tuy nhiên, tht là không thc t nu yêu cu mt v dân
11
biu, mt ngh s hay các nhân viên ca h dành thi gi đ nói chuyn vi tng c tri,
tng t chc hoc đoàn th hin din trong đn v bu c ca h. Hn na, không phi c
tri nào cng có kh nng chuyn ti đn ngh s nhng thông đip rõ ràng, chính xác,
ngn gn và đi thng vào ni dung, mc đích cn đt ti nhm thu hút s chú ý ca h.
Vì vy, các t chc, công ty hay các nhóm c tri có cùng li ích phi nh đn các nhà
vn đng hành lang. ây là nhng ngi ít nhiu gn bó vi hot đng ngh trng,
có th dành thi gian đ tip xúc, tác đng đn các ngh s, có các mi quan h cng nh
kinh nghim trong vic vn đng các chính khách. Mt chuyên gia vn đng hành lang
có th nói thay cho nhiu ngi khi trình bày các quan đim chính sách trc Quc hi.
Chuyên gia vn đng hành lang cng bit s phi chun b ni dung thông đip nh th
nào, thông qua các phng thc gì đ có th gây sc ép hay tác đng có hiu qu đn các
ngh s. ây chính là cách bin bc xúc ca công chúng, ca c tri thành bc xúc ca
chính quyn đ tranh th s ng h ca chính quyn đi vi nhng vn đ mà c tri quan
đi ti Washington vào nhng nm 60 ca th k XIX. Nhng ngi mun ly đc s
nh hng ca tng thng Ulysses S Grant thng nhóm hp ti hành lang ca khách sn
Willard và c tìm cách thu hút s chú ý ca ngài đ ngài chú ý ti mt s lnh vc đc
bit. Th k XIX, vn đng hành lang Washington đư phát trin đn mc mà đc cho
là tin thân ca ngành vn đng hành lang hin nay. Các thng ngh s cng nh h vin
s không ch hài lòng vi nhng nhà vn đng hành lang mà còn đc h cung cp thông
tin mt cách ngn gn chi tit v các vn đ din ra trong thi đim đó. Nhng ngi s
xut hin trc y ban Quc hi đc cung cp cho các mi quan h, son tho trc bài
nói, và tp luyn. Cho đn đu th k XIX, cùng vi vic Quc hi M cho phép công
dân tip xúc vi các ngh s đ vn đng h ng h hoc không ng h đi vi nhng
chính sách, d lut s hoc đang đc xem xét ti Ngh vin, hot đng vn đng hành
lang bt đu đc tha nhn rng rãi. T đó đư hình thành mt lp ngi hoc t chc
chuyên nghip gi vai trò trung gian, làm nhim v “con thoi” gia c tri hoc các nhóm
li ích vi các ngh s nhm tác đng đn nhng chính sách, d lut. Nhng ngi này
đc gi là các nhà vn đng hành lang (lobbyist). H hot đng vi mc đích trong sáng
và đc ghi nhn trong Hin pháp. Bng các cuc gp g chính thc hoc không chính
thc, vit th, kin ngh, gi đin thoi,… nhà vn đng hành lang tham gia vào quá trình
hình thành các quyt đnh ca ngh s đ h đa ra quyt đnh hoc ban hành chính sách
tt hn cho ngi hoc nhóm li ích mà mình đi din. Tuy nhiên, do hot đng vn
đng hành lang thng gn vi nhng cuc tip xúc cá nhân nên dn dn hot đng này
đư b bin tng. Trong không ít trng hp, vn đng hành lang đc miêu t nh mt
con “quái vt”, tìm mi cách lun lách vào các phòng, ban, hành lang ngh vin đ làm
lng đon Quc hi. Trc tình trng đó, Quc hi M đư ban hành nhiu đo lut đ
đa hot đng vn đng hành lang vào khuôn kh nh Lut đng kỦ đi din nc ngoài
13
nm 1938, Lut liên bang v hot đng vn đng hành lang nm 1946, Lut v công khai
hot đng vn đng hành lang nm 1995. Theo quy đnh ca các lut này thì mi cá
c bit ti Anh ngay t thp k 60 và ch yu là thp k 70 ca th k XX, hot
đng vn đng hành lang Anh phn ln là hot đng ri rc và không đc kim soát.
Nm 1979, đi th ca Margaret Thatcher dng nh là du hin ca s ni lên ca
ngành vn đng hành lang và đ phô trng mi quan h ca h và nh hng ca h vi
b máy chính ph. Nhng công ty nh Ian Greer Associates và PR+CI (ni mà tác gi đư
tng làm vic trong thp k 80 ca th k 20) luôn nhn mnh v nhng mi quan h bn
vng ca h vi quan chc ca ng bo th. Còn nhng công ty khác nh Gifford Jeger
Weeks (GJW) có nhiu mi quan h vi đa ng. Theo đó, mà ngành vn đng hành
lang thành công rng rãi, và ha hn môt s phát trin sâu rng trong tng lai sp ti.
Bên cnh đó, cng có nc t chi vn đng hành lang vì bt ngun t nhn thc
không thc t v dân ch. Lut Le Chapelier ca Pháp ngày 14 tháng 6 nm 1791 cm
các nhóm li ích tham gia vào din đàn chính tr. Quan h gia Nhà nc và công dân
phi là quan h trc tip và nó không đc các tp đoàn t nhân trung gian xen vào.
Chính vì vy, pháp lut ca Pháp cho đn nay vn có th thy s thiu coi trng các
nhóm li ích. iu 3 ca Hin pháp nm 1958 quy đnh: “Ch quyn quc gia thuc v
nhân dân thông qua các đi biu hoc ngh viên và trng cu ý dân. Không b phn ngi
dân hay cá nhân nào đc chim ly”.
Dù đc tha nhn hay không thì vn đng hành lang vn là mt thc t không
th thiu trong đi sng chính tr, nó phát trin “đng hành” cùng vi s phát trin ca
h thng chính tr ti mi quc gia.
4. Tác đng ca vn đng hƠnh lang
Bt k vic gì cng có tính hai mt và vn đng hành lang không phi ngoi l.
Vn đng chính sách nói chung và vn đng chính sách thng mi nói riêng có nhiu
tác đng tích cc đn mt vài nhóm li ích nhng cng có không ít tác đng tiêu cc.
4.1. Tác đng tích cc
Không phi ngu nhiên mà nhiu nc trên th gii vn đng hành lang đư và đang
tr nên rm r vi đ mc đ, quy mô, làm tn kém rt nhiu tin ca, công sc. Trên
th ca lobby s nhn đc mt s tác đng tích cc di đây:
- Th nht, hot đng kinh doanh ca doanh nghip có th đc h tr mt cách
mnh m nh chính sách thng mi ca nhà nc mà doanh nghip đư vn đng. Hot
đng thng mi quc t ca doanh nghip chu s điu chnh ca các chính sách thng
mi quc t liên quan trc tip nh thu quan, l phí, hàng rào k thut, kim dch…
hoc gián tip nh kh nng tip cn th trng ni đa ca hàng hóa, dch v cnh tranh
nc ngoài. Bng vn đng chính sách thng mi quc t, quan đim và quyn li ca
doanh nghip đc c quan có thm quyn bit đn và có th cân nhc trong quá trình
hoch đnh, đàm phán chính sách liên quan, t đó kh nng doanh nghip có th kinh
16
doanh thun li và thu đc nhiu li ích trong tng lai đc nâng cao. Nói cách khác,
bng cách này doanh nghip có th nhn đc s h tr chính sách trong tng lai đ
kinh doanh thun li;
- Th hai, chin lc kinh doanh trong ngn, trung hay dài hn ca doanh nghip
đc thc hin tt hn vi các thông tin v chính sách trong tng lai. Tham gia vn
đng chính sách, doanh nghip mt mt phi tìm hiu k các xu hng chính sách liên
quan, mt khác cng góp phn vào vic to hình cho chính sách mi. Vì vy, doanh
nghip có rt nhiu thông tin giá tr đ có th hoch đnh chính sách kinh doanh ca mình
trong tng lai sát nht có th vi các chính sách liên quan s áp dng;
- Th ba, hình nh ca doanh nghip và thông tin ca ngành đc qung bá và tuyên
truyn rng rãi trong công chúng. Các chin dnh vn đng chính sách thng din ra
không ch vi nhng hot đng hoch đnh, ký kt hay thc thi các cam kt quc t mà
còn đc thc hin gián tip thông qua áp lc to ra bi các đn v thông tn báo chí. Và
cng thông qua kênh này, hình nh và quyn li ca doanh nghip hay ngành đc công
chúng bit đn, chia s nu lp lun ca doanh nghip đ sc thuyt phc. Tính trong dài
hn thì đây là s qung bá rng khp và có hiu qu trong chin lc marketing ca
doanh nghip.
18
Chng II: Thc trng hot đng vn đng hành lang ti M
1. Khái quát hot đng vn đng hƠnh lang ti M
1.1. H thng chính tr, pháp lut ca M
Vn đng hành lang chính tr chuyên nghip đc phát minh mt cách hiu qu
M. Sau đây, đ tài s nghiên cu cu trúc b máy chính quyn ti M nhm rút ra đc
cách thc đ vn đng hành lang ti M:
- Hin pháp
C cu chính tr và lp pháp hin hành M đc áp dng cho mt h thng mà
trong đó các quyn lc ca tng thng đư đc giám sát bi Quc hi và toàn b h
thng đc giám sát bi c quan t pháp. Quc hi đc chia thành Thng vin và H
vin, và hai chính ng (ng Cng hòa và ng Dân ch) và thng kim soát mt
trong hai hoc gi cng v Ch tch. Nhiu quyn lc đc dành riêng cho c quan lp
pháp nhà nc trong mt cu trúc liên bang thc s.
Hin pháp quy đnh rt chi tit vai trò tng ng ca các t chc. Trong hin pháp
có quy đnh sau:
• Mc 1 – Ngành lp pháp: Vai trò, các thành viên quy trình bu c Thng vin;
H vin, và quá trình lp pháp đc nêu ra.
• Mc 2 - Ngành hành pháp: Quy trình bu c tng thng đc thit lp, cùng
vi các chi tit v quyn hành pháp ca tng thng và mi quan h vi Quc hi.
• Mc 3 - Ngành hành pháp: Quy trình bu c tng thng đc thit lp, cùng
vi các chi tit v quyn hành pháp ca tng thng và mi quan h vi Quc hi.
Mi tu chính hin pháp đu tiên, tt c đc phê chun nm 1791đc
bit đn là Tuyên ngôn Nhân quyn. Trong đó tu chính đu tiên là:
• Tu chính mt: T do tôn giáo, t do ngôn lun, t do báo chí và t do kin ngh
hành. Vn phòng này có th tip cn và h đó đ giao dch. Nu h ngh rng cá nhân,
pháp nhân nào đó có mt khi phiu ln có th cung cp cho c hai Vin, h s vui v
lng nghe đ xut ca cá nhân, pháp nhân đó.
- Thng vin
Nh chúng ta đư thy nhng ngi d tho hin pháp Hoa K đư la chn
cho mt c quan lp pháp lng vin. Không có nghi ng rng M Thng vin có uy
tín hn đáng k hn so vi H vin. H có đc quyn t chi các đng nghip ca h
H vin. Mi bang Hoa K đc đi din vi hai thng ngh s . ng viên phi trên 30
tui, là công dân Hoa K ít nht trong 9 nm qua, và phi c trú bang mà h ra tranh
c. H đc bu vi nhim k sáu nm, 1/3 thng ngh s s đc bu c li c hai nm
mt ln. Không bao gi có hai thng ngh s đi din cho cùng mt bang tái tranh c
nhim k sáu nm trong cùng mt nm. Tuy nhiên, đôi khi hai thng ngh s cùng đc
chn, khi mt ngi va đc b nhim vào mt v trí do ngi tin nhim cht hoc t
chc. Trong trng hp nh th này, các Thng ngh s đc ch đnh phi tham gia
cuc bu c k tip cho nhim k hai hoc bn nm còn li.
20
Vào lúc bt đu ca mi k hp, Thng vin hp đ phê duyt b nhim
các v trí cao cp khác nhau:
• Lưnh đo ng đa s: Nh tên ca nó ám ch, đây là ngi lưnh đo ca ng vi đa
s gh trong Thng vin. Ông/bà ta có quyn lc đáng k trong vic b nhim và pháp
lut, nhng vì không có gii hn thi gian cho các cuc tranh lun ti Thng vin,
ông/bà ta phi da trên s hp tác và thin chí ca thng ngh s c hai bên đ hot đng
hiu qu.
• Ngh s đc trách k lut ng đa s: v trí này cng đc bu. Ngh s này phi c
gng đ ti đa hóa s tham gia, và thuyt phc các thng ngh s đn phc tùng đng
li ca ng.
• Lưnh đo ng thiu s: ngi này kt hp vi lưnh đo ng Ngh s này phi c
• Din gi: Ngi phát ngôn, Nh mt cán b lưnh đo, có nh hng to ln đi
vi các th tc t tng ca H vin.
• Lưnh t dân biu ng đa s: Là ngi ng h và phát ngôn chính ca ng chim đa
s. H điu phi Chng trình xây dng lut, pháp lnh ca ng vi Ngi phát ngôn,
và liên kt vi các lưnh đo ng thiu s.
• Dân biu đc trách k lut ca ng đa s: ging nh Ngh s đc trách k lut ca
ng Thng vin, chc nng ca ông/bà ra đm bo rng phn ln c tri ng tham gia
b phiu và Chng trình xây dng lut, pháp lnh đc ch đo thông qua các Vin thp
hn.
• Lưnh t dân biu ng thiu s: Lãnh t này thng tìm cách đ có quan h tt vi các
đi tác ln ca mình. iu này là do nn chính tr M phn ln là s đng thun mt
mc đ cao cp, nhng cng bi vì các v trí có th đc đo ngc trong mt thi gian
ngn.
• Dân biu đc trách k lut ca ng thiu s: Dân biu này cng tìm kim mi quan h
làm vic tt vi các đi tác ln ca mình. Khi mi quan h gia các bên b phá v trong
mt Quc hi cm giác tht bi có th b truyn tip k tip theo.
Nh vi Thng vin, cách tt nht đ có đc mt Dân biu là thông qua
các thành phn ca h 1 đc bit ghi nh rng h có đ đc tái đc c hai nm
mt ln. Tuy nhiên, U ban chính sách, có th cung cp mt con đng thay th
kh thi.
- y ban
C hai vin ca Quc hi có cu trúc y ban vng chc. T cách lưnh đo
và t cách thành viên luôn đc đòi hi. Th tc t tng ca y ban đc thông
báo rng rãi trên báo chí và truyn hình, và nhn đc s quan tâm ln. Nht là khi
h s ca mt quan chc nhà nc cp cao đc b nhim đư qua kim tra nh là
mt phn ca quá trình phê chun ca Quc hi.
U ban ca c hai Vin đóng vai trò quan trng trong vic rà soát pháp lut,
22
trình mt nm có th rt ln nhng ch có khong 10% thc s vt qua tt c các
giai đon cn thit và tr thành lut.
Nh đư nói, pháp lut có th đc trình lên c hai Vin. Mi d tho lut
23
đc đa ra di hình thc mt lá th cho bit ngun gc ca nó (S - Thng vin
và HR - H vin) và s th t (Nh vy nó có th là S99 hoc HR 101). Các loi
vn bn pháp luât:
• D tho lut cá nhân: Chúng liên quan đn khiu ni mà mt công dân có th có
v chính ph mà không th đc gii quyt bi tòa án. Ging vi bt k d tho
lut khác,chúng phi đc gii thiu bi mt thng ngh s hoc Dân biu.
Trng hp này vô cùng him.
• D tho lut công khai: Phn ln d tho lut là thuc nhóm náy. Không ging
nh Westminster là không có d tho lut ca chính ph hoc cá nhân, nhng
mt d tho lut rõ ràng có c hi tt hn hoc tin trin nu chúng có s h tr
ca nhóm đa s.
Cng nh d tho lut cá nhân và công khai còn có các ngh quyt. Có ba
loi Ngh quyt:
• Ngh quyt hn hp: Chúng có tên gi ca riêng mình HJRs và SJRs. Ging
nh mt d tho lut chúng cn phi đc thông qua bi c hai Vin và đc s
chp thun ca tng thng. Chúng thng đc dùng đ cp phép thanh toán c
th ca các qu liên bang, hoc thm chí đ đ xut sa đi hin pháp 1 trong
trng hp đó h cn 2/3 đa s trong c hai Vin.
• Ngh quyt đng thi: Chúng cng có tên ca riêng mình là HConRes và
SConRes. Chúng thng đc dùng đ th hin quan đim – chúng không đc
trình lên tng thng và không có hiu lc pháp lut. Tuy nhiên, chúng cn phi
đc thông qua bi c hai Vin.
• Ngh quyt đn gin: Tên ca chúng là HRs hoc SRS. Ging vi ngh quyt
• Giai đon by: Nu có bt k sa đi thc hin vin th hai thì d lut s đc
đa lên hi ngh y ban ca các thành viên ca c hai Vin đ gii quyt bt k s
khác bit và báo cáo phiên bn cui cùng cho c hai Vin.
• Giai đon tám: C hai vin sau đó phi b phiu và thông qua d lut trong phiên
hp toàn th.
• Giai đon chín: Nu đc s chp thun ca c hai Vin d tho lut sau đó trình
lên tng thng đ phê duyt, hoc ph quyt.
• Giai đon mi: Nu tng thng chp thun d lut, nó s tr thành mt đo lut
và có hiu lc ngay lp tc hoc vào mt ngày quy đnh. Nu tng thng ph quyt
d lut, quyn ph quyt ca tng thng có th b bãi b bi đa s hai phn ba ca c hai
Vin. Nu tng thng không làm gì, d tho luts t đng tr thành mt đo lut sau
mi ngày.
Các thành viên ca Quc hi thng b sung điu khon thêm vào d tho lut.
ây là nhng sa đi mà không cn phi có bt k liên quan đn d tho lut. H có th
th đa vào mt s thay đi lut pháp mà không cn gii thiu mt d lut hoàn toàn mi
25
hoc đó có th là mt n lc đ có đc tài tr cho mt d án quan trng (thng đc
gi là “pork barrel” ch nhng d án béo b dành cho tng đa phng mà chính ph liên
bang phi tài tr, mà mi dân biu có th mang li cho c tri đa phng ông ta đ ly
đim và ly phiu). Tuy nhiên, Ngoài ra, h có th là mt n lc đ phá hng mt d lut
bng cách b sung mt điu khon không th chp nhn đc đi vi đa s ca Thng
ngh s hoc các Thành viên ca H vin.
Cn chú ý đn y ban Lut pháp ngh vin Hoa K . Các thành viên ca
Quc hi, ngi có v trí trong ban này có quyn lc đ quyt đnh d án lut nào
đc tho lun, phân b và hn ch tranh lun thi gian tho lun đ xác đnh các
loi sa đi s đc cho phép.
Các nhà vn đng hành lang nên bit rng các thành viên ca Quc hi s gp g